Atelier in beeld: Binnenwerk, een voltreffer in Sint-Niklaas

Ware het niet dat mijn collega een voorstel had gelanceerd, ik zou keuzestress beleefd hebben bij het selecteren van één of meerdere te bezoeken kunstenaars die dit jaar deelnamen aan Open Atelier. Het werd Binnenwerk in de Lindenstraat te Sint-Niklaas… wat een verrassing!

Tinne Drieghe, grafisch vormgever van opleiding

Tinne is de drijvende kracht achter het initiatief dat de naam Binnenwerk kreeg. Zij kocht rond 2017 een volledig fabriekspand, ooit een textielfabriek en later een groothandel carrosserie-onderdelen, waarvan ze destijds een bestaand appartement bewoonde. De vraag stelde zich direct wat aan te vangen met de enorme ruimte op de eerste verdieping. Zelf had ze daar achteraan al een klein atelier ingericht maar ze merkte dat er nog mensen op zoek waren naar een eigen ruimte om dingen te creëren. Zo ontstond het idee om de bovenste verdieping van het gebouw volledig te hertekenen en in te delen in meerdere ateliers waar mensen elkaar zouden kunnen ontmoeten en inspireren. Met de hulp van een architectenbureau en van haar vader en broer, kreeg Binnenwerk vorm. Naast zes individuele ateliers vind je er ook een grote expositieruimte met bar en een ontvangstruimte. Alles wat was achtergebleven uit de periode van de textielfabriek en carrosseriehandel en dat herbruikbaar was, kreeg een plaats in het interieur. Delen van een enorme schuifdeur werden tot meerdere kleine schuifdeuren herleid om de ateliers af te sluiten, maar wel met een duidelijke visie: isolatie tegengaan en interactie bevorderen.  De onderste stukken van een ander deel van die enorme schuifdeur werden verwerkt in het barmeubel, raamframes belandden aan het plafond om er de verlichting aan te bevestigen. Aan de bar in de expositieruimte werden koplampen van een auto verwerkt.

Binnenwerk bestaat nu één jaar en Tinne is tevreden met het resultaat. Het leven van een kunstenaar is in vele gevallen een eenzaam bestaan maar door dit concept kunnen de houders van een atelier elkaar ontmoeten en ook inspireren. Zo ontstaat een zekere kruisbestuiving. Het sociale aspect – naast en samen met anderen – komt hier echt tot leven. Er is ook een mooie mix van jonge en minder jonge kunstenaars en dat komt de sfeer ten goede, een aspect dat bij de toewijzing van een atelier met de nodige aandacht bekeken wordt. Een nieuwe invulling moet een klik geven met de reeds aanwezige artiesten. Ook mogelijke samenwerking is een aandachtspunt.
Achteraan het gebouw heeft ook een muziekgroep zijn stek. Die kan onbeperkt oefenen zonder de anderen te storen.

Sofie Manon, fotograaf met oog voor het vrouwelijke in al zijn aspecten

Sofie was een van de eerste bewoners van het atelier. Op website Kunstwerkt zag ze dat er een ruimte met ateliers te huur stond. Een eigen stek hebben was een droom die zo werkelijkheid werd. Door de verschillende disciplines hier aanwezig kunnen kunstenaars elkaar inspireren.

Na een periode van voornamelijk buitenfotografie begon Sofie haar eigen stijl te ontdekken en ontwikkelen. Haar aandacht gaat naar vrouwen: jong, oud, zwanger, met kinderen of alleen. Ze wil via haar werk de vrouwelijkheid op een unieke en modieuze manier in beeld brengen. Ze probeert de fashionvibe in haar werk te verweven. Haar portretfotografie samengevat in één woord bestempelt ze als ‘glamour’, … een veelgevraagde stijl maar weinig beoefend door fotografen. En aan klanten geen gebrek. Via mond-aan-mond reclame en met de hulp van de social media komt ze in contact met geïnteresseerden. Ze werkt enkel met niet-professionele modellen.
Meestal vindt eerst een videogesprek plaats om de verwachtingen qua kledij, kleuren, achtergrond, … duidelijk te krijgen. Ook probeert Sofie rekening te houden met aspecten waar de klant zich onzeker over voelt. Waarmee staat het model mooi qua stijl, kledij, kleuren, … welke achtergrond heeft de voorkeur? Bij het studiobezoek zorgt een professionele make-up artist voor de gepaste look. Dit neemt makkelijk een volledig uur in beslag. Dan volgt de fotoshoot die meestal anderhalf uur duurt.
Het resultaat wordt met de klant bekeken en besproken, pas daarna volgt de nabewerking.

Dit type portretfotografie dient rekening te houden met een aantal zaken om tot een mooi resultaat te komen. De klant moet zich namelijk makkelijk voelen en in sommige gevallen ‘loskomen’. Daarom probeert Sofie een vriendschappelijke band te creëren met de klant door te vragen naar wat men leuk vindt, naar de familiale situatie, door wat over zichzelf te vertellen, .. kortom door de klant op een open manier te verwelkomen. En dit leidt soms tot aangename feedback waaruit blijkt dat vrouwen fier zijn over wie ze zijn en naast de rol van bv. mama met daaraan gerelateerd al het ploeterwerk, een moment voor zichzelf genomen te hebben. Verandert dit het leven van een mens? Het is in ieder geval de bedoeling dat die vrouwen buiten stappen met een wauw-gevoel: “ja, ook dat glamour-aspect is een deel van mij”.

Sofie is naast het fotograferen ook bekwaam in het ontwerpen van decors. Wanneer geen van de beschikbare achtergronden passen of in de smaak vallen, gaat ze zelf aan de slag om een handgeschilderde achtergrond te maken, afhankelijk van wat de klant verkiest. Dat gebeurt meestal met acrylverf op canvasdoek… een leuke afwisseling naast fotografie.

Momenteel heeft ze nog een aantal shoots gepland maar op dit moment van het jaar gaat veel tijd en aandacht naar Huwelijksfotografie. Ook hier probeert ze haar accent te leggen: de connectie tussen het koppel en ook de mensen die erbij zijn in de foto’s benadrukken.

Kristel Herwege, gespecialiseerd in conservatie van papier

Veel nieuwsgierige bezoekers komen een kijkje nemen in dit atelier waar een activiteit plaatsvindt die voor de meeste mensen een onbekende is.

Kristel restaureert en conserveert vlakke objecten en kunstwerken op papier. Bedoeling is om beschadigde of in verval geraakte objecten beter te wapenen voor de toekomst. Ze behandelt naast kunstwerken op papier vooral archiefstukken, tekeningen en aquarellen, alsook grafiek, affiches en historisch behangpapier. Ook is de restauratie van bijvoorbeeld een waaier op papier mogelijk. Er is slechts één criterium waaraan het werk dient te voldoen: het object moet uit papier bestaan en dan liefst vlak papier. De behandeling van een ingebonden boek bijvoorbeeld behoort tot een andere specialisatie.

Bij alle gebruikte technieken die nodig zijn bij de conservatie of restauratie wordt gestreefd naar een zo groot mogelijke ‘reversibiliteit’. Dit betekent dat alles wat er wordt uitgevoerd aan het te behandelen object, ongedaan moet kunnen gemaakt worden. Het afgeleverde werk wordt vergezeld van een dossier waarin alle uitgevoerde stappen beschreven zijn.  Er wordt ook op toegezien om te werken met zuurvrije, stabiele materialen. Papier verzuurt immers en tast zo de sterkte van het materiaal aan. Zuurvrije materialen garanderen de houdbaarheid van het gerestaureerde object. Zo heb je Japans papier dat gebruikt wordt bij het herstellen van scheuren omdat het soepel en licht is waardoor het de bewegingen van het object mooi volgt.

In dit atelier worden veel kleine objecten behandeld. Ook grotere formaten zoals een kadasterkaart zijn mogelijk. Het klantenbestand bestaat uit particulieren, musea, archieven en de overheid. Deze komen voornamelijk in contact met Kristel door haar bekendheid in de branche. Haar grote uitdaging blijft kwaliteitsvolle, verantwoorde ingrepen uitvoeren en mee bijdragen aan het behoud van originele (kunst-)werken.

Kristel volgde de kunstopleiding Toegepaste grafiek en Illustratie in het Sint-Lucasinstituut en specialiseerde zich verder in Papierrestauratie in de academie te Antwerpen. Ze heeft haar werkplek in Binnenwerk sinds oktober 2021 en apprecieert in het bijzonder de sociale interactie tussen de verschillende collega’s die er gevestigd zijn en ook de warme karaktervolle omgeving.

Dit uiterst interessante bezoek wordt afgerond met een gesmaakt kopje koffie in de ontvangstruimte, waarbij we nog tal van weetjes meekrijgen over de verbouwingswerken en inrichting die uiteindelijk resulteerden in deze prachtige locatie.

Website
https://www.hetbinnenwerk.be
https://www.manonengels.be
https://herwerk.be/home

Facebook
https://www.facebook.com/Het-Binnenwerk-101159018931557
https://www.facebook.com/manonengelsphotography

Magda Verberckmoes Tekst
Eric Rottée Foto’s

Dance Waves competition: “Het gaat om veel meer dan winnen!”

Bij binnenkomst in het mooie stadstheater in Sint-Niklaas voelen we direct de spanning en de opwinding die we eind maart ook voelden toen we in Lebbeke een wedstrijd van de Dance Waves Competition bijwoonden. Deelnemers zoeken hun weg naar de kleedkamers, supporters gaan de zaal in en zeer vriendelijke vrijwilligers staan iedereen geduldig te woord. Wij melden ons aan de kassa om de oprichtster van de Dance Waves Competition, Tine Peters, te spreken. Tijdens een van de weinige korte pauzes in het dagprogramma (van 10u30 tot 20u30) kan ze zich 20 minuten vrijmaken voor ons.

Hieronder een verslag van het gesprek met een zeer gedreven en enthousiaste organisator.

Ter herinnering: Dance Waves Competition is de grootste danswedstrijd in België en Nederland samen en gaat door in mooie theaterzalen met professionele belichting, juryleden en fotografen. De wedstrijd is toegankelijk voor dansers van alle niveaus en alle leeftijden in de dansstijlen hip hop, modern, hedendaags, jazz en klassiek ballet. Begin maart maakten we een eerste reportage over de danswedstrijden.

Kunstpoort Hoe is het idee voor deze wedstrijden ontstaan?
Tine Als kind danste ik zelf veel en wilde ik graag aan wedstrijden meedoen. Mijn mama antwoordde dan altijd dat er geen wedstrijden bestonden. Toen ik een vaste job had, wilde ik proberen zo’n wedstrijd te organiseren. Ik ben toen ergens gaan kijken, maar dat was helemaal niet wat ik bedoelde. De wedstrijd werd gehouden in een sporthal met een heel andere sfeer dan ik voor ogen had. Na dat gezien te hebben, besloot ik om voor de fun een theater af te huren en dansgroepen aan te schrijven. De wedstrijd zat onmiddellijk vol met deelnemers van over heel België. Dat heb ik een paar keer gedaan en het gevolg was dat ik naast mijn vaste job tot diep in de nacht zat te werken voor de wedstrijden. Toen ik zag dat er veel interesse bleef en het initiatief succes had, heb ik mijn vaste job opgezegd en ben ik me helemaal op de wedstrijden gaan richten. De eerste wedstrijd was in 2015. Sindsdien is het aantal deelnemers elk jaar alleen maar gegroeid.
De wedstrijd in Sint-Niklaas is een van de 46 wedstrijden van het jaar (een jaar loopt van oktober t/m juni). Er zijn elke zaterdag en zondag wedstrijden in Nederland, door heel België en soms in Parijs. Het is meer dan fulltime werken. Ik werk eigenlijk 7 dagen per week met nog een andere fulltime kracht.

Kunstpoort Wat houdt de organisatie van een wedstrijd in?
Tine We zijn al een jaar op voorhand bezig met het bepalen van de planning van de wedstrijden en om de zalen vast te leggen. In de zomer passen we de website aan met voor elke wedstrijd een eigen webpagina, maken we een nieuwe affiche, maken we reclame en ontwerpen we de kledinglijn. Maanden op voorhand zijn we druk met de inschrijvingen, het beantwoorden van vragen en het uurrooster opstellen.
We huren een theater en de techniekers van het theater, maar verder moeten we zelf zorgen voor bijvoorbeeld de fotograaf en de juryleden. Wij werken vooral met vrijwilligers. Omdat we acht wedstrijden per maand organiseren, hebben we veel mensen nodig . De vrijwilligers blijven jaren meehelpen en wij vinden het belangrijk dat het team het leuk heeft. Daarom organiseren we ook regelmatig een teambuilding. .

Kunstpoort Hoe worden de wedstrijden gefinancierd?
Tine De dansers betalen inschrijvingsgeld, de bezoekers inkom en verder hebben we inkomsten uit de verkoop van de kleding. Met de opbrengst kunnen we twee fulltimekrachten financieren.
We hebben een paar jaar geleden geïnvesteerd in de automatisering van bepaalde processen, zodat het werk te doen is voor ons.

Kunstpoort Wanneer is een wedstrijd voor jou geslaagd?
Tine Als ik veel blije gezichten zie. Ik organiseer super graag evenementen, maar bij een wedstrijd zijn er jammer genoeg ook mensen die niet winnen. Als ik al eens een teleurgestelde deelnemer zie, probeer ik die te overtuigen van het feit dat het om meer dan winnen gaat. Je doet mee om andere jonge, getalenteerde dansers en choreografen te ontmoeten, van elkaar te leren terwijl je podiumervaring opdoet en je houdt er prachtige foto’s aan over. Als je 6e bent geworden, wil dat niet zeggen dat je slecht bent, maar dat degenen die hoger geëindigd zijn net nog iets beter waren. Ergens blijft dans toch altijd een beetje subjectief, maar daarom werken we zoveel mogelijk met een ander juryteam op elke wedstrijdzodat ze niet telkens door dezelfde mensen worden beoordeeld en krijgen alle deelnemers de maandag na de wedstrijd jurycommentaren met positieve punten en werkpunten te zien zodat iedereen ervan kan bijleren en kan blijven groeien.

Kunstpoort Over die jury. het moet toch heel zwaar zijn om de hele dag in zo’n sneltempo alle dansen te moeten beoordelen?
Tine Ja, maar in het algemeen werken ze in blokken voor de verschillende stijlen en blijven ze een halve dag. Heel soms is er een jurylid dat alle stijlen doet, maar die ziet het dan zitten om er een lange dag van te maken.

Kunstpoort Op wie richten jullie je communicatie?
Tine Het is vooral via sociale media dat we de dansers bereiken, zowel de dansscholen als dansers die niet via een dansschool deelnemen.Er zijn nog steeds erg weinig mannelijke deelnemers, maar die zijn uiteraard zeer welkom.

Kunstpoort Over de dansen zelf: zijn er verplichte oefeningen?
Tine Nee, er is alleen een tijdslimiet. Verder zijn de deelnemers vrij om te doen wat ze willen binnen de stijl. We moeten ons wel aan een tijdslimiet houden om het programma op een dag te kunnen doen. Als je weet dat we voor vandaag honderden deelnemers op de wachtlijst hadden, begrijp je waarom.

Kunstpoort Je bent zo enthousiast …
Tine Ja, maar door de moeilijke jaren tijdens corona en doordat ik mama geworden ben, voelt het wel anders dan 8 jaar geleden. Ik moet meer mijn evenwicht zoeken en proberen bepaalde taken over te dragen en los te laten. Dat is niet gemakkelijk.

En weg is ze. Tine bedankt ons voor het interview en vliegt er weer in. Terug de zaal in waar ze naast de jury aan de jurytafel zit en zoveel mogelijk dansen op video vastlegt.

Wij mengen ons onder de wachtende supporters in het cafetaria. Er hangt een gezellige sfeer, mensen kennen elkaar van andere wedstrijddagen en iedereen lijkt met iedereen te praten. We vragen aan twee groepjes familieleden wat zij van de wedstrijden van de Dance Waves Competition vinden. We horen eensluidend: goede organisatie, mooie locaties, met altijd de mogelijkheid voor de ouders om wat te drinken en te eten, strakke planning, duidelijk schema, rust op het podium en achter de schermen. 
Kortom: het is duidelijk dat Tine de organisatie strak en professioneel leidt.

Dance Waves Competition website: https://www.dancewavescompetition.com
Facebook: https://www.facebook.com/dancewavescompetition
Instagram: https://www.instagram.com/dancewavescompetition/

zie ook de vorige reportage op kunstpoort
https://kunstpoort.com/2023/03/13/dance-waves-competition-van-elkaar-leren/

Diana van Bergeijk Tekst
Eric Rottée Foto’s

Ecole des Arts d’Anderlecht: de autonomie is de vrijheid van de kunstenaar.

Iedereen treedt aan, zet zijn tas, rugzak, plastiek zak, handtas, op de stoel naast de tekentafel. Daarna hangen ze de jas aan de kapstok. “Goeie avond”. Het is stil. De leerlingen gaan naar de kast waarin de kunstwerken worden bewaard, halen het nodige materiaal eruit en zetten zich aan de tafel. Uitpakken en beginnen.

Het is late namiddag. Nathalie, de lerares, verwelkomt de leerlingen met een kort woordje. Het blijft stil.

De leerlingen beginnen te werken. Niet allemaal. Dan komt Nathalie in actie. Ze herneemt het onderwerp van de vorige sessie, als een soort continuïteit. Ze verwijst naar een boek, of een idee waarop leerlingen kunnen bouwen.

Nathalie spreekt vervolgens met anderen, die hun huidig onderwerp verder uitwerken. De gespreksonderwerpen zijn heel verschillend. Het gaat van het vetpotlood tot de reflectie op een glas of over bepaalde objecten in een schilderij, over een specifieke kleur. Heel divers.

Wij zitten in een grote ruimte vol tekentafels. Deze bevindt zich in het gebouw van de Ecole des Arts in Anderlecht. In “L’atelier multidisciplinaire” komen de beginners in aanraking met verschillenden technieken voor beeldende kunst. Het kunnen ook ervaren leerlingen zijn op zoek naar andere disciplines die ze willen proberen. Het potlood, de kleur, het materiaal komt aan bod.

De autonomie. Op het einde van het jaar moeten de beginnende leerlingen autonoom kunnen werken. De autonomie is de vrijheid van de kunstenaar.
Nathalie: “De eerste twee weken leren de leerlingen de basis door te werken op grote formaten. Ze ontdekken wat ze graag doen.
Autonoom zijn op het einde van het jaar betekent dat ze projecten, met karakter, kunnen presenteren. Ze moeten het beste materiaal kiezen en zich comfortabel voelen met de opbouw. Ze leren ook om met hun kunstwerken en materiaal zorgvuldig om te gaan.”

Het is een gepersonaliseerde begeleiding. Eén leerling is niet zo geïnteresseerd in het resultaat. Ze weet niet waar te beginnen dus moet ze een onderwerp leren bepalen. Een andere leerling leert de grens overschrijden en zoekt door te werken met verschillende stukken. En op een bepaald moment komt alles samen om waarachtig een kunstwerk te worden. Nathalie kan over de benadering van elke leerling vertellen. Nathalie: “Ze zullen zichzelf ontdekken.”

Twee sessies per week. De opleiding is een cyclus van negen jaar. Elke jaar beslist een jury over de projecten. De leerling kan, maar moet niet, zijn werk presenteren en verdedigen. Alle leerlingen werken naar de opbouw van de eindejaar tentoonstelling. Dat behoort tot het leerproces.

Rond kwart voor negen staan Diane, Sandrine, Evelyne, Maria, Johan en Pierre op en beginnen op te ruimen. Een ritueel met een kort woordje aan Nathalie. De chaos der kunst afsluiten. Tot de volgende keer.

Website: https://www.ecoledesartsdanderlecht.be
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100054439241781
Instagram: https://www.instagram.com/eaanderlecht/

Eric Rottée tekst en foto’s

Dance Waves Competition: Van elkaar leren

Al bij binnenkomst in CC de Biekorf voelen we dat de 17e kwalificatiewedstrijd van de Dance Waves Competition in Lebbeke niet zomaar een wedstrijd is. In de inkomhal staan groepjes dansers met hun begeleiders zich mentaal voor te bereiden op hun optreden voordat ze zich gaan klaarmaken in de kleedkamers. Andere dansers praten na over het resultaat dat ze vandaag hebben behaald en weten wat ze tijdens een volgende wedstrijd beter moeten doen om zich te kwalificeren voor het Belgisch of Nederlands kampioenschap.

“Dance Waves Competition is de grootste danswedstrijd in België en Nederland samen en gaat door in mooie theaterzalen met professionele belichting, juryleden en fotografen. De wedstrijd is toegankelijk voor dansers van alle niveaus en alle leeftijden in de dansstijlen hip hop, modern, hedendaags, jazz en klassiek ballet.”

In de grote zaal van CC De Biekorf wonen we solo- en groepsdansen van de Teens in categorie Modern, Hedendaags & Jazz bij. Op verschillende muziekstijlen worden de mooiste choreografieën uitgevoerd onder het toeziend oog van een driekoppige jury. De dansen volgen elkaar snel op, enkel een professionele jury kan deze snelheid aan. Het deelnemersveld is internationaal. Naast Belgische zijn er o.a. Duitse en Franse dansers. Aan het einde van het blok worden alle kandidaten op het podium gevraagd en volgt de prijsuitreiking. De winnaars ontvangen een medaille en/of beker. De sfeer is hartelijk.

In de pauze spreken we met Laura Van de Voorde, verantwoordelijke van de dag. Ze vertelt dat Tine Peters de oprichtster is van de Dance Waves Competition. De wedstrijd wordt sinds 2015 georganiseerd. Het seizoen loopt van het laatste weekend van oktober tot en met het eerste weekend van juli.

“Het doel is om jonge, getalenteerde dansers samen te brengen waardoor ze met elkaar in contact kunnen komen en van elkaar leren terwijl ze podiumervaring opdoen. Promotie van de winnaars gebeurt via YouTube, Facebook, Instagram, enz. Het is de ideale manier om je als danser in de kijker te zetten. Iedereen kan inschrijven: dansscholen, dansgroepen en individuele dansers (duo’s, trio’s en solo’s).”

De dansers verdienen op alle kwalificatiewedstrijden punten. De punten van hun beste drie wedstrijden zullen meetellen voor de selectie van het Belgisch Kampioenschap. De Juryleden zijn grote namen uit de danswereld. Op zo’n dag als vandaag zijn er zo’n 12 vrijwilligers betrokken bij de organisatie van de wedstrijd.

Ook spreken we met de choreografe van GDK Ministars uit Kluisbergen. Ze is voor het eerst als choreografe mee met het competitieteam van de dansgroep en is tevreden over het resultaat (5e plaats). Dit seizoen zullen ze de dans nog drie keer presenteren, o.a in Asse en Tielt.

Bij Pirouette Juniors in Beersel danst een jongen in de groep. Hij vertelt blij te zijn met de vierde plaats, want ze hebben het vandaag beter gedaan dan in de vorige wedstrijd. Dat hij één van de weinige mannelijke dansers is vandaag lijkt hem niet te deren. Hij is het duidelijk gewoon. Ook in hun dansschool dansen er niet veel jongens.

In het café heerst een gezellige sfeer. Groepen mensen die bij een dansschool of danser betrokken zijn, zitten gezellig met elkaar te babbelen en herkennen mensen van andere groepen. Van competitie is hier weinig te merken. Het is duidelijk dat een van de doelen van de Dance Waves Competition, het met elkaar in contact komen en van elkaar leren, voorop staat.

Wellicht zien ze elkaar weer op een van de volgende wedstrijddagen, op 25 maart in Bierbeek, op 1 april in Koksijde of op 8 april in Deinze. Wij zullen dan proberen de drijvende kracht achter de Dance Waves Competition, Tine Peters, te interviewen. Wordt vervolgd dus.

Dance Waves Competition website: https://www.dancewavescompetition.com
Facebook: https://www.facebook.com/dancewavescompetition
Instagram: Dancewavescompetition

Diana van Bergeijk Tekst
Eric Rottée Foto’s

Jacques Crahay

Een Picasso-eske ontmoeting

“Ici il y a l’oeil gauche, juste à côté l’oeil droit, en dessous tu peux voir la bouche” Om eerlijk te zijn heb ik het moeilijk met de schilderijen van Picasso. Maar via bovenstaande uitleg kom je langzaam binnen in het werk en gedachten van de kunstenaar. Voor Jacques is Christian Zervos dé referentie om in de kunst van Picasso binnen te stappen. Christian was de vriend van Picasso. Hij is ook uitgever en filosoof. Dertig volumes had hij nodig om het volledige oeuvre van Picasso te omschrijven. Een fragment van de tekst die de periode beschrijft van het beeld hiernaast. “Il convient plutôt de s’attacher à découvrir la trame d’une existence affectée à la pourrsuite des secrets de l’art, à retracer l’essentiel de son talent, à scruter le développement interne de ses représentations et les mettre en juste perspective, à relater les moments décisifs de ses expériences, le sentiment dont celles-ci procèdent, la volonté toujours entière l’artiste de forcer le sort de la peinture, la totalité de ses émotions.” Niet zo gemakkelijk om te begrijpen.

Dit bovenstaande citaat geeft een idee van de link tussen taal en kunstwerk. Dit is één van Jacques’ favoriete onderwerpen. Volgens hem wordt er te veel over de kunst, het kunstwerk en de kunstenaar gesproken, te veel en te oppervlakkig. De verschillende kunsten hebben hun eigen taal, hun eigen “code sémantique” zegt Jacques. Wij moeten deze talen hun eigen leven laten leiden. Vooral wanneer de kunstwerken naar abstractie neigen.

Op zijn laatste tentoonstelling in november wisselde Jacques van gedachten met drie gesprekspartners. Dus mijn vraag naar hem luidt: “hou je van dergelijke dialogen?” “De dialoog is nodig om zich te verdedigen, om zich te beschermen” is zijn antwoord.

Deze uitleg vond plaats op de derde verdieping van zijn huis. In het verleden publiceerden wij op onze kunstpoort-blog diverse artikelen over atelierbezoeken. In het geval van Jacques is het atelier ook de plek waar hij woont en leeft: drie verdiepingen, drie ruimtes van een klein huis op een binnenplaats in de Marollen, achter rijhuizen, in het hart van Brussel. Op de kleine binnenplaats staan al enkele kunstwerken. Het gelijkvloers is de leefruimte, de eerste verdieping herbergt het atelier waar kunst wordt gemaakt. “La cave d’Ali Baba” bevindt zich op de derde verdieping. Duizenden aquarellen, schilderijen en tekeningen zijn daar gestockeerd.

Bij het bereiken van de tweede verdieping vraag ik aan Jacques, terwijl hij opstaat, of hij weet wat voor kunst hij gaat maken. Vandaag is hij begonnen met het schilderen van drie rode driehoeken. Het lijkt op een fakkel. “Te politiek, wat zal ik ermee doen?” vraagt hij zich af. “Het zijn bizarre vormen, het lijkt op een wolf of een vlag, het is niet af.” Om de dominante vorm te verzachten, heeft hij een mes gebruikt en de olieverf lichtjes afgekrabd. Hij gebruikt het tafelblad om met basis ingrediënten tot de gewenste olieverf kleuren te komen.

De titels van de kunstwerken hebben een gemeenschappelijk karakter. Bijvoorbeeld “Insoumis”. “De titel komt na het afwerken, het is een indicatie.”

Het leven van een kunstenaar is niet beperkt tot de kunst. Hij moet zichtbaar zijn voor de potentiële koper, tentoonstellingen organiseren, zijn kunstwerken bewaren. Dat laatste wordt moeilijk, de huizen, waarachter zijn atelier gevestigd is, worden verkocht en de onderhandeling voor de huur met de nieuwe eigenaar wordt niet gemakkelijk, zegt Jacques.

En elke morgen weet hij helemaal niet over welk kunstwerk hij zich die dag zal buigen.

Jacques Crahay | Peintre-sculpteur

Eric Rottée Tekst & Foto’s

Melita, een artistieke ontmoeting

Er was eens… een klein dorp aan de zee in Kroatië met rotsen en bomen. Onder de bomen staan mobilhomes en tenten. Op de camping wandelen mensen die gelijken op de personnages uit de film Wally. Om tegen de overheersende sfeer van luiheid te vechten, rijden wij op onze elektrische paarden naar de oude kern van het dorp. Daar pronkt de kerk. Wanneer we de ingang benaderen fluistert een. mooi pianodeuntje door de deur. De hoofdingang is op slot. Net als een prins in een sprookje zoeken we een achterpoortje om binnen te raken.

Geslaagd! Voor het altaar zit een blonde prinses achter een piano. Wij luisteren gecharmeerd. het is een repetitie. Er wordt herhaald, opgenomen, besproken. Het zachte daglicht door de ramen geeft een rustgevend gevoel. De affiche kondigt aan dat er de volgende avond een concert zal plaatsvinden. We zullen er zijn.

Die bewuste avond is er geen lege stoel meer te vinden in de kerk. De twee solisten verschijnen en starten onmiddellijk, er wordt niet gesproken. Het begint met Debussy. De noten vullen de kerk. Het diverse publiek zit heel stil. Het publiek wordt wakker bij iedere beëindiging van een muziekstuk. Het slot met een polonaise nodigt uit om te dansen of ten minste met een goed humeur de kerk te verlaten. Dat laatste wordt versterkt door een zachte zomernacht met de maan, stralend over de kerktuin en ingang.

En dan komt het moment om de prinses pianiste te ontmoeten, er volgt een warm gesprek, een uitwisseling van persoonsgegevens en de belofte een artikel te schrijven dat u nu aan het lezen bent. De vragen komen later en dan heb jij geen andere keuze dan deze via mail te stellen. Dat, lieve lezer, kunt u nu ervaren.

Kunstpoort Hoe lang speel jij met Edi Siliak, de violist?
Melita Salek Een aantal jaren, we speelden meerdere concerten in het buitenland als trio (viool, cello, piano). Sinds een paar jaren spelen wij in duo, viool-piano.

Kunstpoort Wanneer begon jij te denken aan een carrière in de muziekwereld?
Melita Salek Die gedachte kwam op de middelbare school. Ik heb die beslissing nooit betreurd. Mijn studie was zwaar maar het bracht me veel plezier.

Kunstpoort Is het de gewoonte om een carrière als concertpianist en als academica te combineren?
Melita Salek Ja. het loopt vaak zo, omdat het moeilijk is om te leven van concerten.

Kunstpoort Waarom heb jij in Parijs gestudeerd en wat heeft het jou gebracht?
Melita Salek Ik ben naar Parijs gegaan vanwege mijn professor Eugen Indijc. Ik heb met hem op interpretatie en uitvoering gewerkt. Het was een toffe ervaring en de opportuniteit om volop te genieten van de Parijse Joie de vivre.

Kunstpoort Krijg je opportuniteiten om buiten Kroatië te spelen?
Melita Salek Ja, ik heb in vele landen gespeeld zoals Amerika, Australië, Brazilië, overal in Europa, Oostenrijk, Duitsland, Poland, Italië, Slovenië, Tsjechië, Hongarije, Slowakije, Servië… 

Kunstpoort Hoe kan je het plezier dat je voelt tijdens het concert beschrijven?
Melita Salek Wanneer ik voor een publiek speel ga ik voluit. Ik probeer mijn gevoelens en emoties tot uiting te brengen. Tijdens het concert denk ik enkel aan de muziek. Ik hou van de blijdschap die het brengt.

Kunstpoort Heb je een droom als concertpianiste?
Melita Salek Eén van mijn dromen is met een orkest te spelen.

Kunstpoort Hoe beleef je de rol van muzieklerares?
Melita Salek Ik hou van onderwijzen. Pianolerares zijn op de universiteit, studenten onderwijzen, hen opleiden om professionele muzikanten te worden… het geef me allemaal veel plezier en voldoening. Ik hou ervan om mijn pedagogische- en praktijkervaring te delen. Ik onderwijs niet alleen maar ben ook directeur van de “School of performing Arts”. Die functie is mijn hoofdactiviteit en neemt veel energie en tijd in beslag. Het is niet gemakkelijk om al die activiteiten te combineren maar uiteindelijk brengt het me enthousiasme, vreugde en succes.

Gegevens:
Facebook: https://www.facebook.com/melita.lasek
Instagram: https://www.instagram.com/melita.ls/?hl=de
Facebook: https://www.facebook.com/edi.siljak.3
Youtube: https://www.youtube.com/results?search_query=melita+lasek+satterwhite

Tekst en Foto’s Eric Rottée

Folkmuziek: Je hoort er onmiddellijk bij

Lise schreef: “We vragen wel om de sessie niet te storen als je langs gaat”. Ik betreed de zaal van de workshop diatonische accordeon voor gevorderden. De lerares, Hilde Bauweraerts, ziet mij en roept uit “een fotograf, wij kunnen een groepfoto maken!”. Er worden dus twee groepfoto’s gemaakt, één binnen, één buiten. Ik als fotograaf was geen storende factor, ik werd in de groep opgenomen.

Het is de laatste sessie van de stage voor traditionele folkmuziek. “Maandenlang heb ik niet meer gespeeld. Toen de startdatum van de stage naderde, heb ik opnieuw geoefend. Het was opnieuw ademen.” “We hebben heel veel gedaan in zo’n een korte tijd…Ik zou graag muzikant worden”. Twee getuigenissen van tevreden deelnemers met ambities.

De leraren zijn niet minder tevreden, enthousiast, zoals onder andere Floere Van Hende: “heel muzikale jongeren, een eer om ze te begeleiden, jongeren met veel zin om muziek te maken.. muziekspelletjes, om ervan te genieten, samen te zijn en te dansen, alleen maar hele leuke jongeren.” Wanneer de docenten over de manier van spelen vertellen, nemen de deelnemers verwoed nota.

Bij elke stage horen er toonmomenten. Elke pauze of vrij moment wordt gebruikt om te tonen wat de leerlingen geleerd hebben en om plezier te hebben. De ontmoetingsplaats met drank en gebak is dé plek! Daar spelen ze vaak onder begeleiding van de leraren. Een moment van erkenning voor de inspanning van de dag of de week.

Op het einde van de week is er een folkbal, wat kunnen de deelnemers nog meer wensen? Een toonmoment is er ook nog voor de deelnemers aan de dansstage, het danspubliek kijkt in stilte, als toeschouwers in een cirkel. Daarna het is aan hen om een mixer te dansen. “waarom ben jij hier vanavond”. Christine: “Ik hou zoveel van dansen en ik hoef niemand op voorhand te kennen.” Je hoort er onmiddellijk bij.

De avond wordt lang…

Kan men zeggen dat de deelnemers gedurende de stage op vakantie zijn? Is er een concept van verlof, dat in feite geen verlof is, maar een inspanning vereist en leergierige deelnemers heeft?

Meer info over de toekomstige activiteiten van Muziekmozaïk kan jij vinden op https://muziekmozaiek.be/folk/

Eric Rottée Tekst en foto’s

Out of office, een doel in Doel

“ik ben zo gelukkig hier te zijn” zei mijn co-wandelaar. Wat doet een fotograaf in dit geval? Hij neemt een foto van de persoon. De auteur van dit artikel, tevens fotograaf, heeft dat gemist. In vergelijking met andere kunstvormen kan je bij fotografie niet herbeginnen. Als je het moment verpatst is het te laat. Zoals Henri-Cartier Bresson ooit zei: “La photographie est, pour moi, l’impulsion spontanée d’une attention visuelle perpétuelle, qui saisit l’instant et son éternité”. (Fotografie is voor mij de spontane impuls van een voortdurende visuele aandacht, die het moment en zijn eeuwigheid vastlegt.) We zouden er aan kunnen toevoegen: “en van een emotionele attentie”. 

We wandelen door Doel, een dorp met een woelig verleden. Veroordeeld tot verdwijnen en toch herboren. Eerst je ID-kaart laten lezen om dan toegang tot het dorp te krijgen. De lange hoofdstraat leidt naar een oude windmolen, die ooit de bestemming van restaurant kreeg. Wat voor ironie als op de achtergrond het brutale zicht op de koeltoren van de nucleaire centrale van Doel in het oog springt.

De natuur heeft over de jaren heen het dorp in beslag genomen. Huizen zijn bijna opgeslokt door de natuur. Toch wonen hier nog mensen, overlevers of terugkeerders, in het midden van de andere huizen waarvan alle ramen met grijze geperforeerde metalen platen zijn beveiligd tegen krakers. Graffiti waar het kan.

Er heerst alom stilte. Ze wordt alleen verstoord door de vogels. Breedbeeld heeft Doel gekozen voor haar fototentoonstelling, een gedurfd initiatief. Je vindt de beelden op muren, op houten borden op de dijk, op een ministand in het midden van de straat.

Naast het restaurant staat een bord met het parcours dat begint op de dijk. Vandaar zie je de reusachtige schepen, geladen met hun duizenden containers. Een rare achtergrond voor foto’s. Het zijn wat we kunnen noemen ‘conceptuele foto’s’. Soms een enkel beeld, soms twee beelden samen. Geen uitleg, behalve bij een beperkt aantal waarbij je aan de hand van de QR-code kan luisteren naar een verklaring van de kunstenaar. Eén gaat over woonwijken, een andere over een café die de fotograaf jarenlang heeft bezocht. Boeiend!

Er is een dialoog tussen de foto’s. Links van het pad een neoklassiek gebouw in een heel goede toestand, rechts een zicht op de binnenplaats van een op te knappen woning. De co-wandelaar: “werd er al een strategie bepaald om het dorp te doen herleven? Wanneer ik deze twee foto’s zie zonder uitleg, moeten we onze eigen verklaring vinden. Bij het bekijken van deze twee foto’s zie ik twee totaal verschillende zichten met een toekomstbeeld. Misschien stellen wij ons de vraag: moet het dorp zoals op de foto aan de rechterkant mooi en chic worden of gaan we zoals de foto aan de linkerzijde naar het behoud van wat bestaat en renoveren we om het te laten verder leven?” Lieve lezer, u moet een beetje verbeelding hebben want de auteur en tevens fotograaf van deze blog is vergeten een foto te maken van deze twee beelden.

De ontdekking van Doel nu en van de foto’s gaat hand in hand. Het is moeilijk te onderscheiden. Er zijn mooie huizen, interessante foto’s, de emoties verstrengelen zich met elkaar. “Ik wil hier een huis kopen” zegt de co-wandelaar “of een terrein”. 15 huizen zullen binnenkort gerenoveerd worden. Het is niet duidelijk of ze op de private markt zullen gebracht worden. En de foto’s? Lieve lezer u kan/moet ze gaan bekijken. Dat kan nog tot eind september.

Out of office https://breedbeeld.org/projecten/out-of-office
Breedbeeld https://breedbeeld.org

Eric Rottée tekst en foto’s







Naar een didactiek van de Folk

Orale overlevering

Een terras in het midden van de stad. Vooraan zit een groep jongeren. Ze zien eruit als studenten. Pizza en noedels uit kartonnen verpakking worden gegeten. Een beetje verder zit een groep van middelbare leeftijd en ouder. Het terras behoort tot een stadsbrouwerij van het Gentse Gruut.
Vanavond wordt een boek voorgesteld. De titel:  “Naar een didactiek van de Folk” klinkt serieus. Plotseling komt dat eureka gevoel.

Een ontdekkingstocht

Er bestaat geen toeval. Al deze workshops, al de opleidingen die Kunstscholen organiseren, worden gegeven door mensen die heel vaak een sterke opleiding hebben genoten, als muzikant, als docent. Na snel googelen, ontdekken we dat de twee auteurs van het boek, Filip Verneert en Thomas De Baets, doctor in de muziekopleiding zijn en een doctoraat schreven rond onderwerpen zoals improvisatie, “collaborative creativity”. Marieke van Ransbeek, gastauteur, een zangeres, heeft een Nordic Master For Folk Music behaald. Dit staat te lezen in haar interview in de nieuwste uitgave van het tijdschrift Folk.

Niet iedereen genoot een educatieve schoolopleiding. Er zijn ook leraren die in de academies op jonge leeftijd muziek hebben gestudeerd en daarna tal van workshops hebben gevolgd. Ze zullen zeker geïnteresseerd zijn in het boek, over het bijzondere van de folkmuziek en de manier om die te onderwijzen.

Thomas De Baets, Auteur, Filip Verneert, Auteur, en Simon Van Damme, Luca School

De lezing

Het wordt geen typische lezing. De auteurs denken dat de tekst misschien te droog is en niet “entertainend” genoeg. Het is wel geen boek dat puur gebaseerd is op onderzoek, het blijft toch een werk vanuit de universitaire wereld. 
Dan wordt door de twee auteurs uitgelegd hoe het boek tot stand is gekomen. Er is met kennissen, vaak vrienden, contact opgenomen. Wat opvalt is dat deze wereld van de  folkmuziek een soort netwerk is. Heel vaak komt dit netwerk voort uit ontmoetingen rond concerten of workshops. Ook in de academische wereld wordt geprobeerd bruggen te bouwen tussen bijvoorbeeld de klassieke en de jazzafdelingen op de LUCA School Of Arts zoals Simon van Damme, directeur bij de LUCA School of Arts zei. 
Tot nu toe werd de didactiek hoofdzakelijk door een orale overlevering gekarakteriseerd. Door de experten te betrekken wordt geprobeerd een specifieke benadering van de folkmuziek op te bouwen.

Eveline Girardon

De Muziek en de muzikanten

Tussen de redevoeringen traden er muzikanten op. Eveline Girardon, die speciaal uit Lyon gekomen is voor de lancering van het boek en die aan het boek meegewerkt heeft, zingt een oud liedje van vrouwen die zijderupsen verwerken. Ze hadden de toelating om te zingen. Zo ontstaan liedjes en worden op die manier mondeling overgeleverd. Er is ook Elisabeth Fraeyman met Hendrik Wynants. Elisabeth is, vanuit Muziekmozaïek, coördinator voor Ethno Flanders. Wacht! Elisabeth heeft een master in Muziek Pedagogie, eerder studeerde ze in Malmö en ze geeft ook les. Samen met Hendrik vormt ze een duo, genaamd Tandem. De ontdekkingstocht is rond.

Het boek :https://muziekmozaiek.be/folk/publicaties/
De volgende evenementen: https://muziekmozaiek.be/folk/nieuws/



Eric Rottée, tekst en foto’s

Tanja, regisseuse: “raakt het stuk mij?”

Het volk juicht, het heeft veel gelachen. De rasechte Antwerpenaren zitten in de zaal, hun vertolkers staan op het podium. Een volk dat graag van het leven geniet, zelfs als het weet dat het gedrag niet meer van deze tijd is. Of toch? 
“Ik zen tweeduizend frank armer!” 
“’t zal niet veel schelen”
“Tweeduizend frank, ik moest daar nog tot woensdag mee toekomen.”       
“Tweeduizend frank en nog geeneens een tet gevoeld. Die coiffeuse was een echte frigo.”

Verbeelding

Tanja: “Zie ik al visuele dingen gebeuren? Zodat het inspireert en tot de verbeelding spreekt.” Tanja acteert al lang en heeft in verschillende theaterstukken gespeeld, onder leiding van verschillende regisseurs. Dit is het tweede stuk dat ze zelf regisseert.  Het eerste was geen goede ervaring. Het is een toevallig gesprek met Marc, die vaak regisseert en de bestuurder van de theatergroep de Stille Hoop is, dat leidde tot het feit dat ze het opnieuw probeerde. Een regisseur moet iets in het hoofd opbouwen. Waar moeten de acteurs staan, welke beweging moeten ze maken? 
In het amateurtheater doe je als regisseur ook aan “casting”. Wie zal welke rol spelen? Tanja: “Hoe zie ik dat ook ten opzichte van de mensen met wie wij spelen? Dan start je met enkele lezingen met die mensen en die wisselen dan van rol, want soms weet je het niet en kan je de rol inleven bij de ene persoon of de andere. Op basis van wat je hoort of merkt of voelt bij zo’n lezing beslis je dan na een tijd, “nu weet ik hoe de bezetting er zal uitzien.”
De cast is een begin. Voor dit stuk hebben we vier hoofdacteurs. Er worden vier kostuums, maatpakken, gekocht. De mannen in maatpak spelen ook vrouwenrollen. Deze bewuste “décalage” brengt een humoristische plus maar eist ook meer van de acteurs, een uitdaging. Tanja: “Ze moesten contact zoeken met de vrouw in zichzelf”. Hun stem en bewegingen moeten de toeschouwers onmiddellijk laten zien dat er een gesprek tussen vrouwen gaande is.

Het geheel

De voorstelling is het resultaat van het bestuderen van veel aspecten.
Het decor. Tanja: “Ik vond het heel leuk dat wij een soort disco-bar achtige setting konden maken. Omdat het stuk zich afspeelt in de jaren zeventig en eerder, hebben wij ook in de tekst verwijzingen naar discotheken en winkels die toen bestonden in Antwerpen. Discotheken met disco-lights. Dat vond ik belangrijk om die sfeer een beetje te creëren.”
Tanja: “Ik vind ook de muziek heel belangrijk, en zeker in dit stuk, want we werken met heel weinig rekwisieten”.  
Er zijn aandachtspunten die je niet verwacht maar die voor Tanja heel belangrijk zijn: de akoestiek, het zicht en de bar. Dit cultuurcentrum is een onbekende plaats voor Tanja. Je moet zorgen dat de stem van de acteurs goed overkomt, ook dat de plaats van de stoelen het mogelijk maakt dat de acteurs op het podium voor iedereen prima zichtbaar zijn.
En wat met de bar? Tanja: “Ik vind het belangrijk dat de mensen met een drankje kunnen babbelen. In het amateurtheater, komen vrienden, familie, mensen die je kent kijken, een groot netwerk, het is fijn dat de mensen kunnen napraten.” 

De technische repetitie

Tanja: ”Dit is een hele belangrijke repetitie. Op papier, in een brochure kun je het stuk heel goed uitwerken. Je schrijft alles op maar je hebt toch mensen nodig om die knopjes te bedienen. Dit is de laatste kans om alle details juist te krijgen. Je weet het niet op voorhand, vandaag kan ik vragen: “Kun jij wat bijlichten? Kan ik het geluid zo hebben?”
De technische repetitie is de laatste voor de generale. Dit betekent dat Tanja zich op het einde van deze repetitie comfortabel moet voelen. “Wanneer denk jij dat het op punt staat?” Tanja: “Op het einde van deze repetitie. Morgen is de generale en dan kan je niet meer tussenkomen. De vorige repetities konden we doorlopen en dat is een luxe. Vaak moet je een voorstelling doorlopen in de week van de première. Nu was dit sneller mogelijk want dit is een kleine bezetting, dan kun je focussen op die vier personen.”

Gedreven

Tanja: “Na covid had iedereen heel veel zin, heel veel goesting om te spelen, te repeteren. Het engagement van iedereen was heel groot. Dat merk je aan de manier waarop ze zich geven tijdens de repetitie. De bereidheid om die ‘extra mile’ te gaan.”

Groeiproces

Tanja “Ik ben op het schooltoneel begonnen met theater te spelen en sindsdien niet meer gestopt. Ik heb met heel veel verschillende regisseurs gewerkt, elke regisseur pakt dat anders aan, daar leer je heel veel van, veel om vertrouwen op te bouwen, veel om acteurs in het avontuur mee te sleuren, veel om het publiek, het volk, hard te laten lachen.”

https://www.facebook.com/destillehoop/

tekst en fotografie Eric Rottée