De succesvolle virtuele Schrijfdag 2021 Creatief schrijven is een tijdje achter de rug. Het virtueel gesprek met klimaatdichteres Moya De Feyter zindert nog na. Wat is en wat kan een klimaatdichteres doen voor onze ecologische noodtoestand? Moya De Feyter gaf me antwoord op klimaatgerichte vragen. Zij is de initiatiefneemster en frontvrouw van de Klimaatdichters. De Klimaatdichters zijn een groep Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars die via de poëzie ijveren en actievoeren voor een beter klimaat.

Kunstpoort Hoeveel leden telt Klimaatdichters, wie zijn ze, welke leeftijdscategorie is er vertegenwoordigd?
Moya De Feyter We bestaan 1 jaar en tellen voor het ogenblik 192 leden uit Vlaanderen en Nederland, van alle leeftijden.
Kunstpoort Dit kan je lezen op de site https://www.klimaatdichters.org/
Onder de klimaatdichters bevinden zich natuurlyrici, dystopische dichters, milieuactivisten, permacultuurtuiniers, bosdichters, bezorgde grootouders, groene oproerkraaiers, klimaatspijbelaars, zenboeddhisten, biologen, vogelspotters, klimaatliteratuurwetenschappers, plattelandsdichters, natuurvoedingverkopers, ecofeministen, jeugddichters, dichters die voor jongeren dichten, voor een doelpubliek van eender welke leeftijd, …

Kunstpoort Kan men kunst inzetten als middel voor het bereiken van een maatschappelijk doel. Is dit wel de taak van een kunstenaar? Moet kunst maatschappelijk of tijdsgebonden zijn? Zijn kunstenaars verplicht om klimaatkunst te maken?
Moya De Feyter Tijdens mijn studies letterkunde speelde de kunstopvatting L’art pour l’art een hoofdrol. Artistieke en/of esthetische kwaliteiten hadden voorrang. Kunst, de letterkunde in mijn geval, diende niet om een maatschappelijke problematiek aan te kaarten. Kunst met een doel beschouwde de literaire wereld niet als kwaliteitsvol. In feite hebben schrijvers zich altijd uitgelaten over wereldproblemen. Literatuur is telkens een reactie op wat er gebeurt in de werkelijkheid. Het is wel zo dat het een hele tijd not done was. Nu lijkt men aan te moedigen dat een schrijver zich in het debat mengt  en een standpunt inneemt.

Kunstpoort Redden we het klimaat door er kunst over te maken. Waarom geen plastic ruimen, werken in een opvangcentrum voor gestrande zeehonden…?
Moya De Feyter Ik heb een diep respect voor praktische activisten die afval ruimen, bomen planten of voor dierenrechten strijden. Zelf ben ik geen barricadespringer, niet handig of erg ondernemend. Mijn sterkste wapen is de taal, de poëzie. Poëzie is wat ik het best kan inzetten om iets in beweging te brengen. De Klimaatdichters zijn ondernemend en stuurden een brief naar 10 politici! “Wij komen in actie, u ook?” Van klimaatmoeheid naar klimaatmoedigheid!!! … Kortom, wij vragen actie, laat de symboliek maar aan ons. Zelf ben ik één van de coördinatoren van diverse projecten. We koppelen de juiste dichters aan het juiste project. Dat is meteen de reden waarom ik minder tijd heb om te schrijven. Zo komt er gedurende de maand mei een Klimaatdichters podcast serie op Sound Cloud. Een woordkunstenaar leest een thema gedicht voor en gaat in gesprek met een wetenschapper. Een architect, psycholoog, bioloog… staan garant voor een boeiend gesprek. Ook gedichtwandelingen zijn gepland gedurende de maand mei.

Kunstpoort Welk genre of medium is volgens jou het meest geschikt om een complex en weerbarstig verschijnsel als klimaatverandering te verbeelden en waarom? Zijn schilderkunst, beeldende kunst niet toegankelijker dan poëzie?
Moya De Feyter Artistieke disciplines vullen elkaar aan, treden in dialoog. Het klopt dat meer mensen geïnteresseerd zijn in beeldende kunst dan in poëzie. Dit is net onze uitdaging: de klimaatpoëzie naar een groter publiek brengen.

Charlotte Peys maakte ontzettend mooie illustraties voor de dichtbundel Zwemlessen voor later

Een noodkreet voor de aarde,
een ode aan de natuur,
een pleidooi voor omwenteling

foto omslag @ uitgeverij Vrijdag
illustratie cover @ Charlotte Peys

Zo had je ook de literaire multidisciplinaire avond -Liederen voor het leven- een combinatie van poëzie, muziek en illustraties. Het evenement stelde door klimaatverandering bedreigde dieren, planten… in de kijker. Deze aardbewoners krijgen zo een stem. Klimaatdichters lazen hun poëzie voor.  Ondertussen kon je illustraties van Babette Wagenvoort op een scherm bekijken. Zie link https://buff.ly/3mFQ0fo

Kunstpoort Met de opbrengst van de dichtbundel -Zwemlessen voor later- steunen jullie een buitenlands project One World Tree Planting, een project dat zich bezighoudt met het aanplanten van nieuwe bomen en het herstel van bestaande bossen in onder andere Oeganda. Ook hier is er tekort aan natuur, aan bossen, aan bewustwording. De vele wandelaars in de natuur in deze coronatijd hebben geen respect voor de natuur. Mountainbikers terroriseren de bossen, planten en paddenstoelen verdwijnen. De diversiteit vermindert. Proberen jullie in de toekomst iets te betekenen in België, Vlaanderen?
Moya De Feyter Het door ons gesteunde project is in het leven geroepen door een vlaming. Antwerpenaar Herman De Greve is initiatiefnemer van One World Tree Planting. Het ingezamelde geld gaat naar klimaatactivisten in het zuiden. We kozen voor dit project omdat in een land als Oeganda al veel concrete gevolgen van klimaatverandering merkbaar zijn. Bepaalde regio’s geraken zo stilaan onbewoonbaar. De situatie is daar urgenter dan hier. Natuurlijk willen wij in België graag samenwerken met organisaties als Natuurpunt of Bos +, dat sluit elkaar niet uit.

Kunstpoort ‘Zwemlessen voor later’ is een bundel vol klimaatgedichten van jonge honden (Babeth Fonchi, Yousra Benfquih en Jens Meijen) en oude rotten in het vak (Ilja Leonard Pfeijffer, Bart Moeyaert en Vrouwkje Tuinman).
Moya De Feyter over de titel. ‘De titel kan een negatieve connotatie dragen: alles moet eerst onder water lopen voordat er effectief gehandeld wordt. Maar het gaat verder dan dat. Als we praten over een later, dan veronderstellen we dat er een later is en dragen we dus in zekere zin een optimistisch toekomstbeeld uit, want veel mensen hebben dat later al lang opgegeven. Wij willen geloven in een toekomst waarin de wereld ten goede is veranderd, maar daar hebben we wel wat zwemlessen voor nodig.

Kunstpoort Wat mogen we de komende maanden, jaren nog verwachten van de Klimaatdichters?
Moya De Feyter We werken tegenwoordig samen met Poetry International, Rotterdam. Voor hen organiseren we een debat en een poëzieavond. Gedurende mei, juni en juli treden klimaatdichters op tijdens buitenactiviteiten in Brugge en Genk. Er komt een samenwerking met het Gezellehuis rond de eco poëzie van Guido Gezelle. Eind augustus vindt een internationale residentie plaats in Oosterbeek, Nederland. Vertegenwoordigers van de Britse Poets for the Planet, de Duitse Poets for the Future en de Klimaatdichters laten zich in Oosterbeek verleiden tot nieuw werk. Nog meer afleveringen van de Podcast ‘Redden wat je raakt’ zijn voorzien. Avonden rond bedreigde dieren en planten zetten we op touw. En wellicht nog zoveel meer. De klimaatdichtersprojecten waaieren verder uit.

Info over de klimaatdichters

https://www.facebook.com/klimaatdichters
https://www.klimaatdichters.org/

Over Moya De Feyter

Frontvrouw Klimaatdichters
Moya De Feyter (1993) schrijft theaterteksten, proza en poëzie.

dichtbundel Tot iemand eindelijk, 2018
Uitgeverij Vrijdag
Met -Tot iemand eindelijk- was Moya De Feyter genomineerd voor de Poëziedebuutprijs Aan Zee.

dichtbundel Massastrandingen, 2019
Uitgeverij Vrijdag
Moya De Feyter wint de
J.C. Bloem-poëzieprijs 2021 met haar dichtbundel Massastrandingen.
http://moyadefeyter.be/

tekst Kathleen Ramboer
foto’s covers
@uitgeverij Vrijdag
foto Moya De Feyter
@ Jeyda Yagiz