een kijk op de foto’s van Marlies Van Gelder
tekst kathleen Ramboer
Mag je Marlies Van Gelder een ‘natuur’ fotograaf noemen? Volgens mij wel maar in de bredere zin van het woord. Fotograferen van landschappen, planten, flora… is voor haar niet de werkelijkheid kopiëren wel een ervaring vastleggen, de ervaring van het wandelen. Haar trektocht is slechts geslaagd als ze haar persoonlijke beleving van de natuur kan vastleggen. Ze neemt de kijker mee op een fascinerende reis doorheen weiden, bossen, meren, dalen…
Te midden van de wildgroei van digitale beelden in ons digitale tijdperk nodigt Marlies ons uit om ‘haar’ kostbare analoge herinneringen te omarmen, de stilte in haar foto’s langzaam te ontdekken en te beleven. Haar foto’s wijzen op een noodzaak om af en toe de vrije natuur op te zoeken voor er nog meer ongereptheid verdwijnt. Probeert Marlies de natuur te doorgronden? Ik weet er geen antwoord op. Door haar fotografie kan ze wellicht doordringen in diepe, mystieke geheimen van een bos, de samenhang tussen de fauna, de flora en de klimaatomstandigheden aanvoelen.
HOE HET ALLEMAAL BEGON
Het begon allemaal met haar vader, amateur/fotograaf, als voorbeeldfiguur. Zijn donkere kamer in de kelder was tot haar grote spijt voor haar verboden terrein. Dit doka verbod wekte ongetwijfeld haar nieuwsgierigheid en sluimerende interesse voor de fotografie. Als haar vader sterft probeert ze tijdens een workshop ‘Stilte’ zijn dood te verwerken in kleurfoto’s. Na de dood van haar vader biedt fotografie troost en wordt een bondgenoot, een hulp bij het verwerkingsproces. Het is een manier waarop Marlies haar gedachten, gevoelens en ideeën uit en deelt.
Met haar drie kinderen bezoekt ze na het overlijden van haar vader drie maal het ouderlijk huis. Ze besluit haar kinderen, zijn kleinkinderen, te portretteren om drie emoties bij een overlijden te belichten: ongeloof, verwerking en verdriet. De foto’s creëren een emotionele en fysieke verbinding tussen de personen die hem lief waren. Het werden fotografische zwart/wit portretten met een emotionele kracht. Opdoemend uit de witte achtergrond wekken ze een beeld op van intense droefenis.
@ Marlies Van Gelder
HUMAN INTEREST FOTOGRAFIE
Deze drie innemende portretten vormen een begin van human interest fotografie. Marlies volgt meerdere personen uit haar omgeving die een pijnproces doorstaan. Met doorleefde digitale foto’s vereeuwigt ze lijden, pijn, wanhoop en moed. Haar foto’s van het lief en leed van buurvrouw Krista Bracke, ex presentator en producer bij Radio 1, in 2009 getroffen door een immuunziekte, getuigen van een immens inlevingsvermogen. Zelf noemt Marlies deze projecten emotionele fotografie. Marlies is trouwens de fotograaf van de cover van het boek ‘Mijn leven op stelten’ van Krista Bracke, en maker van twee foto’s in het boek zelf.
HET FOTOGRAFEREN VAN DE NATUUR
Het pad van de digitale human interest foto’s verlaat Marlies Van Gelder voor een avontuurlijke tocht doorheen de analoge fotografie. ‘Ik wilde de geportretteerde maximaal tevredenstellen, verloor mijn eigen identiteit. Mensen verwachten teveel van je, het was tijd voor fotografie waardoor ik meer mezelf kon zijn.’ ‘Graag vertel ik mijn eigen verhaal in beelden, dat ligt me meer dan spreken.’ deelt ze me vertrouwelijk mee. De natuur biedt haar die mogelijkheid. Dat besefte ze voor het eerst toen ze met haar vader in het jaar 2000 Thailand doorkruiste.
In een breed scala van grijstinten toont ze bomen, plassen, struiken, wolken… alles wat een wandelaar vaak achteloos aan voorbijloopt. Haar poëtische blik neemt grijstinten waar, veegt kleur weg tot de natuur haar gemoed beroert. Ondanks het kleine afdruk formaat zijn haar zwart/wit beelden magistraal en benemen ze de aandachtige kijker de adem.
@ Marlies Van Gelder
WAAROM ZWART/WIT FOTOGRAFIE?
In een tijd dat AI de fotografie binnensluipt, kiest Marlies Van Gelder voor ongecompliceerde, analoge zwart/wit beelden. De computer is niet haar grootste vriend, voor haar analoge fotografie is hij overbodig. Digitale fotografie doodt volgens haar de verbeelding. Ze houdt niet van instant resultaat en laat zich liever verrassen. Zeg nu zelf, een belicht filmrolletje na 3 maanden ontwikkelen houdt toch de verwondering levendig?
Marlies Van Gelder: ‘Kleur foto’s zijn vermoeiend om naar te kijken.’ ‘Met zwart/wit fotografie kan ik meer focussen op mijn onderwerp’ ‘Zwart/wit foto’s zijn rustgevend.’ ‘Zwart/wit foto’s zijn delicater, verfijnder’. Dit kan ik alleen maar beamen.
DE DONKERE KAMER
Marlies Van Gelder legde een lange weg af. Via talrijke opleidingen kent ze de geheimen van de fotografie en in het bijzonder van de donkere kamer. Ze keert terug naar de oorsprong van de fotografie, naar het manuele, het ambachtelijke. Zo kan je letterlijk en figuurlijk de foto’s naar je hand zetten. Ontwikkelen en afdrukken, daar houdt ze van. De doka brengt haar rust, stilte en tijd voor zichzelf. In het rode of gele licht lijkt de tijd stil te staan. Ze is er alleen maar niet eenzaam. Het experiment schuwt ze niet: een ontwikkelbad blijkt een vat vol bevreemding; nabelichten, doordrukken… Ze doet het gecontroleerd en nauwkeurig, op zoek naar exacte nuances, sfeer en gemoed, naar het artistieke laagje dat haar foto’s speciaal maakt.
HET ONTBREKEN VAN MENS EN DIER
Wat me opvalt bij het bekijken van haar natuur foto’s is het ontbreken van mens en dier. Misschien zouden levende wezens het landschap beschadigen? Het ontbreken van elke referentie biedt een archetypische blik op de natuur. Met haar universele bossen kan ze meer mensen bereiken dan met een anekdotische foto waar mens en dier als figurant ronddwalen.
@ Marlies Van Gelder
WERKWIJZE
Marlies Van Gelder kiest niet voor geënsceneerde fotografie wel voor eerlijke fotografie. Technische perfectie streeft ze niet na wel het overbrengen van emotie bij het zien van wat groeit en bloeit, bij het horen van geluiden, van kabbelend of stromend water, van fluitende vogels of van een ruisende wind. Ze fotografeert intuïtief, wat haar ontroert en legt daarbij het innerlijke bloot. Kadrage en licht, twee sterk beïnvloedende factors, neemt ze in één oogopslag waar voor ze de knop indrukt. Daarin volgt ze Sally Mann, de Amerikaanse fotografe voor wie ze een grenzeloze bewondering heeft.
Bij het bekijken van de zwart/wit fotografie van Marlies Van Gelder merk je een dankbaarheid voor alles wat mooi en goed is. Haar foto’s zijn niet alleen een ode aan het leven maar stralen ook een grote bezorgdheid uit.
INFO
instagram https://www.instagram.com/marlies_vangelder/?hl=nl
facebook https://www.facebook.com/mies.vangelder
Marlies Van Gelder neemt deel aan de expo van het projectatelier van de Sint-Lucas academie DKO
Ijskelderstraat 62A, Gent
Vernissage vrijdag 8 maart 2024 van 19:00 tot 22;00
09/10//16/17 maart 2024 van 14:00 tot 18:00
Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie Marlies Van Gelder, Kathleen Ramboer