Barbara Van Dromme wordt als schilder aangetrokken tot onze natuur en nodigt de toeschouwer uit om te onthaasten en stil te staan bij het bedreigde wonder. De natuur, tegelijkertijd krachtig en kwetsbaar, blijft fascineren. We moeten haar eren en haar toestaan ons te helen.
Vanuit herinneringen laat Barbara op metersbrede doeken een bos het licht zien. Via de vier elementen water, aarde, lucht en vuur schildert deze Mechelse kunstenares landschappen, waarbij ze samplet uit zelfgenomen of verzamelde foto’s. In de horizontale speelruimte van het doek, krijgt het verticale gewicht, zodat de compositie draagvlak vormt voor het spel van licht en ritme. De mens die het kind in zichzelf kan horen, wilt spelen. Hij heeft een veilige plek van heelheid nodig, waar ruimte is voor vrijstelling en spel. Door een bos binnen te wandelen, wandel je eigenlijk binnen bij jezelf. Na een opleiding audio-visuele beeldende kunsten aan Sint-Lucas , heeft Barbara genoten van een specialisatie schilderkunst aan de academie van Mechelen bij Stefan Annerel. Ze is leraar artistieke vakken aan Ursulinen Mechelen.
De stille grijze morgen brengt rust. In de woonkamer van kunstenaar Jean-Paul van der Poorten omarmen woord en beeld mij langzaam. Blij verwonderd ontdek ik een bakermat van vrolijke kunst, kunstige uitgaven, gedichten… De kunstenaar tovert een morgen lang deze ruimte om in een klein museum en jawel ook in een podium. Voor de welgevulde boekenkast met een aanzienlijk aantal persoonlijke uitgaven citeert hij met veel passie, voor de raap, de bril in de hand, enkele gedichten. Hier huist een theaterman, dichter, kunstenaar, organisator, uitgever… een artistieke duizendpoot.
Dichter en beeldend kunstenaar
Jean-Paul van der Poorten is een woordkunstenaar die zich begeeft op het pad van de beeldende kunst. De dichter leeft samen met de beeldende kunstenaar, ze vormen een hecht paar, hebben elkaar nodig, twee identiteiten in één. De kunstwerken zijn als zingende strofen met een kleurrijke regel voor en na. Verzen verbergen een kleurrijk en vrolijk beeld.
Het begon allemaal figuratief
De liefde voor woord en beeld was er al van bij de geboorte. Vader, Firmin van der Poorten, had een passie voor de letteren. Hij was jarenlang redactiesecretaris van het tijdschrift Nieuwe Stemmen*. Moeder, Philomena De Decker, was modiste en ontwierp hoeden. Zoals de maskers en prullaria in het winkeltje van Ensors moeder een inspiratiebron bleken voor meesterlijke canvassen, zo inspireerden de hoeden, ontwerpen van de moeder van Jean-Paul de kunstenaar tot gekke, vrolijke, melancholische vrouwelijke portretten op papier. Later verdween het figuratieve en haalde abstract de bovenhand. Deze speelse, originele, abstracte werken wil ik graag in deze beschouwing een forum geven.
Techniek en formaat
Door de jaren heen heeft de kunstenaar een vrije, persoonlijke techniek ontwikkeld. Jean-Paul van der Poorten hanteert gewoonlijk een klein formaat (doorgaans 15 x 21 cm) en toch bezit zijn kunst een zekere monumentaliteit. Een afbeelding laat niet vermoeden hoe klein sommige werken wel zijn. Jean-Paul werkt bij voorkeur met ecoline op sterk zuigende papiervellen. Dat levert tevens een achterkant op die je kan bekoren zoals de goede muziek met minder hit potentieel op de B-kant van een vinyl single. De verso verbergt ongewild een tweede werk dat doet denken aan de aquarellen en werkwijze van Emile Nolde. Nolde liet de waterverf doordruppelen aan de keerzijde van het papier en bracht opnieuw verf aan op de al natte achterkant: nat in nat.
De werken van Jean-Paul van der Poorten verbergen een niet te achterhalen scheppingsverhaal. Ze zijn een raadsel in kleur. Misschien tast ook de kunstenaar in het duister? Jean-Paul is inventief in zijn materiaalkeuze. Een pipet bijvoorbeeld zorgt voor zwierige, kleurrijke lijnen die gezwind hun weg zoeken, op een pad dat er niet is, naar de randen van het vel papier om dan tijdig af te remmen; de compositie houdt het rustig.
Kleuren, vormen en lijnen
Zijn werk lijkt beheerste spielerei van een volwassene. Op zijn papier is er orde in de chaos, onrust die gaat liggen. Ik kijk als betoverd naar een geometrisch lijnenspel op een achtergrond van naar elkaar zoekende kleuren eindigend in een zachte omarming. Organische vormen tuimelen, buitelen en maken gekke sprongen, vakkundig een botsing ontwijkend, in een zwembad van kleuren. Ze zijn vrolijke figuranten op een malle draaimolen. De kleine vellen papier zijn een wervelend feest voor het oog, een poëtische dans van kleur, vorm en lijn.
Inspiratiebronnen, invloeden
Het bekijken van dit fascinerende werk brengt me in een melancholische bui en herinnert aan een magische kindertijd. De cobrabeweging schuilt in dit werk. Ik herken de schriftuur, de absolute vrijheid, het naïeve en het intuïtieve van de cobra. Met een snuifje Keith Haring street art er bovenop voel je perfect de sfeer aan van de kunst van Jean-Paul van der Poorten.
Ongetwijfeld houdt de kunstenaar ook van traditionele Afrikaanse kunst. De gedachte aan universeel ‘Afrikaans’ textiel dringt zich naar voor. ‘Afrikaanse’ prints, batiks, patronen voor stoffen…, ik zie dit allemaal op deze levendige vellen papier. Lijnen zingen een ‘Afrikaans’ lied, wriemelen druk over op en in elkaar, op het roodbruine, oranje met aardkleuren bedekte oppervlak.
De ziel
Jean-Paul van der Poorten heeft een grote bewondering voor Toon Hermans. Dat mag geen verrassing zijn. Hij creëert kunst zoals Toon Hermans schildert en schrijft, ongecompliceerd, eenvoudig en met een tikkeltje humor. Ik zie een vrolijk, blij mens al is er ook tristesse. Het attractieve oeuvre van de kunstenaar is authentiek en weerspiegelt de blije ziel van de kunstenaar.
Mijn verbeelding slaat op hol, mijn handen jeuken. Ondeugend wil ik zwarte bolletjes schilderen op de kleurrijke vellen, een hoekje omvouwen, randen scheuren, gaatjes prikken… Ik volg de vlucht van een zwarte vogel langs de wirwar van lijnen en zie hem neerstrijken in de kleurrijke holtes van het donkere oppervlak. Of ik verbeeld me een fladderende vlinder dronken van kleur, één en al vrolijkheid. Zijn werk zet de fantasie van de toeschouwer aan het werk, wekt het kind in ons. Wie kan daar iets op tegen hebben?
* Tweemaandelijks literair tijdschrift Nieuwe Stemmen (1944-1978) Directeur-hoofdredacteur: A. van den Daele
tekst Kathleen Ramboer fotografie copyright Jean-Paul van der Poorten
met werk van André Berner, Jos Bolle, André Bruylandt, Annette Defoort, Magali De Vlaeminck, Hans Droesbeke, Ronald Ergo, Linde Fobe, Christel Foncke, Lydia Liekens, MAIMAI, Achiel Pauwels, Marieke Pauwels, Goedele Soetewey, Lies Van Acker, Guy Van Assche, Patrick Van Craenenbroeck, Jan Van der Burght, Jean-Paul van der Poorten, Cathy Vijverman, Els Vos, Carry Wouters, Paul Yperman en Stijn Yperman
Opening zondag 2 juni 2024 om 15 uur Openingsuren van 2 tot en met 23 juni vrijdag, zaterdag en zondag van 14 tot 18 uur en na afspraak. vrije toegang
Manon kampt op dit moment met een inspiratiepanne. Of te veel inspiratie. Ze heeft juist een “hexaptique”(serie van zes schilderijen) afgewerkt. Ze is foto’s aan het bekijken. Er staat een schilderij op haar schilderezel. Ze is er niet tevreden mee. Het schilderij vertelt een levensmoment. Manon was op vakantie in Mexico. Ze nam deel aan een bootexcursie en op de boot voor haar zat een dikke man met een te kleine t-shirt voor zijn lichaam. Ze vindt dat de zee te aanwezig is en het lichaam niet genoeg. Ze wil het opnieuw maken.
Covid als katalysator voor iets nieuw
Manon heeft Object Design in Doornik gestudeerd. Ze studeerde juist af toen de Covid pandemie begon. Er was niets te doen, ze had geen toegang tot ateliers. Voor het design en zeker voor de bouw van objecten heb je speciale ateliers nodig en veel materiaal. Dus begon ze met schilderen en ze is niet meer gestopt. Naast haar werk als cultuurcoördinator bij het OCMW schildert ze uitsluitend.
Dialoog over kunstwerken
Vraag aan een kunstenaar, in dit geval een kunstenares, naar haar kunstwerken en u zal begrijpen dat het niet zo evident is. Het is een soort “Déjeuner sur l’herbe” dat we bespreken. “Waarom heb jij voor dit licht gekozen?” “De inspiratiebron was donker of lichter, ja het was lichter. Ja het is moeilijk te verklaren waarom ik dit licht gekozen heb” “Waarom heb je deze persoon geschilderd, in de rechterhoek, die naar het toilet gaat?” “Dit soort van scène wordt altijd idealistisch geschilderd. Maar in de realiteit is één van de uitdagingen, naar het toilet gaan.” “En ik wilde een realiteit tonen waarmee iedereen geconfronteerd wordt”.
Zoete herinneringen
Manon heeft een “hexaptique” geschilderd. Elk schilderij toont een ruimte van de woning van haar grootouders aan de Franse kust. Een paar jaar geleden kwam ze met haar vriend in die woning. Het was een mooi moment, vol nostalgie. Het was een tijdje geleden dat ze was langsgegaan. Op dat moment kwamen veel herinneringen naar boven en heeft ze beslist dat dit moment gedocumenteerd moest worden: de keuken, de eetzaal, de badkamer. En ze zien er oud uit. Er wordt niet gerenoveerd. Het schilderij over de eetzaal heeft ze aan haar grootmoeder gegeven. Ze is er heel blij mee, ze is ook heel blij dat Manon schildert. Ze schildert zelf ook, maar als amateur dan. “Heb je het exact geschilderd zoals het is?” “Ja en nee. De lamp in de hoek staat er niet meer. Ik wilde die op het schilderij want er was een soort crimi verhaal getekend op de lampenkap. Het maakte me bang vroeger. Jezus boven op de deur heb ik weggelaten. “Ik wilde geen religieuze tekens.”
Kunstenaarsblok II
Een week na het interview staat het schilderij nog steeds op de schildersezel. Wijzigingen zijn zichtbaar.
Zes vrouwelijke Waalse kunstenaars, evenveel visuele manieren van denken…
We krijgen slechts sporadisch kunstenaars van over de taalgrens te zien in onze musea en galeries. Waar dit precies aan ligt is moeilijk precies te bepalen, al is er zeker een andere manier voor kunstenaars om ‘in de wereld’ te staan. Naar verluid is voor velen een precaire manier van leven onlosmakelijk verbonden aan het kunstenaarschap, het is vaak zelfs een premisse om zich kunstenaar te mogen noemen. Ze mogen dan wat meer ondersteuning genieten van traditionele instituten, maar voor de rest lijken ze hun neus op te halen bij alles wat naar commercieel succes neigt. De taalbarrière doet de rest. Het is een vaststelling, geen oordeel. Het heeft alleszins als resultaat dat ze een volstrekte, compromisloze vrijheid claimen in hun creatieproces. Enkel daarom al loont het de moeite om de expo “ elles “ bij Tale te exploreren. Curator Philippe Bream selecteerde voor de gelegenheid zes vrouwelijke kunstenaars uit Brussel en Luik.
Er werd bewust niet naar een rode draad gezocht doorheen de werken -soms is dit een verademing- al is die er niettemin wel. De titel van de expo geeft het al enigszins aan: de zes affirmeren elk op hun eigen – feministische- manier hun vrouwelijkheid, maar latent ontvouwt zich volgens Tanja Leys nog een ander thema af: transformatie.
Frappant hoeveel vrouwelijke kunstenaars langs beide kanten van de taalgrens hiermee bezig zijn, als zou het principe van nataliteit van Hannah Arendt zich langzamerhand in het collectieve onderbewuste van de vrouwelijke kunstenaars hebben genesteld.
Als talentvolle leerling 4de jaar Beeldhouwen aan de Hamse Academie kreeg Claudine Dierickx, alias Clo, de eer om haar werk tentoon te stellen in de exporuimte van het Academiegebouw waar ze les volgt. Wat zij, onder de noemer ‘Beyond Borders’ exposeert zijn assemblages: eigen en gevonden voorwerpen, kunstig tot één geheel vervlochten. Fijne kunstwerken zijn het, zowel letterlijk als figuurlijk. Zelfs een meer volumineus werk oogt fijn.
In alle werkjes zitten symbolen verborgen, je kan ze als toeschouwer ontdekken of er gewoon een eigen invulling aan geven.
Herken je de symbolen in dit werk?
“Dat is wat zo heerlijk is aan kunst”, zegt Clo, “in alle vrijheid creëren, zonder regels, zonder een patroon te moeten volgen, vrij om gevoelens gestalte te geven. Vaak zijn dat innerlijke gevoelens die niet met woorden uit te drukken zijn. Ook de vrijheid die de toeschouwer heeft bij het interpreteren van een werk. Alles mag, niets moet.” Clo geeft de toeschouwer een zet, een duwtje en de rest, de invulling, is aan hem/haar.
Clo werkt intuïtief. Geen vooraf bedacht plan of voorontwerp. Soms werkt ze aan één stuk door, soms blijft het werk een hele tijd liggen, waarna ze het door een plotse ingeving, een andere look geeft en alsnog afwerkt. Ze is heel bedreven in het werken met kleur. Clo ademt kleur, in haar werk en in haar voorkomen. In een vorig leven was ze mannequin, werkte ze in de modewereld, en ook als kleur- en stijlconsulente . Clo heeft veel gereisd, veel van de wereld gezien, diverse culturen opgesnoven, er zelfs in geleefd. Maar 4 jaar geleden begon ze aan een heel speciale reis, met name een artistieke, aan de Academie van Hamme, in haar woonplaats.
Eerst volgde ze 2 jaar ‘initiatie’, waarin alles kan uitgeprobeerd worden wat er ook maar in beeldende kunsten gegeven wordt: schilderen, boetseren, tekenen, etsen, grafiek etc. Daarna koos ze de richting beeldhouwen waar ze nu in het 4e jaar zit. Haar leraar is Wim Van Den Bossche, een ‘crème’ van een leraar, zegt ze. Hij helpt de student met raad en daad en stimuleert hem/haar om zijn/haar eigen stijl te ontwikkelen en geeft hem/haar bovendien het nodige zelfvertrouwen om out of the box te durven komen.
De academie is pas 2 jaar geleden gebouwd en is super gelegen. Ze heeft mooie grote ruimtes met de nodige accommodatie en veel licht. Clo is blij dat ze daar kan en mag werken. Clo troont me mee naar de grote atelierruimte waar haar beeldhouwwerken vorm krijgen.
Ze boetseert nu een hoofd waarvoor een vrouw met hoofddoek model heeft gestaan. Ook een archaisch uitziende kop en een buste wachten op de laatste toets.
Clo is een bezige bij, met heel veel interesses. Zij blijft zich vervolmaken in allerlei disciplines. Naast beeldhouwen heeft ze nu ook een opleiding schilderen aangevat.
De tentoonstelling ‘Beyond Borders’ loopt nog tot 07/05/2024 gedurende de openingsuren van de Academie Hamme, academiezaal, Marktplein 20, 9220 Hamme. https://www.academiehamme.be/expobeyondborders
Van 10 tot en met 12 mei zijn er 2 werken van Clo te zien op het Kunstenparcours ‘Kunst Onderweg 2024’, parcours dat loopt langs de gemeenten Elversele, Waasmunster en Hamme. Haar werken pronken in Natuuratelier en Orangerie Sombekedries 3, Waasmunster. https://www.facebook.com/natuuratelier/?locale=nl_BE
OUTSIDE IN, dat is genieten van try-outs en ‘work in progress’ van nieuwe makers die het experiment opzoeken in residentie bij RADAR. Zeven beeldende kunstenaars presenteren hun pril werk in De garage. Achter de schermen krijgen de makers artistieke coaching, technische ondersteuning en feedback van professionals. Als toeschouwer maak je deel uit van het maakproces en beleef je de creaties in hun puurste vorm.
Met werk van Jelle Annie Michiels, Peter Simon, Lieselotte Vloeberghs, Babette Cooijmans, Astrid Staes, Karen Hendrickx en Jef De Smet.
Jelle Annie Michiels All these hands I have for you but will someone please hold mine.
In dit deelaspect van mijn onderzoek over het concept ´thuis´ bestudeer ik welke psychologische noden moeten vervuld worden zodat mensen zich thuis kunnen voelen. De behoefte aan sociale verbondenheid, liefde, acceptatie, de behoefte om gezien, gehoord en omarmd te worden als authentiek individu vormen het uitgangspunt voor deze tactiele sculpturen. Het werk gaat over de dwingende verwachtingen van de maatschappij alles van zichzelf te moeten geven zodat anderen zich op hun gemak kunnen voelen, geborgenheid ervaren. Terwijl men zelf tevergeefs blijft hopen, wachten op handen die een veilige haven garanderen, die een helende hand toereiken. De werken trachten een nood te vervullen die mogelijk onbeantwoord is gebleven in de (eigen) zoektocht (van het publiek) naar deze plek. De werken mogen gemanipuleerd worden door de toeschouwer zodat ze zichzelf ook letterlijk kunnen omarmen, troosten, zodat ze kunnen thuiskomen.
Karen Hendrickx Sketches of Emotion
Karen Hendrickx is een beeldend kunstenaar uit België. Sinds 2017 werkt ze aan een serie die schilderkunst, dans en beweging combineert, waarvoor ze samen met de Belgische choreografe Justine Copette de voorstelling Sketches of Emotion creëerde.Tijdens deze voorstelling gaan beide kunstenaars op een interdisciplinaire manier met elkaar in interactie, waarbij Karen werken maakt die in het moment ontstaan. Voor Karen is schilderen en tekenen meer dan het vastleggen van een beeld. Voor haar is het doek of het papier een blanco pagina van emoties, een ruimte waarin ze vrij kan verkennen en uiten. Elke lijn, elke verfstrook, is doordrenkt met de intense energie van het moment. Haar gestuele manier van schilderen wordt sterk beïnvloed door haar samenwerking met choreografe Justine Copette. Haar materiaalkeuze is divers, variërend van houtskool, krijt, Chinese inkt, bister, acryl tot olieverf, die ze op uiteenlopende ondergronden aanbrengt; papier, canvas, zelfs plexiglas. Toeval speelt een belangrijke rol in het werk van Karen, waarbij zij het doek of het papier eerder beschouwt als een arena waarbinnen de actie plaats vindt. Zo maakt zij tijdens het werken gebruik van haar hele lichaam, waarbij er een soort choreografie plaats vindt op het doek. Tijdens de performance maakt zij samen met Justine Copette een groot grondwerk, waarbij de danssporen deel gaan uitmaken van het kunstwerk.
Aan de rechterkant van het kanaal staan kopers en verkopers van tweedehands auto’s. Aan de linkerkant, tegen het gebouw, verhuren ze materiaal voor trouwfeesten. Daarnaast is er een feestzaal, hoofdzakelijk voor Marokkaanse trouwfeesten. Aan de overkant van de straat staat een modern gebouw, een lagere school. De balkons van het moderne flatgebouw achteraan geven een uitzicht op de kunstateliers via de grote ramen.
Oude Fabriek van Margarine
De transformatie van steden gaat in vele gevallen via de renovatie van oude fabrieksgebouwen. L’abeille Blanche, het onderwerp van dit artikel, is daarvan een typisch voorbeeld. Het gebouw dateert van 1895. Hier werd margarine geproduceerd. De stad Molenbeek heeft het gebouw geklasseerd. De ingang is groot en hoog. Daar bevinden zich de keuken en de toiletten, ook tafels en banken. Een paar fietsen geven aan dat er kunstenaars aanwezig zijn. Boven stapelen schilderijen, tekeningen, kledij, kleine beeldhouwwerken, tapisserieën, foto’s, potterie zich op. Het zicht doorheen de verdieping is vrij, er is geen muur.
Diversiteit , een sleutelwoord en het handvest
Tachtig ateliers op twee verdiepingen vormen het hart van L’abeille Blanche. Dat betekent tachtig kunstenaars/ kunstenaressen. Er zijn geen muren, elke kunstenaar laat zijn kunstwerken en zijn materiaal achter in het atelier. Er heerst een totaal vertrouwen tussen de kunstenaars. Iedereen is zich bewust van het handvest en dat speelt een cruciale rol in de keuze door de kunstenaars voor L’Abeille Blanche. Het handvest benadrukt de diversiteit, die is bijzonder belangrijk.
“Je crée et respecte un environnement inclusif pour tous; que ce soit sur le sexe, le genre, la couleur, les convictions religieuses, un handicap ou une caractéristique physique, l’âge et l’orientation sexuelle.”
Het ontstaan en de zoektocht van de kunstenaar
“Na covid hebben we gezien hoe moeilijk de kunstenaars het hadden”, zegt Marcus, één van de stichters. Zeker om een atelier te vinden. “We hebben gewoon een gebouw gezocht op het internet, veel bezocht en gekozen”. Kunstenaars moeten soms hun oude atelier plotseling verlaten, of ze komen in België aan of hebben hun studie afgewerkt. In de zoektocht naar een betaalbaar atelier moeten ze in alle richtingen zoeken. In dit geval is Facebook/ Instagram een goed pad. De meeste van de kunstenaars deden het zo. Bij L’Abeille Blanche is de oppervlakte van het atelier relatief flexibel. Dus behoefte en financiën komen goed overeen.
Wandelen door de ateliers
Voor wie van kunst houdt is L’Abeille Blanche de grot van Ali Baba: daar een realistisch schilderij, ginder een strip tekening, ach nee, niets van waarde, nog wat oude posters van films, abstracte schilderijen, een weefmachine, oneindig veel… een leuk feest voor het oog.
De stichters en de kunstenaars
Marcus, één van de twee stichters, is zelf illustrator en tattoo artiest. Het sociaal engagement deelt hij met Jonathan, de tweede stichter. Die gaat verder dan de ateliers. Zo hebben ze een winkel en tattoo studio geopend in de Marollen in Brussel. Daar worden kunstwerken van lokale kunstenaars verkocht. En de kunstenaars? Daarover kan je lezen in de volgende artikels.
Kunstenaar Christophe Annys is ontroerd en beroerd door de wereld om zich heen. Met zijn kunst weet hij woordeloos de kijker te treffen, een ervaring mee te geven en een poëtische vinger op de wonden van onze maatschappij te leggen. De werken van Christophe Annys zijn als puzzelstukken die in elkaar passen met als rode draad de kwetsbaarheid van mens, natuur en maatschappij. Toch staat hij positief in het leven. Spreken over kunst, over zijn beeldhouwkunst, brengt een risico met zich mee. Door erover te praten gaat de poëzie van een werk vaak verloren. Zijn werk heeft het overleefd. Zijn kunst ‘is een boek dat nog niet af is’ dixit Christophe Annys De kunstenaar verhaalde me hoe het allemaal begon en evolueerde. Tijdens het interview maakte ik kennis met een kunstenaar ‘pur sang’.
Kunstpoort Door welk voorval ben je kunstenaar geworden? Christophe Annys Een goede student was ik niet, ik wilde naar de kunstschool Sint-Lucas te Gent maar stootte op een neen van mijn ouders. Gent dat was te ver van Brugge. Ik behaalde het diploma van drukker maar dat beroep was niet mijn ding. Per toeval ontmoette ikPieter Boudens en leerde bij hem 2 jaar lang het ambacht van letterkapper. Als freelancer werkte ik af en toe bij de beeldhouwer Karel Van Roy van Beernem. Voor mij is hij heel belangrijk geweest. Door hem werd mijn kennis over stenen en technieken aangescherpt. Ik verhuisde naar Gent en startte een eigen zaak als letterkapper. Dat deed ik 25 jaar lang maar de laatste 10 jaar was de fut eruit.
KunstpoortBij een gebrek aan uitdagingen? Christophe Annys Neen dat was het probleem niet. Ik hunkerde naar meer dan alleen het ambachtelijke. Ruimtelijk denken is mij aangeboren, waarom zou ik geen beeldhouwer worden? Mijn job liet ik achter me en ik koos resoluut voor de kunstwereld. Met enthousiasme besloot ik les te volgen aan de academie van Gent, het volwassenen onderwijs, in de Offerlaan. Kunst moet je leren. Sommige krijgen gevoel voor kunst mee van hun ouders die ook kunstenaar zijn, bij anderen stond hun wieg in een kunstminnend nest. Ik verlangde mijn hele leven lang al naar het kunstenaarschap. Pas in de academie leerde ik wat kunst is of kunstenaar zijn betekent.
Kunstpoort Aanvankelijk werkte je figuratief, sculpturen, hoofden… denk je ooit nog terug te keren naar het figuratieve of blijf je bij je installaties, assemblages, eerder conceptuele kunst? Christophe Annys Ambachtelijk werken dat wou ik achter mij laten. Ik stortte me op de ruwe handelingen van de beeldhouwkunst. Het mocht woest en rauw zijn. Werken met een slijpschijf, sporen nalaten, vechten met steen, ik hield ervan. In de academie creëerde ik 2 figuren met onder meer betonijzer, 2 destructieve figuren in een gevecht verwikkeld. Of ik ooit nog figuratief zal werken, daar heb ik geen idee van, wie weet?
Kunstpoort Van waar komt de liefde voor carrara marmer? Waar haal je die marmer vandaan? Zoek je die persoonlijk uit? Ik weet dat kunstenaars vaak zelf naar Italië trekken om marmer uit te kiezen. Christophe Annys Het is een logisch gevolg van mijn tegenwoordige job. Ik werk drie dagen in de week bij een firma die stenen tabletten voor keukens vervaardigt. Ik zit dus aan de bron, zo kan ik me industrieel marmer aanschaffen. Het is een job zonder mentale verplichtingen of bekommernissen die me in staat stelt mijn geest vrij houden voor het creatieve proces in mijn werkplaats.
Kunstpoort Je tekent en schildert ook op marmer: ‘painted landscapes’. Had je een landschap voor ogen als je deze werken maakte? Christophe Annys Eerst waren er de ruimtelijke tekeningen op marmer later de schilderijen. Vorig jaar maakten we een reis door Laos. We trokken door fantastische berglandschappen, de drang om in mijn atelier te werken overviel me. Eenmaal thuis, kreeg ik de ets drukinkt van mijn dochter in het vizier en ging geestdriftig aan de slag. Mijn foto’s inspireerden me. Voor de duurzaamheid fixeer ik de inkt.
‘painted landscapes’
KunstpoortIs het schilderen op marmer een zijsprong of iets waar je verder mee wil? Christophe Annys Geen idee.
Kunstpoort Je vervaardigde ook een werk voor een openbare ruimte, voor een kinderdagverblijf te Deurne. Vaak is publiek werk moeilijk omdat je rekening moet houden met de ruimte, voorbijgangers, bezoekers, klimaatomstandigheden, duurzaamheid… Hou je van dergelijke uitdaging? Christophe Annys Dit werk in de openbare ruimte is een buitenbeentje. Ik diende een voorstel in en men keurde het goed. De ruimte vulde ik met keien in diverse volumes en materialen zoals inox, marmer, steen… en daarnaast kwamen een viertal stapstenen. Op die manier creëerde ik een tactiele omgeving die aanzet tot interactie. De keien en stapstenen prikkelen en stimuleren het kind tot een spel van glijden, klimmen, springen, vallen en opnieuw opstaan.
Kunstpoort Het gebruik van keien doet me denken aan een installatie van je: de iglotenten waar een kei in geborgen ligt. Deze was opgesteld bij IJsberg, Damme voor ‘niemand is een eiland’ Christophe Annys Dit werk was oorspronkelijk niet bedoeld als een blijvend kunstwerk. Het is eerder een therapeutisch werk dat deel uitmaakt van een verwerkingsproces. Na een bezoek aan de vluchtelingen kampen aan de noord Franse kust was ik enorm geëmotioneerd. Als persoonlijk verwerkingsproces drapeerde ik een gouden deken, vervaardigd van survivaldekens, over een bunker, ooit een onderdeel van de Atlantikwall en nu een stille getuige van een donker verleden. Enerzijds houdt een survival deken onderkoelde mensen, mensen in nood warm, anderzijds heb je daar ook die gouden glans, goud een symbool van onze rijke westerse wereld. Ik ontwierp ook kleine tentjes van plastic boodschappentassen, die symbool staan voor een wegwerp- en kapitalistische maatschappij die de ongelijkheid in stand houdt. In de tent deponeerde ik een kei van de stranden waar de vluchtelingen hun kampen opslaan. link naar video van de installatie https://www.christopheannys.be/?18 Later kwam een tent op grotere schaal voor Damme.
‘ataraxia’
Kunstpoort In je sculpturen van marmer integreer je telkens opnieuw het survival deken. Zo is er het fragiele kaartenhuis in carrara marmer dat je op een survival deken presenteert. Valt onze wereld uit elkaar zoals een kaartenhuisje? Een rijke grondstof zoals carrara marmer, plaats je tegenover het survivaldeken, een redmiddel om te overleven. Je werken zijn eyeopeners. Kan kunst bijdragen tot een bewustwording van de problemen in deze wereld? Is je kunst sociaal bewogen? Christophe AnnysIk ben geen rebel, ik sta niet op de barricades. Het is wel de plicht van een kunstenaar de tijd waarin hij leeft mee te nemen in zijn werk. Mijn sculpturen en installaties zijn eerder beschouwend, niet hoogdravend, stellen de wereld van vandaag in vraag.
‘we build this world’
Kunstpoort Op je website lees ik bij ‘fragments’ het volgende Naast het maatschappelijk thema waarrond ‘fragments’ draait, legt dit werk een verrassend dilemma bloot: maken of kraken? Als kunstenaar ben ik ervan overtuigd dat ik hier iets creëer. Het landschap dat spontaan ontstaat wanneer de steen de grond raakt. Als niet-kunstenaar zie ik een steen vallen en breken. Iets wat wij, jongens, zo geweldig vinden 🙂 Waarom is dit werk en ook wel deze performance, kunst voor jou? Is deze actie niet veeleer destructief, het vernietigen van schoonheid? Christophe Annys Het gebroken marmer is een ingreep van een kunstenaar, het resultaat van een performance. De stukken marmer verbeelden de Noordpool met zijn smeltende en gebroken ijskappen, veroorzaakt door menselijke gedragingen, hier het resultaat van een performance. Er is ook nog ‘reconstructing’, de gebroken plaat puzzelde ik terug in elkaar, de stukken schuurde ik glad als kussentjes en kleefde die op een survival deken.
‘reconstructing’ vervolg op ‘fragments’
KunstpoortIn het geheel van je verhaal zie ik sporen van fatalisme en optimisme. Wat haalt de bovenhand? Christophe Annys Ik ben heel zeker niet fatalistisch en toon kunst in een context.
Kunstpoort Wanneer ik je website en de sociale media raadpleegde, vielen me enkele werken op: ‘are we still OK?’, ‘The other side of the window’ plus ‘ataraxia’ de installatie met iglotenten in recup materiaal. Ze stralen niet alleen kwetsbaarheid uit maar zijn ook heel poëtisch. Vind je zelf je kunst poëtisch? Christophe Annys Ik probeer poëtische kunst te creëren die op zijn minst aanspreekt, aantrekkelijk en verrassend is. ‘borderless perspective’, een gouden zeil zwevend doorheen de ruimte van de ontwijde kerk van Meulestede, Gent, bracht mijn levendige fantasie aan het dagdromen. In mijn creatieve verbeelding zie ik een immens, 50m lang gouden zeil opbollen, de hoogte in zwiepen, wiegen op het ritme van de wind, en het publiek in een lyrische vervoering brengen. Misschien vind ik ooit een geschikte, voldoende grote locatie. Nu concipieer ik om praktische redenen kleiner werk.
“are we still OK?
Kunstpoort Hoe wordt een idee, een concept, geboren? Ben je geïnspireerd door een ervaring, een foto, een gebeurtenis… ? Christophe Annys Alles en iedereen kan me, meestal onbewust, inspireren. Onze reizen voeden een interesse voor andere culturen, een belangstelling die ik met mijn vrouw die modeontwerpster is, deel. Zo waren we ooit op reis in Japan en ik kreeg als geschenk een workshop kalligrafie bij Hiroshi Ueta. zie account @hiroshi_ueta op instagram Toen ik voorstudies aan het maken was, ontdekte ik plots de vlekken van de Japanse kunstenaar. Ik heb een zwak voor de suggestieve kunst van Sarah Sze. Wie weet sluipt gedachteloos haar kunst in mijn werk. Bij sommige werken speelt emotie een rol zoals bij het visualiseren van het vluchtelingenprobleem. Ervaringen op reis, foto’s kunnen een rol spelen.
Kunstpoort Prikkelt Gent, je thuishaven, je tot het voortbrengen van kunst? Christophe Annys Niet echt. Op reis kom je in een andere sfeer terecht, weg van het alledaagse, buiten de werksfeer. Dat maakt je ontvankelijker voor creativiteit.
Kunstpoort Als een beeld af is, wat voel je dan? Tevreden? Twijfel? Ben je in je hoofd al bezig met een volgend werk of project? Christophe Annys Meestal ben ik overtuigd en wanneer niet dan herwerk ik het werk of maak ik een andere versie. Wanneer ik ontevreden ben over een schilderij op marmer, dan kan ik gewoon de inkt afschuren en opnieuw beginnen.
Kunstpoort Vind je het belangrijk om tentoon te stellen? Christophe Annys Ik werk graag aan mijn kunst en heb behoefte om tentoon te stellen, dat ben ik aan mijn werken verplicht.
Kunstpoort Wat is echte kunst? Heb jij daar een visie op? Christophe Annys Niemand heeft daar een sluitend antwoord op. Kunst moet je in zijn context zien en vraagt integratie in de maatschappij. Er is ook de vraag, kan je elementen van kunst die horen tot de cultuur van een minderheid zoals de Inuit, de Native Americans of de eerste bewoners van het Australisch continent… aanwenden buiten zijn origineel kader? Culturele toe-eigening kan dat? Wanneer ben je geïnspireerd en wanneer eigen je je iets toe? Kunst moet in hoofdzaak weten te ontroeren, je raken.
Kunstpoort Antony Gormley, antropoloog en beeldhouwer, beweert ‘Eigenlijk is kunst onze manier om de tijd die alsmaar doorgaat stil te zetten. Via kunst zetten we iets in de wereld dat ons als het ware vereeuwigt. Dat ‘iets’ zegt: ‘Dit ben ik, ik ben hier geweest en dit laat ik hier achter om te tonen dat de mens de tijd toch kan stilzetten.’ Kan je je hierin vinden? Christophe Annys Ongetwijfeld. Mijn drang is groot om iets achter te laten, om wat te betekenen voor iemand. Bevestiging opzoeken zoals zovele kunstenaars op sociale media, ga ik niet doen.
Kunstpoort TOT SLOT Mocht je één dagje mogen samenwerken met een kunstenaar om een gezamenlijk kunstwerk te scheppen, aan welke kunstenaar denk je dan? Christophe Annys Ik weet het echt niet. Veel kunstenaars zijn ego trippers dus makkelijk zou dat niet worden, misschien een kunstenaar met een andere discipline? Een performer lijkt me het meest geschikt omdat een performance niet blijvend is en vluchtig, als een soort tegengewicht voor mijn beeldhouwwerk.
Bij het verlaten van het atelier van kunstenaar Christophe Annys besluipt me deze gedachte. Veel kunst van nu en van vandaag zal vergeten worden. Niet omdat het slechte kunst is, maar omdat niemand erbij stilstaat. Hier woont een kunstenaar die werkt aan een oeuvre waarin alle werken in relatie staan tot elkaar. Het is een coherent geheel, het ene werk wekt associaties op aan een ander, wat vorm, materiaal en vooral wat inhoud betreft. Hier woont een kunstenaar met visie en betrokkenheid tot de maatschappij, een kunstenaar van deze tijd. In de luwte werkt hij verder, verlangend om zijn werk te tonen. Wie weet laat hij kunst na, om het met de woorden van Antony Gormley te zeggen, ‘die aantoont dat de mens toch de tijd weet stil te zetten’. Ik wens hem een oeuvre dat niet verdwijnt op de bodem van de geschiedenis, een oeuvre dat hem vereeuwigt. Zijn kunst houdt in elk geval deze gedachte levendig.
Kunstexpo Autisme van A tot Z is een gratis tentoonstelling die de unieke talenten en perspectieven van mensen op het autistisch spectrum in de schijnwerpers zet. Elk kunstwerk weerspiegelt de rijke diversiteit en complexiteit van het spectrum en toont aan dat autisme een bron van creativiteit en unieke schoonheid kan zijn. Deze expo nodigt uit om de wereld door een andere lens te bekijken en de prachtige diversiteit van het menselijk brein te vieren. De kunstexpo is een realisatie van Mind-Z in samenwerking met Auticity. Het evenement kadert binnen een reeks projecten rond Autismevriendelijk Mechelen.
Waar? Lumière (de expo bevindt zich op de bovenverdieping) Frederik De Merodestraat 28 2800 Mechelen
Wanneer? Tijdens de Autism Awareness Month april 2024. De kunstexpo is dagelijks te bezoeken van 3 april 2024 tot en met 30 april 2024 tussen 14 en 22.30 uur. Het gebouw is elke dag open, ook tijdens vakanties en op zon- en feestadagen.
Greet presenteert een reeks werken met koppen, portretten, figuren. Haar schilderijen verhouden zich als dragers voor het thema ‘ontmoetingen in het park’.
Het park is een plaats waar mensen elkaar tegenkomen, maar ook een decor van blikken, stilzwijgend taxeren, echte gesprekken, wegkijken, negeren, … Een plek van vele gedachten tussen het groen, bevrijdend, prikkelend, beladen, losgelaten onder de bomen en weer opgezogen in een andere formule. Greet Gemis presenteert een reeks van figuratieve schilderijen. Zij is gefascineerd door de mens en zijn relaties. Hiertoe nodigt zij uit om te kijken, trager, opnieuw en rustig te aanschouwen. Zijzelf wil toekijken van op de zijlijn en zoekt steeds naar een eigen textuur om ongedwongen te schilderen. De toetsen rangschikken zich schetsmatig in de kleuren tot een expressief karakter in een bevreemdende omkadering. Deze zoektocht naar een eigen taal vervalt in een wisselwerking van tekortkomingen en nieuwe mogelijkheden. Onvermijdelijk dringt er zich vanuit professionele hoek een vermenging op door de passie voor kunst en de job van niet verbaal therapeute. Door haar werk in de psychiatrie creëert zij een omgeving om via de kunst kwetsbare mensen artistiek te prikkelen en zo kwaliteiten verder te ontplooien. Levensgrote figuren tonen zich niet louter als illustratie maar vormen een beeld van onze gemengde samenleving .
kunstpoort 