Op donderdag 7 juli startte de feesteditie van locatietheaterfestival Spots op West in Westouter. Het festival bestaat namelijk 20 jaar. ‘Na twee jaar van alternatieve activiteiten omwille van de coronapandemie doet het extra deugd om het festival terug in volle ornaat te mogen organiseren’ zegt organisator Hannelore Vandezande van OPENDOEK. ‘De ticketverkoop loopt super goed en we hebben een enthousiast team van vrijwilligers dat helemaal klaar is om het publiek te ontvangen.’
De theatervoorstelling Beautiful Monster van De Figuranten uit Menen mocht Spots op West 2022 openen. Nadien werd in de Spiegeltent, de kern van het festival, het glas gegeven op de 20ste verjaardag. Speeches van Frank Verdru, mede-organisator, burgemeester Wieland De Meyer en voorzitter van OPENDOEK Reginald Wietendaele maakten het gebeuren officieel. Om ze te bedanken voor hun jarenlange inzet werden Frank Verdu en Sofie Pattyn, die er al van in het begin bij waren en nog steeds een drijvende kracht zijn, in de bloemetjes gezet.
Nog tot zondag 10 juli gaat Spots op West verder in Westouter. Je kan er in de eerste plaats theater beleven in verschillende vormen. Zo komt er bijvoorbeeld een acteursduo uit Amerika, kan je een poëtische DJ-performance volgen, of improvisatietheater en toon-momenten zien. Wie nog een voorstelling wil meepikken moet snel zijn, er zijn er namelijk al heel wat uitverkocht. Voor en na het theater kan je genieten van de leuke gratis randanimatie. Wie een hart heeft voor muziek en/of een dansje wil placeren in de Spiegeltent kan genieten van gratis muziekoptredens onder begeleiding van straffe bands.
OPENDOEK OPENDOEK faciliteert en ondersteunt het theater in de vrije tijd, waardoor iedereen met een passie voor podiumkunsten zich kan ontplooien. Hierin staan samenhang, solidariteit en ontmoeting centraal. Een van de manieren waarop OPENDOEK deze ontmoeting wil stimuleren en speelkansen aanbieden, is door de organisatie van festivals. Het festivalseizoen van OPENDOEK wordt traditiegetrouw ingezet door Spots op West in het pittoreske Heuvelland. Het volledige programma van Spots op West vind je op www.opendoek.be/spotsopwest
Het volk juicht, het heeft veel gelachen. De rasechte Antwerpenaren zitten in de zaal, hun vertolkers staan op het podium. Een volk dat graag van het leven geniet, zelfs als het weet dat het gedrag niet meer van deze tijd is. Of toch? “Ik zen tweeduizend frank armer!” “’t zal niet veel schelen” “Tweeduizend frank, ik moest daar nog tot woensdag mee toekomen.” “Tweeduizend frank en nog geeneens een tet gevoeld. Die coiffeuse was een echte frigo.”
Verbeelding
Tanja: “Zie ik al visuele dingen gebeuren? Zodat het inspireert en tot de verbeelding spreekt.” Tanja acteert al lang en heeft in verschillende theaterstukken gespeeld, onder leiding van verschillende regisseurs. Dit is het tweede stuk dat ze zelf regisseert. Het eerste was geen goede ervaring. Het is een toevallig gesprek met Marc, die vaak regisseert en de bestuurder van de theatergroep de Stille Hoop is, dat leidde tot het feit dat ze het opnieuw probeerde. Een regisseur moet iets in het hoofd opbouwen. Waar moeten de acteurs staan, welke beweging moeten ze maken? In het amateurtheater doe je als regisseur ook aan “casting”. Wie zal welke rol spelen? Tanja: “Hoe zie ik dat ook ten opzichte van de mensen met wie wij spelen? Dan start je met enkele lezingen met die mensen en die wisselen dan van rol, want soms weet je het niet en kan je de rol inleven bij de ene persoon of de andere. Op basis van wat je hoort of merkt of voelt bij zo’n lezing beslis je dan na een tijd, “nu weet ik hoe de bezetting er zal uitzien.” De cast is een begin. Voor dit stuk hebben we vier hoofdacteurs. Er worden vier kostuums, maatpakken, gekocht. De mannen in maatpak spelen ook vrouwenrollen. Deze bewuste “décalage” brengt een humoristische plus maar eist ook meer van de acteurs, een uitdaging. Tanja: “Ze moesten contact zoeken met de vrouw in zichzelf”. Hun stem en bewegingen moeten de toeschouwers onmiddellijk laten zien dat er een gesprek tussen vrouwen gaande is.
Het geheel
De voorstelling is het resultaat van het bestuderen van veel aspecten. Het decor. Tanja: “Ik vond het heel leuk dat wij een soort disco-bar achtige setting konden maken. Omdat het stuk zich afspeelt in de jaren zeventig en eerder, hebben wij ook in de tekst verwijzingen naar discotheken en winkels die toen bestonden in Antwerpen. Discotheken met disco-lights. Dat vond ik belangrijk om die sfeer een beetje te creëren.” Tanja: “Ik vind ook de muziek heel belangrijk, en zeker in dit stuk, want we werken met heel weinig rekwisieten”. Er zijn aandachtspunten die je niet verwacht maar die voor Tanja heel belangrijk zijn: de akoestiek, het zicht en de bar. Dit cultuurcentrum is een onbekende plaats voor Tanja. Je moet zorgen dat de stem van de acteurs goed overkomt, ook dat de plaats van de stoelen het mogelijk maakt dat de acteurs op het podium voor iedereen prima zichtbaar zijn. En wat met de bar? Tanja: “Ik vind het belangrijk dat de mensen met een drankje kunnen babbelen. In het amateurtheater, komen vrienden, familie, mensen die je kent kijken, een groot netwerk, het is fijn dat de mensen kunnen napraten.”
De technische repetitie
Tanja: ”Dit is een hele belangrijke repetitie. Op papier, in een brochure kun je het stuk heel goed uitwerken. Je schrijft alles op maar je hebt toch mensen nodig om die knopjes te bedienen. Dit is de laatste kans om alle details juist te krijgen. Je weet het niet op voorhand, vandaag kan ik vragen: “Kun jij wat bijlichten? Kan ik het geluid zo hebben?” De technische repetitie is de laatste voor de generale. Dit betekent dat Tanja zich op het einde van deze repetitie comfortabel moet voelen. “Wanneer denk jij dat het op punt staat?” Tanja: “Op het einde van deze repetitie. Morgen is de generale en dan kan je niet meer tussenkomen. De vorige repetities konden we doorlopen en dat is een luxe. Vaak moet je een voorstelling doorlopen in de week van de première. Nu was dit sneller mogelijk want dit is een kleine bezetting, dan kun je focussen op die vier personen.”
Gedreven
Tanja: “Na covid had iedereen heel veel zin, heel veel goesting om te spelen, te repeteren. Het engagement van iedereen was heel groot. Dat merk je aan de manier waarop ze zich geven tijdens de repetitie. De bereidheid om die ‘extra mile’ te gaan.”
Groeiproces
Tanja “Ik ben op het schooltoneel begonnen met theater te spelen en sindsdien niet meer gestopt. Ik heb met heel veel verschillende regisseurs gewerkt, elke regisseur pakt dat anders aan, daar leer je heel veel van, veel om vertrouwen op te bouwen, veel om acteurs in het avontuur mee te sleuren, veel om het publiek, het volk, hard te laten lachen.”
Seeftheater, Seefhoek, … deze plaatsnamen roepen een zekere sfeer op van volkse gezelligheid. Een bescheiden vitrine, links een inkomdeur. Het is de eerste keer dat ik voor de deur van dit cafétheater sta aan het nummer 34 van de Diepstraat in Antwerpen, een kleurrijke, levendige buurt met tal van oriëntaalse winkels en restaurants. Ik kom niet rechtstreeks in het theater terecht maar wel in een lange pittoreske gang die toegang verleent tot het theater en enkele huurwoningen. Ik stap binnen in een kleine ontvangstruimte met daarachter een bar en het theater. Mijn gastheer is Michel Halin, artistiek coördinator van het Seeftheater. Een interessant gesprek met een bezielend persoon.
Terug in de tijd..
De geschiedenis van het Seeftheater vindt haar oorsprong in 1980 en staat kort beschreven op haar internetpagina, zeker de moeite waard om te exploreren. Meer informatie over de figuren die aan de basis van het ontstaan van het theater lagen, is jammer genoeg niet beschikbaar. De geschiedenis van Michel Halin, de huidige drijvende kracht achter het Seeftheater, leggen we bij deze vast voor het nageslacht. Michel rolde in 1985, rond zijn 30ste levensjaar, de theaterwereld in. Een groepje vrienden die een theatergezelschap vormden was op zoek naar een secretaris. Michel werd altijd al gedreven door alles wat met secretariaat te maken had en zag hierin een mooie opportuniteit. Als jongste van de ploeg wou hij vernieuwing brengen door modernere stukken te programmeren, andere regisseurs aan te stellen, … maar dat werd niet getolereerd. Dan maar een eigen theatergroep oprichten die gedoopt werd tot ‘Het Jonathan Theater’. Plots was hij de oudste in een groep van kennissen (onder meer studenten van het Herman Teirlinck-instituut). Dit avontuur duurde ongeveer 3 jaar. Ondertussen kreeg hij rollen toebedeeld in het toenmalige Antwerps Amateurtheater. Het bekijken van video-opnames van zijn optredens overtuigde hem om cursussen te volgen. Daarna kwam hij terecht in het Noord Theater. In de periode 1994-1995 richtte hij weer een eigen groep op, het NKT. Daar leerde Michel de knepen van het theatervak. Hij ontpopte zich als een ware duizendpoot.
Kort na de eeuwwisseling werd hij opgebeld met de vraag om het gezelschap bij Seeftheater te vervoegen voor de productie ‘Zusje trouwt en dan is er champagne’. Deze samenwerking duurde een decennium lang. Daarna was het tijd om de theaterboot even af te houden. Via een kennis bij het Noord Theater werd Michel gevraagd om een rol op zich te nemen, en kwam de bal weer aan het rollen en is hij dezer dagen de artistiek coördinator van het Seeftheater. Samen met Luc Van Nunen, voorzitter, neemt hij de leiding van deze organisatie op zich. Het Seeftheater was van bij het ontstaan een cafétheater en dat concept werd nooit aangepast. Het draait volledig op vrijwilligers en dat geldt zowel voor de acteurs als voor de logistieke medewerkers. Een acteur beperkt zich niet noodzakelijk tot acteren. Die springt eveneens in achter de bar of bij de opbouw van een decor. De organisatie van het geheel vraagt om een sterk management. Een blik achter de schermen …
Plannen is vooruitdenken
Bij het opzetten van de planning wordt rekening gehouden met diverse factoren. De acteurs, die in de meeste gevallen beroepsactief zijn, hebben nood aan wat vrije tijd tijdens het weekend. Vakantieperiodes en feestdagen zijn momenten waarbij publiek minder makkelijk gemobiliseerd raakt.
De programmatie vraagt een vooruitziende blik. De planning voor het komende seizoen – de namen van de stukken en van de acteurs, de beschrijving van de stukken – is volledig beschikbaar op de website. Meer nog, de programmatie tot een eind in 2027 staat reeds grotendeels op papier.
Financiële slagkracht om verder te gaan
Het Seeftheater is volledig zelfbedruipend. Dat betekent dat alle facturen zoals huur, gas- en elektriciteitsrekeningen, … dienen betaald te worden van de inkomsten die enkel voortvloeien uit de verkoop van tickets en de inkomsten van de bar. In een lang verleden kreeg het theater subsidies, maar dat behoort tot het verleden.
Een productie kiezen
Het Seeftheater wil zich vandaag profileren als ‘theater van de lach’. Corona heeft het leven voor veel mensen een stuk moeilijker gemaakt en de nood aan luchtig amusement doen toenemen. Een komedie trekt hierdoor meer publiek aan dan een drama, wat uiteraard belangrijk is voor het overleven van het theater. Eenmaal die keuze gemaakt, gaat men op zoek naar een gepast stuk. Hiervoor bestaan gespecialiseerde websites. Michel: “Na een tijdje begin je de namen van auteurs te kennen. De meesten hebben een eigen website. Er zijn ook groepen, bv. op facebook, waarop die schrijvers bijeenkomen en hun nieuwe stukken publiceren. Bij belangstelling kan je gratis een leesexemplaar aanvragen. Ik heb ook contact met een 30-tal franse auteurs via een kantoor in Parijs. Op de vraag of ze akkoord waren met mijn voorstel om hun stukken te vertalen om ze dan in ons theater als creatie te brengen, kwam een positief antwoord. Deze piste is tot op heden nog niet in de praktijk gebracht.”
Eenmaal een productie gekozen, kan het echte werk beginnen.
Een ploeg samenstellen
Wie zijn die vrijwilliger-acteurs? Velen hebben een professionele opleiding gevolgd maar oefenen het acteren niet beroepsmatig uit. Anderen hebben dan weer elders ervaring kunnen opdoen. Ook beginners krijgen hun kans bij het Seeftheater, meestal in een bijrol als opstapje in de theaterwereld.
Het theater kan beroep doen op een 60-tal acteurs die contacteerbaar zijn via een globale Whatsapp groep. Dit kanaal wordt gebruikt om de diverse stukken aan te kondigen met opgave van de speeldata en rollen. Geïnteresseerden kunnen zich als kandidaat melden. Op basis van die aanmeldingen wordt een tide-casting aangemaakt: wie komt best in aanmerking voor welke rol? Wanneer de groepen zijn samengesteld wordt voor iedere productie een specifieke Whatsapp groep aangemaakt en kunnen de repetities georganiseerd worden.
Het is noodzakelijk dat het bestand van auteurs up-to-date gehouden wordt. Er is altijd een natuurlijke afvloeiing waardoor de zoektocht naar nieuw bloed een belangrijk aspect is. Bovendien gaat het om vrijwilligers die geen eigendom zijn van het theater. Voor die mensen kan het leerzaam zijn om ook elders te gaan spelen. Sommigen verdwijnen tijdelijk en komen op een gegeven moment weer terug. Enkele keren werd samenwerking met andere theaters getest. Zoiets kan bv. nuttig zijn bij een crisissituatie, maar ervaring leert dat dit niet zo evident is als het lijkt. Bij nood aan een regisseur of acteur kan dat op de website van Opendoek – waarvan Seeftheater lid is – gepubliceerd worden. Dan is het wachten of er respons komt.
Het publiek
Het publiek van het Seeftheater bestaat uit vaste en toevallige bezoekers. De matinee-voorstellingen, op zondagmiddag, worden voornamelijk door ‘habitués’ bijgewoond. De kennissenkring van de spelers maakt ook een belangrijk deel uit van het publiek. Stukken met grote bezetting zorgen dan ook voor een grotere opkomst. En bij deze laatste groep ziet men ook dat bezoekers op termijn evolueren naar het vaste publiek. Er wordt geen moeite gespaard om nieuw publiek aan te trekken. Alle bezoekers van vroegere producties krijgen regelmatig de Nieuwsbrief toegestuurd. Twee a drie weken voor de première van een productie wordt ook de folder ruim verspreid.
Vandaag gebeurt de marketing ook meer en meer via de pers (Radio Minerva, Radio Express, ..) en gespecialiseerde culturele programmabladen (Antwerp Events, Uit in Vlaanderen, …). Michel bespeelt eveneens de social media als een ware pro: Facebook, Instagram, Twitter, Youtube, … niets van deze kanalen heeft nog geheimen voor hem.
Heeft het cafétheater een toekomst?
Michel heeft een duidelijke visie waar het theater binnen drie a vijf jaar moet staan: het publiek en de opvoeringen moeten elkaar bestuiven.
Het Seeftheater kan bij een voorstelling 47 bezoekers huisvesten. Er zijn geen plannen om het theater te verhuizen naar een ruimere plaats. De corona periode heeft een zware tol geëist onder meer op financieel vlak. Daarom is het belangrijk dat het publiek minstens gehandhaafd blijft maar – liever nog – uitbreidt. Momenteel wordt een productie ongeveer vijftien keer vertoond. Hoe meer vraag vanuit het publiek, hoe meer er kan gespeeld worden…. leuk voor de acteurs en beter voor de kassa.
Ook variatie in de programmatie kan hiertoe bijdragen. Zo zal in de zomer een Revue gebracht worden die Michel zelf regisseert en zal bestaan uit een aantal sketches, afgewisseld met muziek en interventie van een ‘stand-up comedian’. Marco Ramirez, beroepszanger en ook organisator van Revues, komt dan meespelen en zingen. Het wordt een productie met 22 spelers.
Voor liefhebbers van cafétheater … niet twijfelen! Neem nu contact op met het Seeftheater en reserveer je tafeltje … gezelligheid gegarandeerd!
Een beginnend acteur met potentieel
Na de generale repetitie van de productie “Plasje doen?”, waarvan ik met volle teugen genoot, krijg ik Jacqueline, de toiletjuffrouw in de openbare genderneutrale toiletten van een station, in het vizier en strik haar voor een kort gesprek.
Haar echte naam is An Van Opstal. Ik sta perplex wanneer ik verneem dat ze met de hoofdrol in deze productie voor het eerst optreedt in een echt gezelschap. Tijdens haar jeugd deed ze wel kleine opvoeringen en volgde ze in de Academie ‘Woord en Kunst’, maar dit alles viel stil, onder meer door familie-uitbreiding. Later, na een ziekte kwam de vraag naar boven: “wat heb ik gemist in mijn leven?” Op die vraag kwam spontaan een duidelijk antwoord: op de planken staan! En alsof het in de sterren geschreven stond, viel haar oog op een oproep op Facebook: Seeftheater zoekt nog mensen. Veel nadenken hoefde ze niet te doen. “Ik spring gewoon.” En dat is wat ze deed. Samen met haar 16-jarige zoon is ze in dit nieuwe avontuur gerold en beiden beleven de tijd van hun leven.
Door een tweede lockdown sluimert de kunstwereld stilaan in slaap. KUNSTPOORT is niet in de mogelijkheid reportages te maken over evenementen, kunstenaars, projecten, tentoonstellingen… Om onze volgers niet op hun honger te laten zitten laten we onze lezers de komende weken kennis maken met kunstmagazines van diverse kunstenorganisaties: muziek, beeldende kunst, theater, dans, creatief schrijven… In deze magazines ontdek je heel wat nuttige info over de leefwereld van de kunst, de kunstmakers en hun creaties. OPENDOEK magazine van de organisatie OPENDOEK is het vierde magazine in de rij.
Een bevraging hielp ons op weg.
Hoe lang bestaat OPENDOEK-magazine al? Hoeveel maal verschijnt het per jaar? We bestaan sinds 2002 en publiceren vier themanummers per jaar. Check onze website: https://www.opendoek.be/magazine/home
Wie is jullie doelpubliek? Mensen met een hart voor theater. Meestal zijn ze actief in het liefhebberstoneel, maar ook mensen uit het professionele theaterveld en andere geïnteresseerden lezen ons.
Welke info proberen jullie te brengen? Zijn er terugkerende rubrieken? We brengen verhalen uit het amateurtheater (interviews, getuigenissen) en beschouwende artikels, maar proberen ook handvatten aan te reiken om elk onderdeel van het theaterproces (van de speelvloer over het bestuur tot de publiekswerking) te optimaliseren. Daarbij hebben we bijzondere aandacht voor diversiteit in genres, geografische afkomst, gender, leeftijd en etniciteit.
Terugkerende rubrieken zijn: – De column – Het Pleidooi, waarin een redacteur een theatergebruik of -tekst bepleit die dringend vanonder het stof gehaald mag worden – Splitscreen, waarbij twee scènebeelden inspireren tot een associatieve, poëtische beschouwing – Kunstenaars uit de coulissen, waarin de minder belichte theaterrollen (zoals rekwisiteurs) een boekje opendoen over hun stiel – De Souffleurs, waarin een open vraag aan ons lezerspubliek prikkelende theateranekdotes oplevert – Kwantiteitstheater, met markante cijfers over het amateurtheater – Wist je dat?, waarin een satirische pen bijzondere verhalen uit de theatergeschiedenis opdiept – Repertoire, waarin we teksten uit onze theaterbibliotheek voor het voetlicht houden
fotografie copyright Karolina Maruszak
Jullie schrijven over theater en theatermakers. Brengen jullie hoofdzakelijk gevestigde waarden of verkies je te verhalen over aanstormend talent?
We streven naar een gezonde mix. Zo brachten we al interviews met bekende acteurs als Joke Emmers en Valentijn Dhaenens en theaterschrijvers als Tom Lanoye, maar laten we evengoed jong geweld aan het woord. Om het met een thema uit één van onze recente nummers te zeggen: we staan ‘tussen traditie en toekomst’.
Joke Emmers fotografie copyright Anneleen van Kuyck
Wel een constante: in het hoofdinterview staat steevast iemand centraal die nieuwe perspectieven aanreikt vanuit een expertise buiten het theater. Cretien van Campen onderzoekt de levenskwaliteit van ouderen en hield een pleidooi voor seniorentheater, artistiek rouwbegeleider Barbara Raes sprak over de kracht van rituelen, AFS-directeur Caroline Steyaert gaf tips om vrijwilligers duurzaam te engageren.
Een door jullie geportretteerd aankomend talent wordt achteraf een gevestigde waarde. Is dit reeds voorgevallen? De schoonheid van ons magazine is misschien wel dat het die hiërarchische tegenstelling opheft. Bekende actrices als Maaike Cafmeyer doen hun verhaal naast piepjonge ‘groentjes’, met expressie en spelplezier als verbindende factor.
Kan je één goede reden opsommen om een abonnement te nemen op OPENDOEK-magazine? Ons magazine laat zien dat theater geen afzonderlijk, specialistisch hokje is, maar een wezenlijk deel van een mensenleven. In deze democratische benadering is elk theaterverhaal het waard om gehoord te worden, en kunnen inzichten uit andere disciplines en sectoren ook de spelende mens voeden. All the world’s a stage.
Heb je een favoriete cover? Waarom vind je die zo goed? De cover van ons septembernummer, over loutering, zuivering en catharsis. Een thema dat op het juiste moment kwam, middenin de coronacrisis, met een straf en sprekend beeld als vlag.
Welk artikel, reportage of interview blijft in je geheugen gegrift na al die jaren? Heb je een favoriete publicatie? Het interview met Joke Emmers, omdat het de eerste keer was dat we een professioneel acteur op zo’n persoonlijke manier lieten getuigen. Bovendien was dit het eerste nummer in ‘de nieuwe stijl’. In 2018 was het nodig om het magazine te transformeren tot een hedendaagse magazine met een aangepaste look en feel. Missie geslaagd!
Heb je een ultieme droom voor het magazine? Superverspreider worden van de theatermicrobe.
Zijn er losse nummers te koop? Waar? Hoe abonneren? Een abonnement (4 nummers per jaar) voor niet-leden kost € 15 per jaar en kan je bestellen via secretariaat@opendoek.be. Daar kan je ook terecht voor een gratis proefnummer.
KUNSTPOORT bevraagt digitaal kunstenaars die ooit aan bod kwamen in haar reportages, naar hun leven en werk in deze surreële tijden. Elke kunstenaar krijgt een vragenlijst voorgelegd. De respons wordt gepubliceerd in chronologische volgorde. Stille Hoop is een theatergezelschap dat door Open Doek beheerd wordt. Een eenvoudige weg kiezen ze niet, een uitdaging daar gaan ze voor. Kunstpoort maakte vorig jaar een reportage over het gezelschap zie link https://kunstpoort.com/2019/04/05/greenwich-tic-tac-tic-tac-tic-tac/
KUNSTPOORT Welke creatie staat er op stapel? STILLE HOOP Voor het ogenblik zijn er twee producties in voorbereiding. Ten eerste het vervolg op ‘Marius’ van Marcel Pagnol dat we brachten in 2016. Het werd toen gespeeld in openlucht op het fort van Merksem. Ook ‘Fanny en César’ zal op locatie worden gespeeld. Vermoedelijke speeldata lente, begin zomer 2021. Ten tweede staat ‘De Buitenwippers’ van John Godber op de planning, een komedie over het uitgaansleven waarin 24 rollen door 4 acteurs worden gespeeld. We brachten in het verleden reeds ‘Shakers’ van dezelfde auteur. Dat stuk heeft hetzelfde concept maar met vier actrices. Dit zou mogelijk gebracht kunnen worden in de winter 2020/2021 of in het najaar 2021.
KUNSTPOORT Heeft het risico dat spelen in coronatijden met zich meebrengt een invloed op uw kunst? Op de keuze van nieuwe theaterstukken? STILLE HOOP Het virus komt voor ons in een tijdspanne waarin we zoeken naar goede stukken, en eenmaal we die gevonden hebben om deze voor te bereiden. Dat gebeurt meestal door de regisseur alleen. Het voorjaar en de zomer zijn dus altijd periodes waarin het gezelschap op non actief staat. In die zin heeft het geen enkele invloed op onze plannen. Enkel het tijdstip waarin we kunnen en mogen spelen kan nog beïnvloed worden door het virus. Laat ons hopen dat er in de herfst mag gerepeteerd worden, en anders zal het nog even wachten worden.
KUNSTPOORT Welke invloed heeft de lockdown op uw creatie proces? Repetities op afstand? STILLE HOOP Net als vele mensen zijn we reeds acht weken thuis aan het werken. Dat heeft het voordeel dat je geen tijd verliest met verplaatsingen. Voor het creatieve proces is dit gegeven positief want we zitten in een fase van nadenken, plannen, herwerken van scenes, uitdenken van regie. Door het verplichte ‘blijf in uw kot’ hebben we daarvoor nu ruimschoots de tijd. Wat we wel al tweemaal hebben uitgesteld is onze jaarlijkse statutaire vergadering waarop we vorige producties evalueren en komende producties goedkeuren. En ook ons feest hebben we nog te goed.
KUNSTPOORT Hoe bereid je de uitgang van die lockdown voor? STILLE HOOP We bereiden niets voor. We hopen dat we in september mogen starten. Zo niet dan zal het allemaal wat worden uitgesteld. We behoren niet meer tot de sturm- und dranggeneratie, we kunnen wachten. Repeteren op afstand, of met afstand heeft geen zin. We moeten ons 100 % kunnen smijten. Maar ook ons publiek heeft geduld, alles komt goed.
Lucky Leo met ‘De Loonsverhoging’ geselecteerd voor het Canadese Liverpool International Theatre Festival!
KUNSTPOORT merkte vorig jaar het theatergezelschap Lucky Leo op tijdens het 83ste Landjuweelfestival. Onze reporter Bert Vannoten filmde toen een video over deze productie.
zie kunstpoortlink https://kunstpoort.com/2019/11/04/38ste-landjuweel-in-brussel/
Het Mechelse theatergezelschap Lucky Leo haalde de selecties voor het 83ste Landjuweelfestival van Vlaanderen en Brussel. Slechts zeven van de 83 inzendingen gingen toen door. Medeoprichtster Hilde Moyson hoopte ooit buiten Mechelen te kunnen optreden. Droom werd werkelijkheid. Lucky Leo is met ‘De Loonsverhoging’ geselecteerd voor een theaterfestival in Liverpool in Canada.
In oktober trekt Lucky Leo naar Liverpool, een stad gelegen langs de Atlantische Oceaan van de Zuidkust van de provincie Nova Scotia. Hier wordt – reeds sinds 1992 – om de twee jaar een internationaal (competitief) theaterfestival georganiseerd voor gezelschappen uit heel de wereld. Lucky Leo dienden hun dossier in en werden Lucky Leo’s! Deze erkenning geeft hen de mogelijkheid in het buitenland een unieke ervaring op te doen. De Loonsverhoging zal namelijk The Raise worden: de acteurs schaven alvast hun Engels bij.
Het is sinds 2004 geleden dat België er vertegenwoordigd werd. Op het festival worden o.a. prijzen uitgedeeld voor
Beste productie, Beste acteur, Beste script,…
Wil je het avontuur van dichtbij meemaken? Het gaat door van 15 t.e.m. 18 oktober 2020 en vindt plaats in het historische Astor Theatre.
Wil je weten welke andere landen er deelnemen? Neem een kijkje op de Facebookpagina van het festival (LITF) en hou zeker de website van Lucky Leo in het oog voor meer updates!
OPENDOEK wil als koepelorganisatie het beoefenen en beleven van theater waarderen, faciliteren en verder ontwikkelen zodat mensen zich sociaal en artistiek kunnen ontplooien.
Het Landjuweelfestival toont het amateurtoneel in al zijn kwaliteit en diversiteit. Het festival toont een scala van de meest belangwekkende voorstellingen die het voorbije seizoen te zien waren in heel Vlaanderen en Brussel.
Sinds 2016 vindt het Landjuweelfestival elk jaar in een andere stad plaats. In 2016 was Mechelen de eerste halte op deze ronde door Vlaanderen. In 2017 meerden we aan in Oostende. In 2018 was Genk aan de beurt. Voor het 83ste Landjuweel nemen we je mee naar Brussel, van 30 OKTOBER tot 3 NOVEMBER.
Het Mechels theatergezelschap Lucky Leo werd dit jaar ( 2019) geselecteerd voor het landjuweelfestival.
Uit 83 Vlaamse en Brusselse producties selecteerde het Landjuweelfestival zeven belangwekkende
producties van het voorbije theaterseizoen.
Uiteraard was het gezelschap best tevreden met deze erkenning.
Het was de derde keer dat ze een stuk indienden voor het landjuweelfestival.
AUTEUR, VERTALER/AUTEUR, TRADUCTEUR: Georges Perec, Alice Toen
Georges Perec staat bekend voor het schrijven van teksten onderworpen aan een wisselende vormbeperking. In ‘De loonsverhoging’ gebruikt Perec een organigram als uitgangspunt van zijn verhaal. Gebruikmakend van het organigram laat hij een kantoorbediende zijn personeelschef om een loonsverhoging vragen.
Door middel van een voorstel, alternatief, positieve hypothese, negatieve hypothese, keuze en besluit wordt een repetitieve tragikomische tekst samengesteld. Het is een onderzoek hoe de structuur en de inhoud van de tekst kan samenvallen met het ritme van de muziek en de bewegingen van de acteurs.
Deze voorstelling haalde de overwinning als eind laureaat van het Landjuweelfestival 2019.
Regie: Hilde Moyson.
Spel: Brien Coppens · Lysbet Cammaer · Lina Lauwens · Robin Mertens · Jessie Glorie · Debbie Jacobs · Pieter Mollemans.
Muziek: Willem Moyson
Productie: Mia Vaes (kostuum) · Ans de Bremme (assistentie) · Gerd Cammaer (make-up) · Femke Nuttin (communicatie)
Het is een lange rit vanuit Brussel naar Westouter. Naarmate we het Heuvelland bereiken, wijzigt het landschap. Hier en daar zijn er al hopvelden te bespeuren. Het boek van Clem Schouwenaers, ‘De Seizoenen’, komt me weer helemaal voor de geest. De zomer is het seizoen waarin Anton, het hoofdpersonage, zich als herboren voelt. En zo ervaar ik ook een beetje de overgang van stad naar de Westhoek en Westouter.
In Westouter heerst een gezellige mix van rust die uitgaat van deze plek en een zekere levendigheid die wordt gevoed door twee factoren: het lokale toerisme en, last but not least, het theaterfestival ‘Spots op West’.
‘Spots op West’: het keurmerk van locatietheater
Dit gezellige en familiale theaterfestival biedt gedurende drie volle dagen een verscheidenheid aan amateurgezelschappen de kans om voor een – ander dan lokaal – publiek op te treden. Een bijkomende charme gaat uit van de locaties waar de voorstellingen plaatsvinden. De gemeente Westouter wordt ondersteboven en binnenstebuiten gekeerd om ieder jaar weer originele plekken te vinden om het programma neer te zetten.
Een beetje geschiedenis over het theaterfestival ‘Spots op West’
Dominic Depreeuw, verantwoordelijk voor de communicatie van het theaterfestival, neemt ons mee naar een rustige plek voor een interessant gesprek.
De eerste editie dateert van 2003. Frank Verdru, theatermaker en Westouternaar, nam het initiatief om een theaterfestival op poten zetten op verschillende locaties in het dorp: een kerk, een schuur, bij de boer op het veld. Na enkele jaren ontstond de samenwerking met OPENDOEK, de koepelorganisatie voor amateurtheater in Vlaanderen en Brussel, die sindsdien de organisatie op zich neemt. Inhoudelijk evolueerde het aanbod van een mix van amateur- en professionele gezelschappen in de eerste edities, naar puur amateurtheater vandaag.
Spots op West vandaag
Om de kwaliteit van het festival te bewaken, lanceert OPENDOEK eerst een oproep tot deelname aan de selectie. Afhankelijk vanuit welke regio’s de kandidaturen binnenlopen, stelt OPENDOEK het selectiecomité ieder jaar samen met regionale medewerkers. Die kunnen tenslotte de gezelschappen het beste inschatten.
Er gelden geen specifieke criteria. Alleen de duurtijd van een voorstelling is van belang. Deze mag niet langer zijn dan 45 minuten. Zo krijgen bezoekers de gelegenheid om meerdere voorstellingen op een namiddag bij te wonen.
Idealiter gaat de voorstelling in dialoog met haar locatie en ontstaat er zodoende een correlatie tussen het stuk en de plaats van opvoering.
De filosofie achter ‘Spots op West’
Locatietheater is de essentie van ‘Spots op West’. Daarnaast is het een belangrijke doelstelling om een mix van toneelstukken aan het publiek voor te stellen. Ook biedt het festival speelkansen aan de gezelschappen en geeft het makers de kans om zich door het werk van anderen te laten inspireren.
Sommige gezelschappen spannen zich uiterst in om kwaliteit te brengen en dit wil het festival graag tonen aan een ruimer publiek.
Internationale uitbreiding
Het karakter en de identiteit van het festival zijn vaste gegevens die door de tijd heen niet wijzigden. Een recente nieuwigheid is de uitbreiding buiten de Vlaamse grenzen. Elke twee jaar vindt in het Duitse Rudolstadt het festival ‘Theaterwelten’ plaats, dat voorstellingen toont uit heel de wereld. Omdat dit festival twee weken voor Spots op West wordt georganiseerd, ontstond het idee om een selectie voorstellingen te laten doorstromen naar ‘Spots op West’. Dit wordt voortaan een tweejaarlijkse traditie, die het programma zal verrijken.
Een theaterfestival organiseren: een pittige zaak
De voorbereidingen voor de editie van 2020 gaan eigenlijk nu al van start. Het begint met de zoektocht naar geschikte locaties, het contacteren van de eigenaars of verenigingen, het vastleggen van afspraken, het verzekeren van de locaties, het coördineren van medewerkers, … Daarnaast gaat alle aandacht naar het selecteren van de gezelschappen en het zoeken van vrijwilligers.
Gedurende het festival wordt de lokale jeugdherberg afgehuurd voor het personeel en voor de deelnemers aan het ‘theaterkamp voor jongeren’ die een mini-voorstelling brengen tijdens de festivaldagen. De gezelschappen zoeken zelf naar geschikt logement in de buurt. Ook dat stimuleert de gemoedelijke sfeer en ontmoeting tussen de verschillende gezelschappen.
Een greep uit de voorstellingen
‘Verteldorp’ – Compagnie Collage – locatie: De Pastorij
De toeschouwers worden bij het betreden van de tuin welkom geheten door de gids en de geluiden-sprokkelaar. We krijgen een verhaal geserveerd, op tonen die uit een Kora getoverd worden, over de ton die grootmoedertjes de lucht in blaast.
Onder muzikale begeleiding gaan we even later naar één van de vijf gezellige vertelhoeken in het verteldorp waar telkens een verteller heeft postgevat en die ons meeneemt naar een wereld van sprookjes en andere verhalen. Het centrale thema is transformatie.
Sien Lagae vertelt over de waternimf en de dochter van de koopman, een meisje dat met haar muziek de dingen en mensen in beweging brengt. Zij is beginnend verhalenverteller en haar sprookje, dat ze brengt terwijl ze accenten legt met cello-klanken, heeft ze zelf geschreven. Als voorbereiding volgde ze een cursus verhalenverteller.
‘Vergeet de jij’ – Kraakman – locatie: De Crypte
‘Vergeet de jij’ is een voorstelling gebracht door twee jonge vrouwen die zich bewegen in een wereld van leegte en soms chaos, op zoek naar verbinding.
Kraakman is een nieuw gezelschap dat deelnam aan ‘Theater in uw Buurt 2019’, een initiatief van Fameus. Met deze wedstrijd vielen ze in de prijzen en konden ze zo hun plekje bemachtigen op het theaterfestival in Westouter.
Tussen september en december 2018 werd druk gewerkt aan het concept, om daarna met de geselecteerde acteurs aan de slag te gaan. Het was de uitdrukkelijke wens om dit stuk in een kelder te brengen. De Crypte, onder de dorpskerk, was een volwaardig alternatief.
‘Magda Magdanie’ – 55+ – locatie: De Kerk (op zaterdag: De Ravelput)
Een verhaal over levenswijsheid. Jaren van levenservaring worden opgeslagen bij het zoeken naar moeilijke antwoorden op eenvoudige vragen. Een komische voorstelling die – naar wij vermoeden – meer mensen naar de kerk lokt dan de wekelijkse zondagsdienst.
2019: record-editie
Dat Spots op West een succesformule is, wordt op deze zondag nog maar eens bewezen: sinds 14 uur spreken de organisatoren tevreden over de beste ticketverkoop ooit met een recordaantal van 3.160 bezoekers, een getal dat in de loop van de namiddag zeker nog zal toenemen.
Deze opsteker kan alleen maar een positieve impact hebben om het festival in de toekomst nog efficiënter en aantrekkelijker te maken. Dus, allen op post in 2020!
De WAANzin en TRAC winnen
“THE FOUNDERS’ TROPHY”
voor beste productie op FEATS 2019
Een bijzondere samenwerking van 2 Gentse amateur theatergezelschappen veroverde een internationale prijs. Het weekend van 1 en 2 juni namen de twee toneelgezelschappen de WAANzin en TRAC deel aan het 43e Festival of European Anglophone Theatrical Societies 2019 (FEATS) in het Duitse Ottobrunn (München) met een Engelstalige versie van “Dekalog 10”, een fragment uit hun productie 10 Geboden. De voorstelling werd verkozen tot Beste Productie van wat de jury omschreef als een sterk festival. Acteur Marnix Van Hamme kreeg een nominatie als beste acteur voor zijn rol van Jerzy.
Wat voorafging
In april 2017 presenteerden TRAC en Theater de WAANzin de marathon-voorstelling 10 Geboden. De voorstelling was gebaseerd op de tiendelige Poolse televisiereeks Dekalog van Krzysztof Kieslowski uit 1989, herwerkt tot tien taferelen, één per gebod. Samen goed voor vijf uur beklijvend theater. Een deel van deze voorstelling (Dekalog 10) werd geselecteerd voor het Festival of European Anglophone Theatrical Societies (FEATS) in het Duitse Ottobrunn (nabij München). FEATS is een jaarlijks festival voor amateurtheatergroepen op het Europese vasteland, die een Engelstalige voorstelling brengen. Groepen uit Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland, België en Frankrijk stonden op de affiche.
Dekalog 10
Tekst
GEBOD 10: Gij zult niets begeren dat van uw naaste is
In het engels wordt dat DEKALOG 10: Thou shalt not covet thy neighbor’s goods
een tekst van Krzysztof Kieslowsky en Krzysztof Piesiewicz
bewerking filmscenario en vertaling: Dirk Crommelinck Regie
Dirk Crommelinck Acteurs
Bart Ideler
Isabel Vandersteene
Katrien Wemel
Wim De Witte
Alix D’haene
Ellen Carrette
Jeroen Verpoest
Marnix Vanhamme
Sofie De Mol Locatie
Wolf-Ferrari-Haus
Rathausplatz 2
85521 Ottobrunn – Duitsland
Samenwerking loont
Regisseur en bezieler van het project Dirk Crommelinck: “De prijs is een bijzonder mooie bekroning voor een gewaagd, maar fantastisch project dat de WAANzin en TRAC meer dan drie jaar geleden samen hebben opgestart. Dat de jury zoveel lof had voor het ensemble, doet ons alleen nog maar meer uitkijken naar verdere en nauwere samenwerkingen.”
KUNSTPOORT wenst Theater de WAANzin en TRAC nog veel lucratieve samenwerkingen toe.
“Het is juist”. “Ja, maar het is niet gemakkelijk, een halve centimeter en het is totaal anders”. De toneelmeester probeert de metronoom met die van de opname te synchroniseren. Deze avond heeft een technische repetitie van het toneelstuk Greenwich plaats. Morgen is de generale en overmorgen de première. Juist op tijd om alle technische kanten van de voorstelling op elkaar af te stemmen. Tic-tac, tic-tac. “Licht, geluid en overgangen van acteurs, moeten op elkaar afgestemd worden” zegt Bart de regisseur.
Kristine: “ik moet door de deur met de rolstoel en het is nipt”. De overgangen, zoals de veranderingen van scène of de bewegingen van de acteurs, moeten geoefend worden.
Kristine rijdt naar de voorkant van het podium. “Waar zijn de toeschouwers?” vraagt Kristine. “Ik zal heel dichtbij komen”, “ik moet boven hun hoofd kijken”.
De familie van de glorieuze jaren ‘30
Tot op het einde van de jaren ‘70 dachten we dat de vooruitgang en de economische groei geluk zou brengen aan de mensheid. De koelkast, de stofzuiger, een moderne badkamer, een auto om op vakantie te gaan, deze elementen gaven die indruk.
Doch kwamen de eerste tekenen van een sluipende crisis in de staalindustrie en de mijnen. De families van de werknemers werden als eersten getroffen. Walter van den Broeck, de schrijver van het toneelstuk Greenwich, groeide in deze omgeving op. Hij situeert deze tragikomedie in die tijd.
Bart, de regisseur: “ Samen met Marc hebben wij een aantal toneelstukken van Walter van den Broeck gelezen. We hebben een stuk gekozen met spanning en humor dat het dichtst bij Stille Hoop lag, ons theatergezelschap.” Marc: “We hebben Walter ook gekozen vanwege de taal, dicht bij het volk, down to earth.”
De sociologische transgressie
Elisa, de moeder is afkomstig uit de gegoede burgerij, haar man, de vader, komt uit het arbeidersmilieu. Hun eerste kind heeft een psychische aandoening. De tweede dochter is sociaal geïsoleerd maar ondersteunt de hele familie in het dagelijkse leven. De moeder is verlamd, de vader werkloos. Dit is een zwaar plot.
Om het toneelstuk te laten evolueren introduceert Walter van den Broeck een extra-personage: Saturnino. Hij is een mysterieus figuur die een analyse maakt van de personages en die de toeschouwer toelaat om de geheimen van het gezin te ontwarren .
Een liefdesverhaal
Bart:”De klok (van de oudste dochter) mist haar wijzers. Die van de moeder loopt juist. Die van de vader loopt achter, die van de (jongste) dochter loopt voor.”
De pater familias is in feite niet betrouwbaar. Hij verwacht van zijn jongste dochter dat ze een ei perfect kookt. Hij kan niet communiceren met zijn oudste dochter. Hij zoekt werk maar verlaat het heel snel of wordt ontslagen. Hij zoekt tevergeefs naar een optimalisatie van het productieproces van zijn vorige job. Hij vertelt verkeerde verhalen aan de familie. Toch gelooft de moeder elke keer opnieuw wat hij vertelt. En de dochter ook. Ze willen erin geloven. De arrogante houding van de vader is slechts een dekmantel voor zijn onzekerheid. Het is Saturnino die, tijdens een hele emotionele scène, de beide ouders dwingt om tegen elkaar te zeggen dat ze van elkaar houden.
Een gezelschap, een familie
Bart: “Wij zijn een gezelschap waarvan de leden al 31 jaar samen spelen. De Stille Hoop. Vorig jaar hebben wij Marius gespeeld, met live muziek. Wij kennen de kwaliteiten van de verschillende acteurs en wij proberen hun kwaliteit zo goed mogelijk naar voren te brengen en ik denk dat u dat zal zien. Iedereen kan alles spelen. Maar er zijn dingen die toch beter zijn bij die of die persoon. Als je de luxe hebt om dat te gebruiken, dan moet je dat doen. Wij doen dat voor het publiek, dan moet je het zo goed mogelijk doen.”
Een familie kies je niet. Die groeit organisch. Walter van den Broeck beschrijft een familie met haar moeilijkheden. De rollen zijn gedefinieerd in het begin. Ze evolueren doorheen de tijd door interne en externe invloeden. De jongste dochter droomt bijvoorbeeld van weg te gaan en haar autonomie te veroveren. Op het einde van het stuk keert de familie terug naar de wijk waar ze begonnen is. Wij vermoeden dat de ouders deze wijk verlaten hebben vanwege de druk van de omgeving. De terugkeer naar Greenwich op het einde van het toneelstuk is een overwinning van de liefde op het lijden en op de omgeving.
Op de terugweg
Een deel van het publiek behoort tot de naaste omgeving van de leden van het toneelgezelschap. Mensen die elkaar sinds jaren niet meer gezien hebben, ontmoeten elkaar opnieuw. De sfeer tussen deze mensen is teder. Het verleden komt naar boven en wordt op weg naar huis verteld en besproken. Wat er gebeurde met de families, kinderen, wie met wie is getrouwd en de drama’s. Deze onderwerpen vinden wij, met de nodige spanning, terug in het toneelstuk.
kunstpoort 