De kunst van Wim Baes

tekst Kathleen Ramboer fotografie Kathleen Ramboer en Wim Baes

De canvassen van Wim Baes kan je door hun eenvoudige heldere taal ‘lezen’ als het gedicht ‘Marc groet ’s morgens de Dingen’ van Paul Van Ostaijen. Ze kijken je aan, stemmen je vrolijk, klaar om de dag tegemoet te treden.

Dag oranje vlekje op het roze canvas
Dag zwart streepje naast de boom
Dag bloempot op het blauwe oppervlak
Dag cactus met de groene stekels

HET VERLEDEN OP DOEK

De kleine Wim is sterk aanwezig op de meeste doeken: de jongen die ronddwaalde in de bloemenwinkel van grootvader en later in het tuincenter van zijn pa. De canvassen tonen een wereld waar hij nog geen afscheid van nam. De kunstenaar tuiniert op het doek: vrolijke bloemen in sterk gestileerde, eenvoudige potten sieren het canvas, kleurvlakken blijken voedzame grond voor de tot hemel reikende bomen, boomstronken, bomen zonder blad, bomen zonder top…

De schilderijen lijken intuïtief, kinderlijk spontaan, toch is over elk vlekje, streepje, vlak, tekening nagedacht. De zwarte forse lijntekeningen, in een stijl verwant aan de cartoon, staan rotsvast verankerd op de perfecte plaats.

TERUG NAAR DE ABSTRACTIE?

De camera van Wim staat niet altijd op scherp, letterlijk en figuurlijk. Soms dwaalt hij af, laat de blik los, gebruikt het penseel als een onbestuurbaar projectiel, vecht met spuitbussen, oliepastels… niet bevreesd voor wanorde op het witte doek. Deze werkwijze werkt helend en veroorzaakt op het canvas een bom van expressie. Een haast kinderlijk geweld maakt zich meester van het oppervlak: amorfe vormen in felle kleuren domineren het canvas.

 Er is ook een ‘Fuck Balance’ reeks waarin de verwondering om de schoonheid van de kleine dingen zoek is.
Wim Baes is een expressief schilder. Zijn doeken zijn dragers van een gemoedstoestand, leggen de ziel van de kunstenaar bloot. Ze zijn een open boek, een spiegel voor de diverse periodes in zijn leven.
De liefde voor kleur evenals de ontwapende eenvoudige stillevens, potjes, vazen, cactussen, bomen, boomstronken, de schijnbaar oppervlakkige werken… misleiden de kijker. Het leven lacht hem niet altijd toe. In moedeloze tijden blijkt in het kunstenaarsleven de balans op vlucht. Dan stopt de zoektocht naar het ‘mooie’, naar de perfecte compositie, naar treffende kleurcontrasten en het vakkundige gebruik van licht en donker. Dan werpt hij alle klassieke schoonheidsnormen over boord en opteert niet alleen voor ‘lelijke’ (bestaat ‘lelijke’ kunst?) maar vooral voor bevrijdende kunst. ‘FUCK BALANCE’ is dé gepaste titel voor een heftige reeks die ondanks het negeren van alle esthetiek een bepaald publiek weet te bekoren en te charmeren. Wellicht is dit niet de bekommernis van Wim Baes. Deze FUCK BALANCE brengt bevrijding, geeft de kunstenaar de kracht schoon schip te maken  en geeft hem de kans om opnieuw aan de slag te gaan met oog voor esthetiek. Dan maakt hij gebruik van graffiti voor een vernieuwde queeste naar schoonheid. De spuitbus met verf is een uitlaatklep om orde te scheppen in de chaos, om de onrust te doven die ronddwaalt in zijn hoofd. Net zoals het tuinieren tussen zijn geliefde planten, dan pas komt zijn ziel helemaal tot rust.

WERKWIJZE

De kunstenaar is een artistieke reiziger, hij vindt, in de wereld van de schilderkunst, zijn weg tussen diverse technieken en werkwijzen. ‘Schilderen is ploeteren, het juiste evenwicht vinden’ ‘is werken in volle concentratie’ vertrouwt hij me toe. Uit onvrede met het resultaat maakt Wim Baes nu en dan onverstoord tabula rasa en overschildert resoluut bepaalde delen of het volledige doek. Zoals na het optrekken van de mist, de natuur zich schoorvoetend in volle glorie openbaart, zo komt een schilderij van Wim, na acties als vegen, schrapen….. opnieuw tot leven. Hij ontbloot de onderschildering. In dit creatief proces omarmt Wim het onvoorspelbare, de toevalsfactor en schuwt het onvolmaakte niet: een vlek, veeg, streep maakt zijn canvas uitermate boeiend. Wim experimenteert graag met zelf geproduceerde verf bestaande uit pigment en acrylhars. Met deze persoonlijke verf verschijnen penseelstreken zichtbaarder op het doek. Ze verlenen het canvas een doorleefd gevoel. Het is aan de beschouwer de ontstaansgeschiedenis al of niet te doorgronden.

De werken van de kunstenaar zijn instinctief, rechtuit, zonder plan. Schilderen is voor hem een spel. Kleuren tuimelen over en in elkaar zoekend naar evenwicht. In die bonte wereld spelen eenvoudige voorwerpen op de rand van het banale… de hoofdrol. Wim Baes schuwt gemakkelijke kunst. Na een tijdje gaat dit spel de kunstenaar vervelen, het spontane neemt de vlucht, onrust overmant de kunstenaar, het is tijd voor een nieuwe uitdaging. Hij treedt graag uit zijn comfortzone, verlaat de veilige weg en bewandelt met graagte het pad van de visuele uitdaging.

Dan ruilt hij het penseel voor een paletmes, dan spuit kleur zwierig uit een bus en knipt hij bonte vormen. Graffiti en collage overmeesteren het spel als schilderen met verf hem niet meer prikkelt. In zijn collages kan Wim Baes emoties en treurnis kwijt. De knipsels brengen een hommage aan zijn overleden pa. Zoals zijn pa natuur verwerkte tot kunstige bloemstukken, zo verknipt, schikt en lijmt de kunstenaar restanten van vorig werk tot een nieuw planten en stilleven universum, tot zelfstandige kunstwerken, parallel aan zijn schilderkunst. Sluit als kijker ook hier niet je ogen voor toevallige imperfectie zoals lijmvlekjes, het gevolg van plakkerige handen, of een kleine veeg… Schoonheid vind je niet alleen in het kleurrijke voorplan maar ook in het onvolmaakte op de achtergrond.

KLEUR

Wim studeerde glaskunst. Is dit de oorzaak dat kleur een hoofdrol rol speelt in zijn oeuvre?
De bewondering voor de expressionisten en Matisse zindert door in zijn werk.
Hij debuteerde met abstracte landschappen en portretten in een coloriet dat doet denken aan werk van Der Blaue Reiter kunstenaar Alexej von Jawlenksky. Hij wilde abstraheren maar de dood van zijn pa bracht een ommezwaai naar stillevens met zich mee. Tot op vandaag schildert hij alledaagse voorwerpen en botanische vormen in wervelende kleuren waarin je de echo van zijn vader hoort.

Eerst waren er stillevens zoals de Matissiaanse rode kannen met tas gepositioneerd op een blauwe/groene ondergrond, nu is er vegetatie op een hoofdzakelijk roze achtergrond. Het huidige onderwerp, de boom, de boomstronk herhaalt zich in subtiele en vaak opmerkelijk wilde variaties en fotografische composities waarbij een deel van een boomstronk buiten het beeld valt. 
Warhol gebruikte voor zijn zeefdrukken graag flashy, fluo kleuren. Ook Wim Baes durft voor deze rebelse kleuren kiezen. Fluo oranje, citroengeel, cyaan, magenta, biljartgroen… dringen zich in zijn tegenwoordig werk aan elkaar op en/of zoeken hun evenwicht op een roze vlak. Wim Baes, de kunstenaar die niet in series werkt, schildert nu onbewust een ‘la vie en rose’ reeks als antwoord op een onverbiddelijke, harde maatschappij. Hij borstelt heftig de Barbie roze verf op het canvas tot de storm komt te liggen.

EVOLUTIE

Wim Baes vindt het boeiend terug te blikken en diverse werken met elkaar te confronteren.
Gevoelige abstractie plaatst hij, als broer en zus, naast vrolijk figuratief, focus verbindt hij met unfocus. Alle canvassen zijn verbonden door een gemeenschappelijke zoektocht naar hetzelfde volmaakte beeld. Ze tonen momentopnames van de ziel, verschillende vonken van creativiteit puttend uit één en dezelfde inspiratiebron, zijn leven, zijn geschiedenis, de voorwerpen die hem omringen.
Daarom beweert de kunstenaar geen evolutie in zijn werk te zien. Wie kan hem ongelijk geven?

Is de kunst van Wim Baes een spel? Is het spel van Wim Baes kunst? De verbeelding slaat bij beide, op hol, beide impliceren het onverwachte. Wim zoekt niet maar vindt op een jongensachtige manier spelenderwijs alle ingrediënten voor een krachtig doek. Zijn authentieke canvassen vieren feest, beloven een heerlijke wereld die donkere nachten verjaagt, waar iedere kunstliefhebber een warm gevoel van krijgt. Zijn kunst kent geen grenzen.
De luchten zijn zwanger van grijze wolken, toch blijft de kleurenpracht van Wim Baes op mijn netvlies hangen. Ze houden de belofte in van een groene lente. Die kleuren, ik vergeet ze nooit.

Tekst Kathleen Ramboer maart 2024

INFO BOEK

The poetic beauty of Flowers & Art
World & Works of Wim Baes

Recent gepubliceerd boek
soft cover 92 pagina’s
te koop aan € 5,95 in
de slegte Voldersstraat 7 Gent
of via webshop de slegte
zie link https://www.deslegte.com/the-poetic-beauty-of-flowers-art-3556895/

INFO WIM BAES

https://www.instagram.com/wim_baes_atelier/
wimbaes@hotmail.com