Beeldende kunstenaars A.Tinne VEREECK en Claudia ROTHSTEIN bieden een forum aan voor de kunstenaar met technische ondersteuning, delen van expertise en samenwerking om met eigen werk naar buiten te treden. Kunstenaars en engelen, het is een liefde-haat verhouding. Nieuwsgierigheid, ongeloof, ontkenning en herkenning. Deze expo zet het opeen rij. De interpretatie van elk van hen is uniek, herkenbaar en ontroerend
Gesprek naar aanleiding van de komende expo extended CLOSE-ENCOUTERS op de Kwaremont
Een interview met initiatiefneemster van RAAM103, Céline Geeraert, is meer dan vragen stellen en antwoorden noteren. Het is een ontmoeting met een kunstenaar/leerkracht/platformbeheerder die interactie en dialoog met anderen, ook niet-kunstenaars, vooropstelt. ONTMOETING is de sleutel tot de ziel van RAAM103. Op een rustige maandagmorgen stond de deur van RAAM103 (Baliestraat 103, stationsbuurt Gent) open voor een boeiende dialoog met kunstpoort.
Céline Geeraert in RAAM103 met passant
Kunstpoort Céline, je bent zelf kunstenares, geeft les en toch vind je ook nog de tijd andere kunstenaars te ondersteunen en een platform te geven. RAAM103 vzw heb je in het leven geroepen, waarom? Wat houdt dat precies in? Kan je er iets meer over vertellen? Céline Als goudsmid werkte ik 12 jaar samen met mijn vader. Mijn creaties bestonden uit concrete opdrachten. Wat miste ik de volledige vrijheid! Toen de samenwerking met mijn pa ophield, kreeg ik nood aan contact met andere kunstenaars. ‘Kunstenaar’ is een eenzaam beroep. Met Roeland Nieuwborg ging ik op zoek naar een locatie en kunstenaars om mee te exposeren. Roeland stelde me de vraag: ‘Waarom niet bij jou?’ Ik verlegde toen mijn focus van tentoonstellen naar ontmoeten. Tentoonstellen is niet de hoofdzaak, het maakproces is voor mij veel belangrijker. Een kunstenaar of collectief krijgt de gelegenheid de ruimte, een kamer, RAAM103, gedurende een bepaalde periode als persoonlijk atelier in gebruik te nemen. Tijdens een finissage mag het publiek door de deur naar binnen. De overige dagen geeft de etalage aan voorbijgangers een inkijk in het werkproces, de vooruitgang en de evolutie van een installatie, performance…
Kunstpoort Hou je je persoonlijk werk gescheiden van de RAAM103 vzw. Of is het niet los te koppelen? Heeft het een met het ander te maken? Beinvloeden ze elkaar? Is het net omdat je kunstenaar bent dat je RAAM103 gestart bent? Céline Onbewust heeft RAAM103 invloed op mijn kunst zoals er na een tentoonstellingsbezoek ook frappante zaken in het geheugen blijven hangen. Als kunstenaar ben ik nieuwsgierig naar het creatieproces. Waar is een kunstenaar mee bezig? Je krijgt prikkels. ONT-moeten, niets moeten is belangrijk, een gevoel van vrijheid kan stilletjes je bewustzijn binnensluipen. Dank zij RAAM103 kon ik me heroriënteren. Als goudsmid was er werkstress. Eenmaal mijn pa er niet meer was, stond ik er alleen voor. Nu zijn we een team en kan ik dank zij mijn samenwerking met Kim Vandaele, Vic Van der Hoeven, Tim Stroobants, Marlies Nachtergaele, Ruben Laflere en Jozefien Muylle, de stress kanaliseren. Ik bemerk ook paralellen met vroeger. Mijn vormentaal van goudsmid neem ik mee in mijn huidige kunst. In het verleden ontwierp ik een gepersonaliseerd juweel. Tegenwoordig realiseer ik werk voor een welbepaalde locatie.
Tekening en juweel: Céline Geeraert
Kunstpoort Hoelang bestaat RAAM103 al? Céline We zijn al 6 jaar actief waarvan de nadruk ligt op onderzoek en experimenteren. Residerende kunstenaars werken achter een vitrine terwijl passanten kunnen binnen gluren. Eén keer par jaar, nu voor de derde maal, treden we naar buiten en gaan we op zoek naar een niet conventionele ruimte om werk van RAAMkunstenaars tentoon te stellen.
Kunstpoort Velen vinden een atelier een inspirerende ruimte waar in eenzame afzondering ideeën worden uitgebroed. Kunstenaar Felix-Gonzales Torres*, een Cubaanse kunstenaar daarentegen vindt het atelier een angstaanjagend decor dat hem plankenkoorts bezorgt. Hij begon daarom in zijn eigen appartement te werken, installaties te maken die geïntegreerd zijn in bijvoorbeeld zijn keuken. Toevallige bezoekers krijgen de vrijheid iets van zijn installaties mee te nemen. Kan RAAM103 ook zo iets betekenen voor een kunstenaar, een nieuwe ruimte die ze kunnen innemen en waarop de kijker kan anticiperen, waar ze een kunstblok analoog aan een writersblock, het niet meer kunnen creëren, kunnen overstijgen? Of misschien kan het ook remmend werken. Zo iets van: ‘Nu moet ik verplicht kunst maken, er mee bezig zijn. Oei, de mensen kijken naar me. Wat denk je?’
Céline We hebben hier zo’n 25 tal kunstenaars op residentie gehad waaronder 2 kunstenaars die inderdaad een ‘kunstblok’ meemaakten. Als kunstenaar moet je je overgeven aan de ruimte wat niet altijd lukt. RAAM103 wil zeker geen druk zetten op de kunstenaar. De 2 kunstenaars werkten toen thuis en stelden later hier tentoon.
Kunstpoort Heb je zelf ervaring met het gebruik maken van een residentie? Céline Nadat 15 kunstenaars de revue gepasseerd hadden, besloot ik zelf het experiment te wagen. Eenmaal de residentie afgelopen, had ik moeite om opnieuw in de eenzaamheid te verdwijnen. RAAM103 is een soort gedeeld atelier. Gesprekken ontstaan automatisch; bij de koffie, bij een ontmoeting op de gang… In de aanvang is het eventjes doorbijten. Wanneer een kunstenaar RAAM103 verlaat betekent dit voor beide partijen altijd opnieuw afscheid nemen van een mooi verhaal.
Kunstpoort Hoe selecteer je een kunstenaar voor een residentie? Waarop let je? Wat is er belangrijk? Zijn visie? Zijn werk? Leeftijd? De discipline? De communicatiebereidheid?…. Let je op de diversiteit wat materiaal, discipline… betreft? Céline Meestal bepaal ik de resident. De keuze gebeurt gevoelsmatig, intuïtief. Leeftijd speelt geen rol wel gedrevenheid en passie. Zoveel mogelijk ga ik vooraf op atelierbezoek en voer een individueel gesprek. De ‘klik’ is belangrijk. Tenslotte resideert een kunstenaar in mijn eigen huis. Telkens opnieuw ontstaat een heel speciale sfeer, creëer je een unieke band die je leven als kunstenaar zin geeft.
Kunstpoort Een kunstwerk kan je soms begrijpen door het in zijn omgeving te plaatsen, te bekijken. Zijn de kunstwerken gecreëerd in RAAM103 specifiek aan de ruimte aangepast? Of kan je ze meestal los van de ruimte bekijken? Céline Vele kunstenaars maken werk speciaal voor deze ruimte. Het resultaat is ontzettend persoonlijk. Je exposeert hier tenslotte je eigen werkproces en je persoonlijke ‘ik’. Marlies Nachtergaele die laatst resideerde, maakte een werk ‘mensen manoeuvreren – bomen begeesteren’ volledig aangepast aan de ruimte. In dit werk voel je werkelijk het creatieve proces.
Werk van Marlies Nachtergaele in RAAM103
Kunstpoort Raam103 lijkt me heel zen. Het is een lege ruimte, kale muren, niets dat je afleiding kan bezorgen. Het zet aan tot meditatie. Slaat een kunstenaar soms een totaal nieuwe richting in als gevolg van de residentie, van de ruimtelijke ervaring? Céline De ruimte is inspirerend door de sfeer. Meestal komt iets nieuws naar boven en werken de kunstenaars verder in die richting. Je ziet het zomaar gebeuren en groeien, niets is gepland. In RAAM103 ontmoet de kunstenaar zichzelf vooral als hij voor zijn eigen werk komt te staan. Enkelen werken hier dagelijks andere wekelijks enkele uren. Je tijd kan je zelf invullen.
Kunstpoort Voelt de passant zich geen voyeur als hij door het raam kijkt? Of moet je het raam meer als een vitrine/etalage beschouwen? Een graag kijken naar iets dat je boeit? Céline Volwassenen voelen schroom om naar binnen te gluren. Kinderen daarentegen die plakken aan het venster. In de winter werkt het verlichte raam uitnodigend en is er minder géne bij het kijken door het raam. Bij aanvang van een residentie kunnen ‘naar binnen kijkers’ een remmende werking hebben op het productieproces. Later kijkt en bekijkt ook de kunstenaar de passanten. Dan is verbinding mogelijk, contact maken met de buurt is een logische stap.
Kunstpoort Nu wat meer over de tentoonstelling CLOSE-ENCOUNTERS die je in september organiseert in het hartje van de Vlaamse Ardennen. De locatie is een oude gerenoveerde vierkantshoeve aan de kerk van Kwaremont: het Hof Ter Kwaremont. ‘Ontmoeting’ staat centraal; de kunstenaar die zichzelf ontmoet, de kunstenaar die kennis maakt met zijn toeschouwer, kunstenaars die elkaar ontmoeten, oeuvres die samenkomen. Je hebt aan residerende kunstenaars gevraagd om mee te werken maar ook nieuwe namen steken de kop op. Selecteer je de nieuwe kunstenaars in functie van de residerende? Zoek je een match of net niet? Maak je een keuze in functie van de confrontatie? Céline We hebben een match gezocht tussen de Gentse ‘Raamkunstenaars’ die geen voeling hebben met de Kwaremont en nieuwe namen die verbonden zijn met Ronse, de Vlaamse Ardennen. Beschouw ze allen als vingers aan één hand, met een rode draad die er langsheen loopt.
De exporuimte van de vierkantshoeve te Kwaremont
Kunstpoort Het gaat volgens je visie tekst ook over ONTmoeten, niets moeten. De kijker moet een werk niet goed vinden, hij hoeft niet geraakt te worden. Maar is het niet belangrijk dat de kunstenaar de toeschouwer wel beroert, dat de kunstenaar een klein beetje moeite doet om tot verbinding te komen. Hermetische werken, alleen voor ingewijden, is dat op zijn plaats in ‘Close Encounters’? Céline We tonen enkele werken die als hermetisch kunnen aanvoelen. We hebben voornamelijk gekeken naar de vormtaal, die zit goed. Dan kan het wel.
Kunstpoort De Kwaremont was in vroegere jaren het mekka van de landschapsschilders met als trekpleister Gies Cosijns. ‘Kunsttoerisme’ was er belangrijk. Is de ‘Kwaremont’ klaar voor hedendaagse en jonge kunst? Welk publiek hopen en denken jullie nu aan te trekken: wandelaars, fietsers, kunstliefhebbers? Céline Kwaremont is een charmant dorp daarom had het kunsttoerisme hier zo’n succes. Een clash is mogelijk met onze jonge, hedendaagse kunst en dito aanpak. Wie weet bezorgen we deze streek een nieuw elan? RAAM103 vertrekt vanuit de ruimte, we zijn niet bezig met welk soort publiek we zullen bereiken. De organisatie vinden we belangrijk. Kunstenaars warm maken voor je project daar droomt elke curator toch van? Natuurlijk wil je ook dat mensen komen kijken. Onze opzet is niet-commercieel. Diverse kunstenaars en ikzelf creëren trouwens vergankelijke kunst die we op CLOSE-ENCOUTERS tentoonstellen. Als mens zijn wij ook niet voor de eeuwigheid.
Kunstpoort Wie bepaalt de opstelling? Hoe komen jullie tot een overeenkomst wie, wat, waar komt te staan? Céline De opbouw is heel belangrijk. We plegen overleg met de kunstenaars. Kim Vandaele (lid van RAAM103 vzw) en mezelf hebben het laatste woord. We streven naar een tentoonstelling met als rode draad verbondenheid, samenhorigheid. Let op we zijn geen zwevers, we ambiëren een evenwichtige tentoonstelling, geen patchwork; eenvoud zonder glamour.
Kunstpoort Hoe zit het met de financiering? Céline We hebben een sponsor Passa Porta en als vzw hebben we bepaalde voordelen. We kunnen bijvoorbeeld materiaal van de stad Gent lenen. We vragen ook een kleine bijdrage aan de kunstenaars.
Kunstpoort Hoe ziet volgens jou een ideale tentoonstellingsruimte eruit? Céline Het is een ruimte die uitdaagt om vanuit een eigen vormentaal nieuw werk te maken en je de tijd laat die te ontwikkelen.
Kunstpoort Ik verlaat de Baliestraat met een zalig gevoel. Er zijn voor de kunstenaar nog goede kleinschalige belangloze initiatieven. RAAM103vzw is er ongetwijfeld één van. Het is een hecht team dat werkt met groot enthousiasme aan warme kunstprojecten waarin de kunstenaar en het maakproces centraal staan.
Hof Ter Kwaremont Ommegangstraat 1, 9690 Kluisbergen 16-17 september 2023 23-24 september 2023 telkens van 11u tot 18u Opening vrijdag 15 september om 19u, met de performance ‘Part-time Monochrome’ van Karel Thienpont om 20u. Dit alles in het Hof Ter Kwaremont.
KUNSTENAARS Giannina Urmeneta Ottiker, Kevin Vanwonterghem, Charlie De Voet, Toon Boeckmans, Roeland Nieuwborg, Stijn De Pourcq en Donacienne Wittevrongel, Kim Vandaele en Céline Geeraert. Performance Karel Thienpont
Tekst Kathleen Ramboer Fotografie Kathleen Ramboer – RAAM103
Op de trein naar Mechelen, op weg naar Weerde waar kunstenares Mieke Tambuyzer woont, dringt zich een slogan aan mij op -Met de trein rijden is altijd een beetje reizen-. ‘Een beetje reizen?’ dat is ook mijn bezoek aan het atelier van kunstenares Mieke Tambuyzer. Bij globetrotter Mieke Tambuyzer reis je door een fantasierijke, mysterieuze wereld van 3D-tekeningen. Een ‘Panamarenkaanse’ zeppelin domineert haar atelier en fungeert als mal voor een werk in wording. Wonderlijke, fragiele constructies zweven door het luchtruim van haar atelier of leunen nonchalant tegen de muur, geprikt en genaaid op een wit foam board. Mieke Tambuyzer geeft met een tomeloze verbeeldingskracht PLA filament een poëtische dimensie. Banale zwarte en kleurrijke draden upgradet ze tot kunst. Na de start van het tekenproces komen ideeën op haar weg, maakt ze een ommetje om uiteindelijk een fragiel en toch krachtig resultaat te bereiken. Misschien komt de inspiratie hier uit de lucht vallen?
INSPIRATIE EN WERELDPROBLEMEN
Inspiratie haalt ze uit de wereld rondom haar. Sociaal bewogen verweeft ze speels, niet zwaar op de hand, wereldproblemen in haar werk. De lichtheid van het materiaal, de ludieke aanpak, maken de thema’s verteerbaar. Bij haar vind je echo’s van Morandi’s voorwerpen, Morandi die ze mateloos bewondert. Eenvoudige voorwerpen fascineren haar. Haar stoel en zetel weten te beroeren. De kunstenaar positioneert die op een wit foam board zodat een rustige verstilling er van uitgaat, een gevoel van eeuwigheid. De stoel, een rode draad in haar werk, staat voor de mens op zoek naar een plaatsje in deze hectische, overvolle wereld. De zetel is doorleefd en toch breekbaar, uitnodigend gastvrij alsof de kunstenares wil zeggen: iedereen verdient een plaats op deze aardbol.
De onvoorstelbare neiging van de mens tot destructie door oorlog en ecologische vernietiging symboliseert de kunstenares met kleine mensjes, vallend, kruipend, klimmend of vertrapte figuurtjes. Een zwevende cocon met rood/blauwe kleuraccenten refereert naar de mystieke kegels ‘Coloured Cones’ van Michaël Borremans, nog een kunstenaar die ze volgt en bewondert. In ieder werk schuilt een verhaal dat de kunstenares mysterieus, stilletjes voor zich houdt. Mieke Tambuyzer doet appel op de verbeelding van haar publiek. Staat de cocon symbool voor de quarantaine van de kunstenaar tijdens de pandemie, een afzondering die ze niet eens zo erg vond?
MYSTERIE ALS INSPIRATIEBRON
Het boek ‘Eindeloos bewustzijn’ van cardioloog Pim van Lommel inspireerde haar tot een werk. De auteur schrijft op een menselijk-wetenschappelijke manier over de ‘bijna dood ervaring’. Het is een authentieke mystieke ervaring, niet te herleiden tot fantasie, psychose of zuurstoftekort. Haar werk kreeg de gelijknamige titel van het boek ‘Eindeloos bewustzijn’.
ABSTRACTIE
Kunst mag voor Mieke Tambuyzer ook alleen maar mooi wezen. Thematische werken wisselt ze af met abstracte. Ze verkent met een 3D-pen de grenzeloze mogelijkheden van abstractie. Compositie speelt nu de hoofdrol. Een wervelend ritme van vormen, dikke en dunnere draden, kleuren, een bestudeerde chaos, verleiden met verve de kijker. Lichtvoetige monumentale werken, een netwerk van loshangende ragfijne draden, waar gaan die heen, zijn ze klaar om het atelier uit te vliegen? Kijken is voor de kunstenares hier even belangrijk als creëren. In deze werken weet de kunstenares een evenwicht te vinden tussen verbeelding, creativiteit, inspiratie en kunde. Haar abstracte werken neigen naar textielkunst: een vlechtwerk van zwarte dikke en dunne draden zwieren, kronkelen, zwiepen in en door de ruimte, op het witte foam board, op de werktafel… De draden vieren feest onder deskundige leiding van de kunstenares met haar 3D-pen. Mieke Tambuyzer verraadt hier een ongetemde vreugde, een ‘joie de vivre’, een liefde voor het leven, voor de kunst en voor de kunstliefhebber.
STUDIE – KENNIS
Mieke Tambuyzer studeerde aan de academie van Vilvoorde, kreeg er les van Walter Goossens, een studiegenoot van Fred Bervoets. Ze sloeg de weg in van de schilderkunst. Later strooide een kerstpakje met 3D-pen roet in de verf en maakte de sluimerende creatieve geest in haar wakker. De handige kleuterjuf, niet pejoratief bedoeld, die ze beroepshalve was, haalt in deze kunsttak de bovenhand. 3D-tekenen heeft ze in de vingers, haar subtiele werken zijn daar het levendige bewijs van. Contact houdt ze met collega/kunstenaars. In kunstenares Ulrike Bolenz ziet ze een mentor en raadgeefster.
RECUP
De kunstenares is een kind van haar tijd, minder goede werken recycleren, waarom niet? Werken waar ze niet tevreden over is, worden opnieuw gesmolten, gelast, verknipt… tot een nieuwe creatie.
3D-PEN TEKENEN IS NIET ALLEEN EEN HOBBY
Ik vraag of ze andere 3D-pen kunstenaars kent. Neen ze is een einzelgänger maar wat voor één. Een google sessie naar 3D kunst levert me enkel kunstige werken op die blijven hangen in de hobbysfeer. Daar is zeker niets mis mee. Maar Mieke Tambuyzer overstijgt grandioos dit hobbyisme. Ze geeft blijk van materiaalkennis en innovatief vernuft. Je mag haar terecht een wegbereider van de 3D-pen kunst noemen. Is er met deze materiaalkeuze mogelijkheid tot evolutie? Waarom niet? De kunstenares is nieuwsgierig en heeft oog voor experimenteren, met de tijd krijgt haar werk zeker nog meer diepgang. Zonder twijfel kriebelt, het na jaren 3D-tekenen, om terug te schilderen, de borstel vast te nemen en laag op laag verf aan te brengen. Deze twee disciplines in één werk samenbrengen, met dit idee speelt Mieke Tambuyzer. Een wisselwerking van de 2 disciplines opent voor haar zeker ongekende nieuwe perspectieven.
“Wanneer je een beetje te veel gedronken hebt, moet je een kwartier wandelen en diep in- en uitademen.” “Daarna is de alcohol bijna weg” zegt Michèle.
“Ik nodig de leerlingen uit om onder elkaar te communiceren” zegt Nathalie, de lerares. “Niet enkel over kunst maar toch zeker ook over kunst”. Er zijn ‘stamtafels’, zoals in een café. De meeste leerlingen kiezen altijd dezelfde zitplaats. Het is belangrijk dat ze onder elkaar communiceren want iedere leerling heeft een andere richting gekozen.
Evelyne tekent een aantal glasobjecten met spiegels aan de kant. De weerspiegelingen tekenen is de uitdaging. Ze is ook ingeschreven in een ander atelier, het tekenatelier. Dus zit ze vier avonden per week op school. Ze geniet in het atelier van Nathalie meer vrijheid. Haar constructie van glasobjecten mag absoluut niet gewijzigd worden. Nathalie let er op dat niemand aan de tafel komt, zoals een kip let op haar eieren.
Sandrine brengt altijd veel materiaal mee. Ze is tevreden met haar vooruitgang, sinds het beging van het jaar. “Kijk hier wat ik in het begin heb geschilderd”, toont ze me trots. Ze wisselt boeken uit met Nathalie. Beiden houden van boeken als inspiratiebron. Ghislaine gebruikt Chinese inkt op verschillende materialen zoals plastic folie. De inkt droogt heel snel, dus schildert ze met snelle bewegingen, zonder te aarzelen. Soms moet ze wat afschrapen. “Veel” zegt ze. Michèle gaat door een Japanse fase. Ze is naar Japan geweest. Ze schildert met lichte pastelkleuren, vage vormen. “De Japanse kunstenaars houden van de leegte” zegt Nathalie, leegte zoals stilte in de muziek. Michèle heeft net deelgenomen aan een tentoonstelling. Ze heeft een kunstwerk verkocht.
Maria heeft hulp nodig om te weten wat ze zal schilderen. Nathalie helpt haar erbij. Maria schildert op basis van bestaande kunstwerken in boeken. Ze probeert haar eigen ‘touch’ in haar schilderij te verwerken. “Ze heeft het er moeilijk mee” zegt Nathalie. Pierre heeft een beperking en zit in een rolstoel. Tekenen en schilderen is voor hem leuk. Hij straalt vreugde uit en zijn handbeweging is snel, bijna nerveus. Hij is, voor zover het gaat, precies in zijn bewegingen. Hij heeft een ‘stamtafel’ in een hoek van de zaal.
Christina draagt altijd haar hoofdtelefoon. “Geen Bloempot” zegt Nathalie. Om aan te geven dat inspiratie andere bronnen moet hebben dan de karikatuur van de amateurschilders/-sters. Céline doet aan Japans tekenen. Ze tekent heel snel, op elke pagina van een boek. Op een keer was Nathalie haar model. Het is snel herkenbaar. Céline zal dan streepjes toevoegen, een gebroken portret. Danie schildert dorpen, hangend aan bergen. Vol kleuren. Ze vindt voorbeelden op Pinterest. De kleuren die ze schildert zijn totaal anders dan het beeld op haar telefoon. Een eigen creatie. Het verschil tussen foto en schilderij. Diane en de vingers. Diane kiest ervoor om plaatsen in Brussel te schilderen die ze graag ziet, zoals het Flagey gebouw. Ze begint met oliepastels en gaat er dan snel met de vingers over. Het is een belangrijk fysiek contact. Johan komt met zijn hond. Hij komt elke keer met het materiaal dat hij wil gebruiken. Materiaal dat hij onderweg verzamelt heeft. Hij komt niet naar elke sessie.
Frances is, zoals Michèle, al acht jaar bezig. Ze weet wat ze wil schilderen. Ze heeft houtstukken geschilderd in de vorm van speelstukken. Toen Nathalie dit zag vond ze het heel leuk en begon ermee te spelen. Aurore is bezig met bloed en vrouwen. Intrigerend. Het laatste kunstwerk is meer een collage, ‘Le Meurtre des Cheveux’, waarin echt haar wordt gebruikt. Gaëlle is bezig met tekeningen, geometrisch. Wanneer ze begint, weet ze niet exact waar ze zal eindigen. Ze heeft iets met de openingen in de muur tegenover de plaats waar ze meestal zit. Alham is heel rustig, spreekt weinig, is altijd elegant gekleed. Ze werkt met de chemie. Haar schilderijen zijn een samenvoeging van verflagen. Soms bubbelt het. Met een willekeurige verdeling van kleuren. Het doet denken aan het einde van de film ‘2001: A Space Odyssey’.
Nathalie springt van de ene leerling naar de andere en wisselt van onderwerp. Tekening, schilderij, verf, inkt, oliepotlood, donker, licht, in perspectief. Ze schijnt alle trucs te kennen. Ze brengt deze kennis zachtaardig over. Ze heeft een paar ‘obsessies’: de diepte, ieder streepje, iedere oppervlakte, … moet voor zichzelf bestaan, de variatie van tonaliteit. Ze let er op om niet te directief te zijn. Ze suggereert, ze nodigt uit om te proberen, ze toont hoe je het kan doen.
En wat gebeurt er op het einde van het jaar? Ons volgende artikel zal over de tentoonstelling van de eindejaarswerken gaan.
Iedereen treedt aan, zet zijn tas, rugzak, plastiek zak, handtas, op de stoel naast de tekentafel. Daarna hangen ze de jas aan de kapstok. “Goeie avond”. Het is stil. De leerlingen gaan naar de kast waarin de kunstwerken worden bewaard, halen het nodige materiaal eruit en zetten zich aan de tafel. Uitpakken en beginnen.
Het is late namiddag. Nathalie, de lerares, verwelkomt de leerlingen met een kort woordje. Het blijft stil.
De leerlingen beginnen te werken. Niet allemaal. Dan komt Nathalie in actie. Ze herneemt het onderwerp van de vorige sessie, als een soort continuïteit. Ze verwijst naar een boek, of een idee waarop leerlingen kunnen bouwen.
Nathalie spreekt vervolgens met anderen, die hun huidig onderwerp verder uitwerken. De gespreksonderwerpen zijn heel verschillend. Het gaat van het vetpotlood tot de reflectie op een glas of over bepaalde objecten ineen schilderij, over een specifieke kleur. Heel divers.
Wij zitten in een grote ruimte vol tekentafels. Deze bevindt zich in het gebouw van de Ecole des Arts in Anderlecht. In “L’atelier multidisciplinaire” komen de beginners in aanraking met verschillenden technieken voor beeldende kunst. Het kunnen ook ervaren leerlingen zijn op zoek naar andere disciplines die ze willen proberen. Het potlood, de kleur, het materiaal komt aan bod.
De autonomie. Op het einde van het jaar moeten de beginnende leerlingen autonoom kunnen werken. De autonomie is de vrijheid van de kunstenaar. Nathalie: “De eerste twee weken leren de leerlingen de basis door te werken op grote formaten. Ze ontdekken wat ze graag doen. Autonoom zijn op het einde van het jaar betekent dat ze projecten, met karakter,kunnen presenteren. Ze moeten het beste materiaal kiezen en zich comfortabel voelen met de opbouw. Ze leren ook om met hun kunstwerken en materiaal zorgvuldig om te gaan.”
Het is een gepersonaliseerde begeleiding. Eén leerling is niet zo geïnteresseerd in het resultaat. Ze weet niet waar te beginnen dus moet ze een onderwerp leren bepalen. Een andere leerling leert de grens overschrijden en zoekt door te werken met verschillende stukken. En op een bepaald moment komt alles samen om waarachtig een kunstwerk te worden. Nathalie kan over de benadering van elke leerling vertellen. Nathalie: “Ze zullen zichzelf ontdekken.”
Twee sessies per week. De opleiding is een cyclus van negen jaar. Elke jaar beslist een jury over de projecten. De leerling kan, maar moet niet, zijn werk presenteren en verdedigen. Alle leerlingen werken naar de opbouw van de eindejaar tentoonstelling. Dat behoort tot het leerproces.
Rond kwart voor negen staan Diane, Sandrine, Evelyne, Maria, Johan en Pierre op en beginnen op te ruimen. Een ritueel met een kort woordjeaan Nathalie. De chaos der kunst afsluiten. Tot de volgende keer.
Expositie Acadisten in het Oud Hospitaal te Oudenaarde
De Acadisten zijn een informele vriendengroep met een gemeenschappelijke passie voor Kunst. Wat ruim vijf jaar geleden op de Koninklijke Academie Beeldende Kunst van Oudenaarde begon met een bemoedigend knikje, een vriendelijke aansporing en een enthousiaste belangstelling voor het werk van een “medestudent”, groeide uit tot een hechte vriendschap buiten de muren van de Academie.
Samen kijken naar kunst en tentoonstellingen bezoeken in binnen- en buitenland zorgt voor artistieke ontdekkingen, nieuwe inzichten, ideeën en esthetische ervaringen.
Hoewel de Acadisten samen optrekken, behouden ze elk hun eigen stijl door de aard van de verschillende disciplines: schilderen, tekenen, beeldhouwen, keramiek, grafisch werk, textiel, fotografie en nature art. Wat bindt is de belangstelling voor kunst en bovenal de passie voor het maken van eigen werk, zowel realistisch, experimenteel als fantasierijk.
Met deze eerste groepstentoonstelling willen de Acadisten laten zien dat creativiteit nooit stopt en willen ze graag hun enthousiasme met de bezoekers delen.
INFO
expositie Oud Hospitaal Oudenaarde St Walburgstraat 17-18-19 maart 24-25-26 maart open van 11u tot 18u
Kunstenaar Johan Clarysse troont me mee naar zijn atelier. Vol verwachting en met enige schroom klim ik de trappen op naar een ruimte waar zachte blauwen en aardetinten elkaar op het canvas omarmen. Het atelier baadt in een winterzonlicht, een licht dat de soms ‘donkere’ zwaarmoedige gedachten die zweven rond zijn werk verjaagt. De kunstenaar laat mijn blik dwalen over een groot deel van zijn oeuvre. Zoveel indrukken, zoveel bespiegelingen dringen zich aan me op. Zonder vragen te stellen krijg ik antwoord op prangende vragen die ik voor de kunstenaar klaar had. Terug ‘down to earth’ kan het werkelijke interview beginnen.
Kunstpoort Ik lees dat je voor je naar de academie trok een opleiding filosofie en agogiek genoot. Zijn je werken filosofische bespiegelingen? Zit je opleiding er voor iets tussen dat je begon te schilderen? En wat je schildert?
Johan Clarysse Via taal de werkelijkheid benaderen gaf me geen voldoening. Daarom volgde ik tijdens mijn studies aan de universiteit lessen aan de academie. De taal van het beeld graaft dieper, is genuanceerder. ‘Verf is huid én gedachte. Via het tastbare wordt iets ontastbaars opgeroepen.’ (Parijse notities Johan Clarysse, deel 1,2 en 3)
Kunstpoort Is het mogelijk dat een auteur door middel van een zorgvuldig gekozen taalgebruik kunst beschrijft of omschrijft? Laat het geschilderde beeld niet meer over aan de verbeelding? Niets is zoals het eruit ziet. Ervaar je het als een pluspunt als iemand over je werk schrijft?
Johan Clarysse De essentie van schilderijen is moeilijk te vatten in een tekst, niet in een alledaagse noch in een wetenschappelijke taal. Tegenwoordig schrijft een auteur in eerder filosofische termen over kunst. Kunstrecensies zetten de deur op een kier. Het is aan de lezer/kijker om die deur open te stoten en te verdwalen in een werk. Beschouwingen over kunst triggeren om zich te verdiepen in die kunst. Voorwaarde: een werk moet de kracht in zich hebben om erover te schrijven. Als een recensent dan over een schilderij van mij schrijft dan kan ik het alleen maar toejuichen. Een quote van Willem Elias, filosoof, docent en publicist, is me wat dat betreft altijd bijgebleven: ‘Hoe interessanter de kijker, hoe interessanter het werk.’
Kunstpoort Zijn er bepaalde gebeurtenissen in je leven die je werk/schilderkunst getekend hebben, een evolutie teweeg brachten of een kleine revolutie?
Johan Clarysse Een bezoek aan de concentratiekampen van Dachau deed me grijpen naar de figuratieve kunst. Ik zat vast in een abstracte beeldtaal. Bacon had het bij het rechte eind wanneer hij zei: ‘Ik schilder geen abstract werk want abstracte schilderijen kunnen niet wreed zijn.’ Vanaf toen begon ik naast figuratieve en geometrische elementen, woordbeelden te plaatsen in mijn werk zoals in mijn reeks Lentebeelden, geïnspireerd op Japanse erotische prenten.
werk uit de reeks Lentebeelden
Kunstpoort Wat is de bron van je inspiratie? Wanneer komt die, onder welke omstandigheden? En ga je dan onmiddellijk aan het werk of laat je gewoon die indrukken eerst bezinken?
Johan Clarysse Ik neem notities, verzamel foto’s in een beeldarchief, dat kunnen foto’s van het internet zijn, eigen foto’s, filmstills… Ik vertrek soms ook van een tekening die ik maakte. Aangezien ik rond thema’s werk, in reeksen, is er niet enkel sprake van inspiratie in het hier en nu. Een schilderij moet je opbouwen, is gelaagd, is een proces in de tijd. Een tekening daarentegen kan wel in een impuls geboren worden. Inspiratie haalde ik uit suggesties van mijn leraars, bijvoorbeeld: ‘een goed schilderij is een overwinning op zijn eigen onderwerp’ of ‘breng eenheid in je variaties en variaties in je eenheid’. Dat probeer ik nog altijd toe te passen. In een schilderij moet je ondanks de variatie het handschrift van de kunstenaar herkennen. De kunstgeschiedenis is voor mij een vat vol inspiratie: Goya, Piero della francesca, (ooit volgde ik een route met locaties die hij frequenteerde) Gerhard Richter, dichter bij ons Spilliaert die een meester is in sfeerscheppen… beïnvloeden onbewust mijn werk. Een residentie in Parijs was door de vele bezoeken aan het Louvre belangrijk voor mijn kunst. Ik verdiepte me er in de 18de en 19de -eeuwse kunst. Het hondje en de twee personen op de achtergrond van mijn schilderij Les charmes discrets du pouvoir, the balcony, 2016 is een knipoog naar Le Balcon van Manet (1868-69). Tenslotte draagt iedere kunstenaar een eigen rugzak met zich mee. Ervaringen zoals het sterven van mijn vader, liefdes, interesses, (ik ben een filmfreak) houden zich schuil in mijn werk.
Les charmes discrets du pouvoir, the balcony, 2016
Kunstpoort Wat brengen je schilderijen teweeg bij het publiek, troost, emotie, bewondering…
Johan Clarysse Kunst zie ik als een nooit ophoudende dialoog met onze eindigheid. Kunst doorprikt de illusie van het volmaakte, heeft oog voor de niet rationele duistere kanten van ons bestaan. Schilderijen kan je door verschillende brillen bekijken, hoe meer brillen, hoe interessanter. Eerst heb je de zintuiglijke, receptieve bril die bij de kijker een onmiddellijke respons losmaakt, die voor ontroering zorgt maar evengoed afkeer of onverschilligheid kan uitlokken. Kunst kan je ook aanschouwen met een plastische bril, de bril van een kunstenaar waardoor een spanningsveld tussen uitvoering en inhoud ontstaat. Hoe gaat de schilder om met verf, textuur, kleur, compositie, ritme? Hoe organiseert hij zijn verf op het tweedimensionale vlak dat een schilderij is? Ook niet kunstenaars kunnen deze manier van kijken ontwikkelen. Verder zijn er nog de filosofische en kunsthistorische bril. Deze diverse brillen samen maken een werk alleen maar rijker.
Kunstpoort Het woord ‘suspicious’ komt vaak voor in titels van werken en thema’s van expo’s. Kan je wat meer uitleg geven over het gebruik van dit woord, het waarom?
Johan Clarysse ‘Suspicious’ heeft meerdere betekenissen voor mij. Ik begrijp het als suggestief, dubbelzinnig, meerduidig, vreemd, ambetant, ongemakkelijk… Mijn werk is sowieso gelaagd. Ik plaats de artistieke taal tegenover de wetenschappelijke of alledaagse taal die eenduidigheid nastreeft.
Suspicious movement IV, 2022
Kunstpoort Je laatste werk is onder andere volgens mij sacraal geïnspireerd, een piëta, een kruisafneming… dat zie ik er toch in, of sla ik de bal helemaal mis? Of mag iedereen je schilderkunst vrij interpreteren?
Johan Clarysse Deze schilderijen refereren naar theater- en hedendaagse dansvoorstellingen die geïnspireerd zijn op de werken van Caravaggio. En deze mag je inderdaad vrij interpreteren.
Somebody who could be me II, 2022
Kunstpoort Vroeger voegde je tekst toe op of aan je werk zie onder andere ‘suspicious landscapes’. De tekst had niet altijd betrekking op de inhoud. Nu zie ik grafische vormen toegevoegd aan een portret van Sigmund Freud, aan het schilderij Dance for forgiveness. Dance for forgiveness is feeëriek, behaagt het publiek niet alleen door zijn kleur maar ook door de grafische bolletjes/ovalen. Op de eerste plaats verleiden die vormen het publiek, ze zijn visueel aantrekkelijk maar hebben ze ook een functie? En welke?
Johan Clarysse In mijn schilderijen ontdek je een letterlijke en figuurlijke gelaagdheid. Beeld, lijntekeningen en taal zijn ambigu, verhinderen een eenduidige interpretatie. Voor mijn komende expo schilderde ik portretten van beeldende kunstenaars, schrijvers, wetenschappers… die me fascineren. De grafische elementen ontstonden in mijn hoofd tijdens het schilderproces. Bij het schilderen van het portret van Courbet zag ik het toen provocerende schilderij L’origine du monde voor ogen. De eigenaar, een Turkse diplomaat Khalil-Bey, onttrok het schilderij aan het oog van het publiek door een groen gordijntje – de kleur van de islam- er voor te hangen. Uitsluitend voor genodigden opende hij het gordijn. Het gordijn, getekend op het portret van Courbet, uit een kunsthistorische context gejat, wekt bevreemding op. De vloeiende, zachte penseelstreken van het portret contrasterend met de grafische lijnen van het gordijn verlenen het schilderij een speelse dubbelzinnigheid en zorgen in mijn ogen voor frictie en spanning.
Suspicious minds (Gustav), 2022
Kunstpoort Je werk pendelt tussen het voltooide en het onaffe. Vaak zie je het werkproces, de zoektocht nog op je schilderijen. Je laat de aanzettekening gewoon staan, je moffelt die niet weg. Wat is de bedoeling? Wat beoog je hiermee?
Johan Clarysse Een aanzet, een onderschildering blijft zichtbaar. Zo wint mijn werk aan picturaliteit en gelaagdheid. De haas, die een belangrijke rol speelt in de wereld van Joseph Beuys, schetste ik op het schilderij. Later maakte de haas een sprongetje, kwam en face met Joseph Beuys. Zo won het schilderij aan kracht en lijkt de haas in dialoog te gaan met de kunstenaar.
Suspicious minds (Joseph), 2023
Kunstpoort Je maakt schilderijen als een wereldbeschouwer. Je schildert de mens in zijn omgeving met zijn emoties, gezichtsuitdrukkingen die verraden wat erin hem omgaat. Ben je een schilder die de wereld op afstand bekijkt, weergeeft en schildert of een kunstenaar die empathisch is en een gamma aan emoties en verlangen schildert?
Johan Clarysse Het is een en/en verhaal. Ik bekijk de wereld op afstand en schilder met gecontroleerde empathie. Het lijden van de mens houdt me bezig, ik hou van kunst geankerd in het leven, de mooie en duistere kanten van de mens. Door onder meer gebruik te maken van tekst en symbolen creëer ik afstand, verhinder ik dat empathie omslaat in overdreven sentiment.
Kunstpoort Tekeningen laten de kunstenaar ‘pur sang’ zien, daarom hou ik ook zo van je tekeningen. Zijn dit studies voor je schilderijen? Beschouw je ze als een vorm van inlevingsoefening voor je schilderkunst? Hebben ze eenzelfde thema als je schilderijen? Ben je als je tekent gefocust op het thema van je schilderkunst?
Johan Clarysse De tekeningen staan op zich, ze zijn niet bedoeld als voorstudie. Sommige monden uit in een schilderij. Net als in mijn schilderijen gaan ze over onze condition humaine, de ambiguïteit van onze menselijke verlangens, drijfveren, emoties.
Afternoon walking, 2014
Kunstpoort Heb je ooit zelfportretten geschilderd?
Johan Clarysse Ja, niet het klassieke zelfportret maar met ingrepen. Ik stelde ze niet tentoon. Ooit verkocht ik wel een zelfportret.
Kunstpoort Je hebt een heel speciaal kleurenpalet, geen felle, noch zuivere kleuren. Wil je met dit ingehouden kleurgebruik een intimistische sfeer scheppen? Denk je na over je kleurgebruik of groeit je kleurenpalet spontaan?
Johan Clarysse Ik gebruik mijn kleuren intuïtief. Felle kleuren zoals ik die aanwendde in mijn vroegere abstract werk zouden de ingetogen sfeer verstoren, uitbundige kleuren sluiten niet aan bij mijn thema’s. Ik ben een tonalist, gebruik diverse nuances in eenzelfde palet. De aardekleur die mijn abstract werk van begin de jaren negentig ondersteunde, is wel een constante.
Kunstpoort Met welke kunstenaar: schilder, beeldhouwer, muzikant, choreograaf, schrijver… voel je een verwantschap?
Johan Clarysse Ik kan daar niet één naam uitpikken. Kunstgeschiedenis, literatuur, filosofie, muziek… het boeit en inspireert mij allemaal. Tegelijk ben je als kunstenaar ook een kind van je tijd. Stromingen, groepen, manifesten… zijn niet meer aan de orde in deze postmoderne tijd. We leven in het tijdperk van de post avantgarde. Zeker wat schilderkunst betreft is in de eerste helft van de vorige eeuw bijna alles uitgeprobeerd. Tegenwoordig heeft elke kunstenaar zijn eigen menu. Vandaag de dag zijn kunstenaars meer individuen die in het beste geval hun eigen mythologie, iconografie of universum creëren. In vroegere tijden kon kunst nog subversief zijn, zich afzetten tegen de burgerlijke waarden en normen. Vandaag de dag is dit veel minder het geval. Kunst heeft nu nog weinig politieke impact. Teleurstellend hoe de kunst vermarkt is en object van speculatie werd, op het perverse af.
Kunstpoort Je werken vind ik tijdloos wat techniek en inhoud betreft. Zou je het fijn vinden als men over pakweg 200 jaar nog over je kunst spreekt? Schilder je voor de eeuwigheid of zegt dat je niet veel?
Johan Clarysse Ik ben daar niet mee bezig. Ik ben geen grensverlegger, heb een fascinatie voor de grote meesters. Ik schilder klassiek en eigentijds. Ik breng graag frictie in mijn schilderijen door bijvoorbeeld de ongebruikelijke combinatie van tekst, symbolen of grafische voorstellingen met het figuratieve beeld.
Suspicious minds (George), 2022
Kunstpoort Wat heeft schilderkunst tegenwoordig nog te betekenen? Het belang van schilderkunst vervaagde door de opkomst van de fotografie. Het digitale tijdperk, een overvloed aan beelden, conceptuele kunst… duwen het schilderij in een hoek. Toch overleeft de schilderkunst en is vooral de figuratieve schilderkunst zoals jij die creëert in opmars. Wat is voor jou de reden hiervan?
Johan Clarysse Schilderkunst is menig maal dood verklaard maar herrijst altijd opnieuw als een feniks uit de as. Waarom? Het is een oermedium. De kunstwereld dacht over het beroemdste en meest kenmerkend suprematistische schilderij het Zwart vierkant van de Russische avant-gardistische schilder Kazimir Malevitsj, dit is het einde. Het Zwart vierkant is de vormgeving van de absolute nul. Maar de kunstenaar vindt de schilderkunst telkens opnieuw uit, geeft schilderkunst een nieuwe moderne invulling.
Kunstpoort Wat drijft je om te blijven schilderen?
Johan Clarysse Schilderen is voor mij een daad van zelfbevestiging: ik schilder, dus ik besta. Het heeft iets driftmatigs, op het dwangmatige af. Het is voor mij ook een manier om -al schilderend- meer greep te krijgen op de werkelijkheid rondom mij en in mezelf. De schrijver en essayist Julian Barnes maakt, misschien iets te kort door de bocht, een interessant onderscheid tussen twee types kunstenaars. Het type Picasso en Lucian Freud, het meer extravagante type, ze trekken de aandacht op zichzelf en hun stijl. Het zijn zij die eerst moeten vernietigen om iets nieuws te creëren. Dat zie je ook in hun ietwat verwoestende houding tegenover vrouwen. Daartegenover plaatst hij het type Bonnard, Matisse, Vuillard, de ‘stillere’ kunstenaars die er nood aan hebben de wereld voor te stellen op een interessante manier, die de wereld niet heruitvinden maar wel beter begrijpen door hem te schilderen, dag na dag. Ik vermoed eerder tot die tweede groep te behoren.
Kunstpoort Wat brengt de toekomst volgens je? Schilder je op dezelfde manier verder? Dezelfde thema’s, de mens met zijn duistere kantjes, zijn drijfveren… Of heb je zin om andere disciplines uit te testen? Zoek je naar een vernieuwing, evolutie in je techniek, of zeg je wat komt, komt?
Johan Clarysse De tekeningen met collages die ik nu creëer betekenen een verruiming van mijn schilderkunst. 3D sluit ik niet uit. En wie weet grijp ik ooit opnieuw naar het abstracte? Een kunstenaar zoekt naar de beste manier om zich uit te drukken, om te vertellen wat in hem leeft.
Kunstpoort Heb je tentoonstellingen in het vooruitzicht, zijn er andere plannen?
Johan Clarysse Kortbij is er de tentoonstelling ‘Suspicious minds’ bij galerie S. & H. De Buck. De tentoonstelling is tweeledig. Enerzijds stel ik er portretten tentoon van kunstenaars, wetenschappers, schrijvers, filosofen… die me fascineren, anderzijds schilderijen die een dynamiek en beweging uitstralen: taferelen van straattheater, dans… In april volgt een expo in o-68 Art Gallery in Arnhem, in dialoog met het fotografische werk van Wanda Tuerlinckx. In mei volgt de voorstelling van mijn nieuwe monografie ‘This obscure object’, uitgegeven bij MER/Borgerhoff&Lamberigts. In het najaar volgen nog twee individuele tentoonstellingen: in galerie Pinsart te Brugge en galerie GNG in Parijs.
Woordkunstenaar Jacob Perceval heeft een monoloog geschreven en brengt die in gezelschap van beeldend kunstenaars en muzikanten in de passende omgeving van Kasteel Borluut.
De monoloog wordt ook zaterdag en zondag om 15u opgevoerd.
Het thema ‘Shakespeare en ik’ wordt door sterke kunstenaars geïnterpreteerd binnen hun eigen oeuvre en met hun eigen onderzoeksmethode.
Dit event is zorgvuldig georganiseerd door een jong kunstenaarskollektief uit Gent ‘Creato ex anima’.
Groepsexpo Breekbaar / Breakable fragile St. Elooiskerk – Kortrijk
BREEKBAAR, de titel dekt de lading. In deze groepstentoonstelling staat emotie voorop. De setting, een kerk, sluit perfect aan bij het thema. Wie niet religieus is, zal toch het sacrale herkennen en erkennen.
Bij het betreden van de kerk word je onmiddellijk geconfronteerd met het werk van Giovani Vanhoenacker. Zijn installatie met kerkmeubilair speelt de rol van eyecatcher en is hier ‘thuis’.
Het kunstwerk verraadt de scenograaf in Gio Vanhoenacker. Gio bouwde een mooi palmares op bij de Kopergietery, Lazarus, Compagnie Cecilia, Muziektheater Lod, Tutti Fratelli, NtgGent… In 2019 mocht hij aan de slag bij de Opera van Genève en Theater der Jungen Welt van Leipzig. In het theater verbeeldt hij een verhaal, in zijn atelier te Marke laat de kunstenaar een eigen visie spreken. De 2 stoelen verbeelden de door een middenbeuk gescheiden mannen- en vrouwenkant. De boog geconstrueerd met stoelzittingen doet me denken aan de regenboog. Een regenboog staat symbool voor de brug tussen hemel en aarde. Dit kunstwerk symboliseert voor mij een andere brug, de verbinding tussen diverse werelden zoals die van de man en vrouw, een vraag naar communicatie. https://www.giovanivanhoenacker.be/ https://www.instagram.com/giovanivanhoenacker/ gio8002@gmail.com
De ongelooflijke kleurenpracht in de werken van Martine Deleu verklaren haar enthousiasme en betrokkenheid tot de natuur. Vele schetsen en persoonlijke foto’s leiden tot een uiteindelijke creatie. Ze schildert reisimpressies, landschappen, bomen, parken, .. in een lyrisch realisme. Vaak evolueert haar schilderkunst naar een abstractie waarin de natuur op de achtergrond verdwijnt en de beleving vooropstaat. De uitbundige werken van Martine Deleu contrasteren fel met de sacrale sfeer in de kerk. Het is net deze tegenstelling die de kijker aanzet tot nadenken over de fragiliteit van de natuur, de teloorgang van de diversiteit.
De werken van Martine Vandevelde zijn geen lieflijke, vrolijke, behaagzieke werken. Het is aangrijpende kunst die je doet nadenken over het leven. Het sterk persoonlijke werk laat je niet los. Je neemt het mee naar huis. Martine Vandevelde schildert op het canvas met veel emotie en kunde. Zowel haar schilderijen als ruimtelijke werk (veelal gebruikt ze wax) illustreren haar sociale bewogenheid. De kunstenares snijdt moeilijke en breekbare thema’s aan zoals psychisch en fysisch lijden, fantoompijnen, de multiculturele samenleving, het leven tijdens de pandemie. De kerk St. Elooi tilt haar werk de hoogte in. Zo gaan de schilderijen ‘Fantoompijnen’ in dialoog met het kruisbeeld, symbool voor het lijden van Christus. Interessant zijn de werkboeken die je kan inkijken. ‘My secret books’ verhalen een persoonlijke zoektocht, verbeelden haar inspiratiebronnen: kunstenaars zoals Berlinde De Bruyckere, Jenny Saville, Louise Bourgeois, Klaus Verscheure.
Jan Declercq, organisator van deze expo, noemt zich terecht ‘de Beeldenmaker’. Hij is van alle markten thuis: hij fungeert als organisator van tentoonstellingen, fotograaf en beeldend kunstenaar, een ‘duivel doet al’. Ben ik verkeerd als ik denk dat vooral het vrouwelijk figuur hem inspireert en fascineert? Een ‘engelenbeeld’, esthetisch vrouwelijke torso’s, soms letterlijk en figuurlijk met een ‘hoek’ af en bevreemdende foto’s van modellen bevolken de rechterzijde van de kerk. Toevallig of niet, ze sieren de ‘mannenkant’. Zijn tijdloze torso’s en foto’s zijn een zoektocht naar het wezen van de erotiek, het mysterieuze in de vrouw.
Paarden, ruiters, golfers en vrouwen zijn de onderwerpen die Huguette H. Declercq boeien. Haar paarden en ruiters schildert ze levendig, met een heerlijke dynamiek in een bruin coloriet met witte en oranje rode accenten die het geheel een levendige toets geven. Kunsthistoricus A.-A.I.B. waardeert vooral de tijdloze elegantie in haar werk. Huguette H. Declercq, 70 jaar kunstenaar, beheerst door de jaren heen, diverse grafische technieken. Kleinere werken, in deze kerk tentoongesteld, tonen haar vakmanschap.
Last but not least. Achteraan in de kerk kan je ook kennismaken met de keramiek en tekeningen van Charlotte Herman. Bij het vervaardigen van keramiek maakt Charlotte Herman gebruik van krachtige natuurelementen: aarde, water en vuur. Onze hedendaagse woelige samenleving verlangt naar de pure natuur, rust en schoonheid. Deze tijdsgeest verklaart de revival van de keramiek. Charlotte Herman brengt met haar werk natuur en schoonheid in deze kerk, een schoonheid die de toeschouwer ongetwijfeld weet te waarderen.
Groepsexpo Breekbaar / Breakable fragile St. Elooiskerk, Overleiestraat – Kortrijk ZAT – ZON : 15 & 16 oktober ZAT – ZON : 22 & 23 oktober ZAT – ZON : 29 & 30 oktober Telkens van 10u tot 18u
Interview met initiatiefnemer/kunstenaar Jos Vanoverberghe
Het dorpje Kwaremont in de Vlaamse Ardennen behoort tot het collectief geheugen van elke wielrenner- en fietsfanaat. Met zijn glooiende hellingen, lieflijke panorama’s en landschappelijk schoon is Kwaremont ook een paradijs voor wie de benen wil strekken. De drie eerste weekends van september kan je tijdens je wandeling ook cultuur opsnuiven. De kunstroute Kwa-art, 2,5 en 7,5 km, brengt kunst op 10 locaties in en rond Kwaremont. Kunstenaar Jos Vanoverberghe, één van de initiatief nemers, zelf al 23 jaar exposant in het dorp, vertelt Kunstpoort graag over het ontstaan, aanpak en organisatie van dit kunstparcours.
Kunstpoort Na 2 moeilijke coronajaren swingen de kunstinitiatieven de pan uit. Wat is jullie drijfveer om na vele jaren Kwa-art opnieuw in het leven te roepen? Jos Vanoverberghe Een 20tal jaar geleden had Kwaremont de allure van een klein Latem. Cultuurliefhebbers vonden gemakkelijk de weg naar de 16 galerijen die Kwaremont toen rijk was. Ooit oefenden de Vlaamse Ardennen een enorme aantrekkingskracht uit op kunstenaars. Kwaremont was een plek waar professionele kunstenaars zoals Gies Cosyns, Michiel Leenknegt, Jan Deweer… woonden, creatief waren, tot nieuwe inzichten kwamen, durf en lef vertoonden. Toen was Kwaremont nog een bruisend dorp. In 2007 wilde de Kwaremontse kunstkring met Kwa-art1 Kwaremont opnieuw als kunstdorp profileren. Kwa-art1 was kleinschalig, Kwa-art 2022 willen we professioneler aanpakken.
Kunstpoort Welke locaties kozen jullie? Werden de kunstenaars aangesproken in functie van de locatie? Jos Vanoverberghe Er zijn zowel binnen- als buiten locaties. De locaties spreken voor zich: de kerk, Oude pastorij, galeries, bedrijven… Bestaande galeries zijn geïntegreerd in de route. Diverse tentoonstellingsruimtes leggen een link naar het rijke kunstverleden van Kwaremont en zijn een meerwaarde voor de kunstroute. Zo kunnen het publiek en vooral de bewoners van Kwaremont en omstreken een kijkje nemen in de nu desolate leegstaande Oude pastorij. De kunstenaars zijn een generatie mix, de disciplines divers. We putten uit een arsenaal van kunstenaars die een reputatie opbouwden in Kwaremont door hun vroegere tentoonstellingen in de omgeving. Kwa-art is ook de ideale gelegenheid om een retrospectieve te wijden aan het werk van Gies Cosyns (schilderkunst), Michiel Leenknegt (glaskunst) en Jan Deweer (aquarel), drie kunstenaars die leefden en werkten in Kwaremont en omgeving. Ook kunstenaars die geen affiniteit hebben met de Vlaamse Ardennen contacteerden we. De deelnemers beslissen zelf wat ze tentoonstellen en hoe. De nadruk ligt niet op het commerciële maar wel op beleving en ontdekking. Wellicht pakken we het een volgende maal anders aan.
Kunstpoort Hoe verloopt de opbouw? Is er gezamenlijk overleg met de kunstenaars, een technische ploeg om de kunstenaar met raad en daad bij te staan of zorgt iedere kunstenaar voor zijn eigen zichtbaarheid? Jos Vanoverberghe De meeste kunstenaars zorgen zelf voor de opbouw. Logistieke steun en/of vervoer voorzien we indien nodig.
Kunstpoort Kon je vlot medewerkers, partners … engageren? Gingen jullie op zoek naar sponsors om de kosten van het evenement te drukken? Jos Vanoverberghe We streven ernaar dat het evenement zichzelf kan bedruipen. We vragen een kleine vergoeding aan de kunstenaars. Horeca en galerijen sponseren het project en de gemeente levert logistieke steun. De locaties zijn gratis te bezoeken. We vragen wel een bijdrage voor de cataloog met info over deelnemers, locaties en de wandelroute.
Kunstpoort Zijn jullie bang voor vandalisme, beschadiging en wat doe je ertegen? Jos Vanoverberghe De kans op vandalisme is klein. We zijn geen grootstad en de meeste werken zijn installaties op privéterreinen waar meestal iemand aanwezig is. Aan de politie vragen we een extra oogje in het zeil te houden.
Kunstpoort Hoe maak je het kunstenparcours bekend bij het grote publiek? Jos Vanoverberghe Verplaatsbare promo is voorzien onder de vorm van spandoekaanhangers. Beachvlaggen sieren de locaties. We gebruiken alle mogelijke media om Kwa-art in de kijker te plaatsen: sociale media, lokale en gespecialiseerde pers, geschreven en woord, 4 borden aan de invalswegen, infobord met route op het dorpsplein, uitnodigingen … De taken zijn verdeeld onder de organisatoren. Zo verzorgt Bert Noterman de public relations.
Kunstpoort Organiseren jullie een officiële opening? Jos Vanoverberghe Vernissage, officiële opening met persmoment en receptie is voorzien in de kerk op zaterdag 3 september 2022 om 18u.
Kunstpoort Loopt de bevolking, de gemeente, handelaars warm voor de kunstroute? Jos Vanoverberghe Het enthousiasme is enorm, de gemeente reageert unaniem positief. We ervaren geen enkele tegenstand en durven al luidop dromen van een biënnale.
Kunstpoort Kwa-art brengt de kunst ongetwijfeld terug naar Kwaremont.
INFO
Kwa-Art 2022 3 eerste weekends van september van 14:00 tot 18:00 Kwaremont
1 Kerk Marc Galle schilderkunst Gie Kee schilderkunst Jos Vanoverberghe sculpturen hout
2 Oude pastorij Jan Leenknegt glaskunst Hilde leenknegt glaskunst Elisabeth Leenknegt juwelen Eric Vercruysse beeldhouwkunst Retro Michiel Leenknegt glaskunst
3 G.O.C. Retro Gies Cosyns schilderkunst
4 Hof ter Kwaremont Free Pectoor multidisciplinaire kunst Céline Geeraert multidisciplinaire kunst Carlos Caluwier sculpturen metaal-poly
5 Galerij Theaxus tapijten
6 Restauratie Lieven Devos Ben Van den Berghe sculpturen hout Retro Jan Deweer aquarel
kunstpoort 