Expositie Acadisten in het Oud Hospitaal te Oudenaarde
De Acadisten zijn een informele vriendengroep met een gemeenschappelijke passie voor Kunst. Wat ruim vijf jaar geleden op de Koninklijke Academie Beeldende Kunst van Oudenaarde begon met een bemoedigend knikje, een vriendelijke aansporing en een enthousiaste belangstelling voor het werk van een “medestudent”, groeide uit tot een hechte vriendschap buiten de muren van de Academie.
Samen kijken naar kunst en tentoonstellingen bezoeken in binnen- en buitenland zorgt voor artistieke ontdekkingen, nieuwe inzichten, ideeën en esthetische ervaringen.
Hoewel de Acadisten samen optrekken, behouden ze elk hun eigen stijl door de aard van de verschillende disciplines: schilderen, tekenen, beeldhouwen, keramiek, grafisch werk, textiel, fotografie en nature art. Wat bindt is de belangstelling voor kunst en bovenal de passie voor het maken van eigen werk, zowel realistisch, experimenteel als fantasierijk.
Met deze eerste groepstentoonstelling willen de Acadisten laten zien dat creativiteit nooit stopt en willen ze graag hun enthousiasme met de bezoekers delen.
INFO
expositie Oud Hospitaal Oudenaarde St Walburgstraat 17-18-19 maart 24-25-26 maart open van 11u tot 18u
Kunstenaar Johan Clarysse troont me mee naar zijn atelier. Vol verwachting en met enige schroom klim ik de trappen op naar een ruimte waar zachte blauwen en aardetinten elkaar op het canvas omarmen. Het atelier baadt in een winterzonlicht, een licht dat de soms ‘donkere’ zwaarmoedige gedachten die zweven rond zijn werk verjaagt. De kunstenaar laat mijn blik dwalen over een groot deel van zijn oeuvre. Zoveel indrukken, zoveel bespiegelingen dringen zich aan me op. Zonder vragen te stellen krijg ik antwoord op prangende vragen die ik voor de kunstenaar klaar had. Terug ‘down to earth’ kan het werkelijke interview beginnen.
Kunstpoort Ik lees dat je voor je naar de academie trok een opleiding filosofie en agogiek genoot. Zijn je werken filosofische bespiegelingen? Zit je opleiding er voor iets tussen dat je begon te schilderen? En wat je schildert?
Johan Clarysse Via taal de werkelijkheid benaderen gaf me geen voldoening. Daarom volgde ik tijdens mijn studies aan de universiteit lessen aan de academie. De taal van het beeld graaft dieper, is genuanceerder. ‘Verf is huid én gedachte. Via het tastbare wordt iets ontastbaars opgeroepen.’ (Parijse notities Johan Clarysse, deel 1,2 en 3)
Kunstpoort Is het mogelijk dat een auteur door middel van een zorgvuldig gekozen taalgebruik kunst beschrijft of omschrijft? Laat het geschilderde beeld niet meer over aan de verbeelding? Niets is zoals het eruit ziet. Ervaar je het als een pluspunt als iemand over je werk schrijft?
Johan Clarysse De essentie van schilderijen is moeilijk te vatten in een tekst, niet in een alledaagse noch in een wetenschappelijke taal. Tegenwoordig schrijft een auteur in eerder filosofische termen over kunst. Kunstrecensies zetten de deur op een kier. Het is aan de lezer/kijker om die deur open te stoten en te verdwalen in een werk. Beschouwingen over kunst triggeren om zich te verdiepen in die kunst. Voorwaarde: een werk moet de kracht in zich hebben om erover te schrijven. Als een recensent dan over een schilderij van mij schrijft dan kan ik het alleen maar toejuichen. Een quote van Willem Elias, filosoof, docent en publicist, is me wat dat betreft altijd bijgebleven: ‘Hoe interessanter de kijker, hoe interessanter het werk.’
Kunstpoort Zijn er bepaalde gebeurtenissen in je leven die je werk/schilderkunst getekend hebben, een evolutie teweeg brachten of een kleine revolutie?
Johan Clarysse Een bezoek aan de concentratiekampen van Dachau deed me grijpen naar de figuratieve kunst. Ik zat vast in een abstracte beeldtaal. Bacon had het bij het rechte eind wanneer hij zei: ‘Ik schilder geen abstract werk want abstracte schilderijen kunnen niet wreed zijn.’ Vanaf toen begon ik naast figuratieve en geometrische elementen, woordbeelden te plaatsen in mijn werk zoals in mijn reeks Lentebeelden, geïnspireerd op Japanse erotische prenten.
werk uit de reeks Lentebeelden
Kunstpoort Wat is de bron van je inspiratie? Wanneer komt die, onder welke omstandigheden? En ga je dan onmiddellijk aan het werk of laat je gewoon die indrukken eerst bezinken?
Johan Clarysse Ik neem notities, verzamel foto’s in een beeldarchief, dat kunnen foto’s van het internet zijn, eigen foto’s, filmstills… Ik vertrek soms ook van een tekening die ik maakte. Aangezien ik rond thema’s werk, in reeksen, is er niet enkel sprake van inspiratie in het hier en nu. Een schilderij moet je opbouwen, is gelaagd, is een proces in de tijd. Een tekening daarentegen kan wel in een impuls geboren worden. Inspiratie haalde ik uit suggesties van mijn leraars, bijvoorbeeld: ‘een goed schilderij is een overwinning op zijn eigen onderwerp’ of ‘breng eenheid in je variaties en variaties in je eenheid’. Dat probeer ik nog altijd toe te passen. In een schilderij moet je ondanks de variatie het handschrift van de kunstenaar herkennen. De kunstgeschiedenis is voor mij een vat vol inspiratie: Goya, Piero della francesca, (ooit volgde ik een route met locaties die hij frequenteerde) Gerhard Richter, dichter bij ons Spilliaert die een meester is in sfeerscheppen… beïnvloeden onbewust mijn werk. Een residentie in Parijs was door de vele bezoeken aan het Louvre belangrijk voor mijn kunst. Ik verdiepte me er in de 18de en 19de -eeuwse kunst. Het hondje en de twee personen op de achtergrond van mijn schilderij Les charmes discrets du pouvoir, the balcony, 2016 is een knipoog naar Le Balcon van Manet (1868-69). Tenslotte draagt iedere kunstenaar een eigen rugzak met zich mee. Ervaringen zoals het sterven van mijn vader, liefdes, interesses, (ik ben een filmfreak) houden zich schuil in mijn werk.
Les charmes discrets du pouvoir, the balcony, 2016
Kunstpoort Wat brengen je schilderijen teweeg bij het publiek, troost, emotie, bewondering…
Johan Clarysse Kunst zie ik als een nooit ophoudende dialoog met onze eindigheid. Kunst doorprikt de illusie van het volmaakte, heeft oog voor de niet rationele duistere kanten van ons bestaan. Schilderijen kan je door verschillende brillen bekijken, hoe meer brillen, hoe interessanter. Eerst heb je de zintuiglijke, receptieve bril die bij de kijker een onmiddellijke respons losmaakt, die voor ontroering zorgt maar evengoed afkeer of onverschilligheid kan uitlokken. Kunst kan je ook aanschouwen met een plastische bril, de bril van een kunstenaar waardoor een spanningsveld tussen uitvoering en inhoud ontstaat. Hoe gaat de schilder om met verf, textuur, kleur, compositie, ritme? Hoe organiseert hij zijn verf op het tweedimensionale vlak dat een schilderij is? Ook niet kunstenaars kunnen deze manier van kijken ontwikkelen. Verder zijn er nog de filosofische en kunsthistorische bril. Deze diverse brillen samen maken een werk alleen maar rijker.
Kunstpoort Het woord ‘suspicious’ komt vaak voor in titels van werken en thema’s van expo’s. Kan je wat meer uitleg geven over het gebruik van dit woord, het waarom?
Johan Clarysse ‘Suspicious’ heeft meerdere betekenissen voor mij. Ik begrijp het als suggestief, dubbelzinnig, meerduidig, vreemd, ambetant, ongemakkelijk… Mijn werk is sowieso gelaagd. Ik plaats de artistieke taal tegenover de wetenschappelijke of alledaagse taal die eenduidigheid nastreeft.
Suspicious movement IV, 2022
Kunstpoort Je laatste werk is onder andere volgens mij sacraal geïnspireerd, een piëta, een kruisafneming… dat zie ik er toch in, of sla ik de bal helemaal mis? Of mag iedereen je schilderkunst vrij interpreteren?
Johan Clarysse Deze schilderijen refereren naar theater- en hedendaagse dansvoorstellingen die geïnspireerd zijn op de werken van Caravaggio. En deze mag je inderdaad vrij interpreteren.
Somebody who could be me II, 2022
Kunstpoort Vroeger voegde je tekst toe op of aan je werk zie onder andere ‘suspicious landscapes’. De tekst had niet altijd betrekking op de inhoud. Nu zie ik grafische vormen toegevoegd aan een portret van Sigmund Freud, aan het schilderij Dance for forgiveness. Dance for forgiveness is feeëriek, behaagt het publiek niet alleen door zijn kleur maar ook door de grafische bolletjes/ovalen. Op de eerste plaats verleiden die vormen het publiek, ze zijn visueel aantrekkelijk maar hebben ze ook een functie? En welke?
Johan Clarysse In mijn schilderijen ontdek je een letterlijke en figuurlijke gelaagdheid. Beeld, lijntekeningen en taal zijn ambigu, verhinderen een eenduidige interpretatie. Voor mijn komende expo schilderde ik portretten van beeldende kunstenaars, schrijvers, wetenschappers… die me fascineren. De grafische elementen ontstonden in mijn hoofd tijdens het schilderproces. Bij het schilderen van het portret van Courbet zag ik het toen provocerende schilderij L’origine du monde voor ogen. De eigenaar, een Turkse diplomaat Khalil-Bey, onttrok het schilderij aan het oog van het publiek door een groen gordijntje – de kleur van de islam- er voor te hangen. Uitsluitend voor genodigden opende hij het gordijn. Het gordijn, getekend op het portret van Courbet, uit een kunsthistorische context gejat, wekt bevreemding op. De vloeiende, zachte penseelstreken van het portret contrasterend met de grafische lijnen van het gordijn verlenen het schilderij een speelse dubbelzinnigheid en zorgen in mijn ogen voor frictie en spanning.
Suspicious minds (Gustav), 2022
Kunstpoort Je werk pendelt tussen het voltooide en het onaffe. Vaak zie je het werkproces, de zoektocht nog op je schilderijen. Je laat de aanzettekening gewoon staan, je moffelt die niet weg. Wat is de bedoeling? Wat beoog je hiermee?
Johan Clarysse Een aanzet, een onderschildering blijft zichtbaar. Zo wint mijn werk aan picturaliteit en gelaagdheid. De haas, die een belangrijke rol speelt in de wereld van Joseph Beuys, schetste ik op het schilderij. Later maakte de haas een sprongetje, kwam en face met Joseph Beuys. Zo won het schilderij aan kracht en lijkt de haas in dialoog te gaan met de kunstenaar.
Suspicious minds (Joseph), 2023
Kunstpoort Je maakt schilderijen als een wereldbeschouwer. Je schildert de mens in zijn omgeving met zijn emoties, gezichtsuitdrukkingen die verraden wat erin hem omgaat. Ben je een schilder die de wereld op afstand bekijkt, weergeeft en schildert of een kunstenaar die empathisch is en een gamma aan emoties en verlangen schildert?
Johan Clarysse Het is een en/en verhaal. Ik bekijk de wereld op afstand en schilder met gecontroleerde empathie. Het lijden van de mens houdt me bezig, ik hou van kunst geankerd in het leven, de mooie en duistere kanten van de mens. Door onder meer gebruik te maken van tekst en symbolen creëer ik afstand, verhinder ik dat empathie omslaat in overdreven sentiment.
Kunstpoort Tekeningen laten de kunstenaar ‘pur sang’ zien, daarom hou ik ook zo van je tekeningen. Zijn dit studies voor je schilderijen? Beschouw je ze als een vorm van inlevingsoefening voor je schilderkunst? Hebben ze eenzelfde thema als je schilderijen? Ben je als je tekent gefocust op het thema van je schilderkunst?
Johan Clarysse De tekeningen staan op zich, ze zijn niet bedoeld als voorstudie. Sommige monden uit in een schilderij. Net als in mijn schilderijen gaan ze over onze condition humaine, de ambiguïteit van onze menselijke verlangens, drijfveren, emoties.
Afternoon walking, 2014
Kunstpoort Heb je ooit zelfportretten geschilderd?
Johan Clarysse Ja, niet het klassieke zelfportret maar met ingrepen. Ik stelde ze niet tentoon. Ooit verkocht ik wel een zelfportret.
Kunstpoort Je hebt een heel speciaal kleurenpalet, geen felle, noch zuivere kleuren. Wil je met dit ingehouden kleurgebruik een intimistische sfeer scheppen? Denk je na over je kleurgebruik of groeit je kleurenpalet spontaan?
Johan Clarysse Ik gebruik mijn kleuren intuïtief. Felle kleuren zoals ik die aanwendde in mijn vroegere abstract werk zouden de ingetogen sfeer verstoren, uitbundige kleuren sluiten niet aan bij mijn thema’s. Ik ben een tonalist, gebruik diverse nuances in eenzelfde palet. De aardekleur die mijn abstract werk van begin de jaren negentig ondersteunde, is wel een constante.
Kunstpoort Met welke kunstenaar: schilder, beeldhouwer, muzikant, choreograaf, schrijver… voel je een verwantschap?
Johan Clarysse Ik kan daar niet één naam uitpikken. Kunstgeschiedenis, literatuur, filosofie, muziek… het boeit en inspireert mij allemaal. Tegelijk ben je als kunstenaar ook een kind van je tijd. Stromingen, groepen, manifesten… zijn niet meer aan de orde in deze postmoderne tijd. We leven in het tijdperk van de post avantgarde. Zeker wat schilderkunst betreft is in de eerste helft van de vorige eeuw bijna alles uitgeprobeerd. Tegenwoordig heeft elke kunstenaar zijn eigen menu. Vandaag de dag zijn kunstenaars meer individuen die in het beste geval hun eigen mythologie, iconografie of universum creëren. In vroegere tijden kon kunst nog subversief zijn, zich afzetten tegen de burgerlijke waarden en normen. Vandaag de dag is dit veel minder het geval. Kunst heeft nu nog weinig politieke impact. Teleurstellend hoe de kunst vermarkt is en object van speculatie werd, op het perverse af.
Kunstpoort Je werken vind ik tijdloos wat techniek en inhoud betreft. Zou je het fijn vinden als men over pakweg 200 jaar nog over je kunst spreekt? Schilder je voor de eeuwigheid of zegt dat je niet veel?
Johan Clarysse Ik ben daar niet mee bezig. Ik ben geen grensverlegger, heb een fascinatie voor de grote meesters. Ik schilder klassiek en eigentijds. Ik breng graag frictie in mijn schilderijen door bijvoorbeeld de ongebruikelijke combinatie van tekst, symbolen of grafische voorstellingen met het figuratieve beeld.
Suspicious minds (George), 2022
Kunstpoort Wat heeft schilderkunst tegenwoordig nog te betekenen? Het belang van schilderkunst vervaagde door de opkomst van de fotografie. Het digitale tijdperk, een overvloed aan beelden, conceptuele kunst… duwen het schilderij in een hoek. Toch overleeft de schilderkunst en is vooral de figuratieve schilderkunst zoals jij die creëert in opmars. Wat is voor jou de reden hiervan?
Johan Clarysse Schilderkunst is menig maal dood verklaard maar herrijst altijd opnieuw als een feniks uit de as. Waarom? Het is een oermedium. De kunstwereld dacht over het beroemdste en meest kenmerkend suprematistische schilderij het Zwart vierkant van de Russische avant-gardistische schilder Kazimir Malevitsj, dit is het einde. Het Zwart vierkant is de vormgeving van de absolute nul. Maar de kunstenaar vindt de schilderkunst telkens opnieuw uit, geeft schilderkunst een nieuwe moderne invulling.
Kunstpoort Wat drijft je om te blijven schilderen?
Johan Clarysse Schilderen is voor mij een daad van zelfbevestiging: ik schilder, dus ik besta. Het heeft iets driftmatigs, op het dwangmatige af. Het is voor mij ook een manier om -al schilderend- meer greep te krijgen op de werkelijkheid rondom mij en in mezelf. De schrijver en essayist Julian Barnes maakt, misschien iets te kort door de bocht, een interessant onderscheid tussen twee types kunstenaars. Het type Picasso en Lucian Freud, het meer extravagante type, ze trekken de aandacht op zichzelf en hun stijl. Het zijn zij die eerst moeten vernietigen om iets nieuws te creëren. Dat zie je ook in hun ietwat verwoestende houding tegenover vrouwen. Daartegenover plaatst hij het type Bonnard, Matisse, Vuillard, de ‘stillere’ kunstenaars die er nood aan hebben de wereld voor te stellen op een interessante manier, die de wereld niet heruitvinden maar wel beter begrijpen door hem te schilderen, dag na dag. Ik vermoed eerder tot die tweede groep te behoren.
Kunstpoort Wat brengt de toekomst volgens je? Schilder je op dezelfde manier verder? Dezelfde thema’s, de mens met zijn duistere kantjes, zijn drijfveren… Of heb je zin om andere disciplines uit te testen? Zoek je naar een vernieuwing, evolutie in je techniek, of zeg je wat komt, komt?
Johan Clarysse De tekeningen met collages die ik nu creëer betekenen een verruiming van mijn schilderkunst. 3D sluit ik niet uit. En wie weet grijp ik ooit opnieuw naar het abstracte? Een kunstenaar zoekt naar de beste manier om zich uit te drukken, om te vertellen wat in hem leeft.
Kunstpoort Heb je tentoonstellingen in het vooruitzicht, zijn er andere plannen?
Johan Clarysse Kortbij is er de tentoonstelling ‘Suspicious minds’ bij galerie S. & H. De Buck. De tentoonstelling is tweeledig. Enerzijds stel ik er portretten tentoon van kunstenaars, wetenschappers, schrijvers, filosofen… die me fascineren, anderzijds schilderijen die een dynamiek en beweging uitstralen: taferelen van straattheater, dans… In april volgt een expo in o-68 Art Gallery in Arnhem, in dialoog met het fotografische werk van Wanda Tuerlinckx. In mei volgt de voorstelling van mijn nieuwe monografie ‘This obscure object’, uitgegeven bij MER/Borgerhoff&Lamberigts. In het najaar volgen nog twee individuele tentoonstellingen: in galerie Pinsart te Brugge en galerie GNG in Parijs.
Kunstenaar Adi Steurbaut timmert al geruime tijd aan de weg van het constructivisme met af en toe een zijsprongetje bezaaid met action painting en geestige, ludieke droedels. Kleurige, stijlvol uitgegeven kunstcatalogen houden van tijd tot tijd de kunstliefhebber op de hoogte van de evolutie in zijn werk.
Flirten met de zon 2001, De man die de wolken kleurt 2007, Weg van kleur 2012, Adiagonaal 2018 zijn vrolijke titels die een ongeremd kunstenaarschap illustreren. Adi Steurbaut weet zijn titels te kiezen, de vlag dekt de lading.
Zijn jongste boek KLEUR IS POËZIE – TOVERZICHT(TEN) bied je een selectie werken van 1984 tot 2022. De ondertitel is er eentje met dubbele bodem: HET OVERZICHT ’T OVERZCIHT TOVERZICHT(EN) ‘TOVERZICHT’ betekent zowel een breed maar volledig overzicht als een referentie naar de ‘TOVERZCHTen’ die door Adi Steurbaut in de loop der jaren werden gefantaseerd en op doek gezet. (citaat uit boek pagina 6) Diverse auteurs / kunstkenners zorgden voor een begeleidende tekst; een persoonlijke visie op de kunst van Adi Steurbaut. Het boek werd voorgesteld op 21 december in de inkomhal van Meubelen MAKRI te Ronse. Schepen van cultuur Joris Vandenhoucke verzorgde graag de inleiding.
Kunstpoortreporter Kathleen Ramboer kreeg de vraag een tekst te leveren voor zijn jongste kunstcataloog KLEUR IS POËZIE.
een greep uit haar tekst – Toverzicht, toveren met kleur, betoveren – naar aanleiding van een atelierbezoek
Het is een jong ogende Adi Steurbaut die voor mij de deur openzet naar zijn schatkamer volgestouwd met kleurrijke persoonlijke kunst. De benedenverdieping van het -stijl- volle huis met de gele ramen is zijn domein, een paradijselijke ‘yellow submarine’ om kunst veilig te bergen. Zijn atelier binnentreden is gelijk aan een Mondriaanse wereld ontdekken, kleuren op je netvlies laten vallen en beseffen hoe harmonieus de wereld van de schilderijen van Adi Steurbaut is. Het is een wereld die ongetwijfeld refereert aan het constructivisme van De Stijl. ….
Primaire kleuren, blauw, rood, geel, plus niet gemengde zuivere kleuren en zogenaamde niet kleuren zwart en grijs vormen belangrijke grondstoffen voor zijn universum. Adi is een homo ludens die schildert met eigen gemaakte spelregels en zichzelf tot winnaar uitroept als hij echt en waarachtig tevreden is over zijn kunst. De Burgerlijk ingenieur-architect in hem speelt technisch nauwkeurig en op gevoel. Voorstudies zijn er niet. Lijnen en vlakken dollen over het canvas en fluiten naar rood, geel en blauw tot ze in de armen van een cirkel vallen. De mogelijkheden zijn onuitputtelijk. De kunstenaar spreekt de taal van de kleur, kleuren die leiden en verleiden. Een fotograaf schildert met licht, Adi Steurbaut tovert licht en vooral zonlicht op het canvas. …
pagina 20
Een rood schilderij is voor de kunstenaar een ‘Hungarian Rhapsody’, een blauw ‘Rhapsody in Blue’, een geel ‘Yellow Symphony’. Door de manier waarop hij kleuren tegenover elkaar afweegt en ritmisch herhaalt, ontstaan geluidloze, beeldende partituren. Het canvas, een melodieus feest voor het oog, brengt muziek voor een warme zomerdag, een vleugje Vivaldi. De klank van zijn schilderijen is pure poëzie, haiku’s op doek. (serie: The Rhytm of the Haiku) Met deze beeldende universele poëtische taal neemt hij een optie op de eeuwigheid want poëzie is eeuwig en is er altijd geweest zoals de natuur, de lucht en de aarde. …
pagina 18
Na al die jaren sluipt langzaam een evolutie over zijn canvas. De romantiek van wolken, water, regenbogen, bloemen, zon… verdwijnt. Wat overblijft zijn vlakken lijnen, cirkels. Het frivole kleurlint, dat bewust verdween tijdens de pandemie, is terug. De composities zijn verstilder, eenvoudiger, minimalistisch, zelfs contemplatief. En de kleur? Die blijft zegevieren als de rode draad in zijn werk. Zijn schilderijen roepen tegenstellingen op. Er is niet alleen extase door een overweldigend kleurgebruik maar ook rust door minimalistische composities. Er is niet alleen de stilte maar ook een suggestie van muziek. Er is niet alleen de poëzie maar ook een verhaal. De recente canvassen vragen van de toeschouwer enkele moeite, fantasie en kennis. Kijken naar de huidige werken van Adi Steurbaut is een oefening in kunst kijken. …
Tekst: Kathleen Ramboer, juli 2022
Lucas Van Parys leverde een opmerkelijke bijdrage voor de catalogus van Adi Steurbaut met verwijzingen naar de groten der aarde zoals Kazimir Malevich , Plato, Alexej von Jawlensky, Ursula K. Le Guin. Het is een waardige afsluiter voor deze mooie stijlvolle uitgave.
Een greep uit zijn tekst – About a child who loves colors and shapes… –
Met woorden de creaties van een kunstenaar belichten blijft een moeilijke oefening. Want hoe omschrijf je, hoe benader je schilderijen zonder in algemeenheden te vervallen? Belangrijk is voor ogen te houden dat, schrijvend over de scheppingen van een kunstenaar, je niet kan verhinderen dat je facetten van diens persoonlijk leven aan de openbaarheid prijsgeeft. Hierbij zijn respect én voorzichtigheid geboden.
pagina 112
Kazimir Malevich en Adi Steurbaut
Malevich: ‘Als je bezig bent de kosmos te veroveren, waarom zou je dan nog een bos chrysanten schilderen’
Na decennia werken is het duidelijk dat de innerlijke gesteldheid van Adi het best een expressie vindt bij de geometrische abstractie. De door hem bewonderde Kazimir Malevich is één van de toonaangevende vertolkers van deze kunstrichting waarmee hij een zielsverwantschap koestert. In een volgehouden inspanning vertaalt Adi zijn innerlijke belevingswereld door een streven naar orde, evenwicht en steeds verder uitzuiveren (‘Less is more’), maar – niet te veronachtzamen ! – ook een drang tot lichtvoetigheid.
Plato en Adi Steurbaut
Adi’s weg naar ‘vervolmaking’, brengt mij bij een belangrijke gedachte van de Griekse wijsgeer Plato (ca. 427 – 347 vr. Chr.). Zo schrijft deze leerling van Socrates het volgende:
“Onder schoonheid versta ik niet de schoonheid van mensen, landschappen en dieren, maar de schoonheid van rechte lijnen, cirkels en planimetrische en geometrische figuren die daaruit gevormd kunnen worden; want deze bevatten niet alleen een betrekkelijke schoonheid maar een eeuwige en absolute.”
Met een beperkt plastisch alfabet: cirkel, vierkant, driehoek en rechte lijn, troont Adi ons mee te verwijlen in zijn innerlijke wereld. Via vormen en kleuren – ‘Kleur is poëzie’ – maken wij kennis met een picturaal evenwichtskunstenaar.
Met een beetje goede wil kunnen we Plato’s woorden als een voortijdige apologie beschouwen van wat Adi in ‘onze tijd’ concretiseert. Wat zou het mooi zijn, én een blijk van respect, mocht de beschouwer met déze ‘wetenschap’ bereid zijn Adi’s kunst te benaderen. Heel eventjes de eigen ‘zekerheden’ verbannen én aandachtig schouwen…
Ursula K. Le Guin en Adi Steurbaut
Van deze Amerikaanse schrijfster (1929 – 2018) kwam mij volgend citaat toegewaaid: “The creative adult is the child who survided’.
Elke psychiater die titulatuur waard, zal dit citaat onderschrijven! Adi is een kunstenaar die het innerlijke kind wist te handhaven. Het is geen toeval dat iemand met een niet geringe wetenschappelijk opleiding ook de weg bewandelt en steeds bewandeld heeft die naar Schoonheid voert. En in die schoonheidsdrang is het spelende kind met zijn nog reine psyche een protagonist. Adi, mens én kunstenaar, herbergt ernst en spel in een begerenswaardig mentaal evenwicht! De sensibele mens die nood heeft aan schoonheid in een steeds onheilspellender tijdsgewricht.
De tentoonstelling ‘mijn realistisch werk vanaf de jaren 70’ van Andre Van Schuylenbergh in Kunstenruimte DISKUS is een opkikker in donkere tijden. DISKUS is een ruime, lichte en luchtige galerij waar kunstwerken goed tot hun recht komen.
Ik kwam terecht in een wereld van licht en kleur, blijheid, familiale warmte, tedere vriendschap maar ook van zotskappen en ‘scooters’ op de kermis, de wereld van André.
Geen drukke beelden, 1 uitzondering: het grote schilderij van de magnolia waar honderden bloemen het doek uitspringen, overdadig bloeiend zoals alleen een magnolia dat kan en Andre het kan weergeven.
Als Kunstpoortreporter was ik op de vernissage op vrijdag 2 december 2022.
De sprekers Willem Elias en Jean-Jacques De Gucht hielden het licht en luchtig, helemaal in de geest van hun pappenheimer André Van Schuylenbergh
Andre Van Schuylenbergh in het midden
Andre Van Schuylenbergh
Andre Van Schuylenbergh
Bedankt Andre voor de mooie avond en veel succes met je expo.
MONOGRAFIE
Naar aanleiding van de 70ste verjaardag van Andre Van Schuylenbergh werd een monografie uitgebracht over zijn realistisch werk van de voorbije decennia. Dit boek – een hardcover van 160 bladzijden – is voor 45 euro koop tijdens de tentoonstelling in DISKUS.
Kunstpoort Wat vind je zo mooi aan een galerie runnen? Tanja Leys De toeschouwer meegeven wat de kunstenaar voelt en waarneemt. Een kunstwerk is pas geslaagd als het weet te ontroeren, het publiek meesleept in het verhaal van de kunstenaar. Ik focus niet alleen op het resultaat, het kunstwerk, maar ook op de kunstenaar met zijn verhaal, zijn passies… Mijn missie is de kunstenaar centraal stellen. Een kunstenaar is zeker zo belangrijk als zijn werk. Tanja Leys in een interview met kunstpoort. zie https://kunstpoort.com/2022/03/31/de-geboorte-van-een-kunstgalerie/
Tale Art Gallery stelt ook in haar derde groepsexpo 5 hedendaagse kunstenaars centraal, ieder met een persoonlijk verhaal, met werk met een ziel. Schilderkunst en beeldhouwkunst komen aan bod.
KUNSTENAARS
HERVÉ MARTIJN SVEN VERHAEGHE EDITH RONSE MARC GALLE ANNOUK THYS
VERNISSAGE: ZONDAG 20 NOVEMBER 11u > 17u Receptie en voorstelling kunstenaars door Stef Van Bellingen (WARP) om 11:30
FINISSAGE: ZONDAG 18 DECEMBER 14u > 17u
LOCATIE TaLe Art Gallery nieuwe kunstgalerie in de oude textielfabriek Vlierzeledorp 12A 9520 Vlierzele +32 476 50 49 52
Jean de Groote is een Einzelgänger in de Belgische kunstwereld. In het pastorale Nazareth (kan het nog Bijbelser?) trekt hij zich elke dag als een heremiet terug in zijn studio. In deze creative monnikencel probeert hij de essentie van alledaagse dingen te vatten. De kunstenaar verandert in een alchemist die doek en verf distilleert tot het echte goud van deze schreeu-werige eeuw: stilte.
De Groote’s schilderijen laten een serene, zen-achtige impressie na. Ontdaan van elke functionaliteit, worden objecten gereduceerd tot wat ze zijn: dingen. Een roos is een roos is een roos. Een zwarte kraai is gewoon een vogel. Net door dingen te kristalliseren tot hun essentie, ontstaat een merkwaardige transformatie. Een roestige spijker wordt een icoon. Een stuk touw verandert in een relikwie.
In dit proces streeft De Groote geen objectief realisme na. Die rol is al eeuwen weggelegd voor de fotografie. Onderwerpen worden neergepend met krachtige borstelstreken, korstige verflagen en dramatische scha-duwen. “Wie mijn werk mooi vindt, heeft het niet begrepen” voegt hij er zelf aan toe. Maar wie goed kijkt, ziet meer. Dàt is de schoonheid van zijn werk.
Dat Eskimo’s 100 woorden hebben voor sneeuw blijkt een fabel. Maar dat De Groote 100 betekenissen heeft voor de kleur wit is een feit. Op zijn doeken brengt wit rust, maar creëert wit ook leegte. Het zet dingen in de verf of doet ze net verdwijnen. De tint brengt hemelse vrede, maar in een witte hel word je ook blind. Wit vraagt vooral om kleur; een smeekbede die de kunstenaar lustig beantwoordt met giftige tinten kardinaalrood, Napels geel en kobaltblauw.
Een centraal thema in De Groote’s nieuwste werk is de spijker. Op een gigantische wit doek zien we een kromme nagel bengelen aan een roestig snoer. Voor de artiest, een zoveelste poging om het onzichtbare zichtbaar te maken. Voor wie verder kijkt, het ultieme altaarstuk waarin niet het ding, maar de Passie herleid wordt tot de essentie: het lijden zelf, dat zelfs de sterkste zielen ondergaan
20.11 > 18.12.2022 Open elke donderdag, vrijdag en zaterdag van 14u – 18u & op afspraak.
OPENING
Zondag 20 november van 14u tot 18u
Om 15u: inleiding door Johan Debruyne Boekpresentatie ‘Schilderen zonder alibi’ zie afbeelding N.a.v. een atelierbezoek bij Jean De Groote, Eke, juli 2022, Frederik Van Laere
Groepsexpo Breekbaar / Breakable fragile St. Elooiskerk – Kortrijk
BREEKBAAR, de titel dekt de lading. In deze groepstentoonstelling staat emotie voorop. De setting, een kerk, sluit perfect aan bij het thema. Wie niet religieus is, zal toch het sacrale herkennen en erkennen.
Bij het betreden van de kerk word je onmiddellijk geconfronteerd met het werk van Giovani Vanhoenacker. Zijn installatie met kerkmeubilair speelt de rol van eyecatcher en is hier ‘thuis’.
Het kunstwerk verraadt de scenograaf in Gio Vanhoenacker. Gio bouwde een mooi palmares op bij de Kopergietery, Lazarus, Compagnie Cecilia, Muziektheater Lod, Tutti Fratelli, NtgGent… In 2019 mocht hij aan de slag bij de Opera van Genève en Theater der Jungen Welt van Leipzig. In het theater verbeeldt hij een verhaal, in zijn atelier te Marke laat de kunstenaar een eigen visie spreken. De 2 stoelen verbeelden de door een middenbeuk gescheiden mannen- en vrouwenkant. De boog geconstrueerd met stoelzittingen doet me denken aan de regenboog. Een regenboog staat symbool voor de brug tussen hemel en aarde. Dit kunstwerk symboliseert voor mij een andere brug, de verbinding tussen diverse werelden zoals die van de man en vrouw, een vraag naar communicatie. https://www.giovanivanhoenacker.be/ https://www.instagram.com/giovanivanhoenacker/ gio8002@gmail.com
De ongelooflijke kleurenpracht in de werken van Martine Deleu verklaren haar enthousiasme en betrokkenheid tot de natuur. Vele schetsen en persoonlijke foto’s leiden tot een uiteindelijke creatie. Ze schildert reisimpressies, landschappen, bomen, parken, .. in een lyrisch realisme. Vaak evolueert haar schilderkunst naar een abstractie waarin de natuur op de achtergrond verdwijnt en de beleving vooropstaat. De uitbundige werken van Martine Deleu contrasteren fel met de sacrale sfeer in de kerk. Het is net deze tegenstelling die de kijker aanzet tot nadenken over de fragiliteit van de natuur, de teloorgang van de diversiteit.
De werken van Martine Vandevelde zijn geen lieflijke, vrolijke, behaagzieke werken. Het is aangrijpende kunst die je doet nadenken over het leven. Het sterk persoonlijke werk laat je niet los. Je neemt het mee naar huis. Martine Vandevelde schildert op het canvas met veel emotie en kunde. Zowel haar schilderijen als ruimtelijke werk (veelal gebruikt ze wax) illustreren haar sociale bewogenheid. De kunstenares snijdt moeilijke en breekbare thema’s aan zoals psychisch en fysisch lijden, fantoompijnen, de multiculturele samenleving, het leven tijdens de pandemie. De kerk St. Elooi tilt haar werk de hoogte in. Zo gaan de schilderijen ‘Fantoompijnen’ in dialoog met het kruisbeeld, symbool voor het lijden van Christus. Interessant zijn de werkboeken die je kan inkijken. ‘My secret books’ verhalen een persoonlijke zoektocht, verbeelden haar inspiratiebronnen: kunstenaars zoals Berlinde De Bruyckere, Jenny Saville, Louise Bourgeois, Klaus Verscheure.
Jan Declercq, organisator van deze expo, noemt zich terecht ‘de Beeldenmaker’. Hij is van alle markten thuis: hij fungeert als organisator van tentoonstellingen, fotograaf en beeldend kunstenaar, een ‘duivel doet al’. Ben ik verkeerd als ik denk dat vooral het vrouwelijk figuur hem inspireert en fascineert? Een ‘engelenbeeld’, esthetisch vrouwelijke torso’s, soms letterlijk en figuurlijk met een ‘hoek’ af en bevreemdende foto’s van modellen bevolken de rechterzijde van de kerk. Toevallig of niet, ze sieren de ‘mannenkant’. Zijn tijdloze torso’s en foto’s zijn een zoektocht naar het wezen van de erotiek, het mysterieuze in de vrouw.
Paarden, ruiters, golfers en vrouwen zijn de onderwerpen die Huguette H. Declercq boeien. Haar paarden en ruiters schildert ze levendig, met een heerlijke dynamiek in een bruin coloriet met witte en oranje rode accenten die het geheel een levendige toets geven. Kunsthistoricus A.-A.I.B. waardeert vooral de tijdloze elegantie in haar werk. Huguette H. Declercq, 70 jaar kunstenaar, beheerst door de jaren heen, diverse grafische technieken. Kleinere werken, in deze kerk tentoongesteld, tonen haar vakmanschap.
Last but not least. Achteraan in de kerk kan je ook kennismaken met de keramiek en tekeningen van Charlotte Herman. Bij het vervaardigen van keramiek maakt Charlotte Herman gebruik van krachtige natuurelementen: aarde, water en vuur. Onze hedendaagse woelige samenleving verlangt naar de pure natuur, rust en schoonheid. Deze tijdsgeest verklaart de revival van de keramiek. Charlotte Herman brengt met haar werk natuur en schoonheid in deze kerk, een schoonheid die de toeschouwer ongetwijfeld weet te waarderen.
Groepsexpo Breekbaar / Breakable fragile St. Elooiskerk, Overleiestraat – Kortrijk ZAT – ZON : 15 & 16 oktober ZAT – ZON : 22 & 23 oktober ZAT – ZON : 29 & 30 oktober Telkens van 10u tot 18u
een tentoonstelling met werk van Hilde Cannie en Pascale Bentein
De expotitel ‘Sous les platanes’ past wonderwel bij het frans zuiders sfeertje aan het Gentse Beverhoutplein waar de tentoonstelling van Hilde Cannie en Pascale Bentein plaatsvindt. Als ik de exporuimte binnenwandel loopt de ‘accrochage’ op zijn eind. Een gezellige drukte vult de ruimte. Hangt dit werk wat scheef? Is die schouw wel recht of mijn canvas niet haaks? Met dergelijke kleine probleempjes krijg je af te rekenen bij een expo opstelling. Een nageltje hier en daar zorgt dat alles optisch recht oogt. Onmiddellijk ontsnapt me een wow. Het werk van de 2 kunstenaars vormt een coherent geheel. Pascale verklaart dit nader: ‘Wat mij bij onze eerste gesprekken al opviel, was de alchemie van onze kleuren. Naast donkere reeksen, maak ik zelf ook graag gebruik van volle en rijke kleuren, licht donker contrasten, licht en schaduw. Iets dat ook sterk opvalt bij het werk van Hilde.’ Hoewel verschillend van techniek en onderwerp versterken en heffen de werken elkaar op naar een hoger niveau. Het interview verloopt niet voor 100 percent in een ontspannen sfeer. Werk wordt tussendoor nog opgehangen, prentbriefkaarten klaargelegd, opgeruimd, het geheel gewikt en gewogen… En toch… met een vanzelfsprekendheid krijg ik levendig en gevat respons op mijn vele vragen.
Pascale Bentein, op de achtergrond, werk van Hilde Cannie
Kunstpoort Vanwaar de interesse voor kunst? Hilde Als klein meisje tekende ik graag en veel. Van huis uit werd ik gestimuleerd. Vanaf het hoger middelbaar volgde ik kunsthumaniora daarna schilderkunst aan de academie van Antwerpen en schakelde na 2 jaar over naar de academie van Gent wat een spijtige beslissing was. Antwerpen bood meer een klassieke opleiding, voor mij toch wel belangrijk. Toen ik mijn partner, een bakker, leerde kennen, kwam een kunst periode van ups en downs door het vele werk in de bakkerij. Nu volg ik schilderkunst aan de academie in Tielt, avondonderwijs. Pascale Mijn ma was een huisvrouw die schilderde. Kunst kreeg ik met de paplepel mee. Ik liep ook academie maar de kunst verdween zoals bij Hilde naar de achtergrond toen ik me engageerde als Chiro leidster. Later studeerde ik Functionele grafiek aan het Sint-Lucasinstituut Gent. Ik had het juiste pad gekozen, illustreren was mijn ‘ding’. Al dertig jaar ben ik docent aan het VTI Roeselare: tegenwoordig leerkracht decoratie, schilderen en restauratie technieken. Zelf bleef ik actief kunst beoefenen.
Hilde Cannie met eigen werk op de achtergrond
Kunstpoort Hoe kwamen jullie in contact met elkaar, was er onmiddellijk een klik? Pascale We kwamen in aanraking met elkaars werk via sociale media, communiceren af en toe vanop afstand. Pas in juli 2021 ontmoetten we elkaar fysiek op Fay-Art in Brugge. Ik nam toen deel aan een groepsexpo met het collectief Zwart Verdriet. Aanvang Januari 2022 staken we voor het eerst de koppen samen tussen de boeken van boekhandel Limerick 2.1. Hilde dronk er een ultramarijn blauwe thee, ik een absint groene limonade. Dat voorspelde toen al vonken en vuurwerk.
schilderijen: Pascale Bentein
Kunstpoort Verkiezen jullie een duo tentoonstelling boven een solo en waarom? Pascale Een groepstentoonstelling is complex. Een duo tentoonstelling verloopt vlotter. Eind augustus 2021 stuurde ik naar Hilde Cannie volgend bericht: ‘Dag Hilde. Wat denk je van een duo expo ergens in 2022?’ Kijk nu is die expo er, alive and kicking. Hilde Door mijn wel niet parcours ben ik een groentje in tentoonstellen. De tijd was nog niet rijp, mijn werk niet mature genoeg. Vorig jaar stelde ik in groep tentoon in de Garemijnzaal te Brugge. De klik onder de deelnemers ontbrak. Nu heb ik een beter gevoel. Omdat er nog twijfel hangt over mijn werk, is een duo-expo ideaal. We zijn elkaars vangnet. De confrontatie is boeiend, een solo expo kan later nog.
centraal: schilderij van Hilde Cannie, links en rechts schilderijen van Pascale Bentein
Kunstpoort De titel van jullie expo en schilderijen zijn in de Franse taal. Zijn jullie beide verliefd op de Franse taal? Hilde Mijn grootmoeder is een Française. Waarom Franstalige titels? Frans is gewoonweg een mooie poëtische taal. Pascale Ook ik heb in Frankrijk wonende familie. Ik hou heel veel van de Franse taal, lees Franstalige literatuur, luister naar Franstalige chansons…
Kunstpoort Hilde De titel van je tentoongestelde serie ‘Mais Elles Sont où les fleurs?’ draagt een zekere symboliek in zich. Je schreef me: ‘Verdorde flora krijgt nieuw leven via mijn innerlijke ups en downs’. Door de royale kleuren schep je een feeërieke en tevens hoopvolle sfeer die helemaal niet down aan doet. Ik had geen vermoeden dat het onderwerp van je canvassen verdorde bloemen zijn. Hilde Door het drogen vertonen de bloemen hoekiger vormen, ook op het doek. Ik vertrek van dit onderwerp maar wandel er van weg, Dit verklaart de titel ‘Mais Elles Sont où les fleurs?’ Kunstpoort Je werk lijkt me autobiografisch. Hilde De gedroogde bloemen zijn de aanleiding tot schilderen. Er schuilt heel wat tristesse in mij al heeft bijna niemand daar een vermoeden van. Ik kies mijn kleuren gevoelsmatig. Vroeger schilderde ik donker en somber werk. Ik wou van die donkerte af. Mijn huidige werk kan je mijn kleurrijke tristesse noemen. De prikkel, het gevoel van het ogenblik primeert. Zo kleurt mijn doek het enige ogenblik oranje, het andere zwart, twee momentopnames, het ene kleur hoort bij het andere. Daarom zijn mijn doeken zo gelaagd. Ooit merkte een wiskunde leraar op, wat je niet van een rationeel persoon zou verwachten: ‘Velen kunnen haar werk niet lezen.’ Mijn kijkpubliek noemt ‘bloemen schilderen’ een mooie hobby. Het is zoveel meer, betekent heel veel voor me. Met deze expo zoek ik de spotlights op en doe mijn verhaal.
Kunstpoort Pascale De kleuren die je gebruikt, donkere blauwen en groenen, matchen ongelooflijk goed met die van Hilde. Via kleur bereik je een beklemmende sfeer. Welk gevoel wil je opwekken bij de kijker? Pascale Een mysterieuze sfeer, dat is waar ik naar streef. Ik heb een zwak voor melancholische films, verlatenheid, verstilde objecten, de duistere kant, de weemoed op zich. Voor mijn schilderijen maak ik gebruik van stills. Met schilderen verlies ik me in de tijd. Het vergt enorm veel energie en toch zijn achteraf de batterijen terug opgeladen. Kunstpoort Schilder je uitsluitend naar stills? Staan er personen model voor de portretten of schilder je naar foto? Pascale Eigen foto’s van wat mijn aandacht trok, zijn tevens een inspiratiebron. Voor mijn portretten maak ik gebruik van foto’s, enkel voor een zelfportret niet. Vijftien jaar lang scheur ik wat me boeit uit tijdschriften. Het onderwerp kan heel divers zijn: een beweging, teksten, citaten, een mooi lettertype… De knipsels kleef ik zorgvuldig in A4 dummy’s. Blader je door mijn boeken, dan blader je door mij. Mijn plakboeken inspireren me voor een nieuwe reeks.
schilderijen: Hilde Cannie
Kunstpoort Hilde schilder je naar reëel verdorde bloemen of naar foto’s? Hilde Ik schilder naar foto’s die ik van de bloemen maak. Het is onhandig mijn boeketten te transporteren naar de academie waar ik meestal schilder.
Kunstpoort Pascale Je tekeningen bekijk ik als een tekening in een tekening. Gelaatskenmerken vervang je door een landschap of wat dan ook. Hebben deze werken een autobiografische kant? Pascale Mijn tekeningen vertonen een escapisme, droomlandschappen, reizen in mijn hoofd. Kunstpoort In welke omstandigheden teken je deze gezichten? Locatie? Tijdens verloren momenten? Pascale Ik teken altijd en overal meestal met een zwarte balpen: op de trein, tijdens de pauze, aan tafel… Kunstpoort Beschouw je die tekeningen als ‘vingeroefeningen’ of op zichzelf staande kunst? Pascale Hoewel het meestal ‘snelle’ tekeningen zijn ze kunst op zich.
zwarte balpen tekeningen: Pascale Bentein
schilderij: Hilde Cannie
Kunstpoort Hilde Pascale Aan welk materiaal geven jullie de voorkeur? Olieverf? Acryl? Zwarte balpen? Wat is de reden daarvoor? Pascale Mijn lievelingsmateriaal kan van alles en nog wat zijn: zwarte balpen, kleurpotloden, kleurmarkers… Voor mijn schilderijen werk ik uitsluitend met acryl. Hilde Op doek en hardboard werk ik met acrylverf, bister, houtskool en pastelkrijt. Verder maak ik op eenzelfde canvas gebruik van mat en glanzend medium. Daarom verkies ik mijn werken niet te vernissen, zo verlies je niet het mat glanzend effect.
Kunstpoort Hilde Pascale Is er een wederzijdse beïnvloeding? Ben je nieuwsgierig naar het werk van de ander? Vraag je elkaars mening? Blijf je op de hoogte van de kunst van de ander? Pascale We volgen elkaar op de sociale media en hebben een gezamenlijke FB pagina in het leven geroepen https://www.facebook.com/%C3%80-deux-sous-les-platanes-101746539294353 Als reactie op het werk van Hilde schilderde ik bloemblaadjes.
Links werk van Hilce Cannie, rechts Pascale Bentein
Kunstpoort Vinden jullie dat je tijd genoeg hebt voor je kunst? Hilde Pascale zeker niet Hilde Werkende in de bakkerij, vocht ik tegen de tijd, de run naar de academie zorgde telkens opnieuw voor stress. Eenmaal de bakkerij verkocht, miste ik het sociale contact en zocht halftijds werk. Verder is er altijd wel iets dat roept en waaraan ik voorrang geef: de tuin, taken in het huishouden… Misschien moet ik meer de uitdrukking je-m’en-fous gebruiken.
Kunstpoort Hilde Pascale Hoe zien jullie jezelf nog evolueren als kunstenaar? Pascale Rustig verder werken, eigen kleinschalige projecten realiseren. Ik hou van zelf initiatief te nemen. De galeriewereld afschuimen is niets voor mij. Beeldhouwen? Dat valt te overwegen maar dan heb je 2 ateliers nodig, dat is de grote struikelblok. Hilde Mijn grootste schrik is niet verder evolueren. Te veel kunstenaars blijven, eenmaal ze succes hebben, uit hetzelfde vaatje tappen. Een bevriend fotograaf, die ik als mijn mentor beschouw, vroeg ik me te waarschuwen als ik mezelf blijf herhalen. Wie weet maak ik ooit sculpturen.
Kunstpoort Stel je voor, je krijgt een onmogelijk hoog bedrag om uit te geven aan kunst, welke kunstwerken krijgen je voorkeur? Hilde De dood van Marat, 1793, een schilderij van Jacques-Louis David. Het beeldhouwwerk Balzac, 1898, van Auguste Rodin. Onder de hedendaagse kunstenaars heb ik een zwak voor Frans Gentils. Hij schept monumentale werken die afstoten, zelfs pijn doen. Ze blijven onuitwisbaar in je geheugen hangen. Pascale Een werk van Caravaggio,1571-1610, badend in clair-obscur. Zijn schilderkunst straalt een duistere pathetische sfeer uit. Verder hou ik ook van de schilderkunst van Artemisia Gentileschi, 1593-1652, een vrouw als kunstschilder, in de 17de eeuw was dit niet vanzelfsprekend. Ze gebruikt het dramatisch lichtdonker contrast, clair-obscur, ook kenmerkend voor Caravaggio.
links werk van Pascale Bentein, rechts van Hilde Cannie
Voor ik me terug in de drukte van een stad als Gent begeef, werp ik nog een laatste blik op hun werk en de exporuimte. Het is alsof de werken van Hilde en Pascale converseren met elkaar en het volledige verhaal nog niet verteld is. We mogen vast en zeker nog meer boeiende kunst van beide verwachten.
Locatie tentoonstelling
Galerie kunstwerkkunst Beverhoutplein 6 Gent
Openingsuren
Vernissage vrijdag 26 augustus vanaf 18u30 van woensdag 24 augustus tot zondag 28 augustus van 11u tot 18u30
Interview met initiatiefnemer/kunstenaar Jos Vanoverberghe
Het dorpje Kwaremont in de Vlaamse Ardennen behoort tot het collectief geheugen van elke wielrenner- en fietsfanaat. Met zijn glooiende hellingen, lieflijke panorama’s en landschappelijk schoon is Kwaremont ook een paradijs voor wie de benen wil strekken. De drie eerste weekends van september kan je tijdens je wandeling ook cultuur opsnuiven. De kunstroute Kwa-art, 2,5 en 7,5 km, brengt kunst op 10 locaties in en rond Kwaremont. Kunstenaar Jos Vanoverberghe, één van de initiatief nemers, zelf al 23 jaar exposant in het dorp, vertelt Kunstpoort graag over het ontstaan, aanpak en organisatie van dit kunstparcours.
Kunstpoort Na 2 moeilijke coronajaren swingen de kunstinitiatieven de pan uit. Wat is jullie drijfveer om na vele jaren Kwa-art opnieuw in het leven te roepen? Jos Vanoverberghe Een 20tal jaar geleden had Kwaremont de allure van een klein Latem. Cultuurliefhebbers vonden gemakkelijk de weg naar de 16 galerijen die Kwaremont toen rijk was. Ooit oefenden de Vlaamse Ardennen een enorme aantrekkingskracht uit op kunstenaars. Kwaremont was een plek waar professionele kunstenaars zoals Gies Cosyns, Michiel Leenknegt, Jan Deweer… woonden, creatief waren, tot nieuwe inzichten kwamen, durf en lef vertoonden. Toen was Kwaremont nog een bruisend dorp. In 2007 wilde de Kwaremontse kunstkring met Kwa-art1 Kwaremont opnieuw als kunstdorp profileren. Kwa-art1 was kleinschalig, Kwa-art 2022 willen we professioneler aanpakken.
Kunstpoort Welke locaties kozen jullie? Werden de kunstenaars aangesproken in functie van de locatie? Jos Vanoverberghe Er zijn zowel binnen- als buiten locaties. De locaties spreken voor zich: de kerk, Oude pastorij, galeries, bedrijven… Bestaande galeries zijn geïntegreerd in de route. Diverse tentoonstellingsruimtes leggen een link naar het rijke kunstverleden van Kwaremont en zijn een meerwaarde voor de kunstroute. Zo kunnen het publiek en vooral de bewoners van Kwaremont en omstreken een kijkje nemen in de nu desolate leegstaande Oude pastorij. De kunstenaars zijn een generatie mix, de disciplines divers. We putten uit een arsenaal van kunstenaars die een reputatie opbouwden in Kwaremont door hun vroegere tentoonstellingen in de omgeving. Kwa-art is ook de ideale gelegenheid om een retrospectieve te wijden aan het werk van Gies Cosyns (schilderkunst), Michiel Leenknegt (glaskunst) en Jan Deweer (aquarel), drie kunstenaars die leefden en werkten in Kwaremont en omgeving. Ook kunstenaars die geen affiniteit hebben met de Vlaamse Ardennen contacteerden we. De deelnemers beslissen zelf wat ze tentoonstellen en hoe. De nadruk ligt niet op het commerciële maar wel op beleving en ontdekking. Wellicht pakken we het een volgende maal anders aan.
Kunstpoort Hoe verloopt de opbouw? Is er gezamenlijk overleg met de kunstenaars, een technische ploeg om de kunstenaar met raad en daad bij te staan of zorgt iedere kunstenaar voor zijn eigen zichtbaarheid? Jos Vanoverberghe De meeste kunstenaars zorgen zelf voor de opbouw. Logistieke steun en/of vervoer voorzien we indien nodig.
Kunstpoort Kon je vlot medewerkers, partners … engageren? Gingen jullie op zoek naar sponsors om de kosten van het evenement te drukken? Jos Vanoverberghe We streven ernaar dat het evenement zichzelf kan bedruipen. We vragen een kleine vergoeding aan de kunstenaars. Horeca en galerijen sponseren het project en de gemeente levert logistieke steun. De locaties zijn gratis te bezoeken. We vragen wel een bijdrage voor de cataloog met info over deelnemers, locaties en de wandelroute.
Kunstpoort Zijn jullie bang voor vandalisme, beschadiging en wat doe je ertegen? Jos Vanoverberghe De kans op vandalisme is klein. We zijn geen grootstad en de meeste werken zijn installaties op privéterreinen waar meestal iemand aanwezig is. Aan de politie vragen we een extra oogje in het zeil te houden.
Kunstpoort Hoe maak je het kunstenparcours bekend bij het grote publiek? Jos Vanoverberghe Verplaatsbare promo is voorzien onder de vorm van spandoekaanhangers. Beachvlaggen sieren de locaties. We gebruiken alle mogelijke media om Kwa-art in de kijker te plaatsen: sociale media, lokale en gespecialiseerde pers, geschreven en woord, 4 borden aan de invalswegen, infobord met route op het dorpsplein, uitnodigingen … De taken zijn verdeeld onder de organisatoren. Zo verzorgt Bert Noterman de public relations.
Kunstpoort Organiseren jullie een officiële opening? Jos Vanoverberghe Vernissage, officiële opening met persmoment en receptie is voorzien in de kerk op zaterdag 3 september 2022 om 18u.
Kunstpoort Loopt de bevolking, de gemeente, handelaars warm voor de kunstroute? Jos Vanoverberghe Het enthousiasme is enorm, de gemeente reageert unaniem positief. We ervaren geen enkele tegenstand en durven al luidop dromen van een biënnale.
Kunstpoort Kwa-art brengt de kunst ongetwijfeld terug naar Kwaremont.
INFO
Kwa-Art 2022 3 eerste weekends van september van 14:00 tot 18:00 Kwaremont
1 Kerk Marc Galle schilderkunst Gie Kee schilderkunst Jos Vanoverberghe sculpturen hout
2 Oude pastorij Jan Leenknegt glaskunst Hilde leenknegt glaskunst Elisabeth Leenknegt juwelen Eric Vercruysse beeldhouwkunst Retro Michiel Leenknegt glaskunst
3 G.O.C. Retro Gies Cosyns schilderkunst
4 Hof ter Kwaremont Free Pectoor multidisciplinaire kunst Céline Geeraert multidisciplinaire kunst Carlos Caluwier sculpturen metaal-poly
5 Galerij Theaxus tapijten
6 Restauratie Lieven Devos Ben Van den Berghe sculpturen hout Retro Jan Deweer aquarel
FERME DEHON, een nieuwe toonplaats voor kunst, staat weldra in de kijker met een eerste tentoonstelling. Geneviève Van Bastelaere heeft met FERME DEHON de ambitie een plaats te veroveren in het geheugen van de kunstliefhebber, op een lijst van unieke plaatsen waar goede kunst schittert. De locatie is zeker veelbelovend: Ferme Dehon is een vierkantshoeve middenin de groene oase van Frasnes-lez-Buissenal, Pays des collines, Henegouwen. Kunstpoort genoot van een preview. Bij het betreden van de toon ruimte, de gerestaureerde schuren, krijg ik kippenvel. De stilte voel je, de tentoongestelde werken spreken. Een sacraal gevoel overvalt me. Professioneler kan een locatie niet zijn, een droom voor en van elke kunstenaar.
Kunstpoort Een exporuimte, een creatief huis of mag ik zeggen een galerie, is dit dé droom die je nu eindelijk waar maakt? Geneviève Van Bastelaere Ferme Dehon is geen galerie, ik noem het een toon plek. Mijn laatste tentoonstelling dateert van 20 jaar geleden. Ik zocht een atelier en een goede ruimte om eigen werk aan het publiek voor te stellen. Een galerie of toonplaats aanbieden vereist voeling met de kunstwereld. Als docent sculpturale keramiek DKO aan de academie van Gent heb ik heel wat ervaring met het opbouwen van een expo. Werk van soms meer dan 50 studenten moesten een plaatsje veroveren op een expo. Dat is geen sinecure, toch is het me telkens gelukt een mooi coherent geheel te tonen. Less is more: 1 werk per student vond ik voldoende. De manier van presenteren is enorm belangrijk. Voor mijn studenten was dit een goede leerschool. Carmen Dionyse, kunstenares keramische sculpturen, hielp ik ook met de opstelling van haar werk.
Kunstpoort Van wanneer dateert het idee “Ik bied een tentoonstellingsruimte aan”? Hoe kwam je in deze streek terecht? Hoe heb je deze vierkantshoeve gevonden? Was je er meteen verliefd op? Geneviève Van Bastelaere Een zoektocht van 10 jaar, van de kust tot aan de taalgrens, ging eraan vooraf. Bij een eerste blik op de hoeve was ik niet overtuigd. De hoeve bleef wel door mijn hoofd spoken, ondertussen kwam de verkoop bij de notaris maar niet op gang. Na een derde bezoek veranderde ik van mening en ging ik de uitdaging aan. Ferme Dehon is de authentieke benaming van de boerderij, in de streek ook onder deze naam gekend. Een benaming voor onze exporuimte hoefden we niet verder te zoeken.
Kunstpoort Heb je tegenslag gehad tijdens de renovatie? Heb je nooit gedacht: Was ik er maar nooit aan begonnen! Ben je een doorzetter? Geneviève Van Bastelaere De verbouwingswerken duren al 10 jaar en zullen nog wel een tijdje doorgaan, er is altijd wel iets te doen. Tegenslagen waren een constante. Inderdaad soms dacht ik in een opwelling: ik stop ermee.
Kunstpoort Is dit een streek die open staat voor kunst? Zijn er nog tentoonstellingsruimtes in de omgeving of ben je een unicum? Is er een artistiek landschap? Zijn er nog kunstplekken in de buurt? Tip je ook op natuurliefhebbers/wandelaars/fietsers? Geneviève Van Bastelaere Een veertig tal km verderop heb je het MACS Museum voor Hedendaagse Kunsten op de site van Le Grand-Hornu. Deze streek hier is een pareltje voor wandelaars en fietsers. Er zijn talrijke wandelroutes uitgestippeld. Een combinatie kunst/natuur is perfect mogelijk. Inwoners van Frasnes-lez-Buissenal en omstreken, mijn netwerk van de academie… ontvingen een tweetalige uitnodiging met het frans voorop. De voertaal is hier tenslotte frans, ik respecteer dat hoewel hier heel wat Vlamingen komen wonen.
Kunstpoort Als ex docent beschik je over een groot netwerk onder de kunstenaars. Je sprak enkele oud-leerlingen aan voor de eerste expo; een moeilijke beslissing? Met wat hield je rekening, discipline, bekendheid of juist niet? Geneviève Van Bastelaere Vele studenten verlaten de academie en stoppen gewoonweg verder kunst te creëren. Deze vier ex-studenten werken en evolueren verder, brengen goede kunst. Ik koos voor diverse disciplines.
. Anne Van Wayenberg, installaties/objecten, mixed media
werk op de voorgrond Anne Van Wayenberg
Anne Van Wayenberg
Mijn persoonlijk werk, bas-reliëfs/sculpturen, mixed media . Geneviève Van Bastelaere
Geneviève Van Bastelaere
Geneviève Van Bastelaere
. Isabella Billiet, schilderkunst
Isabella Billiet
Isabella Billiet
. Pia Cabuy, cross over: schilderkunst, tekenkunst, mixed media
Pia Cabuy
Pia Cabuy
. Werner Minnebo, assemblages/installaties
Werner Minnebo
Werner Minnebo
De kunstwerken sluiten bij elkaar aan, er is een gezonde dosis match. Hoewel we over enorme ruimtes beschikken, heb ik de kwantiteit beperkt. Kunstwerken moet je ademruimte geven.
Kunstpoort Welk soort kunst wil je graag in de toekomst brengen? Geneviève Van Bastelaere Het is de bedoeling de ruimte te verhuren voor kwalitatieve kunst. Zelf maak ik een selectie tussen de aanvragen. Persoonlijk de werken ‘graag zien’ is geen ‘conditio sine qua non’. Een eerste vereiste is kwalitatief sterk werk. Graag help ik bij de opstelling. Ik mik op een overtuigd terugkerend kunstpubliek, een publiek dat weet: Ferme Dehon brengt altijd kwalitatief goede expo’s. Enkel tijdens de zomermaanden verhuur ik de toon ruimte.
Kunstpoort Heeft deze omgeving invloed op je werk? Met andere woorden maak je een ander soort werk? Geneviève Van Bastelaere Niet echt, de omgeving heeft wel invloed op mijn gemoed. Verder verwerk ik natuurlijke producten uit de omgeving in mijn werk, zoals bv. algen.
Kunstpoort Heb je heimwee naar Gent, waar je vroeger woonde? Geneviève Van Bastelaere Een stad, dat is drukte, daar kan je naartoe gaan, maar als je in een stad woont kan je niet weg van die drukte.
INFO
FERME DEHON Rue de Bourliquet 22 7911 Frasnes-Lez-Buissenal
Eerste tentoonstelling met
Anne Van Wayenberg Geneviève Van Bastelaere Isabella Billiet Pia Cabuy Werner Minnebo
Opening
zaterdag 28 mei 2022 – 14u tot 19u
Expo
zondag 29 mei 2022 – 14u tot 19u zaterdag 4 juni, zondag 5 juni, maandag 6 juni 2022 – 14u tot 19u
kunstpoort 