Kunstenares Anaïs Van Goethem werkt in haar leefruimte. Op de drempel van haar appartement word ik meteen getroffen door een zekere soberheid, ook kenmerkend voor haar oeuvre. De zon overspoelt het atelier/appartement met licht, het balkon nodigt uit tot een buiten gesprek, ideaal in dit corona tijdperk.

Kunstpoort Welke kunstopleidingen volgde je?
Anaïs Van Goethem Ik volgde vrije grafiek aan Sint-Lucas – LUCA, School of Arts, te Gent. Later volgde een lerarenopleiding, een cyclus modeltekenen en non-toxische grafiek aan het DKO Gent.

Kunstpoort Heb je de liefde voor de kunst en je kunstgevoel met de paplepel meegekregen?
Anaïs Van Goethem Mijn ouders waren niet artistiek, niet creatief en hadden totaal geen interesse in enige vorm van kunst. Ik was een buitenbeentje. Als kind zocht ik schoonheid. Het esthetische trok mijn aandacht. Mijn vader had een voorliefde voor sport, de sporttak waar ik als kind geboeid en vol verwondering naar keek was kunstschaatsen. Van kleins af tekende ik enorm graag en veel. In een vroege herinnering tekende ik op 9jarige leeftijd een stripverhaal.

Kunstpoort En is dat bewaard gebleven?
Anaïs Van Goethem Neen

Kunstpoort Wat heeft je getriggerd om vrije grafiek te studeren?
Anaïs Van Goethem Ik heb een omwegje gemaakt langs de functionele grafiek. Volgens mijn ouders bood deze afdeling meer toekomstperspectief, meer werkzekerheid. Op een dag kwam ik in het atelier van de vrije grafiek terecht. De werkruimte en de sfeer die er heerste deden me de stap zetten naar vrije grafiek. Een pluspunt: de traditionele technieken zoals diepdruk, vlakdruk en hoogdruk werden je aangereikt. Ben ik geschikt om in opdracht te werken? Ik denk het niet.

Kunstpoort Je kunstenaar carrière startte je als graficus, etser. Nu ben je vooral gefocust op gewassen inkttekeningen. Van waar deze verandering van techniek?
Anaïs Van Goethem Vrije grafiek is enorm arbeidsintensief, omslachtig. Ik beoefende en beheerste de mezzotint*. Deze techniek vergt een zware fysische inspanning. Etsen kan je ook moeilijk thuis. In de praktijk heb je een gemeenschappelijk atelier nodig. Bij een mezzotint heb je honderden uren werk en het eindresultaat blijft onzeker. Dit staat in schril contrast met wat ik nu doe: na een tijdje werken aan mijn keukentafel, ligt een tastbaar eindproduct voor mijn neus. Lang en heel graag heb ik geëtst, het was tijd voor iets anders.
*mezzotint: Bij de mezzotint wordt eerst de hele koperplaat geruwd met een zogenoemd wiegijzer (berceau), een instrument met een waaiervormige, gekartelde kop die rijen putjes en braam op de koperplaat achterlaat. Op het min of meer ruwe oppervlak hecht de inkt. Om een voorstelling aan te brengen worden sommige delen van de geruwde plaat met een schraapijzer (polijststaal) glad gemaakt. Op die plekken pakt de inkt niet meer evenredig en ontstaan dus bij de afdruk de lichte partijen. Zo is het mogelijk om verschillende grijstonen, ofwel halftonen, te bereiken, vandaar de naam mezzo (half) tint.

Kunstpoort Waar haal je ideeën voor de locaties van je tekeningen? Maak je schetsen of sla je de plaatsen op in je hoofd?
Anaïs Van Goethem Film stills of zelfgemaakte foto’s vormen het vertrekpunt. Vooral licht en sfeer is belangrijk. Ik werk spontaan en heel direct, een tekening vooraf komt er niet aan te pas. Het visuele primeert, niet een idee. De kijker mag mijn gewassen inkttekeningen vrij interpreteren, zelf stel ik geen thema voorop.

Kunstpoort De personages op je werken zijn vaag geschilderd, geen herkenbare gezichten, enkel silhouetten. Wat wil je hier mee suggereren?
Anaïs Van Goethem Ik schilder geen individuele portretten maar de universele mens, de existentiële toestand van de mens.

Kunstpoort Als er iets fout loopt bij het schilderen met inkt is dat moeilijk te corrigeren, vandaar mijn vraag: “Laat je veel aan het toeval over”?
Anaïs Van Goethem Het toeval mag zeker een rol spelen. Ik hou van een wisselwerking tussen sturen, controle hebben en het materiaal zijn ding laten doen. Een vlek kan een meerwaarde betekenen.

Kunstpoort Eén van de problemen van een kunstenaar is wanneer hij 100% geconcentreerd bezig is, kunnen beslissen: ik stop er mee. Het werk is af. Vooral met deze gewassen inkttechniek lijkt me dit het geval. Heb je daar problemen mee of weet je feilloos wanneer er een punt achter te zetten?
Anaïs Van Goethem Daar heb ik geen moeite mee. De tekening laat ik rusten, neem er afstand van en berg ze veilig op in een kast om later opnieuw te bekijken, of ik hang die op. Soms neem ik een foto van mijn werk, bekijk de gewassen inkttekening op het scherm van mijn computer en wonder boven wonder vaak constateer ik dan wat nog beter kan. Achterafcorrecties komen meermaals voor.

Kunstpoort Ben je hoofdzakelijk met de gewassen inkttekeningen bezig of wissel je af met andere technieken?
Anaïs Van Goethem Ik concentreer me tegenwoordig op de gewassen inkttechniek. Wie weet waag ik me ooit aan gouache.

Kunstpoort Als etser werkte je met zwartwit effecten. Nu sluipt een compleet gamma aan grijstinten in je inkttekeningen.  Een zekere ‘tristesse’ hangt over je werk. Heb je nooit behoefte aan uitbundige kleuren? Is dit intuïtief of heb je nagedacht over het niet gebruik van kleur? Denk je ooit je te wagen aan spetterende zomerse kleuren?
Anaïs Van Goethem Ik heb weinig behoefte aan een hevig coloriet. In het verleden schilderde ik wel aquarellen in kleur.

Kunstpoort Je etsen maakte je op klein of middelgroot formaat. Ook je tekeningen zijn niet zo groot. Wat is de reden? Tijdsgebrek, plaatsgebrek of leent je onderwerp en je technieken zich niet voor grote formaten?
Anaïs Van Goethem Grotere formaten vragen een serieuze investering bij het inkaderen. Daar komt nog bij dat ze veel plaats innemen. Kleinere werken bereiken een groter publiek. Niet iedereen kan zijn wanden voorzien van gigantische creaties.

Kunstpoort Meestal putte je voor je etsen, schetsen, tekeningen inspiratie in de natuur. Net nu iedereen terug naar de natuur wil, ben je van koers veranderd en maak je sfeervolle inkttekeningen van verlaten ruimten. Is dit bewust of toevallig?
Anaïs Van Goethem Ik wandel minder vandaar dat de natuur tegenwoordig visueel afwezig is. Thema’s van 30 jaar geleden zoals figuren voor een raam, pik ik vandaag de dag terug op. Dit thema diep ik nu meer uit in een serie. Ik hou ook van zijwegen. Dansende figuren uit de Roaring Twenties swingen tegenwoordig op mijn witte blad. Ik sluit niet uit dat dit side project tot een hoofdweg leidt. Laatst las ik dat deze Roaring Twenties na het coronatijdperk aan een heropleving toe zijn. Op automatische piloot werken moet ten allen tijde vermeden worden. Een kunstenaar is verplicht zijn eigen uit te dagen,

Kunstpoort Een kunstenaar registreert vaak onbewust zijn eigen tijd. Heeft dit coronatijdperk rechtstreeks invloed op je kunst, op de inhoud, sfeer, techniek of productie?
Anaïs Van Goethem Deze corona periode heeft wel degelijk invloed op mijn werk. Night en Inside zijn thema’s waar ik voor de pandemie al mee bezig was. Deze sluiten nu wonderwel aan bij deze bizarre tijd. De kijker ervaart nu nog sterker een gevoel van eenzaamheid en verlatenheid bij mijn series Night en Inside. Mijn werk Night XVII, een omhelzing spreekt boekdelen.

Kunstpoort Maak je dwangmatig kunst? Of moet je jezelf opladen om aan een werk te beginnen?
Anaïs Van Goethem De drang om kunst te creëren heb ik altijd. Kunst scheppen in mijn cocon geeft me een gevoel van vrijheid. Het is een constante in mijn leven, het enig dat ik kan doen zonder te moeten rekening houden met iemand anders of bepaalde factoren. Deze cocon brengt rust en geeft zin aan mijn leven.

Kunstpoort Word je visueel beïnvloed door een kunstenaar? Voor wie heb je bewondering?
Anaïs Van Goethem Heel wat kunstenaars dragen mijn bewondering weg: Jean-Baptiste Corot, Pierre Bonnard, Giorgio Morandi, de Vlaamse primitieven, het ingetogen werk van Vilhelm Hammershøi. Op instagram volg ik enkel opmerkelijke illustratoren: https://www.instagram.com/carolinewalkerartist/
https://www.instagram.com/joannaconcejo/
https://www.instagram.com/alice.wellinger/
https://www.instagram.com/isa.sauv.peinture/

Kunstpoort Zelf ben je iemand die belang hecht aan een perfecte technische uitvoering. Dat straalt je werk toch uit. Je etsen getuigen van vakmanschap. Het actuele kunstgebeuren is vaak toegespitst op inhoud, het vakmanschap komt op de tweede plaats. Wat is je mening hierover?
Anaïs Van Goethem Ook onder de conceptuele kunstenaars tref je meesterschap. Zolang de conceptuele kunst, esthetisch, technisch knap of met zorg gemaakt is, heb ik er niets op tegen. Zo is het werk van de Iraanse activiste Neshat Shirin, fotograaf, film- en videokunstenares, niet alleen inhoudelijk sterk maar ook heel verfijnd.

Kunstpoort Je maakt tijdloos werk. Vind je dat zelf ook? Het werk dat je nu maakt zou je dat ook tien jaar geleden kunnen gemaakt hebben? Of had je je grafische periode nodig om tot dit te komen?
Anaïs Van Goethem Ik volg geen enkele trends, ik geniet van mijn vrijheid. Nu is er een tendens naar figuratieve kunst waar mijn werk bij aansluit.
Wat voorafging speelt zeker mee. Zo maakte ik voor mijn mezzotint landschappen voorstudies in inkt. Gewassen inkttekeningen blijven een constante in mijn werk.

Kunstpoort Je hebt blijkbaar geen tentoonstelling nodig om in stilte verder te werken. Je bent niet aan een galerie verbonden, zo kan je de kunst maken die je wil. Mis je soms de respons niet van de toeschouwer of kunstliefhebber? Wil je niet vaker tentoonstellen?
Anaïs Van Goethem Bij tentoonstellen heb ik een dubbel gevoel. Nu kijk ik ongedwongen en onbevooroordeeld naar mijn eigen werk. Feedback beïnvloedt je werk. Dat kan zowel positief als negatief zijn.

Kunstpoort Tot slot. Heb je tentoonstellingsperspectieven? Toekomstplannen?
Anaïs Van Goethem Een groepsexpo zou ik wel zien zitten. Misschien organiseer ik na het corona tijdperk een atelierbezoek voor vrienden, collega’s, kennissen…

Kunstpoort Hou ons zeker op de hoogte. Je sfeervolle kunst roept heel wat gevoelens bij ons op vooral in deze corona tijd.

INFO