2 generaties 2 kunstenaars
Jean De Groote (64jaar) en Emma Van Roey (26jaar), namen plaats aan mijn tafel in De Krook, de stadsbibliotheek van Gent. De Krook staat symbool voor kennis en cultuur, een ideale plaats voor onze ontmoeting. Het beeld ‘De passanten’ van Michaël Borremans op het Maria Makebaplein fungeerde als meeting point.
Een clash tussen 2 generaties is het niet geworden maar wel een constructief gesprek. Boeiend hoe beide elkaars gedachten volgden en die in elkaar vloeiden.
Kunstpoort Ik ontdekte deze tekst over ‘De Passanten’: ‘Het beeld van Michaël Borremans is samengesteld uit 4 figuren die de hoofden letterlijk bij elkaar steken. Ze hebben verschillende achtergronden en vertonen imperfecties. Het is een symbool voor het doorgeven van kennis en informatie. De kunstenaar heeft de beelden met de hand beschilderd met zijn specifieke schilderstijl.’
Zijn jullie het hier mee eens? Hebben jullie een menig over dit beeld?
Emma Deze tekst is wat algemeen en kan op vele sculpturen van toepassing zijn.
Jean Voor mij is dit een beeld zonder inhoud enkel met een verhaaltje. Ik hou er niet van.
Kunstpoort Graag jullie mening over werk in de publieke ruimte, een noodzakelijk kwaad?
Emma Het is belangrijk dat burgers in contact komen met kunst in een alledaagse setting. Vaak poot een gemeentebestuur die werken ergens ondoordacht neer. Zo zie je miskleunen opduiken zoals De koningin van de Schelde van Peter Bijls aan de rotonde te Eine.
Jean Het was een trend in de jaren 90 rotondes aan te leggen en op elke rotonde moest en zou er kunst komen: immense metaalsculpturen, een hulde aan en artistieke interpretaties van de streek… Er is een wildgroei, een overaanbod. De meeste werken zijn opvulling. Essentieel is een degelijk selectie comité. Waarom ook niet de burger, de belastingbetaler, een stem geven? Ik vind het kortom volksverlakkerij.
Jean De Groote
Kunstpoort Ik weet niet of jullie weet hebben van elkaars werk. Zelf voel ik een zekere verwantschap. Het ademt eenzelfde sfeer uit. Jean je schildert eenvoudige objecten, stoel, tafel, lamp, een lint…. Eén van je thema’s is trouwens ‘the essence of things’, een object is niet zomaar een ding maar een voorwerp met een eigenheid. Je hecht belang aan de stilte. Je atelier is voor jou een monnikencel, ‘une histoire de solitude’. Emma jij gebruikt eenvoudige materialen: zand, hout, textiel…. Deze staan symbool voor vergankelijkheid, stilte, er is het contrast tussen ruw en zacht…
Vinden jullie zelf ook dat er raakvlakken zijn?
Emma Inderdaad, ik herken mezelf in de manier van werken van Jean. Ik kan niet constant omringd worden door mensen. Ik sluit me op, niemand mag me storen.
Jean Noodzakelijk om mijn kunst te creëren is onthechting. Eenvoudige voorwerpen zoals een tas, lamp, stoel, bril… schilder je niet zomaar. Schilderen is contemplatie.
Emma Werken zonder nadenken levert hapklare kunst zoals de schilderijen van Michaël Borremans, kunst zonder diepte.
Emma Van Roey – foto: Daphne Mulder
Kunstpoort Jean ik veronderstel dat je een plaatsje in het MSK, SMAK of een ander museum ambieert. Emma, als jonge kunstenares was je al te zien in het SMAK. Vind je jou jonge carrière daarom nu al geslaagd? En Jean waarom zou je het fijn vinden je werk aan een muur van een gerenommeerd museum te zien. Wat doet dat met een kunstenaar?
Emma Wim Lambrecht, directeur van Lucas School of art, organiseerde een tentoonstelling in het SMAK en koos een werk van mij voor de tentoonstelling. Er is geen enkel contact uit voortgevloeid. Door onze samenwerking heb ik wel nog een band met de mede exposant Hannelore Van Dijck. Zo belangrijk is het dus niet.
Jean Het is aan de curatoren van het SMAK om je op te volgen en voor feedback te zorgen. Werk in een museum staat prachtig op je cv, niets meer en niets minder. Wie achter je werk staat is cruciaal. Jan Hoet bewonderde mijn werk, dat was pas een grote stimulans.
Kunstpoort Vinden jullie de exuberante bedragen die een kunstkoper betaalt voor sommige werken verantwoord?
Jean Niet correct.
Emma Belachelijk. Mijn werk is trouwens moeilijk verkoopbaar. Ik verkocht wel reeds aan een verzamelaar.
Kunstpoort Zouden jullie het fijn vinden in één of andere privécollectie te vertoeven zoals de schilderijen van Luc Tuymans in de collectie van verzamelaar en ondernemer Francois Pinault
Of is dat een vergiftigd geschenk?
Emma Natuurlijk.
Jean Vanzelfsprekend.

Kunstpoort Vinden jullie het noodzakelijk de grenzen over te steken? Of geef je de voorkeur je publiek, kopers te kennen. Heb je behoefte aan internationale interesse?
Jean Als het een goede tentoonstelling is, graag. Tentoonstellen op een slechte locatie, een frituur, haalt je werk naar beneden. Een kunstenaar heeft tenslotte bevestiging nodig. Je kunst moet worden gezien. Als oudere kunstenaar vind ik het mijn taak jonge kunstenaars op te sporen en aan te bevelen. Zo ontdekte ik de rapper Omar Pluymers. Kunst is tegenwoordig marketing. De essentie van de kunst verdwijnt. Door management zijn Tuymans en Borremans tegenwoordig de meest voorkomende kunstenaars in de media.
Emma Ze hebben macht over de kunstscène en macht spreekt aan. Zelf kan ik me moeilijk managen. Subsidies aanvragen, dossiers aanleggen, lobbyen… dat ligt me niet. Een imago uitbouwen is niet aan mij besteed.
Jean Als je goed bent heb je geen imago nodig. Het zijn slechts would-be kunstenaars die zich een imago aanmeten en vaak extravagant gekleed gaan.
Kunstpoort Lezen jullie kunstrecensies? Beinvloeden recensies de kunstwereld? Kunnen ze een kunstenaar maken of breken? Wat is jullie wapen tegen kritiek?
Emma Het is een vereiste dat kunstenaars recensies lezen. Ik vind het nodig weet te hebben wat anderen over mijn werk denken. Ik pas er wel voor op dat recensies mijn werk niet sturen, dat recensies mijn creaties niet beïnvloeden.
Jean Recensies lees ik ook. Essentieel voor me is wie de recensie schrijft. Als Marc Ruyters zich in magazine (H) ART lovend uitlaat over mijn werk dan betekent dat heel veel voor mij. Kortom je hebt de juiste mensen nodig. Wanneer iemand zegt je schilderij is mooi, dan is dat nietszeggend. Het betekent dat de criticus niets van je werk begrepen heeft.
Kunstpoort Een kunstrecensent opperde de mening dat wat aan een kunstwerk voorafgaat het eigenlijke kunstwerk is. Het tastbare eindresultaat is dan een soort resumé waar vaak het interessante deel van weggespoeld is zoals het zoeken, de twijfels, de vragen, het onderzoek….
Jean Dat is lulkoek.
Kunstpoort Hedendaagse kunst is meestal gelaagd. Moet je een kunstwerk begrijpen? Of mag het mysterie blijven? Je kan het mooi vinden ‘tout court’. In andere disciplines aanvaardt men algemeen de term ‘mooi’ zoals in de muziek.
Emma Niet alles moet je willen verklaren. Ik werk vaak repetitief, naai het ene streepje na het andere, heb je daar een uitleg voor nodig?
Jean Wat duiding kan een vereiste zijn zoals bij het werk van Emma. Je begint met niets en komt tot iets buitengewoons. De schepping mag mysterie blijven. Trouwens goed werk is niet te verklaren of je zou een ziener moeten zijn. Eens verkocht ik een werk aan een veehandelaar, een blauwe stier. Hij vond het mooi en stelde zich geen vragen naar de ziel van het werk. De koper had zelfs niet opgemerkt dat de B van de Belgische spoorwegen als stempel voorkwam op het schilderij.
Kunstpoort Heb je als kunstenaar kennis van kunststijlen, stromingen en periodes nodig om goede kunst te maken?
Emma Dit is een eerste vereiste om een goede kunstenaar te worden. Zelf heb ik superveel interesse in kunst. Het is nodig dat je weet wat in de kunstwereld en wereld omgaat.
Jean Het is een voorwaarde dat staat vast. Zelfs een autodidact heeft nood aan kennis van de kunstgeschiedenis. Zonder voorkennis werk je in het luchtledige en maak je alleen toevalstreffers. Kunstgeschiedenis zou voor 10jarigen moeten worden verplicht. Op Instagram haal ik de werken eruit waar geen kennis achter zit. Die kunstenaars vallen door de mand.
Emma Op mijn school, tijdens het middelbaar onderwijs, doceerde geen enkele leraar kunstgeschiedenis. Iedereen bleek stomverbaasd toen ik meedeelde kunstenaar te willen worden.
Kunstpoort Zijn de sociale media HET middel bij uitstek om je eigen kunst te promoten, te netwerken. Of blijft het oppervlakkig?
Emma Je kan er niet naast. Als kunstenaar heb ik via instagram zelf een overzicht van mijn werk wat handig is. Oppervlakkig? Ja maar je wordt gezien. Ik publiceer enkel op het einde van een project. Het scheppingsproces is een intiem traag proces dat ik afscherm. Andere mensen wil ik daar niet bij betrekken, ik deel het alleen met mezelf.
Jean Curator van mijn volgende tentoonstelling Koen Van Damme is overtuigd van het nut. Vaak heb ik twijfels en bevestiging nodig. Een kunstenaar is een slechte beoordelaar van eigen werk. Instagram helpt de twijfels overwinnen. Wie de persoon is die ‘liket’ is dan een pertinente vraag. Voor jonge kunstenaars is Instagram HET medium naar naambekendheid.
Verder plaats ik de verschillende fases van een schilderij op Instagram. Ook een schilderij in situ, in het atelier tonen helpt om de aandacht te trekken en dwingt de surfer langer te kijken naar je post.

Kunstpoort Welke eigenschappen zijn onmisbaar voor een kunstenaar en voor jou?
Emma Doorzettingsvermogen en interesse in de wereld rondom je zijn essentieel. Zelf heb ik rust nodig om uren na elkaar te werken. Niemand mag me storen. Uiterlijk ben ik kalm maar in mijn hoofd passeren tal van zaken de rubriek.
Jean Zelf kom ik ook over als het rustige type maar innerlijk voer ik een gevecht. Er is de onmogelijkheid weer te geven wat in je zit. Daarom grenst de genialiteit van een kunstenaar vaak aan de waanzin. Ik apprecieer de bewogenheid van een kunstenaar, de verwondering, de vechtlust. Er is zoveel schoonheid op de wereld. Kunst kan de wereld redden! Emma beschouw ik als een filosoof aan het werk.
Kunstpoort Voor welke nog levende kunstenaar hebben jullie bewondering?
Emma heeft wat tijd nodig.
Kunstpoort Het mag ook iemand zijn zonder naambekendheid.
Emma Lieselotte Vloeberghs die spreekt me wel aan. Van de vrienden van het SMAK kreeg ze de publieksprijs Coming people 2018. Ze creëert met haar tekeningen, performances, installaties… een eigen imaginaire bevreemdende wereld; Een wereld die zijn geheimen niet prijsgeeft. Ze behandelt mystieke zweverige thema’s. Telkens opnieuw laat ze de kijker zoekend achter.
Jean Mijn bewondering gaat uit naar Gerhard Richter. Hij is 85 jaar maar blijft een vernieuwer. Elke kunstenaar is schatplichtig aan Richter. Het is een bescheiden man die zich niet voordoet als de GROTE kunstenaar. Voor Walter Swennen heb ik ook veel respect.
Emma De naam Francis Alÿs schiet me ook te binnen.
Jean Die vergat ik nog te vernoemen. Francis Alÿs is uit Antwerpen afkomstig en vestigde zich eind jaren tachtig in Mexico City. Zijn kunst zet aan tot nadenken.
Kunstpoort Tot slot. Beschouw je deze namiddag als ‘verloren tijd’?
Jean Ik heb weinig kans met jonge kunstenaars in confrontatie te gaan, het was een positief gesprek.
Emma Ook ik ben blij dat ik de mogelijkheid kreeg met een oudere kunstenaar van mening te wisselen.
https://www.jeandegroote.com/ instagram @sebastiandmorra
https://www.emmavanroey.com/ instagram @emmavanroey
tekst Kathleen Ramboer
foto Kathleen Ramboer -Jean De Groote – Daphne Mulder – Romy Finke