“Logik bringt dich von A nach B.
Deine Phantasie bringt dich überall hin.” Einstein

Er wordt vaak over de reis gesproken. Vaak wordt gezegd dat de reis belangrijker is dan de bestemming. We zullen een reportage maken over the making of van “the making of”. Dus het meta-niveau. Te intellectueel?

De Vooruit werd gebouwd voor, onder andere, de geestelijke ontwikkeling van de arbeiders. Hier zitten wij. Het Forum voor Amateurkunsten organiseert hier een dag, een inspiratiedag. Een stap naar de Week van Amateurkunsten, de WAK. Het motto van dit jaar is “the Making of” of in het Nederlands “het maken van”. De directrice van het Forum Voor Amateurkunsten:  “the Making of“ is er om te tonen dat het proces om een kunstwerk te creëren  even belangrijk is als het kunstwerk zelf. De evenementen tijdens de week van de amateurkunsten moeten laten zien hoe het creatief proces werkt.

Er zijn organisaties die trouw zijn aan de WAK. Fameus, Zinnema, Poppunt, Danspunt…

Er zijn ook steden. Ook die zijn trouw aan de WAK. Het is een manier om verschillende initiatieven op één moment te tonen. Het kan ook een doel geven aan bepaalde projecten. Zoals bij een wedstrijd voor een atleet. Poppunt zal bijvoorbeeld het evenement van Lokale Helden door cultuurcentra laten organiseren, maar ook iedereen die zijn lokale scene een warm hart toedraagt kan deelnemen. Het lijkt op een feest van de muziek.

Elk jaar is er een ander onderwerp en dat betekent dat je als organisator een accent kunt leggen op bepaalde de initiatieven. Om je concrete ideeën te geven over hoe je kan deelnemen, werd de inspiratiedag in het leven geroepen.

In de namiddag zijn er vier workshops voorzien.

“Ik ben tevreden over de workshops, er zijn mooie ideeën.” “Maar ik ben een bestuurder, dus ik moet aan de praktische dingen denken”. Aan de praktische dingen heeft Isabelle gedacht.

De deelnemers hebben 30 seconden om hun ideeën rond hun projecten te presenteren. “to the point”. Om de workshop af te sluiten verdeelt Isabelle een A3-blad met de matrix. De boodschap luidt: elke rechthoek in de matrix moet ingevuld worden. Één rechthoek is bijvoorbeeld de financiering.

Dus is het volgens Einstein de weg van A naar B.
Dat is ook essentieel.

De andere rechthoeken gaan ook over hoe en wie er moet bij betrokken worden. Dit is het onderwerp van de twee andere sessies: Diversiteit door Ken (van Formaat.be) en Jongeren door Sara (van Zinnema). Twee moeilijke bevolkingsgroepen betrekken, die niet automatisch deel van de verenigingswereld zijn. Ken en Sarah leggen uit hoe ze dit in hun organisatie doen en de deelnemers spreken over hun eigen ervaring en starten een dialoog. Zinnema heeft veel ervaring en boekt veel succes bij het betrekken van jongeren met diverse origines.

Verrijking gebeurt door de dialoog tussen de deelnemers. Als dit het enige resultaat van de hele dag zou zijn, is het al een succes. Dus het is een succes want gedurende de koffiepauze op het einde van de dag zijn er veel groepen waar er hevig gediscussieerd wordt. Diversiteit is een onderwerp voor veel geanimeerde gesprekken, hoe betrek je migranten bijvoorbeeld bij sport en/of kunst. Uit de gesprekken blijkt dat je op families moet focussen en alle leden ervan betrekken bij de activiteiten.

De vierde workshop, gegeven door Benedikte, ging over communicatie: de eerste stap om mensen te betrekken, en een essentieel deel om toeschouwers aan te trekken.

Gegevens

Benedikte De Vos, voor Forum voor amateurkunsten

Ken Van Roose, voor Format.be

Sara van der Zande, voor Zinnema

Isabel van de Vyvere, voor Artevelde Hogeschool

WAK: www.wak.be

Eric Rottée tekst en foto’s

KUNSTPOORT is blij deze interessante tekst van Lucas de Waard te mogen publiceren
theaterschrijver, columnist en prozaïst,
http://www.zoalsdewaardis.nl/
Deze tekst is geschreven in opdracht van Kunstbalie naar aanleiding van de campagne iktoon – kunst van iedereen –  WAK (week van de amateurkunsten) in Nederland
www.kunstbalie.nl
De tekst illustreert perfect hoe er soms gedacht wordt over Amateurkunsten.

foto: Eric Rottée

Amateurkunst wordt omgeven door de nodige vooroordelen. Er hangt een zweem van knulligheid rondom het woord, al is het alleen maar vanwege de eerste helft: “amateur”. Maar is dat terecht? Wil amateurisme automatisch zeggen dat iets niet goed is? En zijn amateurkunstenaars per definitie amateur omdat het ze aan talent ontbreekt?

Het begrip ‘amateurkunst’ roept bij veel mensen associaties op met goedbedoelde keramiekwerkjes, aarzelige fotografie en schilderijen zonder idee. Amateurkunst is iets dat je prima kunt beoefenen, maar vraag ons in godsnaam niet ernaar te komen kijken. Laat staan ervoor betalen.

Wat is een amateur? Het woord heeft in ieder geval een licht negatieve connotatie. In feite betekent het woord ‘amateur’ niet meer dan: iemand die een zekere vaardigheid uitoefent zonder daar geld voor te krijgen. In de ogen van de Nederlandse goegemeente is de amateurkunstenaar dus iemand met minder talent dan zijn professionele medebeoefenaars. De vraag is of dat terecht is. Want wat ook mogelijk is, en daar hoor je zelden iemand over: het is iemand die geen behoefte heeft aan het vakmatig bedrijven van zijn of haar kunstvorm.

VIND JE HET LEUK GENOEG?

Mijn buurman is kok. In zijn vrije tijd sleutelt hij aan een game; een computerspel waar niemand van weet of het ooit daglicht zal zien. Cas Hutten (38) studeerde in 2002 af aan de kunstacademie. Na jaren professioneel actief te zijn geweest als kunstschilder raakt hij inmiddels zelden nog een kwast aan. Hij kookt. En programmeert zoals gezegd een game, geheel autodidactisch. Als amateur dus.

Waarom zou iemand die erin is geslaagd van zijn hobby zijn werk te maken, dat willen terugdraaien? Hutten: ‘Het idee van ‘de linkse hobby’, dat kunstenaar zijn alleen maar erg leuk is, is natuurlijk onzin. Iedereen die zijn geld met kunst verdient moet heel veel niet-leuke dingen doen. De wereldjes zijn te klein om zomaar vrolijk doorheen te banjeren. Dus dan is de vraag: vind je het leuk genóeg?’

Niet dus, zou je in het geval van Hutten kunnen stellen. Na zijn afstuderen ontving hij een kunstenaarsstipendium. In totale financiële vrijheid kon hij gaan maken wat hij wilde. Maar die feitelijke vrijheid was gevoelsmatig vooral benauwend. ‘Ik hoefde niks, maar dan wordt dus ineens duidelijk hoeveel verantwoordelijkheid er bij jezelf komt te liggen.’’

Wat me fascineert is het uitgangspunt dat professionalisering van je talent iets is dat je zou moeten willen. Ben je een goede zanger, dan is het wachten op de gevleugelde woorden ‘daar moet je wat mee doen’. Dat is het wijdverbreide idee dat talent niet verspild mag worden.

Hutten: ‘Dat is eigenlijk heel raar. Jij doet iets, je maakt iets, zegt: “Kijk, ik heb iets gemaakt.” En dan is de reactie: “Daar moet je wat mee doen”. Ja zeg, dat heb ik net gedaan! Maar dat is het uitgangspunt dat je hoort te mikken op commercieel succes. Iets mag niet gewoon volbracht zijn.”

AMBITIE

Wie kunst maakt op professionele basis, krijgt met veel meer te maken dan de kunst alleen. Ondernemerschap, onzekerheid, en niet te vergeten “het wereldje”. Hutten: ‘Ik voelde al snel dat ik met dat wereldje niet veel had.” Jaargenoot van Hutten, Maarten Beckers (39), is eveneens volledig gestopt met het professioneel beoefenen van kunst. Naast zijn fulltimebaan voor Amnesty International is hij, in zijn vrije tijd, DJ.

Na de academie viel de beroepspraktijk Beckers tegen. ‘Het zwarte gat, waar je zo vaak over hoort, misschien was dat wel het wegvallen van de veiligheid. Ook was er algauw financiële druk, want mijn kunst was nogal prijzig om te maken, materiaaltechnisch. En dus ging ik werken om de kunst te bekostigen, en raakte diezelfde kunst daardoor in de verdrukking.’

DAAR MOET JE WAT MEE DOEN

De verhalen van Hutten en Beckers staan in veel opzichten haaks op elkaar, maar ze hebben toch zeker één ding gemeen: de professionele kunstwereld heeft ze niet gebracht waar ze op hoopten. In de amateurkunst hebben ze hun plezier teruggevonden.