Als talentvolle leerling 4de jaar Beeldhouwen aan de Hamse Academie kreeg Claudine Dierickx, alias Clo, de eer om haar werk tentoon te stellen in de exporuimte van het Academiegebouw waar ze les volgt. Wat zij, onder de noemer ‘Beyond Borders’ exposeert zijn assemblages: eigen en gevonden voorwerpen, kunstig tot één geheel vervlochten. Fijne kunstwerken zijn het, zowel letterlijk als figuurlijk. Zelfs een meer volumineus werk oogt fijn.
In alle werkjes zitten symbolen verborgen, je kan ze als toeschouwer ontdekken of er gewoon een eigen invulling aan geven.
Herken je de symbolen in dit werk?
“Dat is wat zo heerlijk is aan kunst”, zegt Clo, “in alle vrijheid creëren, zonder regels, zonder een patroon te moeten volgen, vrij om gevoelens gestalte te geven. Vaak zijn dat innerlijke gevoelens die niet met woorden uit te drukken zijn. Ook de vrijheid die de toeschouwer heeft bij het interpreteren van een werk. Alles mag, niets moet.” Clo geeft de toeschouwer een zet, een duwtje en de rest, de invulling, is aan hem/haar.
Clo werkt intuïtief. Geen vooraf bedacht plan of voorontwerp. Soms werkt ze aan één stuk door, soms blijft het werk een hele tijd liggen, waarna ze het door een plotse ingeving, een andere look geeft en alsnog afwerkt. Ze is heel bedreven in het werken met kleur. Clo ademt kleur, in haar werk en in haar voorkomen. In een vorig leven was ze mannequin, werkte ze in de modewereld, en ook als kleur- en stijlconsulente . Clo heeft veel gereisd, veel van de wereld gezien, diverse culturen opgesnoven, er zelfs in geleefd. Maar 4 jaar geleden begon ze aan een heel speciale reis, met name een artistieke, aan de Academie van Hamme, in haar woonplaats.
Eerst volgde ze 2 jaar ‘initiatie’, waarin alles kan uitgeprobeerd worden wat er ook maar in beeldende kunsten gegeven wordt: schilderen, boetseren, tekenen, etsen, grafiek etc. Daarna koos ze de richting beeldhouwen waar ze nu in het 4e jaar zit. Haar leraar is Wim Van Den Bossche, een ‘crème’ van een leraar, zegt ze. Hij helpt de student met raad en daad en stimuleert hem/haar om zijn/haar eigen stijl te ontwikkelen en geeft hem/haar bovendien het nodige zelfvertrouwen om out of the box te durven komen.
De academie is pas 2 jaar geleden gebouwd en is super gelegen. Ze heeft mooie grote ruimtes met de nodige accommodatie en veel licht. Clo is blij dat ze daar kan en mag werken. Clo troont me mee naar de grote atelierruimte waar haar beeldhouwwerken vorm krijgen.
Ze boetseert nu een hoofd waarvoor een vrouw met hoofddoek model heeft gestaan. Ook een archaisch uitziende kop en een buste wachten op de laatste toets.
Clo is een bezige bij, met heel veel interesses. Zij blijft zich vervolmaken in allerlei disciplines. Naast beeldhouwen heeft ze nu ook een opleiding schilderen aangevat.
De tentoonstelling ‘Beyond Borders’ loopt nog tot 07/05/2024 gedurende de openingsuren van de Academie Hamme, academiezaal, Marktplein 20, 9220 Hamme. https://www.academiehamme.be/expobeyondborders
Van 10 tot en met 12 mei zijn er 2 werken van Clo te zien op het Kunstenparcours ‘Kunst Onderweg 2024’, parcours dat loopt langs de gemeenten Elversele, Waasmunster en Hamme. Haar werken pronken in Natuuratelier en Orangerie Sombekedries 3, Waasmunster. https://www.facebook.com/natuuratelier/?locale=nl_BE
OUTSIDE IN, dat is genieten van try-outs en ‘work in progress’ van nieuwe makers die het experiment opzoeken in residentie bij RADAR. Zeven beeldende kunstenaars presenteren hun pril werk in De garage. Achter de schermen krijgen de makers artistieke coaching, technische ondersteuning en feedback van professionals. Als toeschouwer maak je deel uit van het maakproces en beleef je de creaties in hun puurste vorm.
Met werk van Jelle Annie Michiels, Peter Simon, Lieselotte Vloeberghs, Babette Cooijmans, Astrid Staes, Karen Hendrickx en Jef De Smet.
Jelle Annie Michiels All these hands I have for you but will someone please hold mine.
In dit deelaspect van mijn onderzoek over het concept ´thuis´ bestudeer ik welke psychologische noden moeten vervuld worden zodat mensen zich thuis kunnen voelen. De behoefte aan sociale verbondenheid, liefde, acceptatie, de behoefte om gezien, gehoord en omarmd te worden als authentiek individu vormen het uitgangspunt voor deze tactiele sculpturen. Het werk gaat over de dwingende verwachtingen van de maatschappij alles van zichzelf te moeten geven zodat anderen zich op hun gemak kunnen voelen, geborgenheid ervaren. Terwijl men zelf tevergeefs blijft hopen, wachten op handen die een veilige haven garanderen, die een helende hand toereiken. De werken trachten een nood te vervullen die mogelijk onbeantwoord is gebleven in de (eigen) zoektocht (van het publiek) naar deze plek. De werken mogen gemanipuleerd worden door de toeschouwer zodat ze zichzelf ook letterlijk kunnen omarmen, troosten, zodat ze kunnen thuiskomen.
Karen Hendrickx Sketches of Emotion
Karen Hendrickx is een beeldend kunstenaar uit België. Sinds 2017 werkt ze aan een serie die schilderkunst, dans en beweging combineert, waarvoor ze samen met de Belgische choreografe Justine Copette de voorstelling Sketches of Emotion creëerde.Tijdens deze voorstelling gaan beide kunstenaars op een interdisciplinaire manier met elkaar in interactie, waarbij Karen werken maakt die in het moment ontstaan. Voor Karen is schilderen en tekenen meer dan het vastleggen van een beeld. Voor haar is het doek of het papier een blanco pagina van emoties, een ruimte waarin ze vrij kan verkennen en uiten. Elke lijn, elke verfstrook, is doordrenkt met de intense energie van het moment. Haar gestuele manier van schilderen wordt sterk beïnvloed door haar samenwerking met choreografe Justine Copette. Haar materiaalkeuze is divers, variërend van houtskool, krijt, Chinese inkt, bister, acryl tot olieverf, die ze op uiteenlopende ondergronden aanbrengt; papier, canvas, zelfs plexiglas. Toeval speelt een belangrijke rol in het werk van Karen, waarbij zij het doek of het papier eerder beschouwt als een arena waarbinnen de actie plaats vindt. Zo maakt zij tijdens het werken gebruik van haar hele lichaam, waarbij er een soort choreografie plaats vindt op het doek. Tijdens de performance maakt zij samen met Justine Copette een groot grondwerk, waarbij de danssporen deel gaan uitmaken van het kunstwerk.
Aan de rechterkant van het kanaal staan kopers en verkopers van tweedehands auto’s. Aan de linkerkant, tegen het gebouw, verhuren ze materiaal voor trouwfeesten. Daarnaast is er een feestzaal, hoofdzakelijk voor Marokkaanse trouwfeesten. Aan de overkant van de straat staat een modern gebouw, een lagere school. De balkons van het moderne flatgebouw achteraan geven een uitzicht op de kunstateliers via de grote ramen.
Oude Fabriek van Margarine
De transformatie van steden gaat in vele gevallen via de renovatie van oude fabrieksgebouwen. L’abeille Blanche, het onderwerp van dit artikel, is daarvan een typisch voorbeeld. Het gebouw dateert van 1895. Hier werd margarine geproduceerd. De stad Molenbeek heeft het gebouw geklasseerd. De ingang is groot en hoog. Daar bevinden zich de keuken en de toiletten, ook tafels en banken. Een paar fietsen geven aan dat er kunstenaars aanwezig zijn. Boven stapelen schilderijen, tekeningen, kledij, kleine beeldhouwwerken, tapisserieën, foto’s, potterie zich op. Het zicht doorheen de verdieping is vrij, er is geen muur.
Diversiteit , een sleutelwoord en het handvest
Tachtig ateliers op twee verdiepingen vormen het hart van L’abeille Blanche. Dat betekent tachtig kunstenaars/ kunstenaressen. Er zijn geen muren, elke kunstenaar laat zijn kunstwerken en zijn materiaal achter in het atelier. Er heerst een totaal vertrouwen tussen de kunstenaars. Iedereen is zich bewust van het handvest en dat speelt een cruciale rol in de keuze door de kunstenaars voor L’Abeille Blanche. Het handvest benadrukt de diversiteit, die is bijzonder belangrijk.
“Je crée et respecte un environnement inclusif pour tous; que ce soit sur le sexe, le genre, la couleur, les convictions religieuses, un handicap ou une caractéristique physique, l’âge et l’orientation sexuelle.”
Het ontstaan en de zoektocht van de kunstenaar
“Na covid hebben we gezien hoe moeilijk de kunstenaars het hadden”, zegt Marcus, één van de stichters. Zeker om een atelier te vinden. “We hebben gewoon een gebouw gezocht op het internet, veel bezocht en gekozen”. Kunstenaars moeten soms hun oude atelier plotseling verlaten, of ze komen in België aan of hebben hun studie afgewerkt. In de zoektocht naar een betaalbaar atelier moeten ze in alle richtingen zoeken. In dit geval is Facebook/ Instagram een goed pad. De meeste van de kunstenaars deden het zo. Bij L’Abeille Blanche is de oppervlakte van het atelier relatief flexibel. Dus behoefte en financiën komen goed overeen.
Wandelen door de ateliers
Voor wie van kunst houdt is L’Abeille Blanche de grot van Ali Baba: daar een realistisch schilderij, ginder een strip tekening, ach nee, niets van waarde, nog wat oude posters van films, abstracte schilderijen, een weefmachine, oneindig veel… een leuk feest voor het oog.
De stichters en de kunstenaars
Marcus, één van de twee stichters, is zelf illustrator en tattoo artiest. Het sociaal engagement deelt hij met Jonathan, de tweede stichter. Die gaat verder dan de ateliers. Zo hebben ze een winkel en tattoo studio geopend in de Marollen in Brussel. Daar worden kunstwerken van lokale kunstenaars verkocht. En de kunstenaars? Daarover kan je lezen in de volgende artikels.
Kunstenaar Christophe Annys is ontroerd en beroerd door de wereld om zich heen. Met zijn kunst weet hij woordeloos de kijker te treffen, een ervaring mee te geven en een poëtische vinger op de wonden van onze maatschappij te leggen. De werken van Christophe Annys zijn als puzzelstukken die in elkaar passen met als rode draad de kwetsbaarheid van mens, natuur en maatschappij. Toch staat hij positief in het leven. Spreken over kunst, over zijn beeldhouwkunst, brengt een risico met zich mee. Door erover te praten gaat de poëzie van een werk vaak verloren. Zijn werk heeft het overleefd. Zijn kunst ‘is een boek dat nog niet af is’ dixit Christophe Annys De kunstenaar verhaalde me hoe het allemaal begon en evolueerde. Tijdens het interview maakte ik kennis met een kunstenaar ‘pur sang’.
Kunstpoort Door welk voorval ben je kunstenaar geworden? Christophe Annys Een goede student was ik niet, ik wilde naar de kunstschool Sint-Lucas te Gent maar stootte op een neen van mijn ouders. Gent dat was te ver van Brugge. Ik behaalde het diploma van drukker maar dat beroep was niet mijn ding. Per toeval ontmoette ikPieter Boudens en leerde bij hem 2 jaar lang het ambacht van letterkapper. Als freelancer werkte ik af en toe bij de beeldhouwer Karel Van Roy van Beernem. Voor mij is hij heel belangrijk geweest. Door hem werd mijn kennis over stenen en technieken aangescherpt. Ik verhuisde naar Gent en startte een eigen zaak als letterkapper. Dat deed ik 25 jaar lang maar de laatste 10 jaar was de fut eruit.
KunstpoortBij een gebrek aan uitdagingen? Christophe Annys Neen dat was het probleem niet. Ik hunkerde naar meer dan alleen het ambachtelijke. Ruimtelijk denken is mij aangeboren, waarom zou ik geen beeldhouwer worden? Mijn job liet ik achter me en ik koos resoluut voor de kunstwereld. Met enthousiasme besloot ik les te volgen aan de academie van Gent, het volwassenen onderwijs, in de Offerlaan. Kunst moet je leren. Sommige krijgen gevoel voor kunst mee van hun ouders die ook kunstenaar zijn, bij anderen stond hun wieg in een kunstminnend nest. Ik verlangde mijn hele leven lang al naar het kunstenaarschap. Pas in de academie leerde ik wat kunst is of kunstenaar zijn betekent.
Kunstpoort Aanvankelijk werkte je figuratief, sculpturen, hoofden… denk je ooit nog terug te keren naar het figuratieve of blijf je bij je installaties, assemblages, eerder conceptuele kunst? Christophe Annys Ambachtelijk werken dat wou ik achter mij laten. Ik stortte me op de ruwe handelingen van de beeldhouwkunst. Het mocht woest en rauw zijn. Werken met een slijpschijf, sporen nalaten, vechten met steen, ik hield ervan. In de academie creëerde ik 2 figuren met onder meer betonijzer, 2 destructieve figuren in een gevecht verwikkeld. Of ik ooit nog figuratief zal werken, daar heb ik geen idee van, wie weet?
Kunstpoort Van waar komt de liefde voor carrara marmer? Waar haal je die marmer vandaan? Zoek je die persoonlijk uit? Ik weet dat kunstenaars vaak zelf naar Italië trekken om marmer uit te kiezen. Christophe Annys Het is een logisch gevolg van mijn tegenwoordige job. Ik werk drie dagen in de week bij een firma die stenen tabletten voor keukens vervaardigt. Ik zit dus aan de bron, zo kan ik me industrieel marmer aanschaffen. Het is een job zonder mentale verplichtingen of bekommernissen die me in staat stelt mijn geest vrij houden voor het creatieve proces in mijn werkplaats.
Kunstpoort Je tekent en schildert ook op marmer: ‘painted landscapes’. Had je een landschap voor ogen als je deze werken maakte? Christophe Annys Eerst waren er de ruimtelijke tekeningen op marmer later de schilderijen. Vorig jaar maakten we een reis door Laos. We trokken door fantastische berglandschappen, de drang om in mijn atelier te werken overviel me. Eenmaal thuis, kreeg ik de ets drukinkt van mijn dochter in het vizier en ging geestdriftig aan de slag. Mijn foto’s inspireerden me. Voor de duurzaamheid fixeer ik de inkt.
‘painted landscapes’
KunstpoortIs het schilderen op marmer een zijsprong of iets waar je verder mee wil? Christophe Annys Geen idee.
Kunstpoort Je vervaardigde ook een werk voor een openbare ruimte, voor een kinderdagverblijf te Deurne. Vaak is publiek werk moeilijk omdat je rekening moet houden met de ruimte, voorbijgangers, bezoekers, klimaatomstandigheden, duurzaamheid… Hou je van dergelijke uitdaging? Christophe Annys Dit werk in de openbare ruimte is een buitenbeentje. Ik diende een voorstel in en men keurde het goed. De ruimte vulde ik met keien in diverse volumes en materialen zoals inox, marmer, steen… en daarnaast kwamen een viertal stapstenen. Op die manier creëerde ik een tactiele omgeving die aanzet tot interactie. De keien en stapstenen prikkelen en stimuleren het kind tot een spel van glijden, klimmen, springen, vallen en opnieuw opstaan.
Kunstpoort Het gebruik van keien doet me denken aan een installatie van je: de iglotenten waar een kei in geborgen ligt. Deze was opgesteld bij IJsberg, Damme voor ‘niemand is een eiland’ Christophe Annys Dit werk was oorspronkelijk niet bedoeld als een blijvend kunstwerk. Het is eerder een therapeutisch werk dat deel uitmaakt van een verwerkingsproces. Na een bezoek aan de vluchtelingen kampen aan de noord Franse kust was ik enorm geëmotioneerd. Als persoonlijk verwerkingsproces drapeerde ik een gouden deken, vervaardigd van survivaldekens, over een bunker, ooit een onderdeel van de Atlantikwall en nu een stille getuige van een donker verleden. Enerzijds houdt een survival deken onderkoelde mensen, mensen in nood warm, anderzijds heb je daar ook die gouden glans, goud een symbool van onze rijke westerse wereld. Ik ontwierp ook kleine tentjes van plastic boodschappentassen, die symbool staan voor een wegwerp- en kapitalistische maatschappij die de ongelijkheid in stand houdt. In de tent deponeerde ik een kei van de stranden waar de vluchtelingen hun kampen opslaan. link naar video van de installatie https://www.christopheannys.be/?18 Later kwam een tent op grotere schaal voor Damme.
‘ataraxia’
Kunstpoort In je sculpturen van marmer integreer je telkens opnieuw het survival deken. Zo is er het fragiele kaartenhuis in carrara marmer dat je op een survival deken presenteert. Valt onze wereld uit elkaar zoals een kaartenhuisje? Een rijke grondstof zoals carrara marmer, plaats je tegenover het survivaldeken, een redmiddel om te overleven. Je werken zijn eyeopeners. Kan kunst bijdragen tot een bewustwording van de problemen in deze wereld? Is je kunst sociaal bewogen? Christophe AnnysIk ben geen rebel, ik sta niet op de barricades. Het is wel de plicht van een kunstenaar de tijd waarin hij leeft mee te nemen in zijn werk. Mijn sculpturen en installaties zijn eerder beschouwend, niet hoogdravend, stellen de wereld van vandaag in vraag.
‘we build this world’
Kunstpoort Op je website lees ik bij ‘fragments’ het volgende Naast het maatschappelijk thema waarrond ‘fragments’ draait, legt dit werk een verrassend dilemma bloot: maken of kraken? Als kunstenaar ben ik ervan overtuigd dat ik hier iets creëer. Het landschap dat spontaan ontstaat wanneer de steen de grond raakt. Als niet-kunstenaar zie ik een steen vallen en breken. Iets wat wij, jongens, zo geweldig vinden 🙂 Waarom is dit werk en ook wel deze performance, kunst voor jou? Is deze actie niet veeleer destructief, het vernietigen van schoonheid? Christophe Annys Het gebroken marmer is een ingreep van een kunstenaar, het resultaat van een performance. De stukken marmer verbeelden de Noordpool met zijn smeltende en gebroken ijskappen, veroorzaakt door menselijke gedragingen, hier het resultaat van een performance. Er is ook nog ‘reconstructing’, de gebroken plaat puzzelde ik terug in elkaar, de stukken schuurde ik glad als kussentjes en kleefde die op een survival deken.
‘reconstructing’ vervolg op ‘fragments’
KunstpoortIn het geheel van je verhaal zie ik sporen van fatalisme en optimisme. Wat haalt de bovenhand? Christophe Annys Ik ben heel zeker niet fatalistisch en toon kunst in een context.
Kunstpoort Wanneer ik je website en de sociale media raadpleegde, vielen me enkele werken op: ‘are we still OK?’, ‘The other side of the window’ plus ‘ataraxia’ de installatie met iglotenten in recup materiaal. Ze stralen niet alleen kwetsbaarheid uit maar zijn ook heel poëtisch. Vind je zelf je kunst poëtisch? Christophe Annys Ik probeer poëtische kunst te creëren die op zijn minst aanspreekt, aantrekkelijk en verrassend is. ‘borderless perspective’, een gouden zeil zwevend doorheen de ruimte van de ontwijde kerk van Meulestede, Gent, bracht mijn levendige fantasie aan het dagdromen. In mijn creatieve verbeelding zie ik een immens, 50m lang gouden zeil opbollen, de hoogte in zwiepen, wiegen op het ritme van de wind, en het publiek in een lyrische vervoering brengen. Misschien vind ik ooit een geschikte, voldoende grote locatie. Nu concipieer ik om praktische redenen kleiner werk.
“are we still OK?
Kunstpoort Hoe wordt een idee, een concept, geboren? Ben je geïnspireerd door een ervaring, een foto, een gebeurtenis… ? Christophe Annys Alles en iedereen kan me, meestal onbewust, inspireren. Onze reizen voeden een interesse voor andere culturen, een belangstelling die ik met mijn vrouw die modeontwerpster is, deel. Zo waren we ooit op reis in Japan en ik kreeg als geschenk een workshop kalligrafie bij Hiroshi Ueta. zie account @hiroshi_ueta op instagram Toen ik voorstudies aan het maken was, ontdekte ik plots de vlekken van de Japanse kunstenaar. Ik heb een zwak voor de suggestieve kunst van Sarah Sze. Wie weet sluipt gedachteloos haar kunst in mijn werk. Bij sommige werken speelt emotie een rol zoals bij het visualiseren van het vluchtelingenprobleem. Ervaringen op reis, foto’s kunnen een rol spelen.
Kunstpoort Prikkelt Gent, je thuishaven, je tot het voortbrengen van kunst? Christophe Annys Niet echt. Op reis kom je in een andere sfeer terecht, weg van het alledaagse, buiten de werksfeer. Dat maakt je ontvankelijker voor creativiteit.
Kunstpoort Als een beeld af is, wat voel je dan? Tevreden? Twijfel? Ben je in je hoofd al bezig met een volgend werk of project? Christophe Annys Meestal ben ik overtuigd en wanneer niet dan herwerk ik het werk of maak ik een andere versie. Wanneer ik ontevreden ben over een schilderij op marmer, dan kan ik gewoon de inkt afschuren en opnieuw beginnen.
Kunstpoort Vind je het belangrijk om tentoon te stellen? Christophe Annys Ik werk graag aan mijn kunst en heb behoefte om tentoon te stellen, dat ben ik aan mijn werken verplicht.
Kunstpoort Wat is echte kunst? Heb jij daar een visie op? Christophe Annys Niemand heeft daar een sluitend antwoord op. Kunst moet je in zijn context zien en vraagt integratie in de maatschappij. Er is ook de vraag, kan je elementen van kunst die horen tot de cultuur van een minderheid zoals de Inuit, de Native Americans of de eerste bewoners van het Australisch continent… aanwenden buiten zijn origineel kader? Culturele toe-eigening kan dat? Wanneer ben je geïnspireerd en wanneer eigen je je iets toe? Kunst moet in hoofdzaak weten te ontroeren, je raken.
Kunstpoort Antony Gormley, antropoloog en beeldhouwer, beweert ‘Eigenlijk is kunst onze manier om de tijd die alsmaar doorgaat stil te zetten. Via kunst zetten we iets in de wereld dat ons als het ware vereeuwigt. Dat ‘iets’ zegt: ‘Dit ben ik, ik ben hier geweest en dit laat ik hier achter om te tonen dat de mens de tijd toch kan stilzetten.’ Kan je je hierin vinden? Christophe Annys Ongetwijfeld. Mijn drang is groot om iets achter te laten, om wat te betekenen voor iemand. Bevestiging opzoeken zoals zovele kunstenaars op sociale media, ga ik niet doen.
Kunstpoort TOT SLOT Mocht je één dagje mogen samenwerken met een kunstenaar om een gezamenlijk kunstwerk te scheppen, aan welke kunstenaar denk je dan? Christophe Annys Ik weet het echt niet. Veel kunstenaars zijn ego trippers dus makkelijk zou dat niet worden, misschien een kunstenaar met een andere discipline? Een performer lijkt me het meest geschikt omdat een performance niet blijvend is en vluchtig, als een soort tegengewicht voor mijn beeldhouwwerk.
Bij het verlaten van het atelier van kunstenaar Christophe Annys besluipt me deze gedachte. Veel kunst van nu en van vandaag zal vergeten worden. Niet omdat het slechte kunst is, maar omdat niemand erbij stilstaat. Hier woont een kunstenaar die werkt aan een oeuvre waarin alle werken in relatie staan tot elkaar. Het is een coherent geheel, het ene werk wekt associaties op aan een ander, wat vorm, materiaal en vooral wat inhoud betreft. Hier woont een kunstenaar met visie en betrokkenheid tot de maatschappij, een kunstenaar van deze tijd. In de luwte werkt hij verder, verlangend om zijn werk te tonen. Wie weet laat hij kunst na, om het met de woorden van Antony Gormley te zeggen, ‘die aantoont dat de mens toch de tijd weet stil te zetten’. Ik wens hem een oeuvre dat niet verdwijnt op de bodem van de geschiedenis, een oeuvre dat hem vereeuwigt. Zijn kunst houdt in elk geval deze gedachte levendig.
Kunstexpo Autisme van A tot Z is een gratis tentoonstelling die de unieke talenten en perspectieven van mensen op het autistisch spectrum in de schijnwerpers zet. Elk kunstwerk weerspiegelt de rijke diversiteit en complexiteit van het spectrum en toont aan dat autisme een bron van creativiteit en unieke schoonheid kan zijn. Deze expo nodigt uit om de wereld door een andere lens te bekijken en de prachtige diversiteit van het menselijk brein te vieren. De kunstexpo is een realisatie van Mind-Z in samenwerking met Auticity. Het evenement kadert binnen een reeks projecten rond Autismevriendelijk Mechelen.
Waar? Lumière (de expo bevindt zich op de bovenverdieping) Frederik De Merodestraat 28 2800 Mechelen
Wanneer? Tijdens de Autism Awareness Month april 2024. De kunstexpo is dagelijks te bezoeken van 3 april 2024 tot en met 30 april 2024 tussen 14 en 22.30 uur. Het gebouw is elke dag open, ook tijdens vakanties en op zon- en feestadagen.
Greet presenteert een reeks werken met koppen, portretten, figuren. Haar schilderijen verhouden zich als dragers voor het thema ‘ontmoetingen in het park’.
Het park is een plaats waar mensen elkaar tegenkomen, maar ook een decor van blikken, stilzwijgend taxeren, echte gesprekken, wegkijken, negeren, … Een plek van vele gedachten tussen het groen, bevrijdend, prikkelend, beladen, losgelaten onder de bomen en weer opgezogen in een andere formule. Greet Gemis presenteert een reeks van figuratieve schilderijen. Zij is gefascineerd door de mens en zijn relaties. Hiertoe nodigt zij uit om te kijken, trager, opnieuw en rustig te aanschouwen. Zijzelf wil toekijken van op de zijlijn en zoekt steeds naar een eigen textuur om ongedwongen te schilderen. De toetsen rangschikken zich schetsmatig in de kleuren tot een expressief karakter in een bevreemdende omkadering. Deze zoektocht naar een eigen taal vervalt in een wisselwerking van tekortkomingen en nieuwe mogelijkheden. Onvermijdelijk dringt er zich vanuit professionele hoek een vermenging op door de passie voor kunst en de job van niet verbaal therapeute. Door haar werk in de psychiatrie creëert zij een omgeving om via de kunst kwetsbare mensen artistiek te prikkelen en zo kwaliteiten verder te ontplooien. Levensgrote figuren tonen zich niet louter als illustratie maar vormen een beeld van onze gemengde samenleving .
KleinKUNSTcircuit Mechelen werd op 11 januari 2022 in Galery Artmut boven de doopvont gehouden.
Omdat er in Mechelen niet echt een podium was voor Nederlandstalige muziek (kleinkunst), hebben een aantal vrienden, onder leiding van dichter Dirk De Boeck, KleinKunstCircuit Mechelen opgericht, met als doel een podium te bieden aan artiesten/groepen die eigen werk in het Nederlands brengen.
Fien Vanden HautteKC Woong
KleinKunstCircuit Mechelen organiseert regelmatig kleinschalige optredens in de Podiumzaal van BA Pitzemburg.
KleinKunstCircuit Mechelen werd opgericht om evenementen met muziek in de eigen Moedertaal te organiseren, en om optredens van lokale kleinkunstartiesten te ondersteunen.
KleinKunstCircuit Mechelen is een vereniging die een podium biedt aan artiesten/groepen die eigen liedjes in het Nederlands zingen.
Bijna alle Mechelaars en Cultuurliefhebbers kennen de Stadsschouwburg (Keizerstraat) en het Culturele Centrum (Minderbroedersgang), maar dat er in de Tessestraat een kleine, gezellige Podiumzaal ligt verborgen, is voor de meeste inwoners van de Dijlestad nog een groot geheim.
En het is precies op deze gezellige locatie dat KleinKunstCircuit Mechelen regelmatig een optreden organiseert, een podium biedt aan talentvolle artiesten en groepen waarvoor de liefhebbers van kleinkunst van heinde naar Mechelen komen.
Luc De Roeck (1956) is een kunstenaar ‘pur sang’, die technisch talent heeft kunnen koppelen aan een verbluffende theoretische en praktische kennis van de schilderkunst. Maar in de eerste plaats is hij iemand met een onverzadigbare drang naar creëren. Zijn hele oeuvre – honderden doeken, duizenden studies – is een zoektocht, een spel van verrassen en verrast worden, van verschijnen en verdwijnen. Zijn doeken lezen als gelaagde verhalen, intrigerend en fascinerend. Maak kennis met een man die kunst ademt en geniet mee van enkele werken die zelden of nooit getoond zijn (gebruik een groot scherm).
MINIMAL CAR (2004-1989-1986-1985)
Ik kijk naar een schilderij in zijn woonkamer. Het dateert van 2004 maar heeft een rijke voorgeschiedenis. Het diepe maar subtiele coloriet doet denken aan colour field painting maar het beeld is onrustiger dan het contemplatieve bij MarkRothko of BarnettNewman. Kleurenveld (colour field) past hier overigens letterlijk. Het beeld is geschilderd vanuit het perspectief van een vogel die hoog boven de Mojavewoestijn, in de Valley of Fire vliegt. Het vlak wordt doorbroken door een recht afgeplakte zwarte lijn van de autoweg die eindeloos eentonig door het landschap snijdt. Er rijdt een minuscuul zilverkleurig autootje op, met een stofwolk achter, het is de kunstenaar op zijn tocht, zich bewust van zijn nietigheid in dat onmetelijk panorama. De titel van het werk (Minimal Car) is ook een subtiele verwijzing naar minimal art. Het is heel gevoelig geschilderd, door een kunstenaar die zich terug in dat surreële landschap droomt en opgaat in de glooiende ongereptheid ervan. Zijn auto heeft hij pal op de gulden snede gecapteerd, kunstenaarsplezier, maar ook een teken van respect voor de indiaanse cultuur, waarin evenwicht van mens en natuur fundamenteel is. “Wij zijn het land, de aarde is de geest van de mensen, zoals wij de geest van de aarde zijn” schreef Paula Gunn Allen (Amerikaans dichteres, schrijfster, activiste…). Voor indianen is de aarde geen middel om te overleven, geen setting voor zaken, maar een onderdeel van ons zijn. De aarde, dat zijn wij. Luc is al heel zijn leven aangetrokken tot de indiaanse cultuur, hij vindt er essentie in terug.
Gefascineerd kijk ik naar het schilderij. Dan toont Luc me een grijze voorstudie uit 1985. “Picasso”, zeg ik spontaan. Hij lacht: “Dan is dit is mijn Guernica”. Ik herken een vogel linksboven, de indiaan op het paard in het midden, een hand en twee rode stippen in een groot centraal masker; rechts: een hoofd, gefragmenteerd in profiel en frontaal en verder overal indiaanse symboliek. Het geheel is geometrisch perfect in evenwicht. De punten boven-onder-links-rechts (NZOW) kregen extra aandacht. Ze creëren een ruimte, waarin je op ontdekking gaat en je jezelf verliest.
De voorstudie was de basis van een eerste schilderij (nu onderschildering) uit 1986: één en al kleur. De vogel linksboven is opgegaan in het landschap, de gemaskerde ruiter is verenigd tot een vogel (een raaf?), het paard is ook versmolten in het beeld maar kijkt ons nu frontaal aan, terwijl de gevederde indiaan rechts nu in driekwartzicht getoond wordt; de centrale indiaan met de bebloede hand komt uitdrukkelijker in beeld…. Vanop afstand blijf je de diagonale, horizontale en verticale verdeling herkennen, het evenwicht in de chaos.
Vier jaar later: het schilderij bestaat nog, maar het is verdwenen, overschilderd. “Het was niet af”, zegt de kunstenaar. “Ik vond de voorstelling te exotisch, te paradijselijk, terwijl de werkelijkheid toch wat anders was.” Hij heeft het o.a. over de conquista van Zuid-Amerika. In de overschildering laat hij in uitgespaarde contouren een schip voorbijvaren op de golven vanhet landschap dat met een roodbruine beits-glacislaag verzinkt in de aarde. Het nieuwe beeld verwijst zowel naar de kolonisatie als naar de zeevaartkennis van de indianen zelf. “Schepen hebben een opdracht” luidt de titel van zijn tentoonstelling in 1989.
En nog is het werk niet af. Na reizen in o.a. Navajoland (VS) en Ecuador, overschildert Luc het verhaal een laatste keer, zoals hij zich toen voelde: nietig in dat onmetelijk landschap, onder de indruk van de indiaanse culturen, de kleuren, de geometrische patronen, de traditie en het respect voor de aarde. Om de eindeloosheid nog meer in de verf te zetten heeft hij het werk platter afgesneden. Het resultaat is prachtig, gelaagd, rijk, kwetsbaar en mysterieus, zoals de geologische lagen van de grond waar het doek naar verwijst.
Hoe langer ik ernaar kijk, hoe meer het me meevoert. Ik ga nu dichter staan en zoom in op details, eerst linksonder. Ik zie het plamuursel, een tactiele referentie aan de aarde (een knipoog naar AntoniTàpies, vermoed ik, een schilder die hij ook bewondert). Ik geniet van het ritme, de complexe gelaagdheid, dat prachtig warm coloriet. Herken ik nu een zeilschip op de golven links? Of laat ik me meedrijven in een droom?
Dan verschuif ik mijn focus naar een fragment rechtsboven, naar het autootje dat door het stoffige landschap scheurt. Ik herken de bebloede hand in het midden en ik voel de confrontatie van de eenzame reiziger met dat onmetelijk landschap dat de geschiedenis van een volk in zich draagt. Beide fragmenten zijn kunstwerken op zich.
OVER SCHILDEREN
Luc De Roeck tekent en schildert al langer dan een halve eeuw. Vroeger combineerde hij drie carrières: een academische als docent; een commerciële, als illustrator in opdracht; en een carrière als kunstenaar. Op zijn 67ste wijdt hij zich enkel nog aan de kunst, zonder kan hij niet. Hij wordt oprecht gewaardeerd door collega’s en ex-studenten, maar daarbuiten is hij relatief onbekend. Hij zoekt de publiciteit niet op. Je vindt op het internet welgeteld één tentoonstelling over hem en hij blijft weg van de sociale media. “Er zijn te veel beelden”, zegt hij. Ik ben het met hem eens, er is te veel vluchtige beeldconsumptie, zeg maar visuele pollutie.
Ik ben benieuwd of hij zich tot een kunststroming rekent. Zijn antwoord is even kort als veelzeggend: “Kunst is een vrijstaat”. De kunstenaar laat zich graag beïnvloeden, hij bestudeert, analyseert, maar hij laat zich niet in een keurslijf dwingen. Hij is soeverein. Er staan meer dan 800 kunstboeken in zijn atelier, alfabetisch gerangschikt. Hij neemt er een uit, het volledige oeuvre van Mondriaan, hij doorbladert het samen met mij en becommentarieert: “Kijk naar al die werken: realisme… impressionisme… fauvisme… kubisme… pure abstractie… en uiteindelijk ‘De Stijl’ waarvan Mondriaan bekend is, maar kijk dan, een paar jaar later: het veel speelsere ‘Victory Boogiewoogie’, zonder die zwarte lijnen, zonder die grote vlakken en in een ruit, geen vierkant of rechthoek meer. Mondriaan bleef zoeken, evolueren, veranderen, enkel zijn dood kon hem stoppen. Tot welke stroming behoort hij dan?” Het is een retorische vraag. Luc heeft gelijk. Wat is de relevantie gecatalogeerd te worden tot een kunststroming?
Toch kan je niet om de tijdsgeest heen, we zijn allemaal kinderen van onze tijd, antwoord ik. Hij studeerde af eind de jaren ’70, in een periode van werkloosheid, onzekerheid, defaitisme. “De grote verhalen zijn dood” schreef de Franse filosoof Jean-François Lyotard over het postmodernisme: de maatschappij was niet maakbaar, universele waarden waren zinloos, het individu is allesbepalend. Ik vraag hem of die periode zijn kunst heeft beïnvloed. Hij weet het niet. We zijn het er beiden eens over dat Lyotards wereldbeeld bewaarheid is geworden als we naar het doorgeslagen individualisme van vandaag kijken. Misschien daarom dat ik geen fan ben van popart, antwoord ik, ik vind het vlugge consumeerkunst, zogezegd uit protest, maar in wezen is het conformistisch eigenbelang, gemaakt om te behagen. Luc is het niet met me eens. Hij toont hij me een boek van Jasper Johns. Ik moet mijn mening bijstellen: werken als ‘Alphabets’ (1957), ‘False Start’ (1959), ‘RacingThoughts’ (1983) …zijn ongemeen knap in al hun eenvoud en eerlijkheid.
“Als je een beeld wil maken, moet je in iets geloven” zegt hij, “zo niet trap je in het ijle”. Schilderen is voor hem een engagement, een zoektocht, een proces van ontdekken, van analyseren, van beleving en van communicatie. Hij is zich bewust van zijn technisch talent, waardoor hij zich ongehinderd kan uiten op doek, maar daarnaast gaat hij ook op zoek hoe hij verworven vaardigheden een hak kan zetten, kan loslaten, hoe hij de beheersing uit handen geeft om verrast te worden. Hij is een kunstenaar die graag de grenzen opzoekt, plezier vindt in de uitdaging. Het is alsof hij de creatieve onrust nodig heeft om tot rust te komen.
Vijftig jaar schetsen en schilderen, duizenden vellen papier en honderden doeken: zijn oeuvre is omvangrijk en divers. “Het wordt tijd dat ik mijn werk begin te inventariseren” zegt Luc, “nu ik me nog alles herinner. Ik zou het jammer vinden dat al die verhalen, al die processen, de kern van al dat werk vervagen of verloren gaan. Terwijl hij dit zegt bladert hij door een van zijn ontelbare schetsboeken. We houden halt bij een reeks portretten uit 1984, van bekende kunstenaars, geschetst in Oost-Indische inkt: Eugène Delacroix, Franz Mark, Paul Gaugain, Pablo Picasso, Juan Miró, Nicolas de Staël, Mark Rothko, stuk voor stuk prachtige beelden, met stijlelementen die kenmerkend waren voor elk van de betrokken kunstenaars. “Intussen heb ik vele andere, recentere kunstenaars leren kennen en appreciëren, ook tijdgenoten en mensen dichter bij huis”, zegt hij. Het typeert de kunstenaar die nooit ophoudt met zoeken en ontdekken.
Van Rothko maakte hij ook een geschilderd portret, buitengewoon mooi: die vastberaden blik, zacht verdwijnend in het canvas, contemplatief, maar geschilderd in verticale borstelstreken. Ik zet er een foto van Luc naast. Het is alsof Rothko, de man die twintig jaar lang enkel zachtjes rafelende horizontale kleurenvelden schilderde, hem aankijkt: “Did you do this”? Typisch Luc De Roeck, denk ik: hij bewondert maar hij is geen slaaf. Hij aapt niet na.
FEEDBACK
“Feedback” is een ‘work in progress’ van 16 schilderijen, elk 1,8 meter hoog met een reusachtige gitaar, niet meer dan dat. Een aantal doeken zijn klaar. Als ze alle 16 af zijn zou de kunstenaar ze graag tentoonstellen als een galerij waartussen de bezoeker kan wandelen, als in een stroom van visueel geluid, oorverdovend stil. De beelden verwijzen naar gitaren van Neil Young, voor wie Luc een grote bewondering koestert.
De schilder voelt zich verwant met de muzikant die graag buiten de lijntjes kleurt en die nieuwe muzikale oorden blijft opzoeken. Young werd wereldberoemd met zijn rock en folk-ballades maar hij smeet zich met even veel overtuiging op country (“Old Ways”), blues (“This note’s for you”) en rockabilly (“Everybody’srocking”); ooit omschreef hij zichzelf als “a maker of noise”; hij componeerde en speelde filmmuziek (“Dead Man”); hij omarmde techno (in “Trans”, waarin hij zich o.a. liet beïnvloeden door Kraftwerk) … Minstens even baanbrekend is zijnactivisme: voor Farm Aid; tegen de Keystone XL pijpleidingen door indiaans gebied; tegen Spotify toen die weigerden een podcastcontract op te zeggen met een notoir covid-ontkenner (onlangs kwam dat contract ten einde en Young zit terug op Spotify); tegen Ticketmaster, dat grof geld verdient aan het opdrijven van ticketprijzen… Het hoeft niet te verwonderen dat een kunstenaar als Luc De Roeck inspiratie vindt bij een kunstenaar als Neil Young.
Eind 2009 zag Luc de legendarische film TheNeil Young Trunk Show, een concert waarin demuzikant na het eerste deel met akoestische ballades en zachte songs onverwacht overschakelde naar een radicaal elektronische jamsessie, waarin hij, als in trance, met rauwe, oorverdovende grooves, in zijn ziel liet kijken, alsof hij een statement wilde maken: “Jullie dachten me te kennen? Fuck all! Hier ben ik!” Action painting op gitaar. Zo ging de muzikant op een bepaald moment op het podium in dialoog met de feedback van Old Black, zijn iconische 1953 elektrische Gibson Les Paul. Dat was een bron van inspiratie voor Luc voor een project waaraan hij nu al langer dan tien jaar werkt. Het concept erachter zou je animistisch kunnen noemen, het herkennen van een ziel in een voorwerp: de gitaar op het podium van Neil Young (die het instrument een naam geeft, een identiteit, waarmee hij communiceert) en de gitaar op canvas van Luc De Roeck. Om de pret van de première niet te vergallen, toon ik in deze preview maar één van de zestien schilderijen volledig. Voor de rest beperk ik me tot een paar fragmenten.
Het is onbegonnen werk om de inhoud van elk doek te analyseren, daarvoor zou je in het hoofd van de kunstenaar moeten kunnen kruipen op het moment dat hij het schildert. Sommige schilderijen ogen turbulent en rauw, maar niet onbesuisd, de schilder kladt er niet gewoon op los. Alles is weldoordacht via studies en schetsen. Maar eens de schilder zich op het canvas gooit, laat hij zich leiden door gevoel, ritme en verrassing. (Ik herinner me een opmerking die hij maakte tijdens de lunch: “Jackson Pollock danste rond zijn canvas, hij liet zich verrassen door het resultaat van zijn bewegingen, maar hij wist wat hij deed, heel bewust”).
Ook in ‘Feedback’ valt de gelaagdheid op, de oude glaceertechniek. Lyrisch abstracte penseelstreken overschildert hij met strak geometrische vlakken. De onderwerpen daarvoor zijn gebaseerd op snapshots: een raam uit een kamer in Parijs, de binnenplaats van de Academie, een station in Praag, een kat op een ladder… banale beelden, die hij in schetsen synthetiseert tot een minimalistisch spel van lijnen en vlakken, van licht en donker, vooraleer ze kleur te geven op het canvas. Ik vraag hem: “Vanwaar die weerkerende geometrie in je werk?” Hij is gepassioneerd door de schoonheid van wiskunde, zegt hij, de gulden snede, Fibonacci, het evenwicht, de essentie.
Op, of beter ‘in’ de gitaren zie ik ook handen geschilderd, in heel expressieve vormen, soms als bovenste laag, soms onder een vlak. Hij heeft er een dik schetsboek aan besteed, tientallen bladzijden, alleen maar handen in alle mogelijke houdingen, eerst natuurgetrouw getekend en daarna gestileerd als bloem, blad, boom, dier… Bruikbare resultaten heeft hij boven zijn werktafel gehangen.
Ten slotte schildert hij alles wat zich rond de vorm van de gitaren bevindt weg, in een tint van wit, grijs of donker. Op sommige doeken brengt dat rust, op andere schemeren beelden door, een decor van ervaringen, met elkaar verweven maar vervaagd. Enkel de gitaren zijn niet gedempt, niet overschilderd, zij geven hun “feedback”, ongefilterd. Zoals ‘Old Black’ met Neil Young communiceerde via de versterker, communiceert elk doek nu met de schilder via de gitaar. In beide gevallen is de toeschouwer een getuige die zich kan laten meevoeren door de ziel van het werk.
En zelfs daar stopt het creatief proces niet. De vorm van de gitaar heeft nog een betekenis. In een schetsboek zie ik dat Luc tekeningen gemaakt heeft van dogū (oervormen van moederfiguren, zoals de Jōmon Venus (3000-2000 v.C.). De contouren van de schetsen lijken op de rondingen van een gitaar. De suggestie is gemaakt: Luc laat de steel van elke gitaar eindigen in een vrouwenhoofd.
‘Feedback’ is een bizar en intrigerend schouwspel. Ik ben nu al benieuwd om ooit door die galerij van gitaren te wandelen. Wanneer? Dat weet de kunstenaar nog niet. Hij laat zich door niets of niemand opjagen. Kunst is een vrijstaat.
ENKEL DIT WEEKEND!! Zaterdag 16 en zondag 17 maart, van 11 tot 18u … van Harte Welkom bij Galerie Artmut! Juwelen van Inge Morel, Mozaïek van Marq Rawls, Schilderijen en krijttekeningen van Harald Calle en schilderijen en tekeningen (portretten) van Baghdasar Yan.
Marq Rawls woont en werkt in Dinant (aka Marc Crauwels en voormalig directeur van het mimefestival). Hij richtte in 2009 zijn mosaicstudio.eu op. Hij ontwerpt originele handgemaakte mozaïeken volgens eeuwenoude Byzantijnse & Romeinse tradities en ambachtelijke technieken, ook gecombineerd met hedendaags design. De replica van een bestaande mozaïek of restauraties zijn eveneens zijn vak. De tentoonstelling toont mozaïekpanelen die kunnen ingewerkt worden in de muur of die ook als een schilderij opgehangen worden. Er is een videoprojectie waar je kan kennis maken met het ambacht en de stap per stap evolutie van creaties. Tot slot worden zes kant- en klare projecten voorgesteld waar U kan kiezen uit bestaande collecties, kleine en grote.
Inge Morel is een hedendaagse juweelontwerpster die werkt binnen de traditie van de klassieke edelsmeedkunst. Ze werkt uitsluitend met edelmetalen en edelstenen. Grote concepten moet je achter haar creaties niet zoeken. Niet dat haar ontwerpen geen verhalen vertellen, integendeel. Maar ze laat het werk voor zich spreken.
Dat klassieke meesterschap, het authentieke, ambachtelijk vakmanschap is haar op het lijf geschreven. Toch kan je haar juweelontwerpen moeilijk “klassiek” noemen. Ze zijn nieuw, fris en onmiskenbaar hedendaags, zonder avantgardistisch te zijn. De ene keer een tikje frivool, de andere keer strak. Nu eens fragiel en fijn, dan weer robuust en ruw. Ze lijken bedrieglijk eenvoudig en getuigen van persoonlijkheid.
Ridders van de orde van het Gulden Vlies een schitterende mythe ontrafeld
De Ridders van het Gulden Vlies is een exclusieve ridderorde. De leden worden vliesridders of toisonisten genoemd. In de katholieke Oostenrijkse tak behoren ze allen tot de Europese adel. De Spaanse tak is al sinds lange tijd een orde van verdienste.
Met de instelling van deze orde wilde Filips de Goede verschillende doelen bereiken, zoals de verering van God en de verdediging van de christelijke godsdienst. Daarnaast gaf het zijn dynastie meer aanzien om aan het hoofd te staan van zo’n exclusieve orde.
Maar vooral was het een manier voor de hertog en de adellijke elite om de banden aan te halen en invloed op elkaars beslissingen uit te oefenen. De orde had dus ook een politieke functie.
kunstpoort 