/literatuur

Auteur Katrien Van Hecke maakt geschiedenis springlevend voor jeugdige lezers

kramboer Geen categorie , , , ,


Alles over het schrijfproces van haar recentste boek Markies

Een auteur interviewen is even fascinerend als in gesprek gaan met een beeldend kunstenaar vooral als hij of zij kleurrijk en beeldend historische feiten kan verhalen. Katrien Van Hecke is zo’n schrijfster. Ze vertelt filmisch over de vriendschap tussen Rémi en de herdershond Markies. Omdat het boek zich afspeelt in een beluik te Gent tijdens de wereldtentoonstelling en de 1ste wereldoorlog, kan je vermoeden dat de jeugdauteur een meeslepend, opwindend verhaal geschreven heeft. Inderdaad, Markies is een meeslepend boek voor lezers vanaf 11 jaar. Zelfs als volwassene las ik dit met pretoogjes.

Kunstpoort Ik denk dat Iedereen leest, Markies, getipt heeft. Klopt dat?
Katrien Van Hecke Dat is zo. Iedereen leest is een organisatie gesteund door de Vlaamse Gemeenschap. Iedereen leest bevordert het lezen door campagnes uit te werken zoals: Jeugdboekenmaand, Voorleesweek, Boekstart of de Leesjury. De organisatie stelde dus ook een lijst voor de Voorleesweek op: ’15 boeken uitgelicht voor 12- tot 15-jarigen’. Op die lijst veroverde Markies een plaats.

Kunstpoort Hoe kwam je op het verrassende idee een boek te schrijven over de eerste politiehondenbrigade van de wereld waarvan de oorsprong in Gent ligt?
Katrien Van Hecke Ik stootte op het verhaal van de hondenbrigade bij research over dierenbescherming.
Een niet gepubliceerde tekst over de Eerste Wereldoorlog vertoefde al een tijdje in mijn wachtkamer. De link was snel gelegd. Bestaande frontscènes kon ik koppelen aan het verhaal van de hondenbrigade. Markies werd geboren.

Kunstpoort Ben je zelf een hondenliefhebster?
Katrien Van Hecke Vast en zeker, met honden heb ik een bijzondere band. Wanneer ik ze opmerk, komt de hond me vaak vanzelf begroeten.

Kunstpoort Ik las je beeldige beschrijvingen van het gedrag van Markies, Rémi denkt zelfs een rat te zien. Heb je honden geobserveerd voor je Markies begon te schrijven?
Katrien Van Hecke Helemaal niet. Het gedrag van een hond is me niet vreemd omdat een hond lange tijd tot ons gezin behoorde. Tijdens het schrijven van Markies, las ik boeken over het opvoeden van honden, leerde de trucjes. Dergelijke boeken prijken thuis in mijn boekenkast. Hoe dat komt? Mijn toen 6-jarige dochter beweerde dat onze hond slecht was opgevoed en ik daar dringend iets moest aan doen.

Kunstpoort Markies is een leuke naam en niet zo gebruikelijk voor een hond. Hoe kwam je op die naam?
Katrien Van Hecke Op zeker ogenblik spreekt de ma van Rémi hem spottend aan met ‘markiesje’. Toen dacht ik: ik geef de hond de roepnaam Markies. Het contrast tussen de wat groezelige hond (hij was in de vaart gesprongen) en de naam Markies vind ik grappig. De hond is wel niet de minste. Hij behoort tot één van de vier Belgische herdershonden. Markies is een Laekense herdershond. In de tijd van het ontstaan van de politiehondenbrigade, rond 1899, probeerde de Brusselse school voor dierengeneeskunde raszuivere Belgische herdershonden te kweken, vier rassen: Mechelse, Tervuerense, Laekense herders en Groenendaelers. Zij hadden aan bepaalde eigenschappen te voldoen. De beste politiehonden waren, volgens de toenmalige Gentse politiecommissaris Ernest Van Wesemael, met stip de Mechelse herder en Groenendaeler.

De politiehondenbrigade, 1900
Foto privéverzameling Freddy D’hont

Kunstpoort En Rémi, van waar zijn naam?
Katrien Van Hecke Vóór ik start met schrijven, verzin ik graag de namen. Ik raadpleegde de lijsten met de meest gebruikelijke jongensnamen in het begin van de 20ste eeuw. Rémi leek me geschikt. Het is een gangbare naam bij de arbeidersklasse, toen gehuisvest in de beluiken van Gent.

Kunstpoort Bij het lezen viel me dit op: af en toe sluipen er woorden in het boek, meer passend bij onze noorderburen.
pg 6 Ik kukel achterover pg 103 piezelige hapje
Je boek verschijnt ook bij onze noorderburen. Heb je bepaalde woorden, uitdrukkingen met de redactie besproken en moeten aanpassen?
Katrien Van Hecke Omdat ik veel Jeroen Brouwers en andere Noord-Nederlandse auteurs lees, gebruik ik automatisch Hollands klinkende woorden zoals piezelig. Een proeflezer, 2 schrijvers lezen mijn boeken op voorhand, vond ‘plee’ te Hollands. Ik vond plee wel goed klinken in mijn zin en daarom ook verantwoord. Ik zoek op of de woorden algemeen aanvaard zijn. Wanneer mijn bron verklaart dat het woord te ‘Belgisch’ is, dan gebruik ik het niet.

Kunstpoort Ik veronderstel dat Nederlanders ‘een beluikje’ ook niet kennen?
Katrien Van Hecke Neen, een beluik is typisch Gents. Gent springt er in België uit door het verbluffend grote aantal beluiken. Door de vele textielfabrieken, vlasspinnerijen in Gent, sprak men over het Manchester van Vlaanderen. Voor de arbeiders bouwde men nabij de fabrieken piepkleine en vaak goedkope woningen. Deze arbeidershuisjes zijn gegroepeerd in een beluik, meestal doodlopende straatjes of rond een pleintje. Rémi woonde in de tot verbeelding sprekende Goudensterstraat. Dit beluik was gelegen nabij de verdwenen fabriek La Lys. De naam La Lys vermeld ik niet omdat ik de jeugdige lezers niet wil overstelpen met info. De Goudensterstraat en het beluik zijn er nog altijd.
Op de eerste pagina’s in mijn boek spreek ik, om de ‘Hollandse’ lezers tegemoet te komen, over een hofje.
pagina 5 Ik woon er in het beluik, een hofje. De Konijnenpijp. Maar die naam slaat nergens op. Het is een rattenhol! Er zwermen meer ratten rond dan vliegen op de plee.

Kunstpoort Je recentste boeken spelen zich af in steden zoals Gent, Oostende. Je beschrijft onder meer de levensgewoonten in die steden. Is de stad boeiender voor je om over te schrijven dan het platteland?
Katrien Van Hecke Ik ben meer een stadsmens. Toch komen in ‘Oostende is niet ver meer’, passages voor die zich afspelen op het platteland. En mijn boek ‘Joan het heksenkind’ situeert zich in de Schotse Highlands.

Kunstpoort De schrijfstijl is beeldend en verhaalt een rauwe werkelijkheid. De vader van Rémi zit in ‘den bak’, zelden komt er vlees op tafel. Deed je opzoekingswerk om het lief en leed van de volkse bewoners van een beluik goed te kunnen beschrijven? Waar vond je nuttige lectuur?
Katrien Van Hecke Thuis heb ik heel wat historische non-fictieboeken. Ook op het internet en in de bibliotheek vind je massa’s informatie. De Krook, een bibliotheek van Stad Gent, bezit talrijke literatuur over de wereldtentoonstelling te Gent (1913) en verder raadpleegde ik het politiearchief in De Zwarte Doos, het archief van Gent.

Kunstpoort Hoe lang schreef je aan Markies?
Katrien Van Hecke Markies nam 1 ½ jaar in beslag, van research tot manuscript. Ik kon er wel niet continu aan doorwerken, omdat in die periode diverse projecten aan gang waren.

Kunstpoort Je vermeldt ook het blank zetten van de IJzervlakte, het openen van de sluizen van Nieuwpoort. De IJzervlakte wordt onder water gezet om de opmars van het Duitse leger tegen te gaan. Wek je hiermee de interesse op van de jonge lezers voor de Vaderlandse geschiedenis? Hebben de jonge lezers aandacht voor dergelijke opmerkingen? Denken ze hierover na?
Katrien Van Hecke Onbewust maken ze kennis met de geschiedenis van het begin van de 20ste eeuw: de eerste wereldoorlog, de wereldtentoonstelling, de levensomstandigheden van toen. Sommige feiten in het boek zijn waargebeurd. Het boek Markies kan helpen aan een eigen voorstelling van de oorlog, aan een beeld dat later meer vorm krijgt op school, bij een museumbezoek of wat dan ook.

Kunstpoort Het boek is geïllustreerd door Michaël Olbrechts, ze dragen bij tot de rauwe en toch liefdevolle sfeer van het boek. Had je inspraak over de keuze van de tekenaar en de illustraties? Kreeg je ze te zien vóór het drukken?
Katrien Van Hecke De uitgever nam contact op met de tekenaar. Michaël Olbrechts studeerde ook geschiedenis, dat is mooi meegenomen. Een fascinatie voor waargebeurde en vergeten verhalen bindt ons. De voorontwerpen mocht ik zien en ik kreeg inspraak over de cover. De getekende kwieke, vinnige hond vertederde me onmiddellijk. Het lijkt of hij vrolijk uit het boek springt. De tekeningen zijn echt een meerwaarde, ik ben blij met de illustraties.
info illustrator Michaël Olbrechts http://www.michaelolbrechts.be/

illustratie van Michaël Olbrechts, pg 146

Kunstpoort Een enthousiast lezertje vroeg je als er een vervolg op komt. Wat is het antwoord?
Katrien Van Hecke Ja, voor de eerste maal schrijf ik een vervolg op een boek. We zijn benieuwd of het een succes wordt maar ik maak me hierover geen zorgen.

Kunstpoort Een beetje promo kan geen kwaad. Kan je zelf in enkele zinnen je boek aanbevelen aan kinderen vanaf 11 jaar?
Katrien Van Hecke Markies is een meeslepend verhaal over een vriendschap die angst en moeilijkheden overwint, over vriendschap onder de mensen en tussen mensen en honden. Avontuur en spanning zijn nooit veraf.

INFO

Markies
uitgegeven bij Clavis
in alle boekhandels te koop

Katrien Vanhecke
https://www.katrienvanhecke.be/
https://www.facebook.com/katrien.van.hecke.ahatani
https://www.instagram.com/katrienvanhecke1

Kunstpoort interviewde Katrien Van Hecke ook bij
de uitgave van
Soldaat Marie
https://kunstpoort.com/2020/06/14/katrien-van-hecke-schrijft-geschiedenis/

het verschijnen van
Oostende is niet ver meer
https://kunstpoort.com/2022/07/14/oostende-is-niet-ver-meer/

tekst en fotografie Kathleen Ramboer
foto politiehondenbrigade uit privéverzameling Freddy D’hont

Oostende is niet ver meer

kramboer Geen categorie , , , , ,

De nieuwe roman van Katrien Van Hecke

Oostende heeft iets met schrijvers of hebben schrijvers iets met Oostende?
Stephan Zweig en Joseph Roth dwaalden er rond, Proust bezocht de stad, Nabokov bivakkeerde er…
Recenter resideerde de Nederlandse schrijver
Gert-Jan van den Bemd in de kuststad en pende er columns neer met Oostende als inspiratiebron. (zie pagina interviews op kunstpoort: Een Nederlandse schrijver in Oostende) En nu is er de boeiende roman van Katrien Van Hecke
‘Oostende is niet ver meer’.
In deze roman volgt de lezer de meeslepende avonturen van twee Oostendse jongeren: kindermeisje Nel en scheepsjongen Joannes. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de Oostendse Compagnie. Dit 18de -eeuwse scheepvaartbedrijf dreef handel met China en Bengalen. Katrien van Hecke mikt op lezers vanaf 14 jaar. Het is een young adult boek dat ongetwijfeld ook oudere lezers kan bekoren door het meeslepend verhaal, de schrijfstijl en geschiedkundige achtergrond.
Met enthousiasme vertelde Katrien Van Hecke kunstpoort waarom een auteur in godsnaam een historische roman voor jong volwassenen schrijft.

Kunstpoort Hoe ontdekte je dat je kon schrijven en van schrijven je beroep wilde maken?
Wanneer kwam het besef dat je interesse voor en kennis van geschiedenis nuttig waren voor het neerschrijven van historische jeugdromans?
Katrien Van Hecke In de lagere school was ‘opstel schrijven’ het enige vak waarin ik schitterde. Op 11-12 jarige leeftijd schreef ik detective verhaaltjes. Ik heb er nooit eentje volledig afgewerkt. Maar de toon was gezet. Mijn studies geschiedenis volgde ik met als enige doel: historische romans schrijven. Omdat er brood op de planken moest komen, had ik verschillende jobs. Ondertussen schreef ik verhalen, sprookjes, gedichten… pas later romans. De verre droom werd langzaam werkelijkheid.

Kunstpoort Hoe, wanneer en waar komen de ideeën?
Katrien Van Hecke Een voorbeeld. Het idee voor ‘Oostende is niet ver meer’ ontstond tijdens onderzoekswerk voor mijn vorige roman ‘Soldaat Marie’. Soldaat Marie is het verhaal van een vrouw die zich vermomt als man en dienst neemt in het leger van Napoleon. Ik las over Napoleons verdedigingslinie tegen de Britten, van Boulogne-sur-Mer tot in Oostende, en begon verder te graven in de geschiedenis van de haven. Ik ontdekte vreselijke verhalen over de kaapvaart, piraterij… iets te bloeddorstig naar mijn zin. Maar de Oostendse Compagnie, met haar scheepvaartreizen naar China en Bengalen leek me aantrekkelijk als achtergrond voor een volgende roman.

Kunstpoort Zoals bij ‘Soldaat Marie’ ga je terug in de geschiedenis. Eric Bauwens, collega schrijver, schrijft in een recensie over je boek: “Onderweg naar China weet ze haar lezers te boeien met haar uitleg over geografie, flora, fauna, de economie en de gewoontes van de 18de eeuw, scheepsbouw en navigatie. Beter dan de beste documentaire van National Geographic”. De lezer treedt binnen in een onbekende wereld. Hij moet niet alleen weten hoe die wereld eruitziet, ook hoe het voelt in die wereld rond te lopen. Research over de setting is onvermijdelijk. Welke archieven heb je geraadpleegd? Verliep dat vlot?
Katrien Van Hecke Google is een uitstekend medium voor research en literatuur raadplegen is een must:  non fictieboeken, naslagwerken, licentiaats- en doctoraatsthesissen… Een boek over de Oostendse Compagnie die porselein uitvoerde vanuit China bracht me veel bij. In de Gentse universiteitsbibliotheek las ik artikels uit historische tijdsschriften. Ik raadpleegde werken in de leeszaal van het bewaarfonds Ostendiana. Een smartphone is een dankbaar instrument, zo kon ik de voor mij nuttige pagina’s fotograferen om later door te nemen. In het Oostends Stadmuseum ontdekte ik onder andere scheepskanonnen uit die tijd.

Kunstpoort Deed je eerst alle ‘speurwerk’ voor je startte met schrijven of schreef je ook tussendoor?
Katrien Van Hecke ½ jaar had ik nodig voor mijn opzoekingswerk. Dan pas besliste ik over welke periode en personages ik wilde schrijven. Aanvankelijk had ik de idee over het leven van de historische figuur Isabella Ray, vrouw van Cornelis Carpentier, een bekende Oostendse koopman, te schrijven maar vond onvoldoende info over haar Gentse periode. Mijn 2 hoofdpersonages zijn 100% fictief. Er komen wel talrijke historische personen in mijn roman voor. Die staan achteraan in het boek vermeld met wat informatie.
Kunstpoort Ook de verklarende woordenlijst achteraan is een handig instrument.
Katrien Van Hecke Research en schrijven liepen door elkaar bij het schrijven van deze roman.

Kunstpoort Hoe start je een roman? Zit het volledige plot al in je hoofd en hou je je strikt aan het schema? Of ben je flexibel zoals een schilder die eenmaal op het canvas aan het werk vaak andere richtingen uitgaat dan gepland. Laat je soms passages aan het toeval over?
Katrien Van Hecke Ik maak gebruik van het iconisch Atoma ringschrift. Omdat je de bladen kan omwisselen is voor mij het Atoma systeem de ideale hulp om mijn opzoekingen te ordenen. Ik maak fiches van de personages en stel een verhalenschema op. De grote lijnen liggen van meet af aan vast maar ik ben flexibel, onderweg wijzigt er nog het een en ander.

Kunstpoort Ben je zelf op reis geweest naar Indië en/of China? Of zou je er graag rondtrekken? Vanwaar je interesse voor dit gebied?
Katrien Van Hecke ‘Oostende is niet ver meer’ is geschreven tijdens de coronaperiode. Naar China of Indië reizen was niet aan de orde. Bengalen van nu is trouwens niet meer te vergelijken met het Bengalen van de 18de eeuw. In 2019 reisde ik naar Maleisië en Singapore. Ik bezocht er heel wat scheepvaartmusea. Toen al leefde de idee voor dit boek. Heel veel verbeelding en inlevingsvermogen helpen het boek geloofwaardig te maken.

Kunstpoort ‘Oostende is niet ver meer’ is tevens een coming of age verhaal, de lezer beleeft mede de avonturen van twee Oostendse jongelui: kindermeisje Nel en scheepsjongen Joannes. Gevoelens zoals liefdesverdriet, ontgoocheling, twijfel, angst… ga je niet uit de weg. Is het moeilijk om als volwassene zich in te leven in de wereld van young adults en vooral om er over te schrijven? Put je uit je eigen tienertijd om hierover te schrijven of heb je andere inspiratiebronnen?
Katrien Van Hecke Het is de 14 jarige in mezelf die de verbeelding voedt, inlevingsvermogen doet de rest.

Kunstpoort Jongeren zijn vooral actief op sociale media; TikTok, Instagram… leven in het nu en interesseren zich voor al wat hot, hip, en cool is. Hoe slaag je erin de jeugd te boeien voor een historische periode, in dit boek de Oostendse Compagnie, de achttiende eeuw?
Katrien Van Hecke Het boek moet vlot en met een hoog spanningsgehalte geschreven zijn. Op het einde van ieder hoofdstuk zorg ik voor een cliffhanger.
Zo is de lezer getriggerd om het volgende hoofdstuk te lezen. Ik mik op tieners die iets van de wereld willen kennen. Het is een zoektocht hoe ik het best de jeugd kan bereiken, misschien met een filmpje op YouTube?
Een prijs winnen of nominatie helpt.

nota van Kunstpoort
‘Ahatani en het geheim van het oudste verhaal’ was genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury 2012.
Aanbevolen literatuur bij de lerarenopleiding Artevelde Hogeschool Gent.
‘Joan, het heksenkind’ Genomineerd voor de Kinder- en Jeugdjury 2006 Boektopper 2007
‘Soldaat Marie’ kreeg een nominatie voor de Thea Beckmanprijs 2019.

Het is aan de uitgeverij om een boek voor te stellen voor een literatuurprijs.
Mijn naambekendheid gaat bij iedere nominatie de hoogte is.

Kunstpoort Je boek is bestemd voor jong volwassenen, hou je de schrijfstijl in de gaten? Of heb je toevallig een stijl die het best geschikt is voor jeugdboeken?
Katrien Van Hecke Ik laat het manuscript lezen door 2 lezers onder de 20 jaar en 2 oudere lezers. Als de jonge lezers beweren een woord niet te gebruiken of te kennen hou ik daar soms maar niet altijd rekening mee. Je kan vaak een woord begrijpen door de context. Zijn er op inhoudelijk gebied bepaalde zaken, situaties onhelder, dan verwerk ik de feedback.

Kunstpoort Waak je over het aantal pagina’s? Mag een jeugdboek een dikke turf zijn?
Katrien Van Hecke Mijn boeken worden nooit te lijvig. 250 pagina’s lijkt me ideaal voor een jeugdboek.

Kunstpoort Was je uitgever onmiddellijk enthousiast over je boek? Ondervond je problemen om het uit te geven?
Katrien Van Hecke ik stuurde het manuscript op naar uitgeverij Clavis. Na drie maanden kwam het verlossende antwoord YES

Kunstpoort Is het moeilijk een boek te schrijven wanneer je niet 100% zeker bent van uitgave? Blijf je gemotiveerd, laat je nooit de moed zakken?
Katrien Van Hecke Twijfelen doe ik niet. Jeugdboeken schrijven is waar ik voor geboren ben, de drive voel ik diep vanbinnen.

Kunstpoort Is ons taalgebied niet te klein? Kan je van je schrijfkunst leven?
Katrien Van Hecke De koopcijfers zijn natuurlijk belangrijk maar mijn nevenactiviteiten vormen de hoofdbron van inkomsten. Zo geef ik auteurslezingen en stadswandelingen voor jongeren en volwassenen. Info https://www.katrienvanhecke.be/services
Bij een boekvoorstelling van ‘Oostende is niet ver meer’ of lezing voor volwassenen zorg ik voor aangepaste hapjes: Oostendse garnalensoep, Bengaalse viscurry en Mangolassi. Mangolassi is een Indische yoghurt drink.
Het is nodig dat een auteur zich profileert in een bepaald genre. Voor de jeugd is er een overvloed aan Fantasy boeken. Historische romans zijn tamelijk zeldzaam, een niche. Ik heb het geluk te kunnen mikken op een volwassen leespubliek én jongeren.

Kunstpoort Ben je een gestresseerde schrijfster, heb je stilte en afzondering nodig, ver weg van dagelijkse beslommeringen?
Katrien Van Hecke Vroeger had ik wel eens last van stress. Een job plus een gezin runnen, dit met schrijven combineren is niet eenvoudig. Nu ik fulltime schrijfster ben en de kinderen de deur uit zijn, kan ik volop voor het schrijven gaan. Van stress is geen sprake meer.

Kunstpoort Over welk boek ben je bijzonder trots en superblij dat je het geschreven hebt?
Katrien Van Hecke Je jongste kind is altijd het schoonste.

Kunstpoort Wat vind je het leukste aan schrijven van jeugdboeken?
Katrien Van Hecke De leeftijd van jeugdboek personages stemt overeen met de leeftijd in mijn hoofd. Ik voel me bij het schrijven een adolescent.

Kunstpoort Zit er een volgend boek in ‘the pipeline’?
Katrien Van Hecke Mijn volgend boek is er eentje voor leeftijd 11+
Het onderwerp hou ik geheim.

Info

https://www.katrienvanhecke.be/

https://www.instagram.com/katrienvanhecke1/

https://www.facebook.com/katrien.van.hecke.ahatani

Tekst en fotografie Kathleen Ramboer

Een Nederlandse schrijver in Oostende

kramboer Geen categorie , , , ,

Ontmoeting met auteur Gert-Jan van den Bemd

Schrijver Gert-Jan van den Bemd wacht me op in Oostende, aan de kusttramhalte Koninginnelaan, op wandelafstand van Brasserie Albert, locatie voor ons gesprek. Brasserie Albert maakt deel uit van het iconische adellijke Thermae Palace Hotel. Nostalgisch vlij ik me zachtjes neer in de lederen sofa. Kon ik me een koninklijker start van een interview voorstellen? Het imponerende Art Deco-interieur verstomt gelukkig niet ons gesprek.

Gert-Jan van den Bemd, wonende in Breda, verblijft een maand in Oostende, ooit de koningin der badsteden genoemd, de stad van Ensor, Spilliaert…, voor hem een inspirerende residentie. Kunstenaar Gert-Jan Van den Bemd is enorm veelzijdig: schrijver, fotograaf, wetenschapper, tekenaar, kunstschilder… Welke discipline komt er op de eerste plaats? Dat houden we nog eventjes geheim.

Kunstpoort Zelf kende ik je romans niet, daar komt nu zeker verandering in. Na wat research stel ik me de vraag: Ben je auteur van psychologische romans, thrillers of mogen we je boeken psychologische thrillers noemen? Kunnen we je boeken een beetje vergelijken met die van Peter Buwalda? Schrijf je gelijkaardige romans?
Gert-Jan van den Bemd Ik schrijf psychologische romans met een onderliggende spanning die je meeneemt in het verhaal. Ik won in 2016 de Pieter Aspe award voor spannende verhalen daarom denkt de lezer vaak dat ik thrillers schrijf.

De foto waar het allemaal mee begon en resulteerde
in de roman Branco & Julia

Kunstpoort Als schrijver en kunstenaar gebruik je oude foto’s als inspiratiebron. Het begon met de aankoop van twee foto’s. De verzameling die je uiteindelijk bijeensprokkelde, een drietal mappen, deden je als een rechercheur graven naar het verleden van een vrouw, geboren in 1926. Je nieuwste roman draagt de titel ‘Branco & Julia’. Vertel je wat meer over de inhoud?

Gert-Jan van den Bemd De roman handelt over curiosa- en antiekhandelaar Branco en kunstenares Julia. Beiden kopen los van elkaar oude foto’s op de Feira da Ladra, de rommelmarkt van Lissabon. Branco gebruikt ze als inspiratiebron voor een roman die hij wil schrijven, Julia ziet de foto’s als uitgangsmateriaal voor haar schilderijen. Hun gedeelde bezit leidt noodgedwongen tot een gezamenlijke speurtocht naar de herkomst van de foto’s en de vrouw die erop staat afgebeeld.

Gert-Jan van den Bremd met één van de drie foto mappen,
inspiratiebron voor zijn nieuwe roman Branco & Julia

Kunstpoort Je put blijkbaar uit eigen beleving. Bevatten je verhalen en romans altijd een vleugje waarheid? Zou je ook los van je eigen ervaringen kunnen schrijven?
Gert-Jan van den Bemd Ik vertrek inderdaad vanuit mijn persoonlijke leefwereld. ‘De verkeerde vriend’, mijn debuutroman, speelt zich af op een camping. In de aanloop van dat boek bracht ik zelf mijn vakantie door op een camping en fantaseerde over de impact van het nachtelijke campingleven op jongeren en de escalatie daarvan. Het opruimen van het huis van mijn vader na zijn overlijden vormde de basis voor mijn tweede roman, ‘Na de val’. Als de vader van personage Sofie Nauta volkomen onverwacht overlijdt, staat ze voor eenzelfde opdracht: twee huizen leegmaken, dat waarin ze samen met haar vader en oudere broer Max haar jeugd doorbracht en het appartement waarin haar vader de laatste jaren van zijn leven woonde. Mijn derde roman ‘Branco & Julia’ leunt nog dichter aan bij de realiteit. Ik beschrijf mijn eigen zoektocht.

Kunstpoort Ik lees vooraan in ‘Branco & Julia ‘Elke mens is van nature uit een collectioneur. Het zit in onze genen van toen we nog apen waren. We hebben het verzamelen nodig gelijk we eten en drinken nodig hebben’ Erik Vlaminck, Een berg mens onder witte lakens, 2019 Ik veronderstel dat je zelf ook een collectioneur bent?
Gert-Jan van den Bemd Jazeker, verzamelaar van oude foto’s. Ik hou trouwens een fotoblog bij waar ik columns publiceer, geschreven aan de hand van mijn ‘trouvailles’.

Kunstpoort Zie bijvoorbeeld: https://www.grandfoulard.com/2022/01/09/verontrustend-2/
Wat is er gebeurd? Wat gaat er gebeuren? Wie nam de foto? En waarom? Sommige foto’s stellen meer dan duizend vragen. Een foto zegt meer dan duizend woorden is een van de meest onzinnige stellingen over fotografie’.
Gert-Jan van den Bemd Erik Vlaminck vond het een eer dat ik zijn citaat aanhaal in mijn boek.

Kunstpoort Je nieuwe boek speelt zich af in Portugal. Kom je er vaak? Heb je veel opzoekingswerk verricht? Ken je Lissabon?
Gert-Jan van den Bemd Het eerste deel speelt zich af op de Feira da Ladra, de grootste rommelmarkt van Lissabon. Daar ben ik vaak geweest. De Franse Atlantische kust is het toneel van het tweede deel. Ook daar deed ik onderzoek.

Kunstpoort En is Fernando Pessoa een van je lievelingsdichters? Ik citeer uit je boek ‘O amor é que é essencial. O sexo é só um acidente.’ ‘Liefde is wat essentieel is. Seks is gewoon een ongelukje.’
Gert-Jan van den Bemd Niet echt. Fernando Pessoa kan je ook een collectioneur noemen, hij was een verzamelaar van personages. Niet tevreden met slechts één creatief alter ego, ontwikkelde de Portugese schrijver 72 onafhankelijke aliassen.

Kunstpoort Ik citeer nogmaals Fernando Pessoa ‘Leven is niet noodzakelijk, scheppen daarentegen wel’. Is schrijven voor je onontbeerlijk? Zou je zonder schrijven kunnen?
Gert-Jan van den Bemd Het scheppen heb ik nodig, het is obsessief. Als 17-jarige schreef ik al volop verhalen. Ik liet ze mijn leraar Nederlands lezen. Zijn enthousiasme motiveerde me verder te schrijven.

Kunstpoort Schrijf je met een pen, zoals Branco het personage in je boek, of verkies je toch de computer? En waarom?
Gert-Jan van den Bemd Onderweg, in de trein… bij het schrijven van notities gebruik ik een pen, zoveel prettiger dan op een laptop schrijven. Thuis werk ik rechtstreeks op de computer, dat is handiger bij schrappen, verbeteren, en het uitdiepen van personages… Schrijven is een eindeloos proces. De psychologie van de karakters moet kloppen.

Notitieboekje

Kunstpoort Heb je afzondering nodig om te schrijven?
Gert-Jan van den Bemd Ik voel me overal thuis, afzondering is niet noodzakelijk. Het buitenland daar schrijf ik graag. Waarom? Als je de taal niet beheerst is het super gemakkelijk je af te sluiten. Waar ik ook ga, ik heb een boekje bij me om te noteren en passages neer te pennen. Nu verblijf ik een maand in Oostende.

Kunstpoort Wat trekt je aan in Oostende?
Gert-Jan van den Bemd De zee oogt elke dag anders met luchten als schilderijen van Rothko. Dreigende, mysterieuze stranden herinneren je aan Spilliaert. Hier houdt de wereld op. De zee, dat is het einde. Oostende is schoonheid met een lelijk kantje: veel boeiender dan een cleane kunstmatige wereldstad als Singapore. In Oostende gluurt het surrealisme om de hoek. Toch blijf ik in Oostende de Hollander terwijl je in een wereldstad als New York, New Yorker wordt. De mensen zijn er open. Het romantische gevoel van bij een wereldstad te horen, bekruipt me daar.

Kunstpoort Je bent schrijver, fotograaf, beeldend kunstenaar en wetenschapper. Als fotograaf, vooral bij straatfotografie, is het belangrijk snel en raak te observeren. Wetenschap verlangt onderzoek. Ik veronderstel dat je veelzijdigheid helpt bij het schrijven. Is daar iets van te merken in je literair werk?
Gert-Jan van den Bemd Beroepshalve beschik ik over een onderzoekende geest. Ik ben endocrinoloog. 20 jaar verrichtte ik laboratoriumonderzoek naar kanker en osteoporose. Ik zoek naar oorzaken, vraag me af Waarom? Ik sta open voor waarneming en observatie. Dat helpt bij het vastleggen van de psychologie van personages, het uitdiepen van karakters.
Als fotograaf schrijf ik op mijn blog fantasiestukjes bij foto’s die deel uitmaken van mijn verzameling.

Foto’s kan je eindeloos interpreteren. Mijn scriptie ‘Wachten op de ronde van Lombardije’ handelt over hoe je met fotografie kan liegen of de waarheid kan vertellen. Ik won er de scriptieprijs van kunstacademie St. Joost in Breda en ’s-Hertogenbosch mee.
Verder komen mijn diverse skills van pas als redacteur van REALmag., een magazine over kunst, cultuur en wetenschap. https://www.realmag.nl/ We brengen elk jaar een themanummer uit. Het volgende nummer, met thema HOTEL, verschijnt gedurende de maand oktober.

Kunstpoort Wat haalt er tegenwoordig de bovenhand, fotograaf, wetenschapper, beeldend kunstenaar, auteur?
Gert-Jan van den Bemd Het is moeilijk kiezen. Ik ben nu 70% schrijver en 30% beeldend kunstenaar. Schrijven is een eenzaam beroep. Door je opzoekingswerk heb je wel de mogelijkheid talloze contacten te leggen. Dat maakt schrijven boeiend en zo stap je uit je isolement.

Kunstpoort Korte verhalen, gedichten en essays publiceerde je in verzamelbundels en tijdschriften (Tirade, Extaze, Elders Literair, Ballustrada, Op Ruwe Planken…). Schrijf je nog altijd poëzie?
Gert-Jan van den Bemd Af en toe schrijf ik nog gedichten, maar poëzie is lastig. Proza, een blog, een kortverhaal liggen me beter. Bij een roman leg je de grote lijnen vast, schrijf je een soort scenario. De rest is avontuur en dat is pas leuk.

Kunstpoort Lees je zelf veel van collega-schrijvers? Werkt dit niet remmend? Is dit nefast voor een eigen schrijfstijl?
Gert-Jan van den Bemd Bang voor beïnvloeding lees ik bij voorkeur geen andere fictie auteurs tijdens een productieve fase, niet gedurende een schrijfproces. Ik lees wel graag en veel, en hou van biografieën. Erik Vlaminck, Hugo Claus, de psychologische romans van Georges Simenon… boeien me. Vertaalde boeken lees ik minder.

Kunstpoort Op sociale media, via je site, ben je bekend onder de accountnaam Grand Foulard, vanwaar die naam?
Gert-Jan van den Bemd Grand Foulard is een metafoor voor de neiging van mensen om het falen te verbergen en tekortkomingen te camoufleren. Een Grand Foulard leg je op een versleten sofa. Ik til het doek graag op, onderzoek het verborgene.

Kunstpoort Ben je nu een volgende roman aan het schrijven?
Gert-Jan van den Bemd Inderdaad, mijn volgende roman speelt zich af in Breda en Oostende. De denkfase is nu aan zet.

Kunstpoort Daar kijken we als Vlaming alvast naar uit!

INFO auteur

https://www.grandfoulard.com/over-ons/
https://www.grandfoulard.com/
https://www.facebook.com/grandfoulard/
https://www.instagram.com/gertjanvandenbemd/
https://www.instagram.com/grandfoulard/
https://www.realmag.nl/

info Branco & Julia

https://www.standaarduitgeverij.be/aanbiedingsfolders/
vanaf 12 mei in de boekhandels
Ook via de online boekhandels leverbaar

tekst en foto Kathleen Ramboer

Dichter Rob Van de Zande: een romanticus pur sang

kramboer Geen categorie , , ,
copyright foto Bernadette Van de Velde

Kunstpoort reporter Bernadette Vandevelde portretteerde dichter Rob Van de Zande voor de backcover van zijn weldra te verschijnen boek: Minnebrieven -Brieven aan Haar- uitgeverij Aspekt. Weldra kleurt op Valentijn de liefde donkerrood. Als aanloop naar deze feestdag van de liefde laten we graag een ‘minnedichter’ aan het woord. Zoals het een schrijver past, antwoordt hij het liefst schriftelijk op onze vragen.

Kunstpoort Wanneer ontdekte je dat je graag schreef?
Rob Van de Zande Het gekke hieraan is dat ik eigenlijk nooit graag heb geschreven. Van bij het begin voelde het al aan als iets dat ik moest doen, niet iets dat ik graag deed.

Kunstpoort In welke levensfase ben je beginnen schrijven?
Rob Van de Zande Als prille twintiger.

Kunstpoort Je bent een klassiek dichter. Is er nog interesse voor klassieke dichtkunst?
Rob Van de Zande In de tijd van de Romantiek was er interesse in klassieke dichtkunst – het was toen de enige vorm van dichten die populair was. Heden ten dage is er meer interesse in moderne poëzie. Men leest liever hippe woorden, die de identiteit van de maker verraden, dan archaïsche raadsels, denk ik.  

Kunstpoort Vind je je sonnetten toegankelijk voor een groot leespubliek? Is het een niche? Vind je gemakkelijk een uitgeverij?
Rob Van de Zande Nee, toegankelijk voor een groot leespubliek zijn ze niet en zullen ze waarschijnlijk ook nooit zijn. Een niche? Beslist niet. Nu is het gemakkelijker voor me om een uitgeverij te vinden dan pakweg vijftien jaar terug. Maar dat heeft te maken met de kwaliteit van mijn werk. Iedereen groeit naarmate men het vaker doet. En dat was in mijn geval niet anders. Het duurde jaren vooraleer ik mijn persoon in de dichtkunst ontdekte.

Kunstpoort Waarom kies je voor sonnetten? Kan je daar in kwijt wat je echt wil zeggen? Waarschijnlijk moet je heel veel sonnetten schrijven om in het in de vingers te krijgen of gaat het bij je vanzelf?
Rob Van de Zande Aanvankelijk schreef ik voornamelijk kwatrijnen en korte verzen. Pas in mijn derde manuscript ben ik me echt gaan toeleggen op sonnetten. Een goed sonnet kunnen schrijven is als een ambacht, het vergt heel wat oefening en kunde. Zoiets – of je moet een wonderkind zijn – moet men leren. En hoe vaker je het doet, hoe beter je erin wordt. Je kan meer kwijt in een ballade dan in een sonnet, omdat je meer (speel)ruimte hebt. In een sonnet ben je gebonden aan de vorm en het rijm. In veertien regels ben je meer beperkt dan in dertig of veertig regels. Maar voor mij is dat nu de enige vorm van dichten, afgezien van mijn dichterlijk maatwerk, die ik opzoek én die mij opzoekt.

Kunstpoort Je werkt ook vaak in opdracht. Is dat niet moeilijker dan vanuit je innerlijke ziel te schrijven? Ontdek je zo onderwerpen, thema’s waar je anders nooit zou over dichten? Ben je meestal tevreden over deze ‘toegepaste’ dichtkunst?
Rob Van de Zande Ik schrijf altijd vanuit mijn ‘innerlijke ziel’. Anders zou het niet lukken. Een vers bij een beeld maken is een uitdaging. En op dat gebied zoek ik die maar al te graag op. Maar het is eerder een kwestie van erop of eronder. Of je hebt het in de vingers of niet. Beelden begeleiden met poëzie is niet iets dat je kan leren. Je kan het of je kan het niet.

Kunstpoort Wanneer ik je naam google vind ik vaak gedichten geschreven bij beeldende kunst. Je bent blijkbaar gespecialiseerd in dichtkunst op maat. Zo illustreerde je een kunstwerk van de overleden Daan van Golden met een gedicht. Valt het moeilijk een klassiek gedicht te schrijven bij hedendaagse kunst en/of abstracte kunst? Of zoek je net het contrast of de tegenstelling op?
Rob Van de Zande Zoals ik eerder schreef, het is een uitdaging. Toen Cor Gout, hoofdredacteur van het literair tijdschrift Extaze, me vroeg of ik iets wou schrijven bij een werk van van Golden, twijfelde ik niet. Meteen ging ik ermee aan de slag. En wat later stond het vers er. Let wel, ik had toen al een zestigtal beelden begeleid met poëzie, dus ik was niet bepaald aan mijn proefstuk toe. Maar voor zoiets kan je niet naar een leerschool, je kan het of je kan het niet.

Daan van Golden, Roses for Willem and Verena, c.a. 1975, papier, 51 x 41 cm.
copy right foto Literair tijdschrift Extaze

Als uit Victoriaanse tijden
Heeft hij ons thans geschapen:
Ranke blommen die verglijden
In timbres van woudknapen,
Leggen zij hun adem vast –
Waar wolk en vloed minnekozen
Blaas ik door m’n eedle kwast
Een tafereel vol blauwige rozen.

Rob Van de Zande
Liefderij 2020,
Uitgeverij Het Punt
ISBN 9789460795077

Kunstpoort Je publiceerde vier dichtbundels met als laatste – Liefderij Sonnetterie – Behalve poëzie schrijf je nu ook Minnebrieven -Brieven aan Haar- uitgeverij Aspekt.
Hoe anders voelt dit aan in vergelijking met poëzie schrijven? Kan je in je hoofd switchen van het ene genre naar het andere? Beschouw je deze Minnebrieven als poëzie in prozavorm?
Rob Van de Zande Correctie: Liefderij is de zesde bundel, die andere twee bundels hebben terecht hun ziel verloren. Ik werk in episodes van telkens drie of vier maanden. De ene keer werk ik vier maanden aan een manuscript met sonnetten, de andere keer aan een manuscript met minnebrieven. De brieven zijn eerder poëtisch dan prozaïsch, dus hoef ik niet al te veel te switchen. Ik zou het niet kunnen ook, prozaïsch schrijven, bedoel ik dan. Een proza-pen kan ik, helaas, niet hanteren.

Kunstpoort Zijn deze Minnebrieven een logisch gevolg of een vervolg op de gedichten? En waarom?
Rob Van de Zande De minnebrieven hebben weinig met de gedichten te maken. Afgezien van het feit dat ze gericht zijn aan dezelfde muze hebben ze niks met elkaar gemeen.

Kunstpoort Ik las een fragment van -Brieven aan Haar- op je blog van zondag 21 november 2021. Het taalgebruik laat me naar een tijdperk raden. In welke tijd mogen we deze ‘Brieven aan Haar’ situeren? Of beschouw je ze als tijdloos?
Rob Van de Zande Men schrijft vaak dat het personage in mijn bundels een 19e -eeuwse jongeling is. En in de brieven is dit niet anders. Ik schrijf telkens vanuit één en dezelfde ziel. Eén die nooit zal tanen of vergaan. Maar dat is meer een vloek dan een zegen.

Kunstpoort Is -Brieven aan Haar- biografisch?
Rob Van de Zande Brieven aan Haar is fictief, maar geschreven met een bloedende hand. Semi-biografisch dus.

Kunstpoort Mogen we je Minnebrieven romantisch noemen? Ben je een romanticus?
Rob Van de Zande Ze dateren vanuit een romantisch tijdperk. Ik heb ze geschreven in een staat van vervoering, dus ja, romantisch zijn ze wel, vind ik. Een romanticus, ik? Jammer genoeg wel ja, een romanticus pur sang. De vlam van een ware romanticus zal, hoe hevig de storm ook tegen de rozenblaadjes slaat, nooit echt doven.

Kunstpoort Ben je in je hoofd constant aan het dichten of gaat je poëtisch brein soms op slot? Vind je vaak inspiratie op vervelende momenten, midden in de nacht bijvoorbeeld of tijdens een boeiend gesprek wanneer je niet in de mogelijkheid bent iets te noteren?
Rob Van de Zande Kijk, voor mij is het dichterschap een leven op zich. Het is geen kantoor job, waarbij je in en uitklokt, en rechthebbend, uitkijkt naar vrije weekends en dergelijke. Nee, het is iets dat je overal waar je gaat meedraagt, meezeult beter gezegd. Maar ik heb er vijftien jaren geleden bewust voor gekozen en ‘contradictio in terminis’ kies ik er nog elke dag voor. Om op je vraag te antwoorden: je bent er voortdurend mee bezig, maar het is geen vorm van egoïsme; ik ga nog graag gesprekken, die niets met poëzie te maken hebben, aan. Meer nog, ik vind het boeiend en verrijkend iets bij te leren dat niets met mijn werk te maken heeft.

Kunstpoort Als je terugblikt op je eerste dichtbundel, ben je daar nog altijd tevreden over? Is je taalgebruik ondertussen veranderd?
Rob Van de Zande Tevreden is een groot woord, maar het is een natuurlijke gang van zaken; in die zin dat je pas goed wordt naarmate je het vaker doet. In het begin is het steeds wat zoeken, maar eenmaal je het gevonden hebt … En hetzelfde geldt met het taalgebruik. Al was ik, naar mijn mening, nooit echt modern in het taalgebruik. Jammer genoeg was de punt van mijn pen eerder dof dan glansrijk.

Kunstpoort Jou sonnetten zijn welluidende gedichten. Is een ritmisch, metrisch gedicht voor jou noodzakelijk voor een ‘goed’ gedicht?
Rob Van de Zande Wat is een goed gedicht? Ik denk dat iedere lezer dat voor zichzelf bepaalt. Er is niet echt een maatstaf, vind ik.

Kunstpoort Met welke dichters voel je je verwant?
Rob Van de Zande Ik zie niet echt een spiegel, maar een schim naast John Keats.

Kunstpoort Wie bewonder je onder de levende dichters?
Rob Van de Zande Bewonderen? Ik heb respect voor iedereen die een goede pen hanteert.

Kunstpoort Heb je nog toekomstplannen? Mogen we ooit een klassieke roman van je verwachten?
Rob Van de Zande Naast mijn dichterlijk maatwerk, zal ik me blijven toeleggen op het schrijven van sonnetten en minnebrieven. Maar een klassieke roman? Nee, helaas niet.

Kunstpoort Heb je een tip, kan je een dichtbundel aanraden, buiten je eigen dichtbundels, voor de lezers van Kunstpoort?
Rob Van de Zande Hangt ervan af wie wat wil, hé. In het algemeen durf ik te stellen dat ‘The Ballade of Reading Goal‘ van Oscar Wilde een aanrader is voor iedereen die goede, ritmische poëzie wil lezen.

INFO

http://robvandezande.blogspot.com/p/dichtbundel.html

http://robvandezande.blogspot.com/

Vraagstelling Kathleen Ramboer
Fotografie Bernadette Van de Velde

Tekens van het onzichtbare

kramboer Geen categorie , , , ,

Via kunstenaar Jean De Groote ontdekte ik de wereld van kunst, filosofie, mystiek plus hun interactie.
Kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche, een bevriend ‘partner in crime’ van Jean De Groote (ik beken dit is een wat oneerbiedige uitdrukking), bezorgde me zijn recente boek ‘Tekens van het onzichtbare’ met essays over kunst en mystiek. Eerlijk, zijn vraag: Kan je hier een recensie overschrijven streelde mijn ijdelheid. Het antwoord was ja vergezeld met de opmerking dat ik niet thuis ben in deze wondere wereld van de filosofie. Mag ik met een zekere onbevangenheid reageren op het boek? vroeg ik. Dat bleek geen onoverkomelijk probleem.

Wat me opviel bij het lezen van
‘Tekens van het onzichtbare’
Esays over kunst en mystiek
auteur Antoon Van den Braembussche

is de helderheid, geen omfloerst taalgebruik, klaar en duidelijk voor iemand zoals ondergetekende die niet gewoon is aan filosofische geschriften.
Het boek omvat vier essays.

Rumi en de grote stilte

zal voor bepaalde lezers discutabel zijn.
ik citeer ‘Zoals steeds  zijn bij Rumi deze erotisch-lijkende verzen altijd slechts een opstapje naar de liefde in zuiver spirituele zin… Het zou van een grote misvatting getuigen om in de liefdesrelatie tussen Sjams en Rumi een verhouding te zien van homoseksuele aard….’’ pg25
Dit is de visie van de auteur, een standpunt om te respecteren. Als je als lezer dit probeert te vatten, ligt de weg open om van het essay ‘Rumi en de grote stilte’ te genieten.

Verrassend voor mij is de verwijzing naar Layla van Eric Clapton. Antoon Van den Braembussche is blijkbaar een man die de muziek, popcultuur omarmt, niet op een planeet leeft, weet wat de wereldse wereld te bieden heeft.

Angelus Novus, 1920 – copyright kunstkopie.nl

De engelen van Paul Klee

biedt interessante inzichten op het werk ‘Angelus Novus, 1920’ en de engelenreeks van Paul Klee in het algemeen. Dit essay toont de lezer de mogelijke impact van cultuurfilosofen op de visie van de kijker. ‘Daarnaast vraagt elk beeld een creatieve bijdrage van de toeschouwer’. pg67 De toeschouwer blijft een individu met een individuele, culturele blik die een kunstwerk nuanceert en kan interpreteren. Het siert de auteur dat hij kritisch blijft en zich dezelfde vraag stelt als Perdita Rösch of het werk ‘Angelus Novus’ een zelfportret is. De auteur weerlegt dit gefundeerd.
Bij het lezen van een recensie denk ik vaak: Heeft de criticus het bij het rechte eind? De inhoud die hij een werk toedicht is dat ook datgene wat de kunstenaar wil zeggen? Illustreert Paul Klee met zijn Angulus Novus (1920) een angstig voorgevoel van wat de Joden te wachten stond, van de latere rampzalige gebeurtenissen? Wat betekent zijn Engelen serie? De auteur gaat hier met de nodige objectiviteit en nuchterheid op in.
Het vaak experimenteel werk van Paul Klee waardeer ik om zijn onbevangenheid, geraffineerd kleurgebruik en vaak kinderlijke eenvoud. Antoon Van den Braembussche leerde me een andere Klee kennen. De auteur toont een diepere kijk op het andere werk van Klee. De kunst van Paul Klee is niet onder één noemer te vangen.

Descent into limbo – copyright NRC

Anish Kapoor en de leegte

Dit essay is een speurtocht naar het spirituele in de moderne en hedendaagse kunst via het oeuvre van Anish Kapoor. De tekst is een exploratie van de oneindige ruimte, leegte, angstervaring en het mystieke in het werk van Kapoor. De schrijver doet dit aan de hand van 2 iconische werken: ‘At he edge of the world’ en ‘Descent into limbo’. De analyse is verhelderend, vlot lezend. De auteur licht voor de modale kunstliefhebber een tipje van de mystieke sluier op. Het onzichtbare kan niet zonder het zichtbare – Het licht bestaat niet uit zichzelf het heeft de duisternis nodig: het materiële bestaat niet uit zichzelf, maar heeft het immateriële nodig. En omgekeerd. pg98 Anish Kapoor  Descent into Limbo

Paul CELAN en de nachttijd van de poëzie

Dein goldenes Haar, Margarete , 1981 – copyright Pinterest

De tekst begint met een levensschets, prima voor niet ingewijden.

De aandacht in het essay gaat vooral naar het gedicht ‘Todesfuge’. Fijn dat het gedicht in de originele Duitse versie gepubliceerd is, met daarbij een vertaling naar het Nederlands. Vergeet vooral niet de aangehaalde youtube link te activeren.  https://www.youtube.com/watch?v=iB4hT95V-TI Musik: Matthias Fuhrmeister (voc, git) Zeker aan te raden bij het lezen van het essay.

Van het gedicht ‘Todesfuge’ naar het oeuvre van Anselm Kiefer is voor de auteur maar een kleine stap. Deze passage kan een kunstliefhebber boeien. De auteur beschrijft onder andere de paralellen tussen het gedicht ‘Todesfuge’ en het schilderij ‘Dein goldenes Haar, Margarete , 1981’.
Het essay over Celan legt een verband tussen taal, poëzie, beeldende kunst en mystiek.

‘Tekens van het onzichtbare’ is een aanrader voor elke kunstliefhebber die openstaat voor een bredere kijk op kunst en de mystieke dimensie ervan.

Info

https://www.damon.nl/book/tekens-van-het-onzichtbare

https://www.facebook.com/antoon.vandenbraembussche

Mailverkeer met kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche

tekst Kathleen Ramboer

Mailverkeer met kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche

kramboer Geen categorie , ,

Wat doet een reporter als een ontmoeting niet van de grond komt?
Vroeger schreef je brieven, die waren een tijdje onderweg. Nu kan het vlotter: Postvak In brengt dagelijks mails en terugmailen doe je met een druk op de knop. Zo kon ons interview met kunstfilosoof Antoon Van den Braembussche toch doorgaan, de stijl lijkt minder direct, de antwoorden minder spontaan, de inhoud is des te uitgebreider en gefundeerd.

copyright Karin Borghouts

Kunstpoort Kan je in het kort je loopbaan schetsen? Lezers zijn van nature nieuwsgierig en hebben graag wat achtergrondinformatie over de geïnterviewde.
Antoon Van den Braembussche Ik heb filosofie en moraal wetenschappen gestudeerd aan de VUB. Begin 1980 begon ik als full time docent geschiedfilosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Begin jaren negentig werd ik aldaar gevraagd om in een nieuwe studierichting kunst-en cultuurwetenschappen esthetica te doceren. Dit vak was me op het lijf geschreven en leidde in 1994 tot de publicatie van ‘Denken over Kunst. Een inleiding tot de kunstfilosofie’. Dit boek werd al vrij snel een standaardwerk en opende ook de poorten naar de kunstwereld. Zo doceerde ik aan de Jan van Eyck Akademie en was meerdere keren gastdocent aan het HISK. Van het boek verschenen tot nu toe ongeveer 25.000 exemplaren. Het werd ook vertaald in Engels, het Duits en recentelijk ook in het Koerdisch. Sinds mijn officieel pensioen, zo een tien jaar geleden, publiceerde ik meer en meer over comparatieve wijsbegeerte, interculturele esthetica, de kruisbestuiving tussen kunst en mystiek.

Kunstpoort Als je schrijft heb je dan een bepaald lezerspubliek voor ogen? Zoals bij het academisch werk ‘Denken over Kunst?’ Heb je het boek Denken over Kunst geschreven als een soort studieboek?
Antoon Van den Braembussche Ik beoog een zo breed mogelijk lezerspubliek te bereiken, zonder echter afbreuk te doen aan de kwaliteit en de diepgang. Dit vraagt om een heldere schrijfstijl en heeft altijd iets van koorddansen: het is veel moeilijker dan zuiver academisch schrijven voor vakgenoten. Maar het loont. Het beste voorbeeld is zeker ‘Denken over Kunst’, dat als studieboek is geschreven maar toch door de meest diverse lezers, ook kunstenaars, gretig werd opgepakt. 

Kunstpoort Je recentste essayboek ‘Tekens van het onzichtbare’ (2021) is waarschijnlijk vanuit een andere optiek geschreven?
Antoon Van den Braembussche Ja en neen. Het gaat hier om een geheel andere thematiek, maar is toch ook geschreven voor een vrij groot lezerspubliek, hoe diepgaand de materie ook is. Mijn vorig essayboek ‘De stilte en het onuitsprekelijke’ (2016) werd bijzonder goed onthaald en is inmiddels aan de vierde druk toe. Het is ongetwijfeld dankzij de toegankelijke schrijfstijl dat het boek zo goed werd verspreid.

Kunstpoort Geschiedenis en kunst gaan samen, zijn een onafscheidelijk duo. Kunst is de weerspiegeling van de geschiedenis. Wat merk je op bij de hedendaagse kunst. In welke zin weerspiegelen kunstenaars het hedendaagse wereldbeeld?
Antoon Van den Braembussche De hedendaagse kunst heeft vanzelfsprekend bindingen met de huidige historische context, maar eenduidig is dit niet. In het postmodernisme werd al geopperd dat er sprake is van een fragmentarisering en pluraliteit: er was niet langer, zoals in het modernisme, de éne grote kunststroming die de andere opvolgde, maar een veelheid van stromingen naast elkaar die men bij gebrek aan een algemene noemer maar het postmodernisme heeft genoemd. Postmodernisme is géén kunststroming maar de aanduiding dat er géén dominante stroming meer is. Vandaar ook: “Anything goes!”. Maar vandaag de dag zitten we nog steeds volop in het tijdperk van onoverzichtelijkheid, niemand is nog in staat het geheel te overzien. Er zijn natuurlijk wel tendensen, je zou een leuk boek kunnen schrijven over hedendaagse kunst aan de hand van die tendensen, waarin overigens ook klassieke en moderne kunststijlen, zoals figuratieve kunst en abstracte kunst nog altijd een belangrijke plaats opeisen. Heel  vernieuwend is de huidige kunst die plaatsvindt in de tussenruimte en wisselwerking tussen diverse media. De meest doorzichtige band met het huidige wereldbeeld is natuurlijk de digitalisering van de kunst: daar kan men niet omheen kijken, maar of het daarom alleen al waardevolle kunst is, is nog de vraag.

Kunstpoort De wetenschap staat niet stil, welke invloed heeft dit op de kunst? Of is de kunstenaar tegenwoordig minder beïnvloed door de wereld om zich heen en schept hij gewoonweg een eigen wereld waarin hij zich goed voelt?
Antoon Van den Braembussche In de digitalisering van de kunst is de invloed van de wetenschap duidelijk merkbaar. Er zijn tal van vormen waarin wetenschap en kunst in elkaar overgaan, maar toch behoudt de kunstenaar een geheel eigen autonomie, waardoor hij de synergie tussen kunst en wetenschap een geheel eigen gestalte geeft. Het is niet of-of, maar en-en.

Kunstpoort Wat te denken over het management die bepaalde kunstenaars naar voor schuiven en andere goede kunstenaars niet aan de bak laten komen.
Antoon Van den Braembussche Dit is een oud zeer, iets wat ik samen met Angelo Vermeulen in ons boek ‘Baudelaire in Cyberspace’ uitvoerig hebben behandeld in de dialoog De malaise in de kunst. Kunstmanagement schept eigen normen waardoor niet zelden kunst wordt verheerlijkt om andere redenen dan de intrinsieke waarde. Hierdoor valt buitengewoon belangrijke kunst soms helemaal uit de boot. Om slechts één voorbeeld te noemen: tijdens het impressionisme ontstond hoogkwalitatief werk dat door vrouwelijke kunstenaars werd gemaakt. Zij werden niet in het canon opgenomen en worden nu, zoveel jaren later, systematisch gerehabiliteerd. Zie hiervoor ‘AWARE: Archives of Women Artists, Research and Exhibition’. Susanne Radelhof spreekt hier van LOST WOMAN ART.  

Kunstpoort Kunst doet filosoferen, zet aan tot nadenken. Vanuit kunst kan je interesse krijgen in de filosofie? Of is het andersom?
Antoon Van den Braembussche Sinds her urinoir van Marcel Duchamp, ‘The Fountain’ uit 1917, is de filosofie niet meer weg te denken uit de kunst. Het geniale van het urinoir was de wijze waarop Duchamp de vraag naar het wezen van kunst opwierp. Duchamp heeft niet zozeer de vraag geopperd ‘wat is kunst?’, maar eerder ‘waarom is iets een kunstwerk terwijl wat er exact op gelijkt het niet is? Omdat de Fountain binnen de kunst zelf de vraag stelt naar het wezen van de kunst, wordt alle kunst nadien, altijd ook een filosofische daad, of de kunst nu vernieuwend is of juist traditioneel. Vandaar dat portfolio’s van kunstenaars bijvoorbeeld altijd ook een wijsgerige duiding of verantwoording bevatten. In deze zin is sinds Duchamp alle kunst in wezen conceptueel. In deze zin zet kunst aan tot nadenken, tot filosoferen, zij het vaak impliciet. Maar ook omgekeerd kan je vanuit de filosofie ook de behoefte krijgen om naar de kunst zelf toe te gaan. In mijn boek ‘Denken over Kunst’ heb ik dit pogen te illustreren met de secties over het atelier van de kunstenaar, waaruit in toenemende mate bleek hoezeer denkwijzen en theorieën uit de kunstfilosofie inherent aanwezig waren in het werk en de geschriften van kunstenaars. Deze dialoog met de kunstenaar zelf blijkt dan ook voor de kunstfilosofie zelf een enorme verrijking, omdat zeer abstracte ideeën hier concreet vertaald worden naar de daadwerkelijke kunst. Giacometti is hiervan een zeer mooi voorbeeld. Uit onvrede met het kubisme ging hij vanaf 1935, geheel tegen de toenmalige stroming in, plots dag in dag uit met modellen werken, in een bijna onmogelijke poging weer te geven wat hij werkelijk zag. De wijze waarop Giacometti hier te werk ging, de wijze waarop hij in het maagdelijk zien op het absoluut ongekende stuitte, de wijze waarop in zijn kunst het probleem van de afstand tot het model problematiseerde, dit alles heeft de aloude kunstfilosofische theorie van de mimesis of nabootsing verrijkt en zelfs een onverwacht moderne inhoud gegeven.  

Kunstpoort Dank je wel voor deze heldere antwoorden.

Binnenkort volgt een recensie van het boek ‘Tekens van het onzichtbare’ (2021) van Antoon Van den Braembussche op Kunstpoort.

info

https://www.damon.nl/book/tekens-van-het-onzichtbare

https://www.facebook.com/antoon.vandenbraembussche

https://www.epo.be/nl/filosofie-ethiek-wetenschappen/2590-De-stilte-en-het-onuitsprekelijke-9789462670839.html

Tekst: Kathleen Ramboer, Antoon Van den Breambussche

Foto: Karin Borghouts

Schrijfdag 2021: anders dan anders

kramboer Geen categorie , , ,

Vol spanning zit ik op 24 april klaar voor de computer tot de Schrijfdag van start gaat. Het beginscherm op het Hopin event platvorm heet me welkom. De virtuele deuren zwaaien open. Het feest van het woord kan beginnen.

Geen tijd om me onwennig te voelen, gastvrouw Anneleen Van Offel heet iedereen van harte welkom. Deze start- en ook de slotshow plus infosessies zijn een livestream vanuit Depart Kortrijk.

Bij aanvang verwijst An Leenders, directeur Creatief Schrijven, naar Christophe Vekeman en zijn milde ziekte ‘vluchtzucht’. Pandemie of niet, een auteur kan zijn eigen werkelijkheid creëren. 57 auteurs, docenten en uitgevers wachten vandaag in de virtuele coulissen. Kunnen zij de bezoekers helpen met een eigen literaire vlucht? De Schrijfdag brengt die gelegenheid naar de huiskamer, tuin, bureau… of waar dan ook. Meer dan 250 schrijffans wachten op het literaire avontuur.

Klimaatdichtersessie

Voor een verslag op KUNSTPOORT stelde ik op voorhand een eigen programma samen.
10u30 is mijn individuele sessie, ja dat kon ook, met klimaatdichteres Moya De Feyter.
In een volgende reportage op Kunstpoort pen ik later een uitvoerig verslag neer van dit boeiend gesprek. Moya de Feyter verhaalt over dichters en hun poëtische acties voor een klimaatvriendelijke wereld.

Debutantenbal

met auteurs
Anneleen Van Offel Hier is alles veilig februari 2020
Hind Eljadid Kruimeldief april 2021
Marieke De Maré Bult maart 2020
Valerie Tack Rauw & alsof maart 2020
woordvoerster An Leenders


Na mijn ‘date’ heb ik nog net de tijd om een graantje mee te pikken van het Debutantenbal. De ‘kijkers’ hebben de mogelijkheid vragen te stellen via het Q&A icoon op het platvorm.

© Louise D’Eer

Enkele publieksvragen en nuttige antwoorden van de diverse debutanten.

Zou je achteraf bekeken het schrijven van je boek anders aanpakken?
Marieke De Maré  Ik zou gewoon weg hetzelfde doen, mijn tijd nemen, zonder druk werken, zonder vooropgestelde datum.
Valerie Tack Ik heb die druk wel nodig, een stok achter de deur. Ik vind het fijn gepusht te worden.

Hoe kies of zoek je een uitgever?
Valerie Tack Kijk wat en wie de uitgever in zijn stal heeft. Uitgever van een gelijkaardig boek? Sluit je dan daar bij aan.

An Leenders Heb je het manuscript nog moeten aanpassen wegens een Vlaams/Nederlands taalgebruik?
Valerie Tack Ik gebruikte het woord –druppelke- in de betekenis van een alcoholisch drankje. Dit woord veranderde in druppeltje, dat viel me moeilijk.

Wat is jullie ultieme tip?
Marieke De Maré Leg de lat hoog voor jezelf. Een boek schrijven is hard werken, bloed, zweet en tranen.
Anneleen Van Offel Geef je boek niet te snel af, neem je tijd. Je eerste boek is het enige waar niemand zit op te wachten.
Hind Eljadid Ga pro actief aan de slag, netwerk en durf uitgevers aan te spreken.
Valerie Tack Je hebt iemand nodig die voor je zorgt, al is het maar om eten te maken.
Anneleen Van Offel Zoek de rust op, probeer totaal te verdwijnen. Ik vergat zelfs om te eten.

TOTAALtalk
Van Bonita Avenue naar Otmars zonen

Van het Debutantenbal surf ik naar een Nederlandse auteur die aan zijn derde boek werkt: Peter Buwalda. De auteur geeft de lezing vanuit zijn schrijfkamer met murenhoge boekenkasten. Schrik niet van enkele verrassende uitspraken.
Peter Buwalda: Schrijven kan je niet onderwijzen, kan je onmogelijk leren. Schrijfcolleges, technische tips zijn irrelevant. Het belangrijkste bezit van een romancier is wat er al geschreven is. Je voorlopers zijn je leermeesters. Af te leiden aan zijn imposante boekenmuren, heeft Buwalda er ruim voldoende.
Eén goede raad van P. Buwalda: wees onmiddellijk origineel, schrijf niet in de stijl van. Word geen nieuwe Elschot of Louis Paul Boon. De auteur blijkt een bewonderaar van deze 2 Vlaamse auteurs.
Alles wat er op één dag gebeurt, is potentieel materiaal. Een violist heeft zijn viool nodig, een pianist een piano, een schrijver bezit wat hij nodig heeft: zijn moedertaal. Dat is pas een reuze voordeel. Peter Buwalda beschikt over één goede eigenschap: hij is een durver. Schrijven betekende voor hem vaarwel goed betaalde baan, adieu aan het vaderschap. Buwalda: “Ik leefde van 35000, – euro voorschot; geleend geld van uitgeverijen, een groot deel ging naar de belastingen. 5 jaar had ik nodig voor Bonita Avenue, om uit het moeras te klimmen. Otmars zonen vroeg 8 jaar van mijn leven. Je bent de vijand van je zelf. Angst, mega druk en doorzettingsvermogen dat heb ik nodig om een goed boek te schrijven.”

Kunstenaarsboeken en sulf-publishing

Van een schrijver naar een boekmaakster, dat is een kleine stap vooral op het Hopin platvorm. Maya Strobbe van Ramsdam Books is een jonge inventieve kunstenares. Ze produceert haar eigen kunstboeken, lowbudget. Het complete productieproces zet ze naar haar hand. Tutorials zorgen voor de nodige skills. Het geschikte papier zoeken, vormgeving, printen, boekbinden, verkoop… ze kan het allemaal. Een 2dehands printer zorgt voor de druk in kleine oplagen, 50 tot 100 ex. Haar tip: durf je netwerk te gebruiken: familie, vrienden. Stel je werk voor op kleine boekenbeurzen, dicht bij je deur. Rijk wordt Maya er zeker niet van. Een Sofambeurs kan het kostenplaatje helpen dekken.
Megamix, het enige boek waarvoor ze een drukker inschakelde, betekende een financiële ramp.
Met een drukker samenwerken dat wil ik nooit meer, vertelt Maya. Plots is die levering daar, zo mis je een deel van het productieproces.
De kunstenares heeft alleen een instagram account, geen webshop noch blog.

ramsdambooks@gmail.com

https://www.instagram.com/ramsdambooks/

Mediatijd
De schrijver in het mediatijdperk

met Kristien Hemmerechts, Mohamed Ouaamari en Christophe Vekeman, moderator Wim Oosterlinck.

15u: tijd voor mediatijd
De drie schrijvers zijn vlotte praters.
Enkele losse sprokkels

© Louise D’Eer

Over de sociale media
Kristien Hemmerechts Ik maak gebruik van FB niet om mezelf in de kijker te zetten wel als promotie voor mijn boeken. … . Heb je als schrijver de sociale media nodig? Herman Brusselmans en Tom Lannoye gebruiken geen sociale media.
Christophe Vekeman FB is er om contact met mijn publiek te houden en om in tijden van medialuwte de communicatie aan te wakkeren.
Mohamed Ouaamari De sociale media is geen reclamekanaal wel een middel om mensen te ontmoeten. … Veel tijd en energie steek je beter in ouderwets netwerken, praten met andere schrijvers, zorgen dat je opgepikt wordt.

Over de klassieke media
Christophe Vekeman In de loop van de jaren heb ik dit onder de knie gekregen. Ik heb een hekel aan de televisie. Wat de radio betreft, in het programma Pompidou van de radio heb ik mijn eigen stem gevonden. Een kranteninterview vind ik leuk.
Kristien Hemmerechts Ik heb nooit om aandacht gevraagd, dat is geen strategie van mij. Je moet dat doen als je het graag doet. Als je bekend bent, krijg je veel kritiek. Een openbaar figuur is kwetsbaar kijk maar naar de virologen. Je wordt gemeengoed.

Mohamed Ouaamari Als vrouw krijg je vaak commentaar op je uiterlijk.
Christophe Vekeman Niemand is veilig die in de aandacht komt, zelfs op café krijg ik commentaar.

Kristien Hemmerechts Helena Ferrantes schuwt de media en heeft succes.
… We maken de bestorming mee van het bastion van witte mannen. … Ik heb geoefend om mijn stem te verlagen, om vertrouwen te wekken

Christophe Vekeman Het programma De Afspraak beloofde me een interview.Kort voor het programma kreeg ik van mijn uitgever te horen dat mijn komst in het duidingsprogramma op de televisie De afspraak niet doorging. Reden? Een figuur in mijn boek sprak racistische taal. Racisme komt nu eenmaal voor in het mensbeeld. Ik ga nooit meer naar De afspraak. Zelfrespect is een hoge waarde, soms moet je zeggen dit is de grens.

Over schrijven kan je dat leren
Kristien Hemmerechts Met tips kan je zoals bij het zingen en tekenen een aspirant schrijver een eind op weg zetten. Leren kan, schrijven is ook techniek, talent moet je kneden. Velen publiceren maar zijn daarom nog geen schrijver. Ik kan het niet NIET schrijven. Het zit in mijn DNA.

Ik kan je verzekeren dit was een heerlijk interview met boeiende gesprekspartners die wel en vaak niet dezelfde mening hadden. Het debat eindigde met voor de insiders een kwinkslag van Wim Oosterlinck: Kristien wil je nog iets over zeggen over dt?

Slotshow

© Louise D’Eer

Jammer maar de slotshow kon pittiger.
De singer-songwriter ‘Stoomboot’ is niet de persoon die het laat swingen in de huiskamer. Het is nog te vroeg op de avond voor deze intimistische sfeer.
An Leenders directeur Creatief Schrijven plaatste wel de juiste eindnoot. Ze vroeg een virtueel applaus voor iedereen, voor de inzet van het Letterzettercollectief en team Creatief Schrijven. Leg die loden mantel af en leef je verhaal!
Zin van Vera Steenput, zij is één van de drie Schrijfdagwedstrijdwinnaars.

Balans van een online Schrijfdag

Geen drafje voor het halen van bus of trein, relaxed actief of passief genieten in gemakkelijke huiskledij vanuit de zetel thuis, easy switchen tussen sessies en lezingen, dit was de Schrijfdag online.
De sfeer, het dwalen langs mensen, de gezellige stands, het scrabblespel, mond aan mond gesprekken, interacties tijdens de lunch…  dat heb ik gemist. Een grote luisterbereidheid dat was er bij iedereen. Een dikke pluim voor de fantastische vlotte organisatie die ondanks alles de Schrijfdag tot een literair hoogtepunt omtoverde. Nu nog wachten op de beloofde digitale goodiebag. Volgend jaar is opnieuw een Schrijfdag, hopelijk lukt het dan om fysiek rond te dwalen in het land van de literatuur.

https://creatiefschrijven.be/

https://azertyfactor.be/

https://verzin.be/

https://schrijversacademie.be/

Tekst Katheen Ramboer
Beelden fotografe: © Louise D’Eer en printscreens van het gebeuren

Marc Geyens een warme vlaamse schrijver/uitgever

kramboer Geen categorie , ,

Marc Geyens is niet alleen schrijver/uitgever maar ook een causeur. Hij praat graag honderduit over het schrijverschap, handig voor mij als interviewer. Het gesprek vond plaats in een trendy café te Leuven. Een pittig detail: die middag was ook Jeroen Meus daar onopvallend aanwezig.

Kunstpoort Op het internet ontdekte ik dat je niet alleen schrijver maar ook uitgever bent, medeoprichter van Het Punt.
Marc Geyens Inderdaad, we zijn met zijn tweetjes. Mijn collega Gunther Leroy, eigenaar van een drukkerij, drukt de boeken en verzorgt de vormgeving. We zijn gestart in 2013. Per jaar geven we 60 tot 70 publicaties uit. Vanaf ons ontstaan gaat de kwaliteit de hoogte in. Nu kunnen we een strengere selectie doorvoeren en hogere eisen stellen aan een manuscript. Beginnende en gerenommeerde auteurs en ‘amateur’ schrijvers krijgen bij ons eenzelfde behandeling. Het Punt houdt ervan zijn schrijvers uit te dagen. We stimuleren en motiveren auteurs. Waarom niet eens een ander genre aanpakken? De lat hoger leggen? Jaarlijks promoten we onze auteurs op de Boekenbeurs te Antwerpen.

Kunstpoort “De warmste uitgeverij van Vlaanderen” is jullie huidige slogan, voordien was dat “Vlaams en eigenwijs”. Met Vlaams bedoel je dan de onderwerpen, de sfeer, de taal? Aanvaard je alleen manuscripten van Vlaamse auteurs?
Marc Geyens We brengen auteurs van eigen bodem. Auteurs die in Vlaanderen wonen of geboren zijn. Onze voorkeur voor de Vlaamse taal heeft niets met politiek te maken. Het Vlaams is een mooie zachte taal, totaal anders dan het hardere Nederlands van onze noorderburen. Zelf mijd ik Engelse woorden ook al gebruikt men die frequent in het Nederlands. Paul Geerts, de tweede vader van Suske en Wiske, feliciteerde me met mijn mooie Vlaamse woorden. Jongere auteurs gebruiken die minder. We zien de Vlaamse en Nederlandse taal opnieuw uit elkaar gaan, de wegen scheiden zich. Het zachte karakter van onze taal heeft te maken met het verleden. De zuidelijke Nederlanden zijn vaak veroverd, we leefden onder een vreemde heerschappij. Ook geografisch liggen we wat middenin tussen Noord- en Zuid-Europa. Zelf probeer ik als schrijver het Vlaams gevoel te evoceren. Zelfs jongeren ervaren dit als positief. Voor hen was het vroeger niet beter, maar anders. Ook in Nederland leest de literatuurliefhebber onze boeken, al begrijpt bijvoorbeeld een lezer van Groningen waarschijnlijk 10% van de woorden niet.

Onder onze auteurs hebben we bijvoorbeeld ook een Syrische schrijver, 25 jaar woonachtig in België. Hij is een taalvirtuoos, schrijft op zijn Oosters. Hij houdt van onze taal en doet zijn best om ze foutloos te bezigen.

Kunstpoort Wat is je verhaal als schrijver?
Marc Geyens Mijn grootoom was de eerste hoofdredacteur van de krant De Standaard. Ik wilde van jongsaf ook schrijver worden! Schrijven heb ik altijd gedaan. Als jongeling was ik al bezig met taal en schreef ik kortverhalen. In de loop van de jaren volgden er heel veel versjes over de dingen van alledag die ik op aanraden van familie en vrienden bundelde tot boeken: G.L.A.S., Glimlachen naar de wolken, Tussend’oortjes, Het seizoen van de engelen, … Daarna volgden kinderboeken en jeugdverhalen en nu ook romans. In 2009 werd ik ernstig ziek waardoor de invulling van mijn leven noodgedwongen veranderde. Toen ik de draad weer oppikte, ontmoette ik Gunther en startte onze samenwerking. Ik ben me vanaf dan ook meer gaan bezighouden met schrijven. Ik schrijf en ben uitgever maar het voelt niet echt aan als werken. Mijn eerste roman ‘DE TAAL VAN DE WIND’ is en blijft mijn lieveling. Het is een spirituele, eerder filosofische roman.
backcover: ‘De taal van de wind’ is een verhaal over een mensenkind en een merel dat zich afspeelt in de omgeving van Bergerven en de Oudsberg, natuurparels in het mooie Limburg. Het kind wordt volwassen en merels komen en gaan. Ze ervaren de dingen elk op hun eigen wijze maar worden bij momenten één in hun beleving.

Kunstpoort Wat denk je: “Schrijf je literatuur of lectuur?”
Marc Geyens Een combinatie van beide. Zelf schreef ik o.a. ‘Toonaardjes’. Korte gevatte stukjes uit het leven van elke dag. De zoon van Toon Hermans vergeleek het boek met teksten van zijn pa. Toen dacht ik, ok ik stop daarmee, want het laatste dat ik wil is dat ik de grote Toon ga “na-apen”.

Kunstpoort Waar komen de ideeën voor je boeken vandaan? Hoe verzin je de personages?
Wacht je tot de inspiratie en creativiteit komt of dwing je die af?
Marc Geyens Ideeën zoek ik niet. Ik droom mijn boeken met de personages erbij. Als de dromen wegblijven wacht ik geduldig tot de personages terug mijn dromen binnenwandelen. Ik sta ’s nachts op om mijn dromen neer te pennen. Soms logeer ik in een hotel om te kunnen schrijven. Dat zijn heel intense ogenblikken en als zulke dagen voorbij zijn, dan voel ik me “verlicht”. Dan heb ik datgene kunnen neerschrijven dat ik vaak al een tijdje meedroeg. Zeker aan te bevelen voor auteurs.

Kunstpoort Wie leest als eerste je boek?
Marc Geyens Nathalie, mijn vrouw leest als eerste mijn boeken. Ze is een strenge, kritische en onbevooroordeelde lezer en weet perfect hoeveel ballast er overboord moet. Zo schrapte ze tot mijn grote verbazing een 100-tal pagina’s in het manuscript van “De memoires van een notaris”. Die bleken overbodig. Uiteindelijk gaf ik haar gelijk.

Kunstpoort Hoe ga jij om met kritiek van familie, bekenden, onbekenden?
Marc Geyens Ik hou van opbouwende kritiek. Schrijven is een kunst, dat doe je met passie, het is (H)ART. Die boeken zijn mijn geesteskinderen. Ik hou ervan mooie reacties te krijgen op mijn schrijfkunst.

Kunstpoort Heb je een favoriete schrijver en waarom?
Marc Geyens Die vraag had ik verwacht. Een favoriete schrijver heb ik niet. De reden? Per jaar lees ik als uitgever 100 tot 150 ingezonden manuscripten. Zo heb ik zelden de tijd om boeken van auteurs te lezen die niet tot Het Punt behoren. Maar geloof me, in onze uitgeverij zit heel veel talent verborgen en wij doen, samen met onze auteurs, onze uiterste best om dat talent boven water te laten komen.

Kunstpoort Wat is je laatste roman?
Marc Geyens ‘Het geheim van De Boetemonnik’ en ‘De memoires van een notaris’ vormen samen een soort duo-boek. Om het gehele verhaal te kennen, moet je ze beiden lezen.

De synopsis van ‘Het geheim van de boetemonnik’: Genk 1870: niets lijkt de toekomst van de mooie Ilde en haar geliefde Hendrik in de weg te staan. Maar dat is zonder een Hasseltse notaris en zijn beide zonen gerekend. Kan de idylle standhouden of halen enkele complotten de bovenhand?
Opglabbeek 2016: er duikt plots een manuscript op waarin een jarenlang mysterie grotendeels wordt ontrafeld. Enkele puzzelstukjes ontbreken nog. Wordt de hele waarheid naar boven gehaald en welke rol speelt de abdij van Clervaux hierin?
Je kan het lezen in “Het geheim van de boetemonnik”, een verhaal vol liefde, hebzucht en drama.

Prof. Em. en oud premier Mark Eyskens stak zijn mening over dit boek niet onder stoelen of banken:
‘Je boek is niet alleen een misdaadroman, een thriller, een familiale tragedie, een liefdesdrama. Het is ook een pakkende schets van de “oude goede tijd”, toen er nog strikte klassenverschillen bestonden tussen de burgers. U hebt alles zeer methodisch op een bijna onderkoelde toon neergeschreven in een sobere stijl die contrasteert met de tragiek van de inhoud en waardoor juist deze tragische kant beter tot uiting komt.’

De synopsis van ‘De memoires van een notaris’ leest als volgt: Het dak van mijn leven is gevuld met de pijn van bijtende eenzaamheid en ik kan alleen maar hopen dat de dood verlossing brengt.’ Wat zette notaris de Schaever ertoe aan om zulke zwaarmoedige woorden neer te schrijven? Lees het in “De memoires van een notaris”, een boek dat verhaalt hoe een ogenschijnlijk normale en gezonde jongen evolueert naar een nietsontziende machtswellusteling die naar hartenlust bedriegt en manipuleert. Zal op latere leeftijd zijn geweten spreken, of is iedere kern van goedheid uit zijn geest en lichaam verdwenen?

Kunstpoort Werk je voor het ogenblik aan een roman, staat er iets op stapel?
Marc Geyens Ik schrijf altijd verschillende boeken op hetzelfde tijdstip. Mijn laatste roman (voorlopige titel is ‘Het kruis’) ligt op de tafel van de corrector. Het is een oorlogsroman die start in Leuven en eindigt in Oudsbergen. Ik verwacht dat het boek binnen enkele maanden kan worden voorgesteld. Verder ben ik ook nog bezig met een kinderboek en een roman die zich afspeelt in een rusthuis.

Kunstpoort Welke ambitie heb je nog?
Marc Geyens Een schrijver verkoopt in België gemiddeld 198 ex per titel. Ik zal mezelf pas “schrijver” noemen als ik 1000 ex van een boek verkocht heb. Maar dat is natuurlijk een heel persoonlijke ambitie. Verder wil ik me blijven ontdekken in het schrijven.

Kunstpoort Fijn als je dit nog dromen kan. Wie weet wat de toekomst brengt? Nog veel succes en vooral veel plezier met het schrijven van verhalen, romans, kinderboeken….

NOTA van Marc Geyens

Manuscripten van andere auteurs zijn altijd welkom bij Uitgeverij Het Punt. Alle inzendingen lees ik zonder uitzondering grondig na. Als uitgever beloven we niets wat we niet kunnen nakomen.

Mailen kan je naar marc@hetpunt.be

 

INFO

www.marcgeyens.be
www.uitgeverijhetpunt.be
https://uitgeverijhetpunt.be/book-author/marc-geyens/

Tekst en fotografie Kathleen Ramboer

 

De zin van je leven

kramboer Geen categorie ,

De schrijfdag 2017, een literaire hoogdag voor en door schrijvers.

Een 300 tal personen met een passie voor schrijven woonden de schrijfdag 2017 bij. Deze wordt jaarlijks georganiseerd door CREATIEF SCHRIJVEN en ging dit jaar door in het Felix Pakhuis te Antwerpen. Op het programma stonden workshops, lezingen en infosessies. Er was mogelijkheid tot feedback op eigen teksten of een pitch bij een uitgever. Meer dan 50 auteurs en vakspecialisten gaven er hun schrijfgeheimen prijs; onder wie Jeroen Olyslaegers, Kristien Hemmerechts, Malin-Sarah Gozin en Guillaume Van der Stighelen. Een must voor iedereen met schrijfplannen.

 

EEN INTERVIEW MET ANNELEEN WINTEN

KUNSTPOORT had een gesprek met Anneleen Winten die de schrijfdag in goede banen leidde en toch wat tijd maakte voor ons.

KUNSTPOORT: Ik zie hier een enorm divers publiek, welke is precies jullie doelgroep?
Anneleen Winten: Inderdaad een jong en een wat ouder publiek is hier aanwezig. De belangstelling is zeer divers. Amateurs, debutanten, mensen die reeds gepubliceerd hebben zijn hier aanwezig. Vooral de mogelijkheid tot netwerken is voor aspirant schrijvers en schrijvers een pluspunt.
KUNSTPOORT: Van waar jullie slogan De zin van je leven?
Anneleen Winten: Voor de tiende editie van de Schrijfdag lanceerde Creatief Schrijven vzw ‘De zin van je leven’. Met filmpjes waarin bekende auteurs als Joke Van Leeuwen, Gerda Dendooven en Lize Spit hun favoriete zin verklappen, riep de organisatie op om een zelfgeschreven zin in te sturen. Een vakjury met Stijn Vranken, Gerda Dendooven en Tom De Cock selecteerde uit meer dan 300 inzendingen de tien mooiste zinnen. Vandaag wordt tijdens het slotmoment de winnende zin onthuld. Je kan ook de 10 mooiste zinnen op je arm laten tatoeëren. Wat we ons geen 2x lieten zeggen.

Leny Moerkens tatoeëerde met schwung onze favoriete zin: PRIVACY IN ZIJN BLOOTJE BURNOUT IN THE CLOUD

site van Leny Moerkens www.faar.nu

Nota van KUNSTPOORT. Ondertussen is de winnende zin bekend: Ik hou ervan hoe jouw adem de bril beslaat waarmee ik naar het leven kijk. Auteur Kevin Amse
KUNSTPOORT: Waarom is Antwerpen de stad van de schrijfdag 2017?
Anneleen Winten: We zijn aan onze tiende editie toe en telkens organiseren we de schrijfdag in een andere provincie, ditmaal dus Antwerpen. Zo hebben we telkens een ander publiek.
KUNSTPOORT: Er staat hier ook improvisatietheater geprogrammeerd, waarom?
Anneleen Winten: We zien het heel breed. Van Intro tot impro is oa bedoeld voor NT2 studenten.
KUNSTPOORT: Een beetje uitleg graag
Anneleen Winten: NT2 studenten zijn studenten waarvan Nederlands hun tweede taal is. De 2 workshops zijn speciaal voor hen en passen in het kader van een multicultureel Antwerpen.
KUNSTPOORT: Staat bij Creatief schrijven spelling, woordenschat en grammatica voorop of jullie naam doet zoiets vermoeden is het creatieve belangrijkst?
Anneleen Winten: Wij hebben 2 luiken, enerzijds het Creatief schrijven met o.a.  theater, poëzie, anderzijds het zakelijk schrijven. De coördinator is Ariane D’Hondt. Bij het zakelijk schrijven spitsen we ons toe op juist schrijven. Bij een schriftelijke sollicitatie is dit bijvoorbeeld vereist.
KUNSTPOORT: Heb je zelf ook schrijfaspiraties?
Anneleen Winten: Zoals iedereen bij Creatief Schrijven heb ik ook een passie voor schrijven.
Zelf schrijf ik poëzie.
Ondertussen merk ik dat iemand ongeduldig op Anneleen Winten staat te wachten.
Dank voor je tijd Anneleen.

WE WOONDEN ENKELE WORKSHOPS EN LEZINGEN BIJ

BLOGGEN IN STIJL met Barbara De Munnynck


één van de initiatiefneemsters van boekenblog “This is How We Read” Pretblog van drie professionele boekenmeisjes
http://thisishowweread.be/

Barbara De Munnynck geeft bloggers in spe en bloggers talrijke tips om de juiste woorden en toon te vinden zodat een boodschap helder overkomt.
Enkele tips van Barbara die me zijn bijgebleven:

  • Deel je tekst in blokken en voeg ‘eye candy’ toe. Foto’s, sfeerbeelden, covers, logo’s.. geven schwung aan je tekst.
  • Publiceer originele eigen foto’s, geen stockfoto’s, die zijn zo onpersoonlijk en weinig authentiek.
  • Plaats in iedere paragraaf een hint naar de volgende paragraaf. Verleid de lezer om verder te lezen.
  • Je mag persoonlijk schrijven maar argumenteer je persoonlijke gevoelens.
  • Je kan op voorhand je tekst laten lezen door de geïnterviewde, het schept een vertrouwensband.

Enkele boekentips van Barbara:

  • Kelly Deriemaeker Het blogboek
    De 2de editie wordt verwacht op 5 april 2017
  • Renate Dorrestein Het geheim van de schrijver

Enkele vraagjes aan Barbara De Munnynck
KUNSTPOORT: Hoe begon het allemaal?
Barbara De Munnynck: Ik ben in 2015 gestart samen met 2 vriendinnen booklovers en journalistes: Eveline en Katrien. Op deze blog doen we aan ‘literatuur na de uren’.
KUNSTPOORT: Waarom blog je?
Barbara De Munnynck: Ik ben journalist en tekstschrijver. Als journalist ben je afhankelijk van de redactie. Ik had zin zelf een forum te creëren. Mijn interesse voor Oost-Europese schrijvers, die niet vaak in de media komen, kon ik hier kwijt. Een aanrader is bijvoorbeeld het boek van de Hongaarse schrijver Gyorgy Dragoman – De witte koning
Een blog kan je ook voortdurend bijsturen. Journalistiek is mijn werk, bloggen mijn passie.

Barbara De Munnynck schreef  haar eigen schrijfdag tijdlijn neer in haar blog, zie link
http://thisishowweread.be/schrijfdag-2017/

VAN INTRO TOT IMPRO met Anke Sengier

Na veel trappen bereikten we het lokaal waar Anke Sengier een 15 tal personen liet genieten van een actieve sessie improviseren. De deelnemers hadden er duidelijk zin in. Ze legden er ongedwongen associaties, namen verrassende houdingen aan, bevroren een beweging en leerden onmogelijke linken leggen. Heb jij al eens een link gelegd tussen brood en een microvezeldoek? Tussen een WC ontstopper en een exotisch eiland? Hier gebeurde het allemaal met heel veel fantasie en plezier. Met deze sessie leert Anke Sengier je losser in je lijf zitten, minder te denken, meer te voelen en te vertrouwen op je impuls. De workshop is bedoeld voor personen die de Nederlandse taal net leren, NT2 studenten
en voor moedertaalsprekers.

 

AKSIDENT: humor met stijl

Aksident vrolijkte ‘de boel’ op met originele acts. Er was een leuke tafelanimatie. Het mannelijk duo bekroonde lunchende schrijfdag deelnemers met een unieke ludieke prijs. Na een kort en geestig juryrapport kregen de winnaars, onder applaus van tafelgenoten, een prijsbutton officieel opgespeld.

KUNSTPOORT reporter Eric kreeg de ludieke prijs en button NUCHTERSTE NACHTRAAF opgespeld.

Aksident trakteerde de op de lift wachtenden, dalers en stijgers op een gezellig moment. Aksident declameerde amusante gedichten oa van Frie Jacobs en deelde wattenstaafjes om de knotsgekke gedichten beter te horen of niet te horen? http://aksident.be/

 

 

 

 

DEBUTANTENBAL met schrijfsters Katrijn Van Bouwel, Annemie Heselmans en Meltem Halaceli, moderator Anne-Marie Segers

Anne-Marie Segers

Anne-Marie Segers liet de drie debuterende schrijfsters aan het woord. Katrijn debuteerde in 2016 met De muze en het meisje, een zintuiglijke ode aan het menselijk lichaam, aan de liefde en aan de eeuwigheid. Annemie schreef het autobiografisch boek Het leven loopt op wieltjes. Meltem verwerkte haar familiegeschiedenis in het lijvige debuut De vergeten geschiedenis van mijn grootvader Sulayman Hadj Ali.

Anne-Marie Segers liet deze drie straffe madammen terugblikken op hun debuut en bestookte hen met allerlei vragen nuttig voor alle toehoorders in de zaal met schrijf- en publiceer ambities.

Meltem Halaceli:

Een greep uit enkele opmerkelijke verhalen, anekdotes, opmerkingen en advies van de drie debutanten.
Wanneer? Waar? Hoe?
Katrijn Van Bouwel: Ik wou al boeken schrijven voor ik kon schrijven. Ik heb gespaard om vrij te nemen op mijn werk. Het boek betekende een opdracht aan mezelf, een engagementsverklaring. Ik schreef in een huisje aan zee, in een omgeving vrij van prikkels. Daar was enkel de zee en het boek.
Annemie Heselmans: Ik schrijf op het moment dat het komt. Ik kan mijn werk zelf regelen. Voor mij vormt dat geen enkel probleem.
Meltem Halaceli: Ik woon in Amsterdam maar daar is het me te druk. Na veelvuldig veldonderzoek in onder andere Turkije sloot ik me drie maanden op in Twente. Schrijven was niet hartstikke leuk, het was lijden!

Nalezen noodzakelijk?
Katrijn Van Bouwel: Ik liet enkel de uitgever mijn boek nalezen.
Meltem Halaceli: Ik liet een goede vriendin mijn boek nalezen maar dat was niet zo een best idee. Ze was superkritisch en lette op allerhande pietluttigheden ook geschiedkundige feiten werden gecontroleerd. Het resultaat: mijn boek bevat weinig onwaarheden. Ik raad toch iedereen aan het geen vrienden te laten nalezen.

Hoe zoek je een uitgever?
Katrijn Van Bouwel: Bekijk je boekenrek. De hamvraag is: Van welke uitgever heb ik de meeste boeken? Contacteer die dan.
Annemie Heselmans: Zoek via internet gelijkaardige boeken op en zoek contact met die uitgeverijen.

Katrijn Van Bouwel

Contracten?
Meltem Halaceli: Ik heb mijn contract goed bestudeerd. Laat je contract nakijken door de auteursbond. Dit is vooral belangrijk als je boek later vertaald of gefilmd wordt. Auteursrechten moeten veilig gesteld worden.
Katrijn Van Bouwel: Voor het geld hoef je geen boek te schrijven. Op een boek van 20 euro krijg je 10 % dat betekent 2 euro per boek. Vraag een voorschot op royalty’s.
Annemie Heselmans: Ik ben veel te naïef geweest. Je bent supergelukkig dat je boek uitgegeven wordt maar onderhandel toch maar voor je contract.

Wat vindt een uitgeverij belangrijk?
Katrijn Van Bouwel: Een uitgeverij zorgt ervoor dat het boek in de media komt, zo stijgen verkoopcijfers eenmaal dat de auteur op televisie is geweest. Omdat er weinig literaire programma’s zijn dagen auteurs op in talrijke amusementsprogramma’s. Een uitgeverij zal van een debutant verlangen dat ze of hij mediageniek is, niet dichtslaat voor een camera en goed kan praten. Te vlot zijn is ook veelal niet goed. Naast je boek spelen andere factoren een rol.

Annemie Heselmans

E-book?
Katrijn Van Bouwel: Van mijn boek komt er geen.
Annemie Heselmans: Ik vond het een must en vanzelfsprekend.

Nog dromen?
Meltem Halaceli: Ik droom van nog een boek. Ik ben bezig met een nieuw project, een TV reeks. Een TV reeks is moeilijker, over een boek heb je controle, een scenarist heeft er geen.

 

Na het inspannende Debutantenbal hadden we nood aan iets meer ontspanning en gingen op ontdekking in

het boekbindenatelier RE-DO


Grafisch ontwerpers Tille Lingier en Linde Luyten vormen samen RE-DO. Ze schuimen drukkerijen af op zoek naar papieroverschotten, eerste drukken, misdrukken waar ze vervolgens boekjes, agenda’s en allerhande leuke voorwerpen in papier meemaken. Oud campagnemateriaal zoals van de Opera van Vlaaanderen wordt in hun handen totaal iets nieuws. Hun ecologische unieke producten zijn op verschillende verkooppunten te verkrijgen. De bezoekers van de schrijfdag leerden boekjes maken met heel eenvoudig materiaal zoals gerecycleerd papier, een kleine pers en lijm. www.redopapers.com

 

 

Het programma van de schrijfdag was zeer divers, voor elk wat wils. Zo vermeld ik nog graag de pitch bij een uitgever en het literair spreekuur met mogelijkheid tot feedback op eigen poëzie, proza, theatertekst of non-fictie werk.
Wie zijn boek liever in eigen beheer wil uitgeven kon voor info terecht bij SKRIBIS die de schrijver graag professioneel en persoonlijk begeleidt. www.skribis.be

Deze dag is voor ons reporters van KUNSTPOORT voorbij gevlogen. We werden ondergedompeld in een overvol schrijfbad. Dit verslag is slechts een weerspiegeling van een dag met veel info,  workshops, lezingen, gesprekken. Een dag waarop door schrijvers en aspirant schrijvers genetwerkt werd, contacten gelegd en perspectieven werden geopend voor de toekomst. Hopelijk komt er voor schrijvend Vlaanderen nog een 11de editie.

Organisatie: Creatief Schrijven
http://creatiefschrijven.be/
Waalsekaai 15
2000 Antwerpen
03 229 09 90
info@creatiefschrijven.be

Tekst: Kathleen Ramboer
Fotografie: Bernadette Van de Velde