Niettegenstaande de ‘paaspauze’ zoals de korte verstrenging van de lockdown anno 2021 werd gedoopt en de restricties die eruit voortvloeiden, liet OPENDOEK de jongeren met interesse voor theater niet in de kou staan.
JongDOEK zou tijdens de paasvakantie 2021 voor het eerst de Theaterstudiewijzer organiseren in samenwerking met De nieuwe spelers en Arenberg. Door de gevolgen van de coronapandemie ging men op zoek naar een alternatief. Het werd een boeiend tweedaags online programma met docenten en acteurs die al hun geheimen prijs gaven aan een bijzonder geïnteresseerd publiek van jongeren die er hun werk van willen maken om een theater-carrière uit te bouwen.
Het programma
Maandag, 12 april waren docenten Geert Belpaeme van het KASK- Gent en Tine Van Aerschot van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en acteur Tijmen Govaerts van de partij.
Dinsdag, 13 april was het de beurt aan Hendrik De Smedt (opleidingshoofd RITCS Drama – Brussel) en de actrices Els Olaerts (docent LUCA Drama – Leuven) en Violet Braeckman (actrice).
We hadden het geluk deze laatsten aan het woord te horen en waren onder de indruk van de openhartigheid waarmee ze de aanwezigen wisten te raken.
Els Olaerts bracht haar verhaal over hoe ze de keuze voor een theater loopbaan maakte, de obstakels die ze daarbij te verwerken kreeg en de impact van die keuze op andere aspecten van haar leven. Het werd een waar pleidooi voor theater.
Violet Braeckman schetste de weg die ze aflegde in haar zoektocht naar de theaterschool die best bij haar paste, hoe de toelatingsproeven georganiseerd waren en hoe men zich daar best op kan voorbereiden. Hoe een monoloog als onderdeel van de toelatingsproef voorbereiden, en hoe een carrière starten na de theaterstudie waren eveneens onderwerpen die ze haarfijn uit de doeken deed.
Lessons learned uit de sessies met Els en Violet
Zoveel mogelijk scholen bezoeken is een uitstekende manier om zo de instelling te vinden die best aanleunt bij je persoonlijkheid en voorkeuren. Iedere school heeft immers een eigen aanpak, zowel in het selecteren van studenten als in de organisatie van het lessenpakket. Mocht je afgewezen worden na het afleggen van een proef, aarzel niet om contact te nemen met de organisatie en uitleg te vragen, probeer zoveel mogelijk te relativeren en aarzel niet om opnieuw te beginnen.
Als voorbereiding op de toelatingsproeven is het, bij gebrek aan inspiratie, zeker niet mis om contact op te nemen met de school en te vragen of men iets kan aanraden. Je tekst kennen, ook de scènes en situaties, en, last but not least, een zekere schaamteloosheid aan de dag durven leggen zijn belangrijke aandachtspunten in deze voorbereiding. Hulp bij het vinden van een geschikte monoloog vind je op het internet, in de bibliotheek van OPENDOEK of via contacten met bv. afgestudeerden.
Om na je studie in de acteerwereld aan bod te komen is het belangrijk om tijdens de opleiding de praktijk reeds in te duiken, jezelf op de kaart te zetten, een netwerk uit te bouwen en stages te lopen bij toneelgezelschappen of op de filmset.
In het begin is het geen schande om in te gaan op zoveel mogelijk aanbiedingen, daarna kan je kieskeuriger worden, bijvoorbeeld door die stukken te selecteren waaraan je plezier kan beleven. Tot een vast theatergezelschap behoren, hier in België, is niet mogelijk, eenvoudigweg omdat ze niet meer bestaan.
De eerste editie
De eerste editie van Theaterstudiewijzer werd door de coronapandemie al direct een ware uitdaging voor de organisatoren waardoor de gedroomde workshops ‘in levende lijve’ plaats moesten ruimen voor een online-versie.
Een online-versie gaf de mogelijkheid het concept uit te testen en na te gaan of er belangstelling was voor een bundeling van enkele scholen. Het is immers niet enkel de school die de leerlingen selecteert, het is ook de leerling die een school kiest. Het gaat hier om een ‘match’ in twee richtingen, een keuze waarvan de kandidaat-cursisten zich bewust moeten zijn.
Er werd beslist om dit jaar de nadruk te leggen op het ingangsexamen en het kiezen van een theaterschool.
De nieuwe spelers biedt als vooropleiding in theater een traject aan van 9 maanden waarvan één maand wordt besteed aan kennismaking met Vlaamse theateropleidingen. Jongeren die van theater of acteren hun beroep willen maken maar niet direct de stap zetten of de weg vinden naar een geschikte theateropleiding kunnen op die manier een vooropleiding volgen.
In het verleden werden docenten, opleidingshoofden en coördinatoren drama-opleiding uitgenodigd om hun school te komen voorstellen en een workshop te geven zodat aanwezigen een idee kregen van hun filosofie en werkwijze. Voor de Theaterstudiewijzer werd deze methodiek overgenomen om tot een selectie docenten en onderwerpen te komen.
De sprong in het onbekende
Tijdens de jaarlijkse zomerstages zijn er telkens vragen over het ingangsexamen maar is er niet altijd de tijd en ruimte om dit onderwerp uit te diepen. Het is bovendien niet voor iedereen mogelijk om het traject van 9 maanden te doorlopen, waarvoor de plaatsen sowieso beperkt zijn. Daarom werd in samenwerking met De nieuwe spelers een korte opleiding uitgewerkt, toegankelijk voor een grotere groep en aangepast aan de noden van de deelnemers. Aandacht hierbij bleef gaan naar jongeren met diverse achtergronden, ook uit niet geprivilegieerde milieus, om hen zelfvertrouwen en bagage mee te geven om de stap naar theater te kunnen zetten.
De organisatie kon ook rekenenen op veel enthousiasme bij de docenten en sprekers. De laagdrempeligheid zorgt voor een meer gediversifieerde instroom in de scholen wat door deze laatsten als positief wordt ervaren.
Online
De beslissing over de annulatie van jeugdactiviteiten in de paasvakantie omwille van de pandemie kwam erg laat en annuleren was geen optie. De organisatoren wilden de reeds geregistreerde deelnemers immers niet teleurstellen, zeker niet in de heersende moeilijke periode door de lockdown. De theaterworkshops werden wel geschrapt omdat een digitale versie ervan in het verleden niet de verhoopte resultaten gaf. Het werd een meer informatieve opleiding gespreid over 2 dagen in plaats van 5. Ook het feit dat de leeftijdsgrens voor deelname verlaagd werd naar 16 jaar trok nogal wat jongeren van het vijfde middelbaar aan. Zij hebben nog een jaar de tijd om zich rustig voor te bereiden, een positief element dat zeker wordt meegenomen naar de toekomstige versies van de Theaterstudiewijzer.
Opvallend was dat de deelnemers uitsluitend meisjes waren. Het is een feit dat vormingsactiviteiten voor jongeren vooral door meisjes worden bijgewoond. Ook leeftijd en schoolomgeving kunnen beïnvloedingsfactoren zijn. Nochtans is het amateurtheater-gezelschap samengesteld uit 50/50 jongens en meisjes. Bovendien is de theaterwereld voornamelijk een mannenwereld en de shift naar meer vrouwelijke aanwezigheid is een welgekomen evolutie.
Toekomst
Er wordt nog een uitgebreide evaluatie gepland maar één ding is nu al duidelijk: de deelnemers vormden een bijzonder aandachtig publiek, niettegenstaande de waarschijnlijk ‘zoveelste’ online activiteit en vonden het boeiend om alles op een rijtje te zien in een samengebalde versie. Dit en andere punten die uit de uitgebreide evaluatie naar boven zullen komen, worden meegenomen voor de organisatie van het evenement in 2022 dat dan hopelijk een fysieke gebeurtenis wordt met overnachting, voorstellingen met nabeschouwingen, open lessen en feedbacksessies.
De geplande zomerstages van JongDOEK en De nieuwe spelers gaan door zoals gepland en richten zich meer bepaald op een breed publiek met passie voor theater.
Ook de zomerstage van OPENDOEK, in samenwerking met De Singel en het Conservatorium gaat door en richt zich op 3 afstudeerrichtingen van het Conservatorium: woordkunst, kleinkunst en acteren. Verder zullen er deze zomer nog heel wat ‘coronaproof’ voorstellingen plaatsvinden.
https://www.denieuwespelers.be
https://www.opendoek.be/jongdoek/home
Magda Verberckmoes Interview en Tekst
kunstpoort 