Overal in het centrum van Mechelen word je aan Dansstorm herinnerd, het evenement dat er het weekend van 15-17 september plaatsvindt in samenwerking met Danspunt. Wij gaan op zoek naar de Sinte Mettetuin, een frisse groene binnenplaats in hartje Mechelen, waar om 19 uur een danstheatergezelschap in oprichting optreedt. Een heel nieuwe ervaring komt op ons af.
Initiatief
Suzanne Demesmaeker (drijvende kracht achter De Danserij) en Jona Van Eyken zijn de stichters van Improvisatie Platformance en initiatiefnemers voor deelname aan Dansstorm. Ze werkten eerder dit jaar samen aan een voorstelling voor vrouwen van 50+. Jona voelde er zich als dertiger een beetje een enkeling. Omdat er in Mechelen nog geen aanbod was voor volwassenen ontstond het verlangen om een eigen dansgezelschap op te starten in de stad. De oproep voor de Open Call van Dansstorm kwam dan ook als een geschenk uit de hemel gevallen. Ze voelde blijkbaar haarfijn aan dat dit het uitgelezen moment is om haar zaadje te planten, inclusief de intentie om al improviserend te performen, over alle leeftijden, kleuren en man/vrouw-identiteiten heen. Haar goede band met Suzanne, die al meer dan 20 jaar in het vak van dans en lichaamswerk actief is, was de perfecte match om aan een nieuw avontuur te beginnen.
Opwarmen
Geen mogelijkheid om Suzanne noch Jona nu te spreken want ze zijn reeds druk in de weer met een opwarm-sessie voor de deelnemers. Midden in het gazon komen lichamen stilaan in beweging, de ademhaling wordt aangezwengeld en stemmen worden op scherp gezet. Ondertussen verschijnen er enkele muzikanten die hun instrumenten stemmen.
Introductie
Dan volgt een korte introductie over wat gaat volgen. Suzanne vertelt dat enkele weken geleden een start werd genomen met een 15-tal mensen die ondertussen al vijf keer samenkwamen. De droom van Jona en Suzanne is dat tijdens dit uur in de Sinte Mettetuin een zaadje gepland wordt om hun droom te realiseren: de oprichting van een Mechelse danstheatergroep waar improvisatie, experimenteren en co-creatie centraal staan. Je creëert zo een veld en alles ontstaat op het moment zelf. Het is niet echt belangrijk te weten wie er is, als het publiek ook kan aansluiten.
Het publiek wordt uitgenodigd om deel te nemen. Suzanne ziet het als enkele takjes sprokkelhout die plots een vonkje veroorzaken en uitdijen tot een lopend vuurtje. Iedereen is vrij om in- en uit te stappen. Dit is dus het ideale moment om nieuw bloed te verwelkomen in de groep.
De aanvang
Zowel de band als de dansers komen langzaam in beweging. Eerst dagen er slechts enkele mensen op, stilaan volgen er meer. Lars, die al tweemaal deelnam aan voorafgaande sessies, vertelt dat hij van tevoren niet wist of hij deze avond zou dansen maar vooral wou zien en voelen of er daartoe ruimte was. En die ruimte vindt hij vanavond. Het draait voor hem voornamelijk rond contact-improvisatie, bewegingsonderzoek en samen ontdekken.
Kledij en kleur
Het wordt naast de ingetogen, soms explosieve bewegingen ook een kleurrijk gegeven. Wat is de rol van kledij in dit gebeuren? Lars heeft alvast zijn mooiste hemd aangetrokken, een kledingstuk waarin hij zich echt goed voelt. En dat zie je ook bij de andere dansers, zoveel stijlen als er deelnemers zijn, alsof kledij een extra stimulans is bij de uitvoering.
Samenspel tussen dans en muziek
Soms is de muziek kalm en rustig, dan evolueert hij naar ritmisch en opzwepend. Wie volgt wie? Is het de muziek die het ritme aangeeft of zijn het de dansers die de muzikanten sturen via hun bewegingen? Suzanne verduidelijkt dat de intentie voor vanavond was dat de dansers zouden beginnen en de muzikanten zouden volgen. Dit hoeft niet altijd zo te verlopen, het initiatief kan ook bij de muzikanten gelegd worden.
Een geïmproviseerd verhaal?
Suzanne legt uit dat je best geen verwachtingen kan hebben omtrent de creatie omdat dit makkelijk kan leiden tot ontgoocheling. Er leeft wel een verlangen … dat er ‘ontmoeting’ plaatsvindt. Elk dansidee moet kunnen openbloeien, liefst één, maximaal twee tegelijk. Soms ontstaat er concurrentie. Dan is het belangrijk om er voor te zorgen dat het voor iedereen nog helder blijft.
Bewegingsonderzoek vraagt om een experimentele fase. In dans is dit improvisatie. Het is een intentie. Je hebt solisten, er vormen zich duetten, en er is een koor zoals in het Griekse theater. De functie van het koor is het verhaal ondersteunen. Een duet wordt een verhaal en het koor ondersteunt het verhaal met gebaren en klanken. Dit vraagt om enige training en loopt vandaag niet 100% omdat er zich verhaaltjes op de achtergrond afspelen, een aandachtspunt om mee te nemen in de vervolgsessies.
Het einde
Ik stel me de vraag hoe deze improvisatiesessie afgerond zal worden. En dat gebeurt uiteindelijk op een heel natuurlijke en spontane wijze. Dans en muziek versmelten als het ware in een zacht opdoemende stilte. Het is moeilijk uit te maken wie het initiatief daartoe neemt: muzikanten of dansers? Lars beschrijft het als een universeel gevoel van verbondenheid dat duidelijk maakt dat het geheel klaar is en afgerond kan worden.
Evaluatie
Na het optreden spreken we met een tevreden Lars. Hij beleefde de performance als bevrijdend en vitaliserend. Het gaf hem een blij gevoel, ook een gevoel van lichtheid en verbondenheid. Het contact met de anderen was waardevol en vraagt om verder onderzoek. Zijn ervaring met Ecstatic dance is zeker waardevol en een houvast om in deze discipline verder te groeien.
Ook Suzanne is tevreden met wat zich vanavond ontpopte tot een nieuwe mijlpaal in het avontuur dat ze met Jona opstartte. Ze wil evolueren naar nog meer helderheid door één à twee verhalen in het geheel verwerkt te zien die op de achtergrond ondersteund worden door beweging en klank.
Er werd gewerkt op het aspect ruimte dat drie dimensies in het bewustwordingsproces bevat: de ruimte in het eigen lichaam, de ruimte tussen het eigen lichaam en de andere deelnemers en de ruimte tussen alle deelnemers en de beschikbare ruimte waarin gedanst wordt. Die twee laatste dimensies verdienen nog meer aandacht.
Toekomst
Met een uitnodiging op zak van mARTa – de gloednieuwe socio-culturele hotspot van Mechelen – om deel te nemen aan de ‘open JAM’ op 24 september is Improvisatie PLATFORMance alvast op goede weg om een blijver te worden in de wereld van de dansdisciplines.
Tekst Magda Verberckmoes
Foto’s Eric Rottée