Tekst en fotografie Rik Guns

Solotentoonstelling – Beverhoutplein, Gent – 18-28 oktober 2024

https://www.facebook.com/events/2048412905604636/2048412922271301/?ref=newsfeed

Janne Gistelinck is een textielkunstenares, een non-conformist, iemand met een aparte kijk op het leven, een creatieve geest met een bijzondere gave voor techniek, ambacht en materie. Ze leeft zich uit op, met en in het doek. Ze laat het leven. Van vrijdag 18 oktober tot maandag 28 oktober exposeert ze solo, onder de titel ‘Terra Incognita’, in galerie Show Show op het Beverhoutplein in Gent. Ik had een gesprek in haar atelier.

Misschien vergis ik me – ik hoop het – maar textielkunst wordt, vind ik, nog te vaak als tweederangs gezien in vergelijking met bijvoorbeeld de schilder- en beeldhouwkunst, al zal niemand in onze tijden van zelfverklaarde ruimdenkendheid dat graag toegeven. Maar je kunt er niet omheen. Historisch heeft textiel altijd een nutsfunctie gehad: het aankleden van mensen, het verwarmen van vloeren, het opsmukken van muren… Decoratie, tot daaraantoe, een oud ambacht, ongetwijfeld, maar kunst? Het duurde tot midden vorige eeuw vooraleer de textielkunst een eigen plaatsje kreeg.

Het is misschien net die veronachtzaming die iemand als Janne Gistelinck nodig heeft om zich te ontplooien als kunstenares. Ze verkiest de luwte voor haar werk, dat doordacht is en diepzinnig. Ze verwerkt er persoonlijke ervaringen in over omgaan met verlies, over rouwen, over de kwetsbaarheid van het lichaam en hoe de moderne Westerse maatschappij daarmee worstelt; ze stelt zich vragen bij het transhumanisme, de filosofie die nagaat in welke mate we ons ondergeschikt maken aan de technologie om ons leven te verlengen, in stand te houden, hopelijk te verbeteren… ten koste van wat? Ze staat stil bij hoe de moderne mens zich tot de natuur verhoudt. Het zijn thema’s die ertoe doen, die voor haar van wezenlijk belang zijn en die ze in elkaar weeft in een doolhof van structuren, met herkenbare, figuratieve en (op het eerste gezicht) abstracte beelden. Haar werk is allesbehalve luchtig, het is niet vrijblijvend, ze wil niet behagen, maar ze wil de kijker ook niet nodeloos belasten, laat staan choqueren met dramatiek.  In tegendeel, haar werk valt op door harmonie, subtiele herkenning, nuance en contrast; er gaat, ondanks de complexiteit, een haast contemplatieve rust van uit. Die tweespalt tussen dramatiek en harmonie maakt het zo boeiend en tegelijk zo mooi.

In de zoektocht naar dat evenwicht beperkt de kunstenares zich gedecideerd tot duotonen van zwart en blauw, licht en donker. Andere en zeker felle kleuren mijdt ze omdat die de aandacht op één fragment, één aspect al te veel zouden opeisen, te suggestief zouden zijn. Daarvoor is het leven te complex, de twijfel te groot, de noodzaak aan denken, aan meditatie te belangrijk.  Ze laat de kijker liever zoeken, verdwalen en ontdekken in een evenwichtig scala van grijsblauwe vormen en beelden.

Technisch mikt Janne hoog en blijft ze evolueren. Soms werkt ze op een TC-2 semiautomatisch weefgetouw, waarbij ze de inslagdraden manueel doorheen de automatisch gestuurde kettingdraden heen weeft en letterlijk een scene ritmisch creëert, met 2 spoelen van elk drie verschillende inslagdraden: drie donkere draden voor de nuances van zwart; indigo, licht- en donkerblauwe draad voor de blauwtonen. Ik zag er het resultaat van, in een dun, kwetsbaar, zacht doek, mysterieus in zijn bedrieglijke eenvoud.

Voor recent werk ging ze een stap verder. Dan gebruikt ze een volautomatisch jacquardgetouw. In combinatie met alle mogelijke bindingen biedt dat een enorm keuzepallet om het ontwerp tot leven te brengen met kleurnuances, schaduwen en lichten, met gedempte en geaccentueerde partijen, structuurverschillen, sommige tastbaar dik, andere fijnmazig.

Mogelijke bindingen en kleurencombinaties: schilderen met draad

Haar ontwerpen zijn kunstwerkjes op zich, waar ze soms weken op zwoegt. Ze heeft een bibliotheek van anatomische lijntekeningen, ze verwerkt natuurfoto’s en afbeeldingen van medische en technische instrumenten. Soms zoomt ze in op details, soms gaat ze voor een totaalbeeld. Ze maakt meerlagige collages, heel complex maar altijd in sobere tinten van grijs en blauw. (In analogie met de huidige ‘DRAFTS’-tentoonstelling in de KMSKB, zou het misschien interessant kunnen zijn om zo een ontwerp samen met het uiteindelijk resultaat te tonen).

Voor de tentoonstelling TERRA INCOGNITA wil Janne met haar werk aandacht vragen voor het menselijk lichaam, hoe we het ervaren, tenslotte zijn we ook maar een deel van de natuur, tijdelijk, vergankelijk, mysterieus, en toch willen we onszelf absoluut draaiend houden met al onze technologie, alsof we verheven zijn, terwijl we elkaar tegelijk verminken en doden in oorlogen of er machteloos op toekijken. Begrijpen we onszelf wel of moeten we toegeven dat wij zelf onbekend terrein zijn? Je kan de vraag stellen, het thema filosofisch, betweterig of fatalistisch verwoorden. Je kan het ook weven op doek en de reactie laten aan de kijker, die stil zal zijn, maar wel zal blijven kijken. Dat heeft Janne Gistelinck gedaan en alleen daarvoor zou je haar tentoonstelling moeten bezoeken.

INFO expo

Galerie Show Show
Beverhoutplein, Gent – 18-28 oktober 2024
Vernissage: vrijdag 18/10, 18-22 u.
Finissage Zondag 27/10, 18u-22 u.
In het weekend doorlopend open telkens van 14 – 20u

Website: https://www.jannegistelinck.com/nl/worktype/textile
Instagram: https://www.instagram.com/jannegistelinck/
Facebook:  https://www.facebook.com/janne.smiley

Tekst en fotografie Rik Guns