‘Ik Wou, Ik Was’

Tentoonstelling Jo Op de Beeck

IKA Mechelen
13/01 tot 28/01/2024

In deze tentoonstelling onderzoekt de Mechelse multimediale kunstenaar Jo Op de Beeck (°1955) zijn  positie zowel als mens alsook als kunstenaar.

Op de Beeck, van opleiding graficus en fotograaf, werkt in deze expo deze vraagstelling uit via drie sleutelwerken/momenten.

Deze werken fungeren als rode draad doorheen de expo.

De andere werken flankeren de positie als hedendaags kunstenaar, met een 40-jarige achtergrond als beeldend kunstdocent.

De corona periode heeft voor Op de Beeck een contemplatieve bezinningsperiode gebracht waarvan deze 30 werken getuigen zijn.

In dit werk omhelst en gebruikt hij schilderkunst, fotografie en installaties als beeldend middel en boodschap drager.

Jo Op de Beeck focust in deze tentoonstelling op het creatieve wordings-en zijn-proces, met humor en respect voor de Kunst.

INFO

IKA     Instituut voor Kunst en Ambacht
Veemarkt 39
2800 Mechelen
Tel: 015/20 14 44
Expo is open in het weekend, zat & zon,  van 14 tot 18 u, in de week op afspraak.

Za: 13/01- 20/01 en 27/01
Zo: 14/01- 21/01 en 28/01

https://www.facebook.com/opdebeeckjo55
https://www.facebook.com/ikamechelen0/

Videograaf: Bert VANNOTEN

De grenzeloze verbeelding van Aykan Umut

Artificiële intelligentie is voor Aykan Umut de tool bij uitstek om een bevreemdende ‘fantasy’ wereld op te roepen. AI lijkt hem op het lijf geschreven. Vergis je niet, makkelijk is het niet, achter die boeiende vreemde beelden gaan heel wat uren werk, ervaring en passie schuil. Niet alleen het werk van Aykan Umut heeft een futuristisch kantje, ook de kunstenaar is toekomst gericht. Dat werd me stilaan duidelijk tijdens het verloop van ons interview. Het is pittig als interviewer een nieuwe wereld te ontdekken, kennis op te doen, opgenomen te worden in het verhaal van een kunstenaar. Zijn  artificiële wereld ervaarde ik als een nieuwe werkelijkheid. Ik mocht genieten van zijn scheppingsverhaal. Hoe boeiend kan een donderdagmorgen zijn! 

Kunstpoort Hoe lang ben je al bezig met fotografie? Heb je nog analoog gewerkt?
Aykan Umut Ik ben geen fotograaf. Ik volgde animatie aan het KASK te Gent. Film en animatie behoren tot mijn skills. Het begon kleinschalig. Ik volgde bij Pixar, het eerste bedrijf dat een volledige 3D-animatiefilm maakte, een workshop. Samen met drie ex mede studenten huurde ik een studio, kocht een computer en we gingen aan de slag. De laatste 10 jaar kon ik mijn creativiteit botvieren bij straat cultuur- en muziek gerelateerde merken.. Ik werkte als art director bij diverse firma’s. Partners waar ik mee samenwerkte waren onder meer Glenfiddich*, Moncler Genius, Swizz beatz, Nike en Samsung.

Na corona waren de budgetten kleiner. Om die reden focus ik me nu vooral op een carrière als kunstenaar. Mijn autonome AI beelden verraden mijn filmisch verleden. Ze zijn futuristisch, magisch realistisch en verwijzen naar vooral de zwarte muziek, afro, beat. Misschien zien mijn personages er wat futuristisch uit maar het zijn geen aliens wel mensen van vlees en bloed. Mijn autonoom werk lijkt vrolijk maar vergis je niet, er is ook een donker kantje. Ze baden in een duistere tristesse. Daaraan herken je mijn foto’s. Dat is mijn signatuur of waarmerk.

*Geïnspireerd door de wereld van Glenfiddich heeft Aykan Umut AI gebruikt om een kunstwerk te ontwerpen dat zichtbaar zal zijn in een fysieke en digitale postercampagne. Zijn poëtische werk siert nu de straten van Brussel en Antwerpen. Het is geïnspireerd door de wereld van Glenfiddich en werd digitaal gegenereerd met behulp van een systeem van trefwoorden (de technologie MidJourney). De campagne gaat nog een stapje verder door het werk te voorzien van een QR-code die nieuwsgierige voorbijgangers kunnen scannen om de poster tot leven te brengen. Dit originele evenement werd georganiseerd in samenwerking met twee kunstgalerijen: PLUS-ONE Gallery in Antwerpen en Gaggarin bij IndianDribble in Brussel. (Trends, november 2023)

Kunstpoort Ben je al geruime tijd gefascineerd door AI?
Aykan Umut Ik gebruik nu een jaar AI als tool. Ik werk met het toegankelijke programma Midjourney.

Kunstpoort Ik merk dat je op een Apple computer werkt, is dat een vereiste?
Aykan Umut Helemaal niet want ik werk via Google chrome.

Kunstpoort Doe je ook aan postproductie?
Aykan Umut Voor de postproductie gebruik ik een ander programma dan Midjourney. Hiermee leg ik andere kleuraccenten, vergroot het contrast en maak de foto’s scherper.

Kunstpoort Een AI beeld verwerkt talrijke tags of prompts. Kan je die terugvinden?
Aykan Umut Door een goede hacker zijn die ongetwijfeld te achterhalen.

Kunstpoort Het beeld dat je krijgt door PROMTOGRAFIE, prompts, tags, is onvoorspelbaar. Is dat niet vervelend en tijdrovend of vind je dat net boeiend? Trekt de spanning je aan?
Aykan Umut Nu tovert AI vaak gekke resultaten op je scherm. Een hand met zeven vingers als resultaat behoort tot de mogelijkheden. De programma’s evolueren stilaan naar meer controleerbare beelden. Ik hou wel van die gekke verrassingen. Ze maken van het creëren van AI beelden een feest. Het is fun.
Voor commerciële doeleinden zijn die vreemde resultaten natuurlijk een min punt.

Kunstpoort Volgens fotograaf Marseille zullen de beelden saaier worden naargelang de software verbetert. Juist?
Aykan Umut Ongetwijfeld, maar je hebt toch de mogelijkheid om terug te keren naar een vroegere versie? Er is ook de knop waardoor je het percentage voorspelbaarheid kunt vastleggen. Er is een waaier van mogelijkheden, je kan alle kanten op.

Kunstpoort AI analyseert en verwerkt telkens opnieuw een databank van beelden op het net. Kan je auteursrechten claimen op je AI foto’s?
Aykan Umut Officieel niet, wel op de tags.

Kunstpoort Boris Eldersen won een Sony World Award en weigerde die. De fotograaf had aangegeven dat zijn foto gecreëerd werd via AI. Persoonlijk is hij van mening dat Ai beelden in een wedstrijd niet mogen concurreren met gewone beelden. Met die weigering wilde Eldersen de discussie op gang brengen. Is er transparantie nodig. Is het wenselijk bij foto’s te vermelden dat de creatie tot stand kwam via artificiële intelligentie?
Aykan Umut Neen, helemaal niet. AI is en blijft een creatieve tool. Vergelijk het met fotoshop. Je vermeldt toch ook niet dat je een beeld ‘gefotoshopt’ hebt of welke effecten je toepaste?

Kunstpoort Gebruik je ook je eigen foto’s of zelfs tekeningen bij AI?
Aykan Umut Een doodgewone zelfs slechte foto, gefotografeerd met de camera van mijn smartphone, kan aan mijn AI beeld een andere twist geven. AI is magie. Een eenvoudige, simplistische tekening kan je beeld transporteren naar een ander tijdperk, universum of transformeren in een niet alledaags zelfs futuristisch beeld afhankelijk van welke sfeer je wil oproepen of welke uitstraling je op het oog hebt. AI is grenzeloos voor een creatief brein.

Kunstpoort AI productie van beelden hebben veel gemeen met schilderkunst. In de surrealistische schilderkunst laat men ook niet alleen de werkelijkheid zien maar zet men die om in droombeelden zie Dali. Beelden uit het collectief geheugen worden verwerkt, opnieuw samengesteld in nieuwe droombeelden. AI genereert beelden, maakt een collage van beelden, een droombeeld. (vrij naar het magzine Profesionele fotografie) Zie je ook die verwantschap? Mag je AI als kunst beschouwen?
Aykan Umut Ai beelden zijn kunst. De kunstenaar creëert een eigen, persoonlijke wereld met AI als creatief werkinstrument. Het is een proces van trial en error, creëren en opnieuw creëren om zo artistiek, esthetisch aantrekkelijke werken in het leven te roepen. Stories die te complex zijn om in de fysieke wereld te realiseren, kunnen eindelijk tot leven worden gebracht met behulp van nieuwe open-source tools. Er is toch ook geen discussie over het kunstgehalte van de hyperrealistische schilderkunst, gestoeld op technische vaardigheden?

Kunstpoort Wat denk je over het te koop aanbieden van je beelden op de NFT marketplace?
Aykan Umut Ik bekijk het positief. Je werk wordt voorzien van een echtheidscertificaat. NFT is volgens mij vooral geschikt voor foto’s, illustraties en film.

Kunstpoort Hoe zie je AI verder evolueren? Zal de traditionele fotografie verdwijnen? Digitale fotografen grijpen nu vaak terug naar analoge fotografie, polaroids. Er is een soort revival. Denk je dat er een mogelijkheid is dat ze alle takken van de fotografie naast elkaar zullen blijven bestaan?
Aykan Umut Digitale fotografie zal zeker nog verder evolueren. Persoonlijk hoop ik dat ik in de toekomst met AI ook bewegende beelden zal kunnen regenereren. De verschillende disciplines zullen wel naast elkaar blijven voortbestaan.

Kunstpoort Welke zijn je toekomstplannen?
Aykan Umut Mijn werk zou ik graag tonen in galeries onder andere via schermen. In de nabije toekomst ga ik tentoonstellen bij Inge Gelaude, een nieuwe toonruimte aan het Sint-Pietersstation te Gent.
Nu focus ik me vooral op mijn tentoonstelling ‘100% polyester’ in de exporuimte van Het Objectief te Gent. Opening op 18 november. Het concept is drieledig.
– Ik toon er een serie beelden voorzien van subtitels uit legendarische, iconische films. Zo wil ik een conversatie tot stand brengen tussen de figuranten op mijn beeld: een bevreemdend personage en een figuur met masker. De beelden brengen telkens opnieuw een zelfstandig verhaal. Een relatie tussen de diverse stories is er niet. De ondertiteling is een meerwaarde voor mijn beeld, De ondertitels brengen een zekere gelaagdheid teweeg.
– Mijn AI creaties kan je in Het Objectief ook via schermen bekijken.
– Mijn beelden lenen zich ook voor textielprojecten. Foulards en vlaggen met prints maken ook deel uit van de tentoonstelling.

Kunstpoort Kan je wat meer uitleg geven omtrent het thema ‘100% polyester’?
Aykan Umut De expo geeft niet alleen een kijk op de toekomst maar keert ook terug naar het verleden. 100% polyester is 100% fake, geen katoen, geen zijde, geen linnen, geen natuurlijk product maar 100% artificieel.
Kunstpoort We eindigen met een doordenkertje.

INFO

https://www.instagram.com/ai_kanumut/

Solo Expo 100% polyester

18 januari 2024 tot 3 februari 2024
donderdag, vrijdag, zaterdag van 14u tot 18u
Het Objectief
Oude houtlei 144
9000 Gent
https://www.hetobjectief.com/

Opening
donderdag 18 januari
19u tem 21u

Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie copyright Aykan Umut

JOHAN DE WIT

een bezoek aan de herinnering

Johan De Wit is een kunstenaar die op de radar staat van galerieën en musea. Francis Maere (Fine Arts) heeft hem opgenomen in zijn selectie voor BRAFA Art Fair 2024 in ‘Brussels Expo’ en Galerie Ramakers verkocht onlangs een werk van hem aan Museum Voorlinden in Nederland. Ik zocht Johan De Wit op in zijn atelier in Gent.

Ze zijn schaars, maar je hebt van die blije momenten, even onverwacht als onvergetelijk. Iedereen beleeft er zo, bij mij was dat bijvoorbeeld in 1986, toen ik voor mijn werk op het Filmfestival van Cannes mee mocht in de stoet op de Croisette voor de wereldpremière van “The Mission”, trots in smoking met vlinderdas, statig schrijdend en toevallig vlak achter Michel Piccoli, belicht door tientallen fotografen, de trappen op van ‘Le Palais des Festivals et des Congrès’, op de tonen van “taa-daa-ta-daa”, “Also sprach Zarathustra”, als prelude van een film die zo vers was, dat hij niet eens tijdig was afgeraakt. Bijna aan het eind ervan stokte het beeld abrupt, midden een close-up van kardinaal Altamirano; hij bevroor, bleef wezenloos staren naar een zaal die, met de monden open van de schok moest bekomen, om dan massaal uit te barsten in een staande ovatie voor de aanwezige crew en acteurs, minutenlang. Een onvergetelijke ervaring; en ik, blij als een kind.

Een zelfde gevoel overviel me toen ik, midden december, een bezoek bracht aan het kunstatelier van Johan De Wit, onaangekondigd, zoals hij mij op café een paar weken eerder, tussen twee Orvals, had gezegd: “Kom gerust eens langs als je in de buurt bent”.  Ik was al fan van Johans werk maar besefte pas recent welke hoge ogen hij gooit toen ik toevallig, op een feest bij iemand thuis, werk van hem had herkend tussen schilderijen van Constant Permeke en Gustave van de Woestijne. Het abstract werk van Johan hangt er in de hal, ter verwelkoming en tot afscheid van de bezoekers. Het lijken drie monochrome ‘doeken’ of ‘platte, gedeukte kussens’ – hoe moet je het omschrijven? – in gebroken wit of eierschaal, bescheiden, sober, maar van een poëtische kracht die me aan Rothko doet denken.

The end of the world for dummies (foto: rik guns)


Hoge ogen, dus, en het was met grote nieuwsgierigheid dat ik binnen ging in Johans atelier: 100 m2, pal in het centrum van Gent, “a hidden gem”, zoals ze zeggen, want wat ik zag overtrof alle verwachting. Mijn mond viel open. In een hoek van zes bij zes, op een ruwe, betonnen vloer, waren roestige voorwerpen gestapeld tot 4 meter hoog, op het eerste gezicht lukraak, maar daarvoor zag het geheel er te goed uit. Johan verwelkomde me en hij moest tot drie keer toe vragen of ik een koffie wilde, want ik kon mijn ogen maar niet van die stapel afhouden, alsof mijn verstand de connectie kwijt was met mijn gevoel en ik kan het niet anders omschrijven, maar ik werd er blij van als een kind. Die kleur, die zachte tactiliteit, pure poëzie, de humor, de eenvoud, de kracht, de eerlijkheid, de liefde voor het detail… Ik kon en ik kan er blijven naar kijken.

Alles samen moet het een werk van jaren geweest zijn, van vele duizenden uren en alleen al daarom is het van onschatbare waarde, afgezien van de originele, creatieve, artistieke kracht die het ronduit uniek maakt. Het is een installatie die thuis hoort in een museum, liefst niet in zo een steriele, koude kamer van de hedendaagse kunst, maar in een gebouw met een groots verleden, een rijke geschiedenis en veel ruimte om te mijmeren, vrij en ongedwongen, de ‘Bourse de Commerce’ in Parijs bijvoorbeeld. Wat zou het daar prachtig staan. De impact zou enorm zijn. Een mens mag al eens dromen.

Het werk is toevallig ontstaan, toen de kunstenaar zijn kelder begon op te ruimen en het resultaat van al die jaren onverkochte arbeid begon te inventariseren en hij alles, stuk voor stuk, organisch liet groeien tot de installatie die het uiteindelijk geworden is. Elk voorwerp kreeg een eigen plaats, gekoesterd, want heel broos. Alles is van papier. Het begint met een eenvoudige vorm van aan elkaar gekleefde stukjes of soms hele stroken, binnenin verstevigd met vloeibaar polyurethaan en tot leven gewekt met een dispersie van acrylhars, al dan niet licht gepigmenteerd en vermengd met ijzerpoeder, dat na indroging met schuurpapier zacht wordt blootgelegd.

Door het schuren wordt het verharde hars mat en kunnen de ijzerpartikels beginnen aan hun taak van natuurlijke verkleuring en langzame afbraak. Roest rust, een ode aan de vergankelijkheid. Over een paar jaar zal het er anders uitzien dan nu, intussen leeft het mee met zijn creator en zijn bezitters, het zal met hen verouderen, heel langzaam, dankzij de beschermende harsen, maar uiteindelijk is het gedoemd om te vergaan, tenzij conserveringstechnieken het alsnog kunnen redden en tijdloos maken; de broze herinnering die alles overleeft, is dat niet de waarde van kunst?

Johan vertelt niet graag over zijn werk. Je moet het ondergaan, vindt hij. Zelf twijfelt hij of de installatie niet te zwaarmoedig is, te somber. “Het einde van de wereld voor beginners” wil hij ze noemen. Het klinkt beter in het Engels: “The end of the world for dummies”. Misschien kiest hij voor die titel ter relativering. Ik begreep zijn vrees voor zwaarmoedigheid alleszins niet, tot ik, geheel toevallig, in de krant een foto zag van een krater van een bominslag in Gaza. In de roestbruine aarde was een gat geslagen, met nog wat huisraad, verbrand, verweesd, verroest, verwoest, de laatste resten van wat kort ervoor nog tekens van leven waren.

En toch, ondanks de gelijkenis in kleur, in slijtage, ondanks de blutsen, de schrammen en de gaten, is Johans werk allesbehalve zwaarmoedig. Het is in tegendeel speels, spontaan, nostalgisch en filosofisch. De kunstenaar gaat niet gebukt onder het juk van een boodschapper, hij begint de dag niet vanuit een noodzaak om iets aan de kaak te stellen, hij wil zich niet laten leiden door de waan van zijn tijd. Maar hij is er wel gevoelig voor. Hij observeert en creëert, zonder model of tekening, zonder voorstudie, gewoon uit het hoofd, denkend aan een voorwerp dat hij wil laten herleven, met de associaties die enkel hij kent en waar de kijker achteraf het plezier van het raden naar heeft. Het zijn geen kopieën in papier, het zijn unieke creaties. Dat geeft verrassende resultaten, de vormen zijn buitenmaats, soms ironisch – de wereldbol is zwaar toegetakeld – maar wat altijd opvalt is de buitengewone finesse, de zin voor verhouding en, vooral, het plezier het object een eigen geschiedenis te geven, een diepere symboliek, waardoor het meer wordt dan wat je ziet.

Atelier Johan De Wit (foto: rik guns)

Mijn blik dwaalt af naar een rij gedeukte potten, vazen, gieters aan de muur, drie meter lang, het lijken wel letters, tekens, een schrift, middeleeuwse gregoriaanse muziek? Intrigerend, mooi, elegant, harmonieus. Dan toont Johan me vroeger werk, iets wat er uit ziet als een maxi Tetra Brik®, een sobere melkdoos van 70 cm, vooraan ingedeukt, de tuitjes treurig naar voor gebogen; hij maakte er 82 van, evenveel als Claus Sluters ‘De Treurenden’ op het praalgraf van Filips De Stoute, waar het werk op alludeert. Het valt overigens op hoe belezen Johan is in de kunst. Als ik hem over de foto van de krater in Gaza vertel, reageert hij spontaan met een verwijzing naar Urs Fischers werk “You” (2007, New York, Gavin Brown’s Enterprise). En dan, haast terloops, toont hij een schets van een recent werk, een allusie op de kunstkamers uit de barok (een muur van 12 bij 5 meter), dat recent werd aangekocht werd door Museum Voorlinden.  “High Expectations” heet het. Benieuwd wanneer het tentoongesteld gaat worden.

De Treurenden

foto’s: rik guns

Het atelier van Johan De Wit is niet publiek toegankelijk. Ik hoop dat de installatie die ik er zag ook opgemerkt zal worden door een groot museum, de ‘Bourse de Commerce’ of zo. Of dat er een film over gemaakt wordt over het werk van Johan, zoals ‘Anselm’  (nu ook in Voorlinden) en met beelden zo mooi als die van ‘The Mission’.

INFO

https://www.johandewit.be/

BRAFA Art Fair 2024

https://francismaerefinearts.be/exhibitions/brafa-2024

https://www.galerieramakers.nl/artists/johan-de-wit

tekst en fotografie rik guns

INTROSPECTION – RETROSPECTION


een expo met schilderijen van kunstenaar Walter Dermul

Na een drukke stresserende treinrit en een overvolle verstikkende tram is het een verademing binnen te stappen in de wereld van Walter Dermul ‘Introspection-Retrospection’, Galerij Martin Van Blerk te Antwerpen. De kunstenaar Walter Dermul is toevallig geanimeerd aan het praten (over kunst?) met kunstrecensent Kunstflaneur.be. Wat een fijne verrassing Yves Joris de man achter de boeiende kunstenaarsinterviews hier te ontmoeten.

links op de foto Yves Joris, rechts Walter Dermul

De ophanging is heerlijk overladen, doet denken aan de Parijse Salons van de 19de eeuw, geen plekje is onbenut gelaten. De enige discrepantie is deze: de ophanging blijkt niet chaotisch noch beklemmend druk maar is stijlvol en rustgevend. Daar zitten ook de schilderijen van de kunstenaar voor iets tussen: zijn taferelen baden in onverzadigde ingetogen kleuren en de personages zorgen voor vervreemding. Ze doorkruisen het canvas in een decorum van vroegere tijden, de jaren 60? Walter Dermul brengt deze wandelende, springende, zwemmende personen tot stilstand, bevriest de beweging waardoor een zekere melancholie de kijker overvalt. Bij de aanblik, droom ik eventjes weg in het verleden, Ik word er zowaar lyrisch van. Of zit de tijd van het jaar er voor iets tussen?

De meeste van de canvassen zijn bevolkt. Slechts enkele lijken verlaten. En net die kunnen me mateloos bekoren: een blauwige (ziekte)kamer, een leeg (school?)lokaal… Ze zijn puur en geschilderd in een teder blauw kleurpalet. De suggestie van een verhaal ontbreekt, een betekenisvolle leegte overheerst. Alle macht aan de verbeelding.

Walter Dermul vertrouwt me eerlijk toe: ‘ik ben geen goede tekenaar’. Dat verwondert me, de anatomie zit goed. Het gebruik van foto’s verklaart veel. De kunstenaar knipt en plakt tot hij een geschikte collage bekomt, klaar om aan de slag te gaan. Mag ik Walter Dermul een suggestie doen? Verwissel voor één maal penseel met potlood en wie weet verrast dat potlood je en ontdek je nieuwe horizonten en maak je een verrassende creatieve reis door het kunstlandschap. Ik geloof dat in de kunstenaar/schilder een tekenaar zich schuilhoudt.

Als toemaatje hangen naast de schilderijen gedichten van zijn partner Marjan De Boeck


Ik herkauw mijn gedachten,
ze zitten in een loop.

Ik letterschrijf mijn woorden,
zoek zuurstof in de poel.

Het doolhof blijft gesloten,
’t is lopen zonder doel.

‘Nooit minder mens’
copyright Marjan De Boeck
2022, uitgeverij Boekscout

Het oeuvre van Walter Dermul zullen kunstliefhebbers meestal smaken. Hij werpt geen heilige huisjes omver, is geen wereldverbeteraar maar schept wel een nostalgische poëtische wereld waar het fijn vertoeven is. Deze expo is nog toegankelijk tot 7 januari. Een mooie afsluiter of begin van een nieuw jaar voor de kunstenaar, galeriehouder en hopelijk het grote publiek.

Tekst en foto Kathleen Ramboer

INFO

21 december 2023 tot 7 januari 2024
Vrijdag, zaterdag, zondag van 14u tot 18u

Galerij Martin Van Blerk
Mechelse steenweg 28
2018 Antwerpen

https://walterdermul.be/
https://www.instagram.com/walterdermul/
https://kunstpoort.com/…/brief-aan-kunstenaar-walter…/

https://kunstflaneur.be/

De veelzijdige, multiculturele en persoonlijke kunst van Juan Jaureguiberry

Arte povera, recyclagekunst, ecologische kunst, poëzie, experimentele kunst, hedendaagse kunst, duurzame kunst, textielkunst, filosofie…. De kunst van Juan Jaureguiberry is het allemaal. Maar op de eerste plaats is het kunst die vanuit de ziel komt. Een middag lang kon ik me verdiepen in zijn fascinerende wereld waar verschillende culturen elkaar ontmoeten. Ons gesprek kende geen grenzen.

Kunstpoort Wanneer was de interesse voor kunst gewekt?  Heb je nog herinneringen aan je vroegste overweldigende kunstervaring?
Juan Jaureguiberry Kunst was voor mij een spel. Als kind bouwde ik huisjes met Argentijnse grond, aarde, in de tuin, op straat…
Kunstpoort Eenvoudig materiaal, Arte povera, sprak je blijkbaar toen al aan.
Juan Jaureguiberry Van mijn moeder kreeg ik stiften en een groot blad papier maar een muurtekening, graffiti leek me leuker.
Met die stiften tekende ik op de muur van mijn oma. Oma tekende een kader rond mijn creatie en zie mijn eerste kunstwerk was een feit. 

Kunstpoort Volgde je een kunstopleiding? Waar?
Juan Jaureguiberry In Argentinië volgde ik les bij een expressionistisch kunstenaar. De kunstenaar had een immense bibliotheek met boeken over het expressionisme die ik mocht raadplegen. Omdat mijn drang naar kennis groot is, maakte ik daar gretig gebruik van. Ik volgde ook nog schilderkunst aan Sint-Lucas, Gent en les aan de academie, Offerlaan, Gent. Nu bezoek ik het vierde jaar projectatelier aan Sint-Lucas, Gent. Toen ik in de Spaanse Pyreneeën woonde, deed ik vooral aan zelfstudie. In feite ben ik ook grotendeels een autodidact.

Maiko

Kunstpoort Vond je deze opleidingen noodzakelijk om te ontwerpen, te maken wat je nu doet?
Juan Jaureguiberry Door de opleidingen verkreeg ik enorm veel noodzakelijke technische vaardigheden en materiaalkennis. Kunstonderwijs heeft zo zijn positieve en negatieve kanten. Door mijn Zuid-Amerikaanse identiteit schilder ik vooral rebels kleurrijk. Dat ligt me goed. De leerkrachten stelden me voor meer met grijstinten, onverzadigde kleuren te werken. Waarom niet? Dit kan een uitdaging betekenen maar tevens verloochen je vaak je persoonlijkheid.
Schilderen op een groot formaat canvas is wat ik het liefste doe. De Vlaamse schilders werken volgens mij eerder op klein formaat, dat sluit aan bij de Middeleeuwse miniatuurkunst en de Vlaamse primitieven.
Kunstpoort Een voorbeeld van een kleurrijk groot formaat schilderij is het schilderij ‘Maiko’. Het verbeeldt de Japanse Maiko-dans. Zowel het kostuum als de beweging zijn een inspiratiebron voor dit werk.

Kunstpoort Ik bekeek je werk op Instagram. Het is ongelooflijk subtiel, teer en kwetsbaar, naar inhoud en materie. Wat is er eerst, het materiaal of het idee? Heb je een idee en ga je dan op zoek naar je materiaal of is het eerder omgekeerd? Of komen inhoud en vorm simultaan?
Juan Jaureguiberry Eerst een woordje over Instagram. Vroeger beschouwde ik Instagram als een ideaal middel om ideeën te sprokkelen. Dit heb ik achter me gelaten. Nu vind ik Instagram prima om mijn werk in the picture te plaatsen.

Ik verzamel enorm veel en divers materiaal. Dit kan om het even wat zijn, een netje waar citroenen in verpakt zitten, plastiek zakken, verdroogde planten, houtstokjes… Het materiaal inspireert me, zet me aan tot creëren. Ik maak een schets en dan pas kan een kunstwerk, assemblage, 2D of 3D, geboren worden. Het is een uitdaging om met het juiste materiaal, de juiste boodschap te brengen.
Ook uit bepaalde waarnemingen kan een kunstwerk voortvloeien. Het beeld van een vrouw, doornat van de regen, die aan de Dampoort te Gent haar bus miste, raakte me. Later ontstonden schetsen van deze situatie. Zo inspireerde een blad van een Ginkgo biloba me tot het creëren van een kunstwerk waarin gerecycleerd plastiek en draad verwerkt zijn. Fronsen op een voorhoofd vormen de aanleiding tot tekenen. Een tekening, op werk van de expressionist Egon Schiele geïnspireerd,  evolueert naar een creatie op bewerkt plastiek.
Mijn werk oogt fragiel maar is het niet, het is enorm stevig en kan tegen een stootje.

“Con” Recycled embroidered plastic

Kunstpoort De schets is er eerst en dan het object. Beschouw je de schets als een apart kunstwerk of een deel van het geheel?
Juan Jaureguiberry De schetsen, tekeningen zijn autonome kunstwerken. Zo beschouw ik mijn polaroids van transparanten die ik op elkaar leg ook als reële kunstwerken.

serie Ofrendas, C’hullu

Kunstpoort Je start altijd vanuit een reëel voorwerp, een bepaalde materie, is het een vereiste dat het bronvoorwerp of materiaal herkenbaar blijft?
Juan Jaureguiberry Helemaal niet! Voor mijn serie ‘Ofrendas’ maakte ik een schoenobject met bladeren van een plant, plastiek zak, wol en draad gerecycleerd uit een netzak. Het materiaal is onherkenbaar, om dit art object te bekijken en te beoordelen naar vorm en inhoud is het niet vereist het materiaal te onderscheiden.
Kunstpoort En toch is het boeiend om weten.

Kunstpoort De titels van je werken refereren naar de precolumbiaanse, Indiaanse culturen zoals die van de Inca’s. Titels* zoals:  ‘Ofrendas’ ‘Lacshahuarina’ ‘Chullo/Ch’ullu’ ‘Quipu’, laten me dat vermoeden. De Inca’s zijn blijkbaar een bron van inspiratie.
Vanwaar die interesse in de Inca’s?
*‘Lacshahuarina’, een berg in het Andesgebergte
‘Chullo/Ch’ullu’ Peruaanse muts met pompon
Quipu’s, combinaties van knopen in koordjes gebruikt om getallen aan te geven
Juan Jaureguiberry Vooral vanuit mijn educatie ontstond de interesse in de Inca cultuur. Reeds op vroege leeftijd wordt in Argentinië op school interesse gewekt voor Europese culturen en de Inca cultuur. Dit is logisch aangezien de Argentijnen op geboortegrond van de Inca’s wonen. Mijn kennis heb ik dan verder aangescherpt.

serie Ofrendas, Shoes
Assemblag, plastic bag, decorative plant, wool.
Bombilla, Mate

Kunstpoort Wat inspireert je nog?
Juan Jaureguiberry Het tuimelt in mijn hoofd. Diverse ideeën bieden zich onverwachts en gelijktijdig aan. Alles is inspiratie, van de biochemie, microscopie, microkosmos, natuur tot de diverse culturen. wetenschap, geschiedenis, het sociale en zelfs filosofie. Zo interesseer ik me voor de wijsheden van de filosofische ‘Upanishads’*, teksten die hun oorsprong vinden in het Hindoeïsme.
Het werk ‘Bicho canasto’ verwijst naar de cocon van een nachtvlinder en de takjes die de cocon beschermen.
Kunstobject ‘Bombilla’ refereert naar de Argentijnse infusie ‘maté’ en de eitjes van waterslakken, gezien onder de microscoop. Maté drinkt men met een bombilla, een theerietje, ook verwerkt in het object.
Ik pik uit verschillende wereldculturen en uit mijn herinneringen. Het werk Anosidactilas verwijst bijvoorbeeld naar de figuren Lilith en Eva, respectievelijk namen uit de Joodse mythologie en het scheppingsverhaal. In het object Anosidactilas herken je onder andere een boom. Een slang verleidde Eva om de vrucht van de boom van de kennis van goed en kwaad te eten. Lilith heeft vogelpootjes. Papier porselein is de grondstof van het object.
Niet mijn inspiratie is belangrijk maar het resultaat. Vorm, inhoud, kleur en compositie moeten een mooi geheel vormen.
*Juan Jaureguiberry leest het boek ‘Upanishads voor deze tijd’ van Peter Van Lierde en Linda Brys.

Anisodactilas, papier porselein

Kunstpoort Kan je iets meer vertellen over je reeks ‘Ofrendas’?
Juan Jaureguiberry Het werk ‘Necklace’ is een assemblage vervaardigd van jute, gedroogde bladeren van een plant, plastiek voedselzakken… Dit kunstobject is biografisch. Mijn zus had een hersenprobleem. Het geweven deel van de halsketting symboliseert het ruggenmerg. In de bedels maak ik een voorstelling van de hersenhelften en de nekwervels. De Necklace staat symbool voor de offergaven van de Inca’s aan de goden met vraag om genezing.
Een ander object in de reeks ‘Shoes’ is een allusie op het offeren van kinderen. Bij de Inca’s betekende het een grote ‘eer’ om te worden geofferd. De kinderen waren immers uitverkoren om boodschappen van de Inca’s over te brengen aan de goden.

Serie Ofrendas, Necklace
Assemblage: Jute, decorative plant leaves, Plastic food bags.

Kunstpoort Is je kunst Europees met Zuid-Amerikaanse invloeden of eerder andersom? Of overlappen ze elkaar?
Juan Jaureguiberry Ik onderga verschillende invloeden, gebruik vele technieken en schep zo een nieuwe eigen werkelijkheid. Ik verwijs graag naar mimesis. In de kunstfilosofie verwijst de mimesistheorie of mimese naar de nabootsing van de werkelijkheid.

Kunstpoort De titels die je aan je werk toekent, zijn die belangrijk?
Juan Jaureguiberry Die zijn voor mij heel belangrijk vooral als je een werk inzendt voor een call, een selectie. Een titel kan een werk maken of kraken.

Kunstpoort Je werkt full time, heb je tijd genoeg om kunstenaar te zijn? Geeft kunst je energie of het tegendeel?
Juan Jaureguiberry Kunst geeft me energie, zo kan ik mijn gedachten loslaten, komt er rust in mijn hoofd, kan ik mediteren en me onderdompelen in een eigen universum. Het kind dat speelt komt in me naar boven. In mijn hoofd heerst er chaos, kunst maken brengt structuur.

Kunstpoort Vraag je kunstkenners en artlovers hun mening? Vele kunstenaars keuren het af als je hun werk bestempelt als mooi veeleer moet het boeiend of interessant zijn. Welke reactie is je het liefst?
Juan Jaureguiberry Om het even welke feedback is welkom. Als het kunstpubliek voelt dat mijn werk ziel gebonden is, mijn innerlijke reflecteert, dan is mijn boodschap geslaagd.
Je mag mijn werk mooi vinden en ervan genieten. Kunst is complex, de achtergrond kennen helpt om kunst, mijn werk, beter te begrijpen.

Kunstpoort Hou je je ver van maatschappijkritische kunst? Moet een kunstenaar zijn tijd en/of zijn eigen persoonlijkheid in vraag stellen?
Juan Jaureguiberry Maatschappijkritiek is belangrijk. Zo kan je het werk van de expressionist Otto Dix als een manifest beschouwen. Hij zocht naar een uitdrukkingsmiddel voor zijn verzet. Zijn werk was een aanklacht tegen het na-oorlogse militarisme. Warhol hekelde de consumptiemaatschappij.
De donkere abstract expressionistische schilderijen van Rothko zijn heel persoonlijk en filosofisch getint.

Kunstpoort Welke toekomstplannen heb je? Expo’s? Heb je ambitie?
Juan Jaureguiberry Welke kunstenaar heeft geen ambitie? Het is belangrijk tentoon te stellen. Ik woonde een lezing bij en daar beweerde iemand: ‘Een werk is pas af als het getoond wordt’. Dat kan ik alleen maar beamen. Gedurende de maand maart 2024 stel ik tentoon met het projectatelier te Gent. Mijn streven is iets nieuws te brengen, origineel en vooral authentiek. Ik wil op een primitieve en natuurlijke manier, zoals onze voorouders dat deden, emoties delen, verbinding maken en mijn zijn uitdrukken.

Kunstpoort Wat is het mooiste dat je meemaakte in je kunstenaars leven?
Juan Jaureguiberry Dat ik in 2012 op uitnodiging van de consul van Argentinië mocht tentoonstellen in het Vlaams parlement.

Kunstpoort Heb je zelf twijfels over je persoonlijk werk? Ben je zelf tevreden van het resultaat?
Juan Jaureguiberry Ik heb geen twijfels, ik wapen mezelf. Mijn werk is gestoeid op reële feiten, wetenschappelijk, geschiedkundig, sociologisch. Ik breng een correct verhaal.

instagram @jajaureguiberry https://www.instagram.com/jajaureguiberry/?hl=nl

Tekst Kathleen Ramboer
Foto’s Kathleen Ramboer en Juan Jaureguiberry

Lucas Van Parys… een leven doordrenkt van kunst als wapen tegen droefenis

Bij kunstenaar Lucas Van Parys komen de woorden vanzelf. Hij goochelt met namen van filosofen alsof het zijn vrienden zijn. Zij werden metgezellen op een lange reis, een zoektocht naar dé kunst die zijn ware ‘ik’ openbaart. Een namiddag samenvatten, eentje boordevol kunst en vragen, met al of niet filosofische antwoorden, is geen gemakkelijke taak. Laten we beginnen bij de jeugdjaren, daar was de interesse voor kunst al aan het kiemen.

Kunstpoort Hoe lang ben je al met kunst bezig? Volgde je een artistieke opleiding? Of ben je grotendeels autodidact? Je volgt nu een opleiding grafiek in Oudenaarde, wat is de drijfveer?
Lucas Van Parys De behoefte aan kunst was in mijn jeugdjaren latent aanwezig. Ik had interesse voor elke vorm van muzische expressie. Van jongs af was ik bekommerd om schoonheid. Mijn moeder had een artistieke ziel, vader toonde interesse voor alles wat ik deed. Bij zelfanalyse merk ik een steeds terugkerende nood tot artistieke expressie. Beeldende kunst is mijn communicatiemiddel bij uitstek. Wanneer ik iets moois creëer, dan overvalt me een hemels gevoel.
Ik volgde enkele tekenlessen maar ben toch grotendeels autodidact. Nu volg ik etsen aan de academie van Oudenaarde. Elk medium heeft zijn specifieke mogelijkheden. Ik ontdek nieuwe materialen, een stap naar wie weet andere en verrassende resultaten.

Kunstpoort Ergens las ik ‘Kunst is de vrijheid om te creëren’
Is het die aantrekkingskracht van die vrijheid die je aanzet tot kunst scheppen? Misschien is dit het enigste waar een mens ooit ongeremd vrij in kan zijn, in het maken van kunst? En heb je dergelijke vrijheid nodig om te kunnen leven?
Lucas Van Parys Kunst is als ademen, eten en drinken. Als gevoelige mens heb ik nood aan kunst. Er is zoveel chaos en ellende in  deze wereld. Elke vorm van lijden, in al zijn facetten, fysisch als psychisch maakt me triestig. Kunst, om het even welke vorm van kunstuiting, kan een antwoord en wapen zijn tegen deze droefenis.

Kunstpoort Verhalen je tekeningen, schilderijen… een eigen innerlijke wereld? Sluipen persoonlijke emoties je werk binnen of is kunst net een middel om die emoties buiten te sluiten?
Lucas Van Parys Tekenen geeft me een euforisch gevoel, het is als een drug waardoor het dreigend gevoel van onbehagen wegsluipt. De lijdende mens raakt mij, dit geldt evenzeer voor het lijden van dieren en de natuur. Ik probeer in woord en daad een goed mens te zijn. Veel steun vind ik bij filosofen zoals Epicurus, Michel de Montaigne, Arthur Schopenhauer, Albert Camus. Kunst laat me toe de immense tragiek in de wereld even opzij te zetten.

Kunstpoort Je denken valt niet los te koppelen van je kunst. Kunst is een tegengewicht voor alle ellende. Kunst en gesprekken over kunst staan centraal in de niet te stuiten zoektocht naar het wezenlijke. Wat is kunst voor je? Kan alles kunst zijn?
Lucas Van Parys Kunst is afhankelijk van de mate van de authenticiteit van het creëren. Kunst scheppen doe je vanuit een houding van puurheid, ver weg van elk streven naar bekendheid of berekening op materieel en financieel gewin. Wat betekent het beroemd zijn in een wereld, een oceaan van onnoemelijk menselijk leed,

Kunstpoort Mag ik je kunst figuratief of abstract noemen of is het iets tussenin?
Lucas Van Parys Het is balanceren tussen abstractie en figuratie.

Kunstpoort In het blogbericht – De spanning van de kromme lijn – Luca Dal Vignale
op Kunstflaneur.be*, in een tekst van Yves Joris, lees ik het volgende:
Wanneer je naar abstracte kunst kijkt, kun je jezelf onderdompelen in een wereld van verschillende sensaties, die ik gemakshalve omschrijf als de drie v’s. Een van de eerste emoties die abstracte kunst kan oproepen, is een gevoel van vrijheid... Abstracte kunst kan ook een gevoel van verwondering oproepen… Een ander opvallend aspect, nauw verwant aan verwondering, is de verrassing. 
*
https://kunstflaneur.be/2023/10/13/de-spanning-van-de-kromme-lijn-luca-dal-vignale/
Welke van de drie v’s haalt de bovenhand bij het kijken naar je werk? Of welke emotie wil je graag teweeg brengen?
Lucas Van Parys De V van Vrijheid heeft prioriteit. Die V is essentieel om mezelf te ontdekken als mens en als kunstenaar. Een onbevangen benadering van mezelf en de kijker acht ik toren hoog. Als de kijker je werk apprecieert, in alle vrijheid binnentreedt in je eigenste wereld, dan raakt je dat.

Kunstpoort Ik las een mooie omschrijving van je als kunstenaar
Hij dweept met Cobra en Art Brut als een schilderfilosoof van wie het werk niet beter begrepen kan worden met behulp van de gebruikelijke kunstkritiek. A-F Haelemeersch
Hoort je werk in een specifiek hokje thuis? En ben je bewust of onbewust beïnvloed door de Cobra en Art Brut beweging? Ik zie bijvoorbeeld een asterisk à la Miró op één van je werken.
Lucas Van Parys Ik heb een grote adoratie voor de spontaniteit, de overweldigende scheppingskracht van Joan Miró. Het is een diepzinnig kunstenaar die een mythische kijk heeft op de kosmos en de schepping. Daarin voel ik zeker verwantschap. Joan Miró heeft binnen zijn  biomorfische schilder- en beeldhouwkunst een unieke speelse en toch  emotioneel geladen beeldentaal ontwikkeld. Elke kunstliefhebber kent wel zijn asterisk. Bij hem kan alles aanleiding zijn tot creëren. Een simpele tak van een boom is voor hem een trigger om te gaan tekenen, de tak wordt een lijn, de lijn wordt… Tekenen is ook een spel van associaties. Dit is ook mijn manier van werken.
Ik hou ook heel veel van outsiderkunst. Het ‘ontbreken’ van teveel ‘beschaving’ bij deze mensen  biedt meer inzicht in de complexiteit van hun ziel, en van de mens in het algemeen. Die waarachtigheid ontroert me.

Kunstpoort Kunstcriticus Haelemeersch opperde dat je ook beïnvloed bent door andere niet-Europese culturen. Stoort het je niet dat er telkens opnieuw naar andere culturen, kunstenaars en stromingen gerefereerd wordt? De kijker probeert je in een hokje onder te brengen. Is dat niet wat vervelend?
Lucas Van Parys Etnische kunst, in het bijzonder de kunst van Midden-Afrika fascineert me. Invloeden van de Afrikaanse kunst zie je opduiken in mijn werken. Ik heb niet de pretentie mijn kunst als een compleet eigen vondst te propageren. Raveel beweerde ooit: Wie is niet beïnvloed in het leven? Picasso deelde zonder scrupules mede: als ik iets kan pikken dan doe ik het. Persoonlijk heb ik een open geest, ik ben een zoeker, wil me niet vastpinnen op één welbepaalde stijl. Vele kunstenaars zitten bij wijze van spreken in mij, maar ik ben en blijf mij. Na een intense queeste heb ik het punt bereikt dat ik kan zeggen dat is van mij, niet van Miró, Klee, Kandinsky… maar van mij.

Kunstpoort Je werk is kleurrijk, speels. Maakt kunst het kind in je wakker?
Lucas Van Parys Kunst hield me in veel periodes mentaal overeind. Veel kinderen zijn hypersensitief, worden gekwetst, zijn gehavend. Voor deze pijn is een tegengewicht nodig en dat kan fantasierijke kunst zijn. Kunst als therapie, jawel!

Kunstpoort Je maakt gebruik van vele technieken en diverse materialen. Je werkt op niet conventionele ondergronden zoals inpakpapier, muziekpartituren, kladpapiertjes, karton, agenda’s… Waarom? Omwille van het picturale van een ondergrond? Ervaar je recuperatie materiaal als een inspiratiebron of spelen ecologische redenen ook een rol? Mario De Brabandere beweert: Materiaal is de helft van het werk.
Lucas Van Parys Er is de angst voor het witte schone blad. Dat zet een rem op me. Maar een ‘vuile’ vlek op een drager brengt me op een idee en zie ik kan vertrekken naar mijn eigen universum waar ik mezelf kan zijn met mijn aquarelblokjes, kleurpotloden, pastelkrijtjes, Chinese inkt, gouache, acrylverf…. Werken met verschillende materialen genereert telkens andere expressiemogelijkheden.  Ik heb zelden of nooit tegenslagen. Een werk van me verwijs ik nooit naar de prullenbak. Een resultaat dat je niet voor ogen had, komt tot leven door erop verder te werken. Een tekening van me is als een eigen kind, dat werp je toch ook niet weg?

Kunstpoort Werk je snel en intuïtief? Kan je lang en geconcentreerd bezig zijn? Wanneer is een tekening af voor je?
Lucas Van Parys Concentratie is me niet vreemd. Ik werk spontaan, associatief, uit die ene lijn groeit een andere. Een tekening is nooit af en mag zelfs niet perfect zijn, dan is ze doods, niet interessant. Perfectie verhindert de mogelijkheid om de diepere inhoud te ontdekken.

Kunstpoort Is het maakproces, het plezier dat je beleeft bij de creatie van groter belang dan het ultieme resultaat?
Lucas Van Parys Het maakproces is een spel waar je op verkikkerd geraakt. Het is een mogelijkheid door middel van een eigen beeldentaal distantie van de wereld te nemen en daarom belangrijk. De vreugde van het maken is zalig maar… kortstondig. Dus, op naar een nieuwe creatie…

Kunstpoort Je bent al jaren bezig met het scheppen van kunst. Wat ervaar je bij het kijken naar je vroege werken? Verrassing? Trots? Voldoening?
Lucas Van Parys Wanneer ik mijn eigen werk aanschouw, levert dat veel voldoening op. In mijn schaarse tijd heb ik toch iets gerealiseerd. Ik wil verder gaan op het pad van mens worden en de rotzooi van buitenaf zoveel als mogelijk verbannen. Ik ben niet bekend, noch beroemd, mijn werk is wellicht ook niet betekenisvol voor het nageslacht. Maar ik ken kunstliefhebbers die met respect mijn werk waarderen en mijn eigen fantasiewereld ontdekken. Dat doet deugd.

Kunstpoort Heb je de behoefte om je werk tentoon te stellen?
Lucas Van Parys Ik heb niet de drive om mijn werk te presenteren aan diverse galeries. Mocht ik een gepast voorstel krijgen, ja graag.

Kunstpoort Deed je de laatste tijd een ontdekking onder de hedendaagse kunstenaars, voel je enige affiniteit met een kunstenaar van deze tijd, om het even welke discipline?
Lucas Van Parys Inhoudelijk voel ik een zekere verbondenheid met de kunst van Thierry De Cordier. Dit is intens diepzinnige kunst, letterlijk en figuurlijk ‘donkere’ kunst. Zijn kunsttaal staat ver van de mijne maar toch voel ik een innerlijke verwantschap, namelijk een bekommernis, een mededogen met de mens die moet leven in een absurde wereld. En elke kunstenaar tracht op zijn/haar manier daartegen verweer te vormen.

Kunstpoort Ik citeer Hans Willemse. Om de uitzichtloosheid van het bestaan te counteren, verbindt Thierry De Cordier zijn werk met een literaire context – via ironische titels en handgeschreven bijschriften – wat een nostalgische hunker naar rust, eenvoud en schoonheid aangeeft. In zijn teksten reflecteert hij over zijn wantrouwen in de huidige maatschappij en de onmogelijkheid om aan de vooruitgang te kunnen ontsnappen.
Bij Thierry De Cordier horen we een somber geluid. Lucas van Parys blijft zijn vrolijke en ironische zelve, ook al wantrouwt hij evenzeer deze wereld met zijn oorlogen en uitzichtloze ellende. 
Lucas Van Parys gaf één van zijn werken de titel ‘Au jardin des petits vagabonds’
Kunstpoort Mogen wij je, Lucas Van Parys; ‘un petit vagabond’ noemen?
Lucas Van Parys  met plezier!

Au jardin des petits vagabonds – Hommage á mon délicieux ami Jóan Miró

Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie Kathleen Ramboer en Lucas Van Parys

Een weverij als voedingsbodem voor kunst

In dialoog met kunstenaar Marc Mestdagh

Het daglicht is heer en meester en verlicht genereus de wanden van de immense ruimte van de oude weverij. Het dakgebinte houdt de herinnering aan de weverij levendig. Bewoner en  kunstenaar Marc Mestdagh cultiveert er met zijn collages/assemblages het rijke verleden van de textielindustrie. Moet ik jullie nog vertellen dat ik het interview ervaar als aangenaam, rustig, nostalgisch en… ook geweldig hedendaags en actueel. Kunst onder het stof? niet bij Marc Mestdagh, zijn oude objecten bezorgt hij een tweede, een nieuw leven. Noem het recyclage kunst, recup kunst, eco kunst, upcycling, mixed media of wat dan ook, het is  strikt persoonlijke kunst, voor een ruim publiek toegankelijk, kunstkenner of niet.

Kunstpoort Dit las ik op je site (vrij vertaald) Juist die dialoog tussen de kunstenaar, het werk en de kijker kan leiden tot een waardevolle verbinding en beleving. Een kunstwerk kan op verschillende manieren raken (herkenning, herinnering, vervreemding, nostalgie, schoonheid, lelijkheid…). …
‘De ‘ID-tag’ kent een voor- en achterkant die met mekaar in interactie gaan, hoewel ze zich niet makkelijk volledig laten zien, ook niet gespiegeld. Het is de metafoor van de mens die zich pas ziet in dialoog met anderen.’
Waarom is de dialoog zo belangrijk voor je? Zou je werk compleet anders zijn mocht je het leven van een kluizenaar leiden?
Marc Mestdagh Ongetwijfeld. Als kluizenaar zou mijn werk sterk hermetisch ogen, minimalistisch, abstracter. Omdat de kijker van verhalen houdt, creëer ik gelaagd werk, narratieve kunst. In mij huist geen goede meeslepende verteller, mijn beeldend werk spreekt voor mij. Woorden en tekst zijn lineair en duwen de lezer in een bepaalde richting maar mijn assemblages staan open voor vele interpretaties. Zo kan elke kijker vanuit zijn eigen leefwereld een stap zetten in mijn universum.

Kunstpoort Groeit er uit de dialoog die je aangaat met je publiek een ander soort werk? Brengt een confrontatie met je publiek je op nieuwe ideeën?
Marc Mestdagh Zonder publiek kan ik niet. Ontmoetingen brengen nieuwe gedachten naar boven. Omdat ze vanuit een persoonlijke context kijken, bezorgen kijkers die het minst met kunst bezig zijn me vaak de meest verrassende invallen. 

Serendipity, copyright Bart Van Leuven

Kunstpoort Je leeft en werkt in een oude weverij van familie. De ruimte draagt dan ook de naam – de Weverij – ook als tentoonstellingsruimte gebruik je die. Je hebt een fascinatie voor elementen die aanwezig zijn of waren in de weverij of die verwijzen naar de weverij. Je cultiveert de voorwerpen die je omringen. Waarom? Doe je dit uit esthetisch oogpunt, uit liefde voor de schoonheid van het verval, uit respect voor cultureel erfgoed, uit pure nostalgie? Of is het de som van diverse factoren? De rode draad in je werk zijn dat deze objecten die je omringen in de Weverij?
Marc Mestdagh Erfgoed, nostalgie, emotie, verval… dit alles zit verstopt in mijn werk. Het is enerzijds een eerbetoon, anderzijds een verwijzing naar de toekomst. Het industriële karakter van mijn werk ademt melancholie en poëzie uit en neemt de kijker mee in mijn verhaal. De rode draad is de ID- kaart en het touwtje. Ik ben gefascineerd door het concept van de ID-kaart. Onze portefeuille zit propvol kaarten: een bankkaart, lidkaarten, winkelkaarten… ze maken deel uit van ons dagelijks leven. Een kijker beschouwde elke kaart in mijn assemblages als een portret van de mens. In mijn assemblage reeks – Community – staat een denkbeeldige sleutel centraal. Voor mij is de ID-kaart een metafoor voor de sleutel die toegang geeft tot kunst en creativiteit. Iedereen bekent nood aan creativiteit op om het even welk vlak. Het koordje staat symbool voor verbinding met de wereld om ons heen.

Kunstpoort Je ontdoet de voorwerpen van hun functie en bezorgt ze een nieuw leven. Deze collages/assemblages krijgen vaak een nieuwe eigenaar. Ben je benieuwd naar de manier waarop je kunstwerk een ander leven binnendringt, wat het voor de nieuwe eigenaar betekent? Waarom hij precies dat bepaald kunstwerk verkiest?
Marc Mestdagh Ik neem gemakkelijk afstand van mijn werk. Het is tof om weten dat mijn assemblages op een andere plaats terecht komen, om het even waar en om welke redenen. Enkele werken hou ik in mijn bezit omdat ze herinneringen oproepen.

Kunstpoort Je behaalde verschillende prijzen voor je collages.
Archeologie 17 – 1ste prijs – Arte Giovanni (1995, tentoonstelling Ghent)
Dubbeldialoog – 1ste  prijs Collage Recyclage (2013, tentoonstelling Verbeke Foundation Kemzeke)
Dialoog 14-18 – 2de prijs Collage 14 (2014, tentoonstelling Mu.ZEE Oostende)
Jurylid Collage 2015
Had dit een positief gevolg voor je bekendheid. Kreeg je meer mogelijkheden om tentoon te stellen?
Marc Mestdagh Veel gevolgen hadden die prijzen niet. Wel kon ik tentoonstellen in de Verbeke Foundation. Ik genoot van de reacties op mijn werk zowel van kunstkenners als van mensen die niet dagelijks met kunst bezig zijn.

Kunstpoort Wanneer en waarom begon je kunst te creëren? Ging een opleiding vooraf?
Herinner je je nog het eerste kunstwerk dat ooit iets in je losmaakte?
Marc Mestdagh Les volgen aan een academie mocht niet. Ik ging dus zelf op ontdekkingsreis. In het boek – Kunst van Altamira tot heden – ontdekte ik, op 16-17 jarige leeftijd, werk van Mondriaan en  startte met collages. Tot op vandaag is de invloed van Mondriaan in mijn werk terug te vinden. Zo is het werkje met de cartridges een verwijzing naar Mondriaan.


links Het vroege uur, 1984 – rechts Mondriaan revisited – 2022, copyright Bart Van Leuven

Refugees

Kunstpoort Zijn je titels betekenisvol? Is het nodig die te kennen om je werk te begrijpen? Of zijn het niet veeleer poëtische omschrijvingen van wat te zien is, met een tikkeltje humor? ‘Rolling in the deep’ ‘No pressure’…
Marc Mestdagh Mijn titels kunnen het publiek in een bepaalde richting sturen, maken mijn werk toegankelijk. Zo is er de titel ‘Refugees’ Met zachte dwang laat ik het publiek nadenken over de bootvluchtelingen. Elke kaart is een metafoor voor de creatuur mens.
‘Seaside’ roept onmiddellijk het beeld van de zee op tevens omdat in deze assemblages het blauw overheerst. Kleur is belangrijk. Er is die ene assemblage met verticale elementen. Zonder de titel ‘Seaside’ en de blauwe kleur denk je niet onmiddellijk aan de zee.

Seaside

Kunstpoort Je recentste werken zijn meestal een vierkant. Wat is de reden? Leent dit zich het best voor je materiaal?
Marc Mestdagh Het vierkant heeft een andere dynamiek dan de rechthoek. Klein vierkantig werk zorgt voor spanning en leent zich beter voor het experiment.

Kunstpoort Weet je op voorhand hoe je kunstwerk er uiteindelijk zal uitzien, of improviseer je al werkende? Is het resultaat anders dan voorzien? Maak je een schets voor je een werk start?
Marc Mestdagh Mijn werk krijgt vorm onderweg. Ik maak nooit schetsen, werk in reeksen, creëer simultaan enkele werken tot ik een klik voel in aanpak en compositie.

Kunstpoort Heb je plannen voor de toekomst?
Marc Mestdagh Ik ga verder op hetzelfde elan met collages/assemblages/mixed media. Mijn kunst blijft non-figuratief. Verder beoog ik ieder jaar een expo. Ik heb de luxe van een eigen ‘museum’. Ik hou van een drukke ophanging die uitnodigt tot meerdere interpretaties. In één ruimte stel ik permanent mijn kunst tentoon. In de grootste ruimte organiseer ik de wisselende expo’s. Dat kan ook een groepsexpo zijn of een solo tentoonstelling zoals nu die van mij ‘WEVERIJ’. Ik hou een expo graag laagdrempelig. Vaak komen bezoekers schoorvoetend binnen en vragen ‘Is er ingang te betalen?’ Zeker niet. Ik ben zelf aanwezig en ga graag in dialoog met de bezoeker. Iedereen is welkom.

Kunstpoort Van welke groten in de kunstgeschiedenis hou je en waarom? Ben je ergens onbewust beïnvloed door een kunstenaar?
Marc Mestdagh Mondriaan

Kunstpoort Tot slot. Met wie zou je ooit in je stoutste dromen willen tentoonstellen ook al lijkt die je onbereikbaar.
Marc Mestdagh Ongetwijfeld met Camiel Van Breedam. Met hem voel ik een zeker verwantschap. Hij werkt met pure materie zoals hout, papier, metaal… In tegenstelling tot mij verwerkt en bewerkt hij die weinig.

INFO EXPO

Turner

solo tentoonstelling mixed media kunstwerken
meer dan 150 werken uit de reeks Community
Vernissage 1 oktober om 11u
Ben je er graag bij, gelieve je aan te melden, klik op de link
www.marcmestdagh.be/weverij

open
1, 7, 8, 14 en 15 oktober
14u-17u
de Weverij
Dellaertsdreef 9
9940 Evergem (Sleidinge)

www.marcmestdagh.be

Cello 1007-1012, copyright Bart Van Leuven

Tekst Kathleen Ramboer

Fotografie Bart Van Leuven, Kathleen Ramboer

Art meets Nature, voor het goede doel ronddwalen tussen kunst en natuur

Een dynamische Peter Trappeniers troont me gezwind mee doorheen het kasteel Bouchout, tot aan het dakterras, om me vol enthousiasme te laten kennis maken met het kasteel, één van de fantastische locaties van Art meets Nature. Zo kan ik torenhoog het park in me op nemen waar weldra kunst de natuur gezelschap houdt. Een weekend lang is één van de grootste en mooiste Plantentuinen van Europa, Meise, het decor van een kunsthappening. Het historische kasteel van Bouchout, de feeërieke tuinen, de groene grasvelden, de Vlaamse hoeve… doen het weekend van 23-24 september de kunst alle eer aan of is het omgekeerd?
Een 800tal kunstwerken van meer dan 60 kunstenaars palmen de plantentuin in.
Art meets Nature beleeft zijn 29ste editie en voor de derde maal in de plantentuin van Meise. Het is een kunstproject voor het goede doel van Kiwanis Club Zaventem Airport. De netto opbrengst van de tentoonstelling schenkt Kiwanis Zaventem Airport aan vaak kleinschalige projecten in eigen land die het welzijn van kinderen behartigen of kansarmoede onder kinderen bestrijden.
Op een zitbank voor het kasteel, in een aangename septemberzon, beantwoordt Peter Trappeniers, één van de organisatoren, met passie, animo en geestdrift mijn vragen.

   

Peter Trappeniers

Kunstpoort Kiwanis Zaventem Airport, wie zijn jullie? Wat doen jullie? Wie is er lid van Kiwanis?
Peter Trappeniers Het lidmaatschap staat open voor iedereen, beroepsbezigheden spelen bij ons geen rol. Onze club heeft 24 actieve leden. Kiwanis streeft er naar via duurzame vriendschappen aan fundraising te doen. We helpen organisaties die kinderen op het voorplan plaatsen.

Kunstpoort Ben je zelf een kunstliefhebber/kenner? Naar welke kunst gaat je voorkeur?
Peter Trappeniers Via en dank zij Art meets Nature ontdekte ik de kunstwereld, ik beleef nu kunst met plezier en overgave. De laatste 2 edities hielp ik mee aan de selectie. De atelierbezoeken, onder meer aan het atelier van Martine Vyvey, resulteerden in een grotere affiniteit voor kunst. Door een bezoek aan galerijen en tentoonstellingen stelde ik vast dat de kunstmarkt het kunstpubliek overspoelt met zwaar op de hand liggende zelfs depressieve kunst. Daarom gaan we resoluut voor het thema: ‘Plezier van het (her)leven’. Kunst die ons blij maakt, die een heerlijk gevoel opwekt, die doet glimlachen, dergelijke positieve kunst wil Art meets Nature tentoonstellen. Verder hebben we respect voor oude materialen. Vandaar het belang van het (her)leven van oogstrelende grondstoffen. Upcycling Art, ambachtelijke kunst, komt ook aan bod. Mag ik naar Sander Miesse en Mknives verwijzen?

Danse Macabre, Martine Vyvey

Kunstpoort Wanneer ben je de voorbereiding van Art meets Nature gestart?
Hoe groot is het team dat deze expo organiseert?
Peter Trappeniers Gedurende de maand maart startten de voorbereidingen. Elke dag vraagt dit project 2 tot 3 uur van mijn tijd plus nu een weekje verlof. We zijn met 3 organisatoren: Bob van Damme, ook kunstenaar en de grondlegger van het gebeuren, Henk Declercq en mezelf. We kunnen rekenen op een 40tal vrijwilligers om alles in goede banen te leiden.

Propslibelle, Panamarenko

Kunstpoort Hoe kon je grote namen, coryfeeën zoals Luc Tuymans, Michael Borremans… binnenhalen?
Peter Trappeniers We hebben de volle medewerking van Svanson Art. Svenson Art is een kunstgalerij met vestigingen te Knokke en Sint-Niklaas en een online kunstgalerij. Zij beschikken over werk van gevestigde waarden en zijn bereid deze tentoon te stellen en te verkopen tijdens Art meets Nature.
Werken van Tuymans, Kamagurka, Borremans, Corneille, Panamarenko, Philippe Vandenbergh, Pierre Alechinsky, Raoul De Keyser…. zijn echte publiekstrekkers. Via deze kunstenaars met internationale faam maakt het publiek kennis met minder gekende namen.

Kunstpoort Hoe gebeurde de selectie?
Peter Trappeniers Met drie curatoren, Bob van Damme, Henk Declercq en mezelf gingen we op zoek naar geschikte kunstenaars. We selecteerden op basis van diversiteit en persoonlijke voorkeur. We zochten werk voor zowel binnen als buiten. Textielkunst, schilderkunst, beeldhouwkunst, installaties, assemblages, fotografie…. alles kan en mag. Vaak ging een atelierbezoek vooraf aan de selectie.

Vibrations, Kim Vandaele

Kunstpoort De werken worden tentoongesteld in het Kasteel van Bouchout, de Vlaamse hoeve, de tuinen en grasvelden van de Plantentuin. Het aanbod is divers. Wie bepaalt wat waar komt? Dat lijkt me niet eenvoudig. Hoe gaan jullie tewerk?
Peter Trappeniers Ik zorgde persoonlijk voor de enscenering, de locatie van de werken.
(Kunstpoort: Peter Trappeniers somt op welke kunstenaar, welk werk op welke plaats terecht komt. Een spiekbriefje heeft hij niet nodig. De setting lijkt weldoodacht.)
De Vlaamse hoeve leent zich voor hedendaagse, moderne kunst, het kasteel vraagt om meer klassieke werken en lijkt me ideaal voor de gevestigde waarden die Svenson Art brengt. We hielden rekening met de grootte en stijl van de kunstwerken. Een match tussen kunstenaars die in eenzelfde ruimte tentoonstellen is wel noodzakelijk hoewel een confrontatie ook kan werken. De kunstenaars kregen medezeggenschap. Drie kijkdagen gingen vooraf.

Assemblage, Marc Mestdagh

Kunstpoort Jullie verwachten een massa bezoekers (vorige editie waren er 3500) in de plantentuin. Is zo’n massa wel goed voor de natuur in het park? Blijven de kijkers wel langs de aangelegde paden?
Peter Trappeniers Uit vorige edities leerden we dat het kunstpubliek gedisciplineerd is. Sommige sculpturen zoals die van Joachim Louis vragen ruimte. Zijn sculpturen zijn een eerbetoon aan de boom, aan de kracht van het jaren spaarzaam opgebouwde hout. Een ode aan de groei. We bezorgen deze beeldhouwwerken een grasveld dat mag betreden worden.

Sculptuur, Joachim Louis
Brochure

Kunstpoort Ongeveer 600 werken lijkt me immens veel om te ondergaan, om in je op te nemen.
Is er een brochure zodat de kijker weet wat waar te vinden is?
Peter Trappeniers We voorzien een cataloog waarin alle kustenaars voorgesteld worden, te verkrijgen voor de zachte prijs van € 5. Verder bezorgen we het publiek ook een plannetje met de kunstroute.

Kunstpoort Hoe zit het met de prijssetting?
Peter Trappeniers De kunstenaar beslist zelf over de verkoopprijs en is bereid een door ons bepaald percentage af te staan voor het goede doel.

Kunstpoort Wie is jullie doelgroep? Kunstliefhebbers? Komen er veel verzamelaars op af?
Peter Trappeniers Svenson Art mikt op de investeerder. Ook de modale kunstliefhebber bezoekt Art Meets Nature, niet altijd  met de intentie van te kopen. Vaak valt een werk in de smaak, laat de kijker zich verleiden en schaft een kunstwerk aan. Er is dan ook al kunst beschikbaar vanaf € 400 tot € 50.000.

Werk van Frie Jacobs

Peter Trappeniers Nog even dit. Sinds 2010 werken we samen met bekende champagnehuizen om aan de liefhebbers van champagne en aan verzamelaars van muselets, unieke flessen aan te bieden. Dit jaar hebben we terug 12 flessen champagne met afbeeldingen van kunstwerken op zowel capsule als etiket. Champagne Michel Littière is de leverancier van deze flessen, met werk van kunstenaars Veerle De Vos / Lisa-Marie Billiet / Christel Weyts / Tessy Willems / Bart Deglin / 3X Linde Ergo  / Sylvie De Meerleer / Francis Méan / Françoise Dragon /  Koen Van Nieuwenhuyze

Kunstpoort Is er al een bestemming voor de eventuele opbrengst?
Peter Trappeniers We krijgen diverse aanvragen, zo is er vraag naar voedselhulp voor kinderen, naar een snoezelruimte, naar sponsoring van borden voor niet talige kinderen in een kruidentuin…

Mirabile visu, Philippe Timmermans

Kunstpoort We hopen op een stralend weekend van 23 en 24 september.
Peter Trappeniers Liefst een weekend zonder storm.
Nog een tip: wie Art meets Nature bezoekt, raden we aan de auto zo veel mogelijk thuis te laten en een alternatief te zoeken. De parking rechtover de plantentuin is in aanbouw maar nog niet klaar.
Er zullen ook shuttlebusjes rijden om voetgangers op te pikken.

INFO

Plantentuin Meise
Nieuwelaan 38
1860 Meise

Vrijdag 22 september 2023
18u tot 23u
Zaterdag 23 September en Zondag 24 September 2023
10u tot 18u
Inkom tentoonstelling met gratis bezoek Plantentuin:
€5 i.p.v. €12
Bezoek met museumpas gratis
Brochure €5

https://www.artmeetsnature.be/

tekst Kathleen Ramboer
fotografie @de kunstenaars @Kiwanis Club Zaventem Airport @Kathleen Ramboer

Karel Mus

Breek je schild

Multimediaal kunstenaar Katrin Dekoninck stelt haar project
BREEK JE SCHILD voor in Ferme Dehon

Ferme Dehon is een vierkantshoeve middenin de groene oase van Frasnes-lez-Buissenal, Pays des collines, Henegouwen. 
In de toonruimte stelt Katrin Dekoninck er haar project BREEK JE SCHILD voor. Ze toont er diverse installaties. BREEK JE SCHILD is ook een socio-cultureel project. In 2024 werkt Katrin Dekoninck samen met diverse scholen en jongeren waar kwetsbaarheid centraal staat.

Multimediaal kunstenaar Katrin Dekoninck onderzoekt via de mogelijkheden van de figuratieve sculptuur wat het betekent om een mens te zijn. Breek je schild is een reflectie over menselijke kwetsbaarheid, in de brede betekenis van het woord: fysiek, mentaal, sociaal, relationeel, seksueel, moreel, spiritueel. Dekoninck maakte verschillende nieuwe site-specifieke sculpturen/installaties die allen een complexe fijnmazigheid van menselijke kwetsbaarheden oproepen.

De sculpturen/installaties verbeelden verstilde menselijke lichamen van uiteenlopende leeftijden in klei of brons. Het zijn geheimzinnige, enigszins hulpeloze existenties. De losse ledematen van de lichamen, voor zover er geen ontbreken, zijn verbonden met metalen pinnen. Alsof we kijken naar trekpoppen die door toedoen van een menselijke hand van lichaamshouding kunnen veranderen. Of marionetten die met tientallen draadjes kunnen worden gestuurd. De figuren staan niet langer met beide voeten stevig op de grond. Ze zweven erboven – ze lijken hierdoor ont-aard / minder ge-aard. Voor de duur van de tentoonstelling houden ze zich staande aan ijzeren steunpilaren die herinneren aan architecturale constructies. Twee ‘voetloze’ protagonisten bevinden zich op een wip, onbereikbaar hoog, in de nok van het houten dakgebinte. Met hun voeten weerloos op de grond zoeken ze naar evenwicht.

Onderhuids zijn de lichamen verbonden door een verlangen naar bescherming. Subtiel in de vorm van een laag was/glazuur dat als een filter prikkels uit de buitenwereld op afstand houdt. Of een matras waarin diep weggezakt kan worden. Soms is de beschutting visueel prominenter zoals een glazen stolp of een stekelig harnas/schild. Tegelijkertijd houdt deze schil ook kwetsbaarheden en gevoelens van verdriet, schaamte, onzekerheid, bezorgdheid, twijfel, woede, moedeloosheid, schuld, jaloezie of eenzaamheid opgesloten. Een onderliggend narratief, dat ook in de titel Breek je schild ligt besloten, is het belang om kwetsbaarheden toe te laten en te durven tonen, er woorden aan te geven binnen een klimaat van vertrouwen. Het zorgt voor connectie, kracht en begrip en een gevoel gedragen te worden door de omgeving.

Tekst Sofie Crabbé, kunsthistoricus -curator

INFO

locatie
Ferme Dehon
Rue Bourliquet 22
7911 Frasnes-lez-Buissenal

op Kunstpoort
interview met Geneviève Van Bastelaere van Ferme Dehon, mei 2022
https://kunstpoort.com/2022/05/12/ferme-dehon-een-nieuwe-toonplaats-voor-kunst-in-een-groene-oase-van-rust/

opening Breek je schild
zaterdag 23 september 14.00 u tot 18.00 u
introductie door Daan Rau om 16u

expo 23 & 24 september
1 oktober
14.00 u tot 18.00 u
ook op afspraak 0473976110

https://www.katrindekoninck.be/nl/

Project BREEK JE SCHILD

Deze tentoonstelling vormt een eerste schakel binnen het sociaal kunstproject BREEK JE SCHILD dat een draagvlak wil creëren om kwetsbaarheid bij jongeren bespreekbaar te maken. In het voorjaar van 2024 zullen 1500 jongeren uit negen scholen in Mol uitgedaagd worden om aan de hand van diverse artistieke media en debat vorm te geven aan kwetsbaarheid.

Van 23 mei tot 2 juni 2024 zal er een openluchtfestival rond kwetsbaarheid bij jongeren plaatsvinden in Millegem (Mol). Het festival wil kwetsbaarheden onderzoeken en delen via beeldende kunst, poëzie, woord en muziek, alsook via lezingen en debatten met jongeren, psychiaters, psychologen e.a.

De basis vormt een interactieve rondreizende kunstinstallatie BREEK JE SCHILD met levensgrote sculpturen van Katrin Dekoninck en 1000n ‘stekels’ geboetseerd en beschilderd door jongeren. Deze installatie zal voor het eerst te zien zijn in Millegem (Mol). Als bezoeker kan je een stekel kopen. Je steunt er niet alleen vzw’s mee die zich inzetten voor kwetsbare jongeren. Door een stekel uit de installatie te verwijderen draag je ook bij aan het openbreken van het schild.

info Ferme Dehon, Katrin Dekoninck

foto copy right Ferme Dehon

ESA Anderlecht: un monde de paix

“Tu me demandes un avis tranché mais je ne l’ai pas”. Diane is niet boos op Nathalie, absoluut niet. Ze twijfelt. Welke kunstwerken moet ze kiezen voor de tentoonstelling? Een heel jaar werk op een wand hangen. Alles speelt een rol: “Is het representatief? Vertellen de werken een verhaal? Is het kwaliteitsvol genoeg? Zijn het mijn favorieten?” Uiteindelijk worden er drie gekozen, heel verschillend maar toch met een gemeenschappelijke benadering.

“Tu n’a pas idée de ce que venir ici chaque semaine représente pour moi”. Ghislaine, gedurende de moeilijke oefening van het kiezen van kunstwerken, stort haar hart uit. Het is het einde van het schooljaar, er zijn geen wekelijkse ateliers meer tot begin september. De sessies zijn voor haar een belangrijke bron van ontspanning, waar ze zich van het dagelijkse leven afzondert. 

Voor Nathalie is het einde van het jaar heel vermoeiend. Eerst moet ze de leerlingen begeleiden naar het finaliseren van hun werken. Daarna ontwikkelt ze het concept van de tentoonstelling. De atelierruimte wordt leeggemaakt en ze moet gevuld worden met wanden om die kunstwerken op te hangen. Het moet een weg zijn waarop de bezoekers wandelen en zo de kunstwerken ontdekken. Er zullen twee kubussen zijn.

Paul, de directeur van de school: “Ik ben verbaasd en verrast over hoe de leraren de ruimte voor de tentoonstelling veranderd hebben.” “Ze hebben een wereld van vrede gecreëerd om het mooi te tonen.”

In de week voor de vernissage komt iedere leerling langs om hun keuze te maken. Het is het einde van een dialoog die een paar weken vroeger begon en die nu wordt afgerond. Het resultaat komt tevoorschijn.

Er zijn veel bezoekers op de vernissage. Vrienden en familie komen. Ook leerlingen van andere ateliers. De politici van Anderlecht zijn ook aanwezig, dat is een belangrijk signaal voor de school.

In het boek “Human Condition” van Hannah Arendt zijn er drie aspecten van de kunstenaar die in het begin besproken worden. De “means-ends” of het “zin-einde”. Lange tijd werden de resultaten van de kunstenaar niet als commercieel product uitgewisseld. De Griekse filosofen categoriseerden kunst als een hobby. Nochtans kan een opdracht zoals de Sixtijnse kapel als “Labor” of arbeid (gebruik van de kracht van de persoon) gezien worden. Hier in het atelier is er een duidelijke zingeving voor de leerlingen, meer dan enkel het eindproduct. Het tweede aspect is het product zelf. Het is niet zoals een tafel die gebruikt wordt. Toch kan het resultaat doorgegeven worden, een leerling verkocht zelfs een schilderij tijdens de tentoonstelling. Het beantwoordt de essentiële vraag over de eeuwigheid, niet die van de onsterfelijkheid. Dan komen we tot het derde aspect, dat even belangrijk is: “spoken”. Dus van de private omgeving (privaat realm) naar de publieke (public realm). Dat is wat er gebeurt dankzij de tentoonstelling op de school. U ziet het tijdens de vernissage, de leerlingen beschrijven aan hun vriend(en) hoe ze de kunst gemaakt hebben en vaak tonen ze de kunstwerken van de andere kunstenaars.

Na afloop van de tentoonstelling, op zondagavond, moeten de leerlingen hun kunstwerken komen ophalen. Dat doen ze niet op de dag van de finissage. Ze komen die ophalen doorheen de week, telkens op afspraak met Nathalie. De laatste woorden van het schooljaar worden uitgewisseld. Vreugde, verdriet en hoop.

Voor de auteur van deze paragrafen is het een dubbel gevoel. Een jaar lang de sessies bezoeken en proberen neer te schrijven en te fotograferen wat het pluridisciplinaire atelier vertegenwoordigt. Uit “Le Petit Prince” van Saint-Exupéry: “Les grandes personnes aiment les chiffres. Quand vous leur parlez d’un nouvel ami, elles ne vous questionnent jamais sur l’essentiel. Elles ne vous disent jamais: “Quel est le son de sa voix? Quels sont les jeux qu’il préfère? Est-ce qu’il collectionne les papillons?” Elles vous demandent: “Quel âge a-t-il? Combien a-t-il de frères? Combien pèse-t-il? Et combien gagne son père?” Alors seulement elles croient le connaître.” Het is op het einde van dit jaar dat je ervaart dat Nathalie, naast de kunstacademie, filosofie heeft gestudeerd. Daarom komen de vragen naar boven zoals: “Ken ik de leerlingen? Verzamelen ze vlinders? Hebben ze kinderen of kleinkinderen?” Het is niet de bedoeling van de blog om de mensen te portretteren als mens. Wel als leerling en als mens. Alsof men het verschil tussen de leerling en de persoon kan maken. Dus zou volgens u hun vooruitgang beschreven moeten worden zoals op de normale school met objectieve criteria of op basis van hun uitspraken en gedrag gedurende de sessies? Voor sommigen is het relatief gemakkelijk, voor anderen is het onmogelijk om zo goed te zijn als de kunstwerken aan het begin van het jaar. Is de auteur van deze paragrafen in zijn ambitie geslaagd? Er is geen examen behalve de beoordeling van de lezer.

Waar is de hoop? Die zit in de hoofden van de leerlingen. In de vorm van het uitzicht op het volgende jaar.
Er wordt op dit moment veel over nieuwe vormen van werken nagedacht, in het bijzonder het evenwicht privé/werk. Lieve lezer, indien u twijfelt om een kunstopleiding te starten of u kent iemand die hetzelfde voelt, ….

Spring! Durf! Viva de kunstacademies! 

Website: https://www.ecoledesartsdanderlecht.be
Facebook: https://www.facebook.com/profile.php?id=100054439241781
Instagram: https://www.instagram.com/eaanderlecht/

Eric Rottée tekst en foto’s