Poëzie als innerlijke kracht

Op de tweede dag van de week van de amateurkunsten, WAK, woonde KUNSTPOORT de performance POËZIE VERBNDT bij. Deze ging door in de stemmige zolderruimte van het Poëziecentrum op de vrijdagsmarkt te Gent, daar waar het allemaal begon.

‘Poëzie verbindt’ een woordje uitleg

Nerkiz Şahin, dichteres/kunstenares, staat aan de wieg van het project. Graag wil ze jongeren met verschillende achtergronden samenbrengen, verbinden door middel van taal plus woord en tevens de kans bieden met hun talent naar buiten te komen. Het sociale aspect is hier niet onbelangrijk. Nerkiz Şahin: ‘In deze moeilijke tijden vol oorlogsgeweld, terreur en andere negatieve stromingen wil ik aantonen dat kunst hierboven kan staan’.

Het project kreeg vorm toen Yilmaz Koçak en Johan Van Acker, artistieke medewerkers van de Centrale, erbij betrokken werden. Ieder project vraagt om financiële middelen. Gelukkig geloven schepenen Annelies Storms en Resul Tapmaz sterk in artistiek talent en zo zetten ze hun schouders onder ‘Poëzie verbindt’. ‘Poëzie verbindt’ kadert in het nieuwe stadsproject waarbij artistiek talent ondersteuning vindt om eigen projecten te ontwikkelen en door te stromen naar een professionele context.

Gedurende vijf workshops kwamen jongeren met verschillende roots samen om zich te laten verbinden door taal. Vijf verschillende locaties: Poëziecentrum, MIAT, MSK, Sint-Pietersabdij, Huis van Alijn, zetten hun deuren wijd open voor de sessies. Hierdoor werd heden met verleden verbonden. Met hulp van verschillende technieken, afhankelijk van de vijf locaties, werden jongeren vertrouwd gemaakt met taal, poëzie in het bijzonder. David Troch, stadsdichter van Gent, Johan De Vos en Nerkiz Şahin hebben deze jongeren deskundig begeleid.

Een fotograaf Eduardo Tardaguila (met Uruguayaanse roots) volgde het gebeuren op de voet, dat leverde een schat aan reportage materiaal op. Beeldende kunstenares Lioubov Melantchouk (met Russische roots) liet zich ter plaatse op de verschillende locaties inspireren met als resultaat boeiend passend beeldend werk. De constante ‘verbinding’ hield stand: de verbinding tussen fotograaf en deelnemers, tussen verf en doek, tussen woord, beeld en taal.

Een gesprekje met dichteres
Nawel Kalb

Kunstpoort: Ben je reeds lang bezig met taal?
Nawel Kalbi: Ik schrijf reeds een drietal jaar gedichten, in het Nederlands, Engels of Frans en ben gepassioneerd door taal. Dat blijkt ook uit mijn studies economie moderne talen.
Kunstpoort: Wil je in de toekomst hier professioneel mee bezig zijn?
Nawel Kalbi: Volledig professioneel misschien niet maar ik wil toch naar buiten treden. Ik schreef in het verleden al verhalen en speeches voor o.a. VICTORIA DELUXE.
Kunstpoort: Waren de vijf workshops verrijkend voor je?
Nawel Kalbi: Zeker, de samenwerking met andere kunstenaars werkte vooral inspirerend. Iedereen heeft een andere manier van kijken, schrijven, reageren. Dat was een leuke ervaring. Verder brachten de verschillende historische locaties ons in een bepaalde sfeer en stemming. Zo waren de schilderijen van het MSK onder andere een aanleiding tot creativiteit. Kunst inspireert kunst.

 

Een gesprekje met dichteres
Betül Akkaya

Kunstpoort: Schreef je reeds gedichten voor de start van dit project?
Betül Akkaya: Neen wel columns. Over het algemeen schrijf ik in de Engelse taal, dit project is hét moment om over te schakelen naar het Nederlands en te dichten. Ik kan mij het best uitdrukken in het Engels. Mijn moedertaal is nochtans het Nederlands. Het is een echte uitdaging.
Kunstpoort: Welke thema’s komen bij jou aan bod?
Betül Akkaya: Ik schrijf vooral vanuit mijn gevoel: over emoties, vreugde, verdriet, liefde.
Kunstpoort: Traditioneel wordt een gedicht in versvorm geschreven en als stijlfiguur wordt dan het rijm gekozen. Hou je van dergelijke dichtkunst en hoe zien jou gedichten eruit?
Betül Akkaya: Ik hou verschrikkelijk veel van een traditionele manier van dichten. Het heeft zo zijn charme. De begeleider David Troch hechte daar minder belang aan.  Nerkiz Şahin speelde in op de creativiteit. Ze lanceerde een woord waar we verder op doorgingen.

Een gesprekje met dichter/begeleider
Johan De Vos

Kunstpoort: Persoonlijk vind ik het een moeilijke opdracht jongeren te verbinden door middel van poëzie. Hoe gingen jullie te werk tijdens de workshops?
Johan De Vos: We hebben drie technieken uitgedokterd.
Eerste techniek: inspiratie door een ander gedicht
Door gebruik te maken van een ander bestaand gedicht schep je een sfeer, een scheppingsbodem.
Tweede techniek: inspiratie door een locatie. Hier in het poëziecentrum beklommen we het Torentje. Daar heb je een prachtig uniek uitzicht over de stad. Dit beeld werd verwerkt door de jongeren in hun gedichten.
Het schilderij De Lezing door Emile Verhaeren, 1903 van Théo Van Rysselberghe in het MSK vormde bijvoorbeeld het uitgangspunt voor een collectief gedicht. Een blanco vel werd voor het schilderij gelegd. Een zin alluderend op het schilderij erop neergeschreven. Een tweede persoon bouwde verder op de eerste zin en een derde persoon op de tweede zin en een vierde…. Belangrijk is het openstaan voor gevoelens. Zo ontstaat een collectief gedicht.
Derde techniek: gebruik maken van visuele poëzie
In het MIAT waar oude drukpersen tentoongesteld zijn, werd visuele poëzie gemaakt door woorden, teksten te knippen, te plakken, door een collage te maken.
Kunstpoort: Wat wilde je meegeven aan de jonge dichters?
Johan De Vos: Ik wilde de jongeren kennis laten maken met bepaalde technieken, een manier van gestructureerd werken aankaarten en last but not least ze zelfvertrouwen geven voor de toekomst.
Kunstpoort: Hoe verliep de samenwerking?
Johan De Vos: De sfeer was schitterend en vriendschappelijk. Sommige hebben ongetwijfeld contacten gelegd voor het leven. We hopen later nog eens samen te komen. Het STAM is geïnteresseerd in nog een project.

De voorstelling

Na een korte speech van Nerkiz Şahin, Johan De Vos en Annelies Storms kwamen de dichters aan het woord. Wim De Winter, Betül Akkaya, Nour Hamdan, Yilmaz Koçak , Céderik Goossens, Nawel Kalbi, Alican Ünal, Johan De Vos en Nerkiz Şahin brachten op de planken eigen werk en gedichten van de deelnemers aan het project.
Het was een ingetogen lezing met aandachtige luisteraars die ondanks het lentezonnetje de voorrang gaven aan een middagje poëzie.

Zanger/Dichter Wim De Winter vergastte ons op een muzikaal intermezzo. Zacht en zoet, een eigen tekst gezongen en met gitaar begeleid palmde het publiek in. Mag ik het kleinkunst noemen met een grote K? Als ik een nachtegaal was, een vertaling uit het Turks, een lied van de groep BaBa Zula, met de ogen dicht gezongen, deed ons eventjes wegdromen.

De dichtbundel

De gedichten, foto’s en kunstwerken vormen een mooi geheel in de dichtbundel VERBINDING GEZOCHT. Een mooi resultaat van een boeiende multiculturele samenwerking.
Met taal als bindmiddel is een innerlijke kracht ontdekt bij getalenteerde jongeren. Dit is hoopvol voor de kunst en de toekomst.

INFO
De dichtbundel VERBINDING GEZOCHT wordt te koop aangeboden in het Poëziecentrum, verkoopprijs 10,-€
Poëziecentrum
Vrijdagmarkt 36
B-9000 Gent
Tel. 0032 (0)9 225 22 25

 

‘Poëzie verbindt’ is een organisatie van De Centrale i.s.m. stad Gent Cultuur, het Poëziecentrum, MIAT, MSK, Sint-Pietersabdij, Huis Van Alijn, August Vermeylenfonds, Instelling voor Morele Dienstverlening Oost-Vlaanderen

 

tekst: Kathleen Ramboer
fotografie: Eric Rottée