Maand: juni 2024

P.H.Jen – Het verlangen naar vrijheid.

kramboer Geen categorie , ,

tekst Kathleen Ramboer fotografie Kathleen Ramboer en copy right P.H.Jen

P.H.Jen, alter ego voor Philippe Vereenooghe, blijft al jaren onder de radar van de kunstwereld. Jaren, maanden, dagen, uren… werkt hij in zijn landelijk atelier, enkele werkruimtes, verborgen in het groen. Hier is zijn thuis, voelt hij zich thuis ver van alle culturele drukte. Op een middag in de lente mag ik mij urenlang verliezen in de verborgen kamers van zijn kleurrijk, poëtisch universum. Ik ontmoet er vreemde, doorleefde voorwerpen met patine uit een vaag verleden, een feest voor het oog.

Ontelbare canvassen, groot en klein, beschilderd en blanco, ingepakt of niet… getuigen van een ontembare drang zijn verbeelding aan het doek toe te vertrouwen. In dit  ‘pakhuis’ voor kunst met kunst en tot kunst verheven voorwerpen laat ik me vervoeren. Deze droom met P.H. Jen als reisgezel zal ik me blijvend herinneren.
Hopelijk blijft dit ‘heiligdom’ goed afgeschermd voor vreemde ‘elementen’, opdringerige bezoekers, die het eigenzinnig karakter van zijn werk kunnen of willen beïnvloeden.
De canvassen en 3D werk van P.H.Jen reizen geregeld naar zijn galerie te Knokke-Heist en andere locaties om ze bloot te stellen aan het oog van het kunstpubliek.

HET AUTHENTIEKE KARAKTER VAN DE KUNST VAN P.H.JEN

Goût du Bonheur, copy right P.H.Jen

In een tijd waarin AI de wereld verovert, omarmt de kunstliefhebber in mij de authenticiteit van P.H.Jen. Zijn werkt roept reminiscenties op aan Picasso, Art brut, Corneille, Lucebert, diverse Cobra kunstenaars. Kunst brengt nieuwere kunst voort. Om het even uit welk vat P.H.Jen tapt, zijn schilderijen en installaties blijken onvervalst eerlijk. Ze zijn mentale, emotionele, poëtische selfies en etaleren een universum waarin de kunstenaar de hoofdrol speelt en waarin een ‘Goût du Bonheur’1 zich van het canvas meester maakt. P.H.Jen blijft stoïcijns doof voor de roep van de massamedia, voor een verstikkende beeldcultuur. Hij gaat zijn eigen weg, schildert een persoonlijk iconische wereld.
Als toeschouwer laat ik de canvassen verhalen vertellen, communiceer met de figuranten op het kleurrijke doek en ontdek een wereld die ik tot de mijne maak.
Avontuurlijk kijken naar deze canvassen, dat raad ik elke kijker aan. Stap in het imaginair karretje voor een ‘Voyage vers le futur’2.

Voyage vers le futur, copy right P.H.Jen

HOE ZIJN KUNSTGENAARSLOOPBAAN BEGON

Reeds vroeg groeit het besef niet geschikt te zijn voor een loopbaan in onze competitieve, harde maatschappij. De run naar commercieel succes is niet aan hem besteed.
Phillippe Vereenooghe is muzikaal begaafd maar in het leven moet je keuzes maken en P.H.JEN kiest resoluut voor de schilderkunst, voor de academie: het KASK te Gent. Hij krijgt er les van kunstenaars als Karel Dierickx, Roger Wittewrongel … Jean Bilquin ontdekt de poëet in hem. Via deze ‘meesters’ leert hij het metier, dat steekt hij niet onder stoelen of banken.  Zijn muzikale jaren, 7 jaar viool en 4 jaar piano laten ook sporen na, dit getuigen de vroege schilderijen met vloeiende kleurvlakken als melodieën en assemblages met repetitieve elementen3.
De canvassen van de laatste vier jaar hebben iets jazzy, speels, improvisatorisch en experimenteel.
Zijn oeuvre is een visuele symfonie. Luister naar zijn werk en je vangt echo’s op van emotionele demonen, je ontmoet een boeiende persoonlijkheid.

DE ASSEMBLAGES, INSTALLATIES, de meeste gemaakt vóór 2013

Er zijn van die kunstenaars waar je van de ene verbazing in de andere valt. P.H.Jen is er zo één.
Zijn creativiteit is zonder grenzen. Zoals een strandjutter materiaal bijeenraapt na de storm, zo struint P.H.Jen graag rond in kringloopwinkels, rommelmarkten, vintage winkels. Zijn fantasie slaat op hol bij een onderdeel van een propeller, een deel van een straaljagervleugel, een oude pop, hoefijzers, pingpongballetjes3… Het materiaal spreekt tot hem, betekent inspiratie. Noem het ‘gevonden composities’ die uitdagen tot een fysieke fantasierijke interactie, gedoemd om verder te leven. Wegwerpartikelen geeft P.H.Jen een ziel, tastbaar in het ‘pakhuis’ van zijn dromen, zijn universum.

HET SPEL

Het creëren van 3D kunst is voor de kunstenaar een spel en de kijker… die geniet mee.
Zijn installatie ‘Raket’4 prikkelt de zintuigen, nodigt uit tot interactie. Het rotatieve element maakt het kind in ons wakker en verbindt de kunstenaar met zijn publiek.
De gelakte pingpongballetjes op de garagepoort5, getransformeerd tot kunst, zijn van een speelse schoonheid, een spiele-rei, een spel op een rij. Het 3D werk ‘Oneindigheid’6 verraadt uren geconcentreerd werken. Het lijkt eenvoudig toch is hier over nagedacht. Aan het kunstwerk gingen repetitieve, meditatieve handelingen vooraf, wellicht neigend naar het spirituele. Uit een schijnbaar zinloze activiteit groeit kunst.

Raket

Kleinstructuur • Garagepoort, gelakte pingpong balletjes, copy right P.H.Jen
Afrikaans relikwie copy right P.H.Jen

GASTON CHAISSAC – ART BRUT – OUTSIDER KUNST

In het werk van P.H.Jen herken ik de intuïtieve stijl, uitbundige creativiteit, de oerkunst van Gaston Chaissac. Voor deze aan Cobra verwante kunstenaar heeft hij een tomeloze bewondering. Het gebruik van een Afrikaans masker, ‘Afrikaans relikwie’7 , verraadt eenzelfde zoektocht naar een oerkracht in de kunst en schepping, een zoektocht naar het spirituele. ‘Kunst is religie’, beweerde ooit Thomas Mann.
De kunst van P.H.Jen is verwant aan het primitieve van de Art Brut kunstenaars. Niet beïnvloed door een stroming, in totale isolatie, scheppen zij pure onbezoedelde kunst. Een installatie zoals ‘Anatomie van het geheel’8 refereert naar deze authenticiteit.

VROEGE SCHILDERIJEN vóór 2013

Talrijke kunstenaars schilderen oorspronkelijk figuratief om abstract te eindigen. Bij P.H.Jen is het net andersom. Kleurrijke vlakken als uitdeinende waterplassen9 verdringen meer timide vlakken. Ze leunen tegen elkaar aan, zoekend naar evenwicht in de chaos. Kronkelende, kolkende lijnen spelen een spel tot ze een evenwicht bereiken. Een oogverblindende witte onderlaag versterkt de kleuren. Welke verf gebruikt de kunstenaar voor dit specifieke wit? Daar wil P.H.Jen niets over kwijt.
Zoals vele kunstbeschouwers bega ik de fout een dubbele bodem te zoeken, een verborgen betekenis. Beweeglijke kleurvlakken als water dat een uitweg zoekt, staan die niet symbool voor het individu dat zich een weg baant in een constant evoluerende wereld? Bij onze kennismaking waarschuwde de kunstenaar me niet naar dubbele bodems te zoeken. Titels aan deze schilderijen geeft hij niet, die zijn te bepalend en verhinderen de toeschouwer een eigen invulling aan het werk te geven. Het is een oproep mee te denken met de kunstenaar.

LATERE SCHILDERIJEN, 2013-2024 

La Magicienne, copy right P.H.Jen

De lyrisch zwemmende kleurvlakken evolueren stilaan naar een narratieve vitale kunst. Op deze doeken zegeviert de vrijheid, het bestaansrecht van de kunstenaar.
De natuur, prominent aanwezig rondom woon- en werkomgeving, ontbreekt op het doek. De uitbundigheid en het ontembare van die natuur maakt zich integendeel wel meester van het canvas.
P.H.Jen schildert spontaan, in een creatieve roes, alsof elke inspanning hem vreemd is. De verfborstel fungeert als magische toverstof die exuberante, vreemde, kleurrijke figuren op het canvas laat dansen en feesten. ‘La magicienne’10 is een bondgenoot.
Het zijn ‘cobraneske’ doeken, de cobra kunststroming daar houdt P.H.Jen van. Op de canvassen koketteren zeemeerminnen, nestelen vogels, vertoont de kat sterallures, racet een cartooneske bolide het onbezorgde leven, een ‘vie insouciante’11, tegemoet.
Als volwassene kijk ik met het plezier van een kind dat nog in sprookjes gelooft.
Aan de titels die P.H.Jen de canvassen geeft, (h)erken ik een creatieve kunstenaar met fijne humor, ironie, fantasie… Ik word er instant vrolijk van.
En toch, is het leven enkel rozengeur en maneschijn?

RECENT WERK

Pierrot, copy right P.H.Jen

Zijn recente schilderijen laten vermoeden dat er nog een andere kunstenaar in hem huist. De kleuren zijn minder verzadigd, valer. Er is spanning tussen abstractie en figuratie. Ogen staren je aan en vragen onderzoek. De werken zijn van een bedrieglijke eenvoud. De canvassen met één figuur, één hoofd, vertolken eenzaamheid, het zwaarmoedige. Het leven is niet één en al feest. Zoals ieder mens kent kunstenaar P.H.Jen zijn ups en downs.
Zelf spreekt P.H.Jen van rijper, krachtiger, gelaagder en persoonlijker werk. Hij waagt zich aan experimenten met het doek, laat delen onbeschilderd wat het picturale ten goede komt.
De Pierrot12, bij P.H.Jen een vrouw met ronde, grappige lippen, rode mond, geometrische neus en ogen,…  is doordachter en met een knipoog geschilderd. Betekent dit het afscheid van de vrolijke, imaginaire droomwereld, een vaarwel aan een rijke beeldtaal?Persoonlijk hopen we op een evenwicht tussen het blijmoedige en de ernst.

Op de site https://www.phjen.com/ valt deze quote te lezen
‘lopen over het water zonder ooit de horizon te bereiken’
Creëert P.H.Jen ooit het ultieme meesterwerk dat zijn complete oeuvre overbodig maakt?
En heb ik woorden gezocht voor woorden die niet nodig zijn?
De fijngevoelige, poëtische en subtiele kunst van P.H.Jen zal ook in de toekomst voor zich spreken.
Dit zijn de woorden van P.H.Jen: ‘Mijn werk heeft eigenlijk niets van betekenis… ik doe maar wat.’ Alsof hij zeggen wil: ‘Kijk er naar en geniet pretentieloos’.

Tekst Kathleen Ramboer Juni 2024


1       Goût du Bonheur • Acryl op papier – 114 x 175 cm
2       Voyage vers le futur • Acryl op papier – 114 x 159 cm
3       Kleinstructuur • Garagepoort, gelakte pingpong balletjes – 193 x 235 x 4,5 cm
4    Raket, 2022 • Assemblage van verschillende elementen, materialen: metaal & hout
5       Kleinstructuur • Garagepoort, gelakte pingpong balletjes – 193 x 235 x 4,5 cm
6       Oneindigheid • Lak en plakband op MDF-paneel – 245 x 122 cm
7    Afrikaans relikwie • Afrikaans masker en kunststofpaneel in houten kist met deur
8    Anatomie van het geheel • Assemblage van verschillende elementen (hout, bewerkt koper) –
     216 x 71 x 71 cm
9    abstracte werken zonder titel • Olie op canvas? diverse formaten, vóór 2013 – afgebeeld schilderij 70 x 90 cm
10   La magicienne • Aquarel op papier – 60 x 80 cm
11     Vie insouciante • Acryl, zwarte inkt en aquarel op papier – 114 x 158 cm
12   Pierrot • Olie op doek – 50 x 60 cm

INFO

artgalleryvereenooghe@gmail.com
https://www.phjen.com/

er is permanent werk te zien in
Art Gallery Vereenooghe
Zeedijk 684
Knokke-Heist

Zaterdag, zondag en feestdagen 14u – 18u
op afspraak
0474 76 99 28
0489 30 58 85

Betty Glorieux

vandeveldebip Geen categorie , , ,

Tekst en foto’s : Bernadette Van de Velde

Schilderes en keramiste
Energieke en gepassioneerde dame
Met haar 91 lentes is ze het levende bewijs dat er op creëren geen leeftijd of grens staat.

Toen ze in 1988 op 55-jarige leeftijd als docente voedingsleer met pensioen ging, zegden haar zoons: ‘Mama hoe ga jij die zee van vrije tijd opvullen? Wij geven je een raad: je tekent graag, schrijf je in aan de Academie!’. Haar echtgenoot was dezelfde mening toegedaan en zo geschiedde.
7 jaren volgde ze les aan de Academie van Wetteren, haar woonplaats: te beginnen bij tekenen over schilderen tot uiteindelijk keramiek.
Het vergde moed en volharding want de leraren destijds geloofden niet in de creatieve capaciteiten van een oudere dame (toen pas 55!) en richtten hun aandacht liever naar hun jongere leerlingen. Zij voelde zich vaak gepasseerd, ‘quantité négligeable‘ als het ware.
Maar Betty zette door. En hoe! Ondanks de tegenwerking studeerde ze cum laude af.
Naderhand hebben directeur en leraren zich bij haar verontschuldigd omdat ze haar verkeerd hadden ingeschat en onheus behandeld.
Betty ontvangt me bij haar thuis waar ook haar atelier is.
Ze vertelt hoe haar creaties tot stand komen, hoeveel vreugde haar kunst haar verschaft, hoe het haar jong en actief houdt zowel naar geest als naar lichaam. Dat alles straalt ze ook uit. 91 is ze nu, onvoorstelbaar energiek is ze!

Vooreerst toont ze me de werken die in haar living staan en hangen. Het zijn deze die haar het nauwst aan het hart liggen en het beste passen bij haar interieur.
Zo is er een driehoekige vaas, haar lievelingsvaas, een uitdaging om die te maken, het kostte energie en tijd, maar het resultaat mag er zijn en daarom zal ze er nooit afstand van doen.
Al haar creaties hebben een verhaal. Iets in haar omgeving treft, intrigeert of triggert haar, ze gaat er in gedachten mee spelen, geeft er een twist aan en maakt die tastbaar in een werk.
Zo is er het verhaal van de knoop op een winterjas. Die knoop had een diepte. Zij heeft die knoop uitvergroot. Zij dacht: dat is iets om in te kruipen, ik zet er een figuurtje bij, deze kan op de rand zitten of erin tuimelen. Figuurlijk betekent dat dan: in de put zitten en er weer uitkruipen.

Maak je een voorontwerp? vraag ik haar.
Min of meer. Ze krijgt een ingeving, maakt een vlugge schets en gaat ermee aan de slag. Terwijl ze bezig is kan het idee veranderen en iets totaal anders worden als wat ze oorspronkelijk in gedachten had. Er komen stukken bij of af. Soms wordt iets omvangrijks later een mini kunstwerkje of andersom.
Elk kunstwerk bevat een kiem voor een volgende en soms komen ideeën samen in een nieuwe creatie.

Voorontwerpen met bijgekleefde foto’s van het afgewerkt product

Ze werkt graag abstract. Spelen met lijnen en vormen. Onconventionele vormen, zeker geen alledaagse. Zo maakt ze driehoekige serveerkommetjes i.p.v. van ronde en tekent ze geen bloemetjes, ‘die kunnen beter groeien en bloeien in ’t echt dan op een afbeelding’

Van de living troont ze me mee naar een bijgebouwtje waar haar computergestuurde keramiekoven staat en het nodige materiaal om klei te bewerken en te kleuren. Ze leert me wat ‘engobe’  en wat een ‘mirette’ is.

Bokalen met engobe en 2 mirettes

Betty werkt met natuurklei en wil dat men de ruwe klei, die staat voor ‘binding met de aarde‘, kan voelen en zien. Daarom combineert ze vaak in haar werkjes gepolijste en blinkende keramiek met ruwe gedeeltes.

Een ruwe kop in een geglazuurde krans en daarachter een schilderij

Resultaten van een les model  en waarnemingstekenen aan de academie

Betty wil nog kwijt dat ze seriewerk haat, 100 keer hetzelfde maken is niet aan haar besteedt. Al haar werken zijn uniek. En nog dit : keramiek maken is een ambacht. Men moet dit ambacht onder de knie hebben om een kunstwerk te kunnen maken maar niet elke ambachtsman is kunstenaar en niet elke kunstenaar is het ambacht machtig.
Van het tuinhuis gaan we terug het huis binnen, de trap op naar de zolder. Daar schildert ze en stelt ze haar werken tentoon. Het huis had vroeger een plat dak maar wegens de nood aan meer ruimte werd een puntdak geplaatst. Hier bewaart ze tekeningen en schilderijtjes uit haar academietijd maar ook recente schilderijen en keramieken.

Haar eerste schilderijtjes waren in olieverf, later schakelde ze over op acryl.


Ik zie een grote variatie in het tentoongestelde werk. Vele  kunstenaars kennen  verschillende periodes, elk gekenmerkt door een andere vormgeving, interpretatie, kleurgebruik, enz… zo ook bij Betty.

                   

2 schilderijen, in gezelschap van keramieken kunstwerkjes

Na het bezoek aan de zolder babbelen we nog wat na in de living en aanpalende ruimtes.
Ze toont me de map met voorontwerpen en notities.
In de hall het schilderij waar Betty bij poseert (zie bij de inleiding van dit artikel)
Ook: 2 zware koppen, bedoeld als steunen voor grote boeken, met daarboven een schilderij van een zeelandschap. Alles made by Betty.

Een map met recensies en foto’s van gemaakte werken waaronder de foto van een baby op een schelp, in opdracht gemaakt. De schelp als attribuut om de baby op te presenteren op het geboortekaartje.

Tot hier mijn bezoek aan deze bijzondere kunstenares en warme persoonlijkheid.

KUNSTBIËNNALE
INFO BETTY GLORIEUX

Betty is sinds 2 jaar lid van Lakart, een collectief van kunstenaars uit  Laarne, Kalken en Wetteren. Deze vereniging viert op 15-16 juni  2024 haar 10-jarig bestaan met een Kunstbiennale onder de noemer
‘Project X’
zaal Skala
Colmanstraat 51
Laarne
34 leden/kunstenaars waaronder Betty nemen eraan deel.
Zaterdag 15 juni van 13 tot 19 uur, zondag 16 juni van 11 tot 18uur

Wil u meer weten over Lakart, zie : www.lakart.be
Betty wordt op de website als eerste en -in leeftijd- oudste lid voorgesteld door Christel Foncke in ‘Ontmoet de kunstenaars’
https://www.lakart.be/kunstnieuws/1627172_ontmoet-onze-kunstenaars-betty-glorieux
Glorieux Betty | Lak@rt (lakart.be)

Tekst en foto’s: Bernadette Van de Velde

CANVASSEN MET EEN GESCHIEDENIS

kramboer Geen categorie ,

De kunst van Wim Baes

tekst Kathleen Ramboer fotografie Kathleen Ramboer en Wim Baes

De canvassen van Wim Baes kan je door hun eenvoudige heldere taal ‘lezen’ als het gedicht ‘Marc groet ’s morgens de Dingen’ van Paul Van Ostaijen. Ze kijken je aan, stemmen je vrolijk, klaar om de dag tegemoet te treden.

Dag oranje vlekje op het roze canvas
Dag zwart streepje naast de boom
Dag bloempot op het blauwe oppervlak
Dag cactus met de groene stekels

HET VERLEDEN OP DOEK

De kleine Wim is sterk aanwezig op de meeste doeken: de jongen die ronddwaalde in de bloemenwinkel van grootvader en later in het tuincenter van zijn pa. De canvassen tonen een wereld waar hij nog geen afscheid van nam. De kunstenaar tuiniert op het doek: vrolijke bloemen in sterk gestileerde, eenvoudige potten sieren het canvas, kleurvlakken blijken voedzame grond voor de tot hemel reikende bomen, boomstronken, bomen zonder blad, bomen zonder top…

De schilderijen lijken intuïtief, kinderlijk spontaan, toch is over elk vlekje, streepje, vlak, tekening nagedacht. De zwarte forse lijntekeningen, in een stijl verwant aan de cartoon, staan rotsvast verankerd op de perfecte plaats.

TERUG NAAR DE ABSTRACTIE?

De camera van Wim staat niet altijd op scherp, letterlijk en figuurlijk. Soms dwaalt hij af, laat de blik los, gebruikt het penseel als een onbestuurbaar projectiel, vecht met spuitbussen, oliepastels… niet bevreesd voor wanorde op het witte doek. Deze werkwijze werkt helend en veroorzaakt op het canvas een bom van expressie. Een haast kinderlijk geweld maakt zich meester van het oppervlak: amorfe vormen in felle kleuren domineren het canvas.

collage

 Er is ook een ‘Fuck Balance’ reeks waarin de verwondering om de schoonheid van de kleine dingen zoek is.
Wim Baes is een expressief schilder. Zijn doeken zijn dragers van een gemoedstoestand, leggen de ziel van de kunstenaar bloot. Ze zijn een open boek, een spiegel voor de diverse periodes in zijn leven.
De liefde voor kleur evenals de ontwapende eenvoudige stillevens, potjes, vazen, cactussen, bomen, boomstronken, de schijnbaar oppervlakkige werken… misleiden de kijker. Het leven lacht hem niet altijd toe. In moedeloze tijden blijkt in het kunstenaarsleven de balans op vlucht. Dan stopt de zoektocht naar het ‘mooie’, naar de perfecte compositie, naar treffende kleurcontrasten en het vakkundige gebruik van licht en donker. Dan werpt hij alle klassieke schoonheidsnormen over boord en opteert niet alleen voor ‘lelijke’ (bestaat ‘lelijke’ kunst?) maar vooral voor bevrijdende kunst. ‘FUCK BALANCE’ is dé gepaste titel voor een heftige reeks die ondanks het negeren van alle esthetiek een bepaald publiek weet te bekoren en te charmeren. Wellicht is dit niet de bekommernis van Wim Baes. Deze FUCK BALANCE brengt bevrijding, geeft de kunstenaar de kracht schoon schip te maken  en geeft hem de kans om opnieuw aan de slag te gaan met oog voor esthetiek. Dan maakt hij gebruik van graffiti voor een vernieuwde queeste naar schoonheid. De spuitbus met verf is een uitlaatklep om orde te scheppen in de chaos, om de onrust te doven die ronddwaalt in zijn hoofd. Net zoals het tuinieren tussen zijn geliefde planten, dan pas komt zijn ziel helemaal tot rust.

WERKWIJZE

De kunstenaar is een artistieke reiziger, hij vindt, in de wereld van de schilderkunst, zijn weg tussen diverse technieken en werkwijzen. ‘Schilderen is ploeteren, het juiste evenwicht vinden’ ‘is werken in volle concentratie’ vertrouwt hij me toe. Uit onvrede met het resultaat maakt Wim Baes nu en dan onverstoord tabula rasa en overschildert resoluut bepaalde delen of het volledige doek. Zoals na het optrekken van de mist, de natuur zich schoorvoetend in volle glorie openbaart, zo komt een schilderij van Wim, na acties als vegen, schrapen….. opnieuw tot leven. Hij ontbloot de onderschildering. In dit creatief proces omarmt Wim het onvoorspelbare, de toevalsfactor en schuwt het onvolmaakte niet: een vlek, veeg, streep maakt zijn canvas uitermate boeiend. Wim experimenteert graag met zelf geproduceerde verf bestaande uit pigment en acrylhars. Met deze persoonlijke verf verschijnen penseelstreken zichtbaarder op het doek. Ze verlenen het canvas een doorleefd gevoel. Het is aan de beschouwer de ontstaansgeschiedenis al of niet te doorgronden.

De werken van de kunstenaar zijn instinctief, rechtuit, zonder plan. Schilderen is voor hem een spel. Kleuren tuimelen over en in elkaar zoekend naar evenwicht. In die bonte wereld spelen eenvoudige voorwerpen op de rand van het banale… de hoofdrol. Wim Baes schuwt gemakkelijke kunst. Na een tijdje gaat dit spel de kunstenaar vervelen, het spontane neemt de vlucht, onrust overmant de kunstenaar, het is tijd voor een nieuwe uitdaging. Hij treedt graag uit zijn comfortzone, verlaat de veilige weg en bewandelt met graagte het pad van de visuele uitdaging.

copy right Wim Baes

Dan ruilt hij het penseel voor een paletmes, dan spuit kleur zwierig uit een bus en knipt hij bonte vormen. Graffiti en collage overmeesteren het spel als schilderen met verf hem niet meer prikkelt. In zijn collages kan Wim Baes emoties en treurnis kwijt. De knipsels brengen een hommage aan zijn overleden pa. Zoals zijn pa natuur verwerkte tot kunstige bloemstukken, zo verknipt, schikt en lijmt de kunstenaar restanten van vorig werk tot een nieuw planten en stilleven universum, tot zelfstandige kunstwerken, parallel aan zijn schilderkunst. Sluit als kijker ook hier niet je ogen voor toevallige imperfectie zoals lijmvlekjes, het gevolg van plakkerige handen, of een kleine veeg… Schoonheid vind je niet alleen in het kleurrijke voorplan maar ook in het onvolmaakte op de achtergrond.

KLEUR

Wim studeerde glaskunst. Is dit de oorzaak dat kleur een hoofdrol rol speelt in zijn oeuvre?
De bewondering voor de expressionisten en Matisse zindert door in zijn werk.
Hij debuteerde met abstracte landschappen en portretten in een coloriet dat doet denken aan werk van Der Blaue Reiter kunstenaar Alexej von Jawlenksky. Hij wilde abstraheren maar de dood van zijn pa bracht een ommezwaai naar stillevens met zich mee. Tot op vandaag schildert hij alledaagse voorwerpen en botanische vormen in wervelende kleuren waarin je de echo van zijn vader hoort.



Eerst waren er stillevens zoals de Matissiaanse rode kannen met tas gepositioneerd op een blauwe/groene ondergrond, nu is er vegetatie op een hoofdzakelijk roze achtergrond. Het huidige onderwerp, de boom, de boomstronk herhaalt zich in subtiele en vaak opmerkelijk wilde variaties en fotografische composities waarbij een deel van een boomstronk buiten het beeld valt. 
Warhol gebruikte voor zijn zeefdrukken graag flashy, fluo kleuren. Ook Wim Baes durft voor deze rebelse kleuren kiezen. Fluo oranje, citroengeel, cyaan, magenta, biljartgroen… dringen zich in zijn tegenwoordig werk aan elkaar op en/of zoeken hun evenwicht op een roze vlak. Wim Baes, de kunstenaar die niet in series werkt, schildert nu onbewust een ‘la vie en rose’ reeks als antwoord op een onverbiddelijke, harde maatschappij. Hij borstelt heftig de Barbie roze verf op het canvas tot de storm komt te liggen.

EVOLUTIE

Wim Baes vindt het boeiend terug te blikken en diverse werken met elkaar te confronteren.
Gevoelige abstractie plaatst hij, als broer en zus, naast vrolijk figuratief, focus verbindt hij met unfocus. Alle canvassen zijn verbonden door een gemeenschappelijke zoektocht naar hetzelfde volmaakte beeld. Ze tonen momentopnames van de ziel, verschillende vonken van creativiteit puttend uit één en dezelfde inspiratiebron, zijn leven, zijn geschiedenis, de voorwerpen die hem omringen.
Daarom beweert de kunstenaar geen evolutie in zijn werk te zien. Wie kan hem ongelijk geven?

Is de kunst van Wim Baes een spel? Is het spel van Wim Baes kunst? De verbeelding slaat bij beide, op hol, beide impliceren het onverwachte. Wim zoekt niet maar vindt op een jongensachtige manier spelenderwijs alle ingrediënten voor een krachtig doek. Zijn authentieke canvassen vieren feest, beloven een heerlijke wereld die donkere nachten verjaagt, waar iedere kunstliefhebber een warm gevoel van krijgt. Zijn kunst kent geen grenzen.
De luchten zijn zwanger van grijze wolken, toch blijft de kleurenpracht van Wim Baes op mijn netvlies hangen. Ze houden de belofte in van een groene lente. Die kleuren, ik vergeet ze nooit.

Tekst Kathleen Ramboer maart 2024

INFO BOEK

The poetic beauty of Flowers & Art
World & Works of Wim Baes

Recent gepubliceerd boek
soft cover 92 pagina’s
te koop aan € 5,95 in
de slegte Voldersstraat 7 Gent
of via webshop de slegte
zie link https://www.deslegte.com/the-poetic-beauty-of-flowers-art-3556895/

copy right Wim Baes

INFO WIM BAES

https://www.instagram.com/wim_baes_atelier/
wimbaes@hotmail.com

A-typic brengt een ode aan Wannes Van de Velde

ericrottee Geen categorie , ,

tekst Magdalena Verberckmoes – foto Eric Rottée

In de -Gemeentelijke Academie Beeld Muziek Woord Dans- te Schoten kon je op 30 april het ensemble A-typic aan het werk zien. Op het programma staan liedjes uit het repertoire van Wannes Van de Velde. 
Vanwaar die keuze? Er bestaat namelijk een sterke verbondenheid met de zanger. Waar die vandaan komt, ontdek je verder in de tekst.
Muzikanten zijn Henri Toté (zang), Chitra Cambré (viool), Karin van Geijstelen (diatonische accordeon), Karin Marynissen (dwarsfluit) en Carl Oomes (gitaar). De leiding is in handen van Ann Heynen.

Wannes Van de Velde

Wannes Van de Velde werd geboren op 29 april 1937 te Antwerpen en overleed er op 10 november 2008. Hij kwam uit een muzikale familie en van jongs af aan zong hij thuis en in cafés Antwerpse liederen. Hij was een veelzijdig artiest. Naast zijn muzikale carrière was hij ook kleinkunstenaar, dichter, beeldend kunstenaar, theatermaker, flamencogitarist, docent en auteur. In de jaren 60 speelde hij een belangrijke rol in de folk revival in Vlaanderen. Hij liet een onuitwisbare indruk na op de Vlaamse muziekscene en wordt nog steeds herinnerd als één van de grootste volkszangers die Vlaanderen ooit heeft gekend

A-typic

Van studenten die een instrument beoefenen wordt vanaf een bepaalde graad verwacht dat ze deelnemen aan het vak ‘groepsmusiceren’ en jaarlijks een gezamenlijk project uitwerken om zo podiumervaring op te bouwen. Zo ontstond dit ensemble binnen de muren van de academie.  
Deze groep oefent iedere dinsdagavond van 21:00 tot 22:00. Stilaan groeide er een band tussen de muzikanten en iemand bedacht een naam voor het kind. A-typic, refereert aan het samenspel van a-typische instrumenten.

Ann Heynen aan het woord


Naast haar hoofdberoep als leerkracht muziek in het Deeltijds Kunstonderwijs, vormt Ann ook een duo met haar echtgenoot Michel Gillain, flamencogitarist, die je samen aan het werk kan zien op diverse concerten. Ann geeft ook les ‘Nyckelharpa’, een Zweeds instrument uit de volksmuziek.
De samenwerking met A-typic is bijzonder op verschillende vlakken. Binnen de academie is het vak “groepsmusiceren” verplicht voor de leerlingen muziek. Ieder schooljaar melden nieuwe studenten zich aan. Daardoor kan de samenstelling van de groep veranderen, maar het niveau wordt wel bewaakt. 
Er bestaan ook geen kant en klare partituren voor een ensemble als A-typic met een bijzondere mix aan instrumenten. Bovendien spelen nog andere beperkingen zoals de stem van de zanger. Ook de diatonische accordeon die niet alle tonen kan voortbrengen geeft aan welke partituren al dan niet te bespelen zijn. Dit maakt dat een creatieve invulling van de arrangementen op basis van de aanwezige instrumenten noodzakelijk is.

De keuze voor het repertoire van Wannes Van de Velde is geen toeval. In november, vorig jaar, bracht A-typic een drietal liederen van deze zanger op een huldeconcert, georganiseerd naar aanleiding van de 15de verjaardag van het overlijden van de zanger. Dit mondde uit in een positieve groepservaring voor de leden van A-typic.
De mogelijkheid bestond om binnen de academie iets groters te brengen. Niettegenstaande de gevraagde inspanningen en impact op de vrije tijd van de muzikanten door repetities en thuisstudie, was iedereen enthousiast en ontstond er een echt engagement. Bovendien was het de dag voorafgaand aan het concert de verjaardag van Wannes Van de Velde, wat maakte dat de timing juist zat om er een volledig “Wannes-programma” van te maken.

Voor Ann heeft de keuze van dit repertoire ook een bijzondere betekenis. Haar vader, Walter Heynen, was tot zijn dood in 1995 fluitist bij Wannes Van de Velde. Hij was bovendien een goede vriend van de zanger en tevens zijn componist. Hij schreef vele liedjes van Wannes en bijna alle arrangementen. Er werd bij hen thuis gerepeteerd, waardoor de jeugd van Ann grotendeels in het teken stond van de muziek van Wannes. Ze zong ook mee in het koor ‘Water en Wijn’ tot Wannes overleed.

De emotionele betrokkenheid komt niet enkel voort uit de familiale band die er was met de zanger, maar ook uit de inhoudelijk geëngageerde teksten die ze omschrijft als subliem: poëzie, maatschappelijk-kritisch, humoristisch of … alles samen.
Vanavond wordt het voor A-typic weer een nieuwe uitdaging met – zoals altijd – zenuwen die een rol zullen spelen, maar dat is volledig normaal. Ieder optreden brengt je een stap verder om die zenuwen in goede banen te leiden.

Henri, de animator van de avond

Voorafgaand aan de opvoering hebben we in de binnentuin van de academie een gesprek  met Henri, de zanger van A-typic.

“Deze avond staat in het teken van een klasconcert. A-typic is één van de vele groepen binnen de academie. Ik vond A-typic een geschikte naam voor ons ensemble. Een diatonische accordeon is een accordeon zonder zwarte toetsen – zoals een mondharmonica – en kan niet alle tonen produceren … een heel moeilijk te bespelen instrument en atypisch voor dit ensemble.”

Henri is een duizendpoot. Hij bouwt muziekinstrumenten, schildert en schrijft poëzie. Maar muziek heeft sinds meer dan 40 jaar een bijzondere plek in zijn leven. Alles begon met koorzang. Hij had als tenor ook belangstelling voor solozang om zo de zangtechniek beter onder controle te krijgen. Eerst begon hij met klassieke muziek, Bach, Vivaldi, Telemann, .. Met de jaren wordt de tenorstem wat afgetopt en waren de hoge noten, nodig voor klassieke stukken, niet meer mogelijk. Zo kwam hij een 10-tal jaar geleden terecht in het Folk-genre.

Henri is al decennialang lid van de academie. Zijn basisinstrument is cello, maar een optreden met dit instrument is voor hem geen optie. Ook zang vormt een grote uitdaging, zeker met het repertoire van vanavond dat uit een 10-tal liedjes bestaat en voor de nodige stress zorgt. Maar al zingend zijn de zenuwen beter beheersbaar.

De verwachtingen voor vanavond zijn hooggespannen. 
“Het gaat hier niet om punten of doelstellingen, maar de performance voor een publiek, waaronder vele kennissen en vrienden, vormt toch een uitdaging. Zo zit de angst er bijvoorbeeld wel in dat de stem het zal laten afweten of dat de teksten onverstaanbaar zouden overkomen door de dialectische wendingen.” 
Naast de zanger heeft ieder instrument een belangrijke rol te spelen om een harmonieus resultaat te bereiken. Dat wordt trouwens uitgedrukt door Wannes in het tweede lied van het programma, ‘Ne zanger is ne groep’. “Alleen staat ge nergens, wat is je lied zonder de muzikanten waarmee ge staat te zingen … dat is al eeuwen zo” zei Wannes.

Dit optreden heeft voor Henri ook een emotionele kant. Een goede vriendin, Gilberte Van den Plas die vroeger viool speelde in de groep van Wannes Van de Velde overleed onverwacht enkele dagen voor dit optreden. Het wordt dus ook wel een ode aan haar. 
“De voorbereiding die toch een 10-tal weken in beslag nam, geeft wel het nodige vertrouwen om met goesting aan het optreden te beginnen.”

Het concert, het moment van de waarheid

Zowat elke stoel in de zaal is benomen. Gekende en minder bekende liedjes volgen, ook het meest populaire nummer ‘Ik wil deze nacht in de straten verdwalen’ komt in beide landstalen aan bod. Enkele instrumentale nummers geven de zanger even de tijd om op adem te komen. Hij praat ook het ene nummer aan het andere met leuke achtergrondinformatie en kleine anekdotes. Zo bijvoorbeeld een anekdote bij het lied ‘Het venster van den tram’. In 1968 heeft Wannes met zijn groep de laatste boerentram, tram nummer 61, uitgewuifd waarbij hij doedelzak speelde.

Enkel na een bisnummer wil het publiek afscheid nemen van het ensemble na een meer dan aangename avond met A-typic.

https://www.schoten.be/academie
https://www.facebook.com/academieschoten
https://www.instagram.com/explore/locations/865928028/academie-schoten/

Tekst Magdalena Verberckmoes
Foto’s Eric Rottée

ONTIJ – TINE GUNS

kramboer Geen categorie


tekst Rik Guns

Tine Guns – Deuss Gallery – 16.05 – 06.07.2024

van donderdag tot zaterdag – van 2 tot 6 pm (of op afspraak)
Provinciestraat 11 – 2018 Antwerpen
ingrid@ingriddeuss.be – +32 475 56 22 83

Tine Guns denkt na en doet nadenken; ze is geïntrigeerd en ze intrigeert; ze bewondert en laat bewonderen. Dat doet ze met een fotografische verbeelding, met ontroerend mooi resultaat.
Het is haar tweede solotentoonstelling bij galerie Deuss. Ik ging er langs, een uur of zo vóór de opening, lekker alleen in die grote ruimte. Ik beschrijf wat ik zag, in de volgorde waarin ik het in me opnam.

A Beam – 2023 – 2 x (70×100) – Hahnemühle Fine Art Photo Rag on Dibond 3 mm in EX-25 frame

Tine projecteert woorden, begrippen die er voor haar toe doen. Het zijn persoonlijke bekommernissen en maatschappelijke uitdagingen. Ze toont zich kwetsbaar, dat is het mooie en het moedige van kunstenaars. Het rustige ritme van de projectie geeft me de tijd om de woorden te verwerken, de automatische herhaling stoort niet, integendeel.  De tijd wordt onbelangrijk. Ik kijk naar de beelden links en rechts van de projectie. De woorden, de emoties verbinden beide kanten.

Links is er een tweeluik, een prachtig, contemplatief beeld: stil, intiem, mysterieus, contrastrijk, veel diepte en toch zacht, met kleur in donkere partijen die ruimte laten voor verbeelding. Het ritmische lijnenspel van licht en schaduw op de voorgrond creëert spanning. Het is een beeld dat me blijft intrigeren.

Chance-reeks – 2024 – 60,5 x 31 – Risoprint on Munken Cream framed with passepartout & museumglass

Rechts van de projectie hangt een reeks van vier keer drie foto’s. Op het eerste gezicht lijken het banale snapshots; Tine heeft ze genomen met een smartphone, zoals miljarden mensen miljarden fotootjes ‘nemen’ ter bevestiging van onszelf, op jacht naar instant voldoening.

De beelden lijken banaal maar dat zijn ze niet. ‘Wide White Space Gallery’ en Marcel Broothaers, het onderwerp in de eerste reeks, waren baanbrekend voor de conceptuele kunst. De foto is vluchtig genomen, maar Tine doet er iets prachtigs mee. Ze maakt er ‘riso-prints’ van, die ze in de volgende fragmenten van de reeks combineert met andere smartphone-foto’s. ‘Risografie’ is een van oorsprong Japans drukproces, vergelijkbaar met zeefdruk of stencil, maar ecologisch en energiezuinig. De beelden die Tine ermee gecreëerd heeft zijn 4 keer door de machine gegaan. Het resultaat is gelaagd, letterlijk en figuurlijk, met deels een verwacht, deels een verrassend resultaat. Vandaar de naam ‘Chance’? Ik noem het fotografisch schilderen: prachtig. De inkadering is mooi, nog mooier was het geweest mocht ik het tactiele van de prints hebben kunnen aanvoelen. Ik ben blij de complete ‘Chance-reeks’ te zien. Het verhaal is het mooist als alle fragmenten samen bekeken kunnen worden.

Ik ga in het midden van de galerie staan. De foto’s en de projectie zijn mooi opgesteld. Er is ruimte om alles rustig in me op te nemen. Dan draai ik me om naar de andere kant van het verhaal.

Links: Paradise – 2024 – 80 x 120 – Hahnemühle Fine Art Photo Rag on Dibond in 3 mm in EX-25 frame
Rechts: Whenever in Doubt – 2024 – 120 x 80 – Hahnemühle Fine Art Photo Rag on Dibond in 3 mm in EX-25 frame

Ik word overdonderd door een kleurenpracht en daarnaast zwartwit. Ik bekijk de magistrale zwart-witfoto en ik word me bewust van mijn eigen nietigheid. Ik zoom in op het detail, onduidelijk van op afstand, maar haarscherp van dichtbij, zoals het is in de realiteit en ik denk aan ‘het oog van God’, zoals Jan Van Eyck dat noemde 600 jaar geleden. Ik zet een paar stappen achteruit. De foto blaast me van mijn sokken.

Weer was dit voor Tine maar een aanzet. Het onderscheidt de kunstenaar van de fotograaf. Ze print fragmenten van de natuurfoto’s op ‘cortenstaal’. Blootgesteld aan lucht en vocht, krijgt dit materiaal een eigen leven. De kleuren veranderen en er ontstaan onverwachte effecten. Tine creëert een beeld door haar natuurfoto aan de natuur terug te geven; ze neemt geen foto, ze eigent zich niets toe, ze maakt iets nieuws, in harmonie met een natuurlijk proces. Het resultaat is verbazingwekkend (het Engelse ‘stunning’ geeft mijn emotie beter weer): kleur, diepte, schakering, structuur. De beelden veranderen ook subtiel met wijzigende lichtinval. Buitengewoon. De natuurlijke oxidatielaag van het staal vormt een bescherming tegen verder doorroesten. Daardoor worden de creaties tijdloos.

van links naar rechts
1 Whenever in Love – 2024 – 33 x 50 – Hahnemühle Fine Art Photo Rag Print mounted on Dibond 3 mm in EX-25 frame
2 Whenever in Love – 2024 – 25 x 35 – UV Print on steel, Acids EX-25 frame
3 Whenever in Mist – 2024 – 25 x 35 – UV Print on steel, Acids EX-25 frame
4 Whenever in Doubt, Wheatering Steel – UV Prints on steel, Acids EX-25 frame

In een tijd waarin we overstelpt worden met vluchtigheid, oppervlakkigheid, egocentrisme, nijd, angst en negativisme is er nood aan kunstenaars zoals Tine. Gun(s) jezelf een moment van rust, van reflectie, laat je ontroeren door schoonheid. Ga kijken.

tekst Rik Guns foto Rik Guns foto’s tentoonstelling Tine Guns