/tentoonstelling

SUBTIEL TEXTIEL

kramboer Geen categorie , , ,

Voorbij de keerzijde

Een expo in deWeverij met textielkunstenaars Katrien Everaert, Trui Demarcke, Janne Gistelinck, Ina Hillewig, Mileen Malbrain en Hilde Windels
curator Lieve Vanmaele
soundscape Eline Vanduyver – E_Mousai

tekst en foto Kathleen Ramboer

Ik ga op pad in deWeverij, kijk voorbij de keerzijde tot de verwondering me overvalt en me onderdompelt in een nieuwe wereld, die van de textiel. De ontdekking van de vele materialen doet me beseffen dat deze textiele wereld nog alle richtingen uit kan, wacht om ontdekt te worden. In deWeverij blaast een nieuwe frisse wind de kunstwereld een geweten. Textiele kunst is te lang in de catacomben gebleven. In deWeverij overstijgt textielkunst het ambachtelijke. Geschiedenis, zelfs cultureel erfgoed gaan hier gepaard met conceptuele kunst. De expo oogt niet alleen ruimtelijk en visueel aantrekkelijk maar vertelt tevens een verhaal, het verhaal van de kunstenaar en van uiteenlopende technieken, van traditioneel materiaal op een eigentijdse manier verwerkt. Textiel bezit een organisch leven, overstijgt de intensiteit van andere materialen. Textiel beroert de zintuigen voelen: ruiken en zien. Daarom is een bezoekje aan ‘SUBTIEL TEXTIEL – Voorbij de keerzijde’ een fysische, tastbare en gevoelsmatige ervaring.

Lieve Vanmaele en
Marc Mestdagh

Aan de expo ging een rijpingsproces vooraf. Februari 2025 bedachten organisator Marc Mestdagh en curator Lieve Vanmaele de eerste krijtlijnen. In april 2025 waren er atelierbezoeken. Daarna volgde een samenkomst met de kunstenaars in deWeverij, de persoonlijke verwerking van het thema plus nog een meeting in deWeverij met try-out, belangrijk voor de plaatsbepaling. Tussendoor waren er nog tal van atelierbezoeken, het vertrouwen groeide, de opstelling kreeg vorm. Later gebeurde de accrochage in samenspraak.

De curator Lieve Vanmaele stelde ik de vraag hoe de selectie tot stand kwam. Wat was hoofdzaak of minder belangrijk? Voor Lieve stond de inhoud vooraan in de rij. Eenzijdig denken daar is ze a priori tegen, je moet ook de keerzijde, de gelaagdheid, willen zien. Dat is te merken aan de opstelling. De curator verlaat het klassieke pad van het presenteren aan de wand, zoekt de ruimte op en brengt een dialoog tussen de werken onderling. Dit gebeurde in overleg met de kunstenaars. Daarnaast gebruikte ze ook haar eigen creatieve geest om het werk van de zes kunstenaars onderling te verbinden. Een pad van gebroken spiegels, spelend met licht, ruimte en de kunstwerken, plus een web van bijna onzichtbare draden, leiden de kijker door deWeverij en de tentoonstelling.

Laten we het gesuggereerde pad volgen. (Later realiseer ik me dat ik mijn eigen pad heb uitgestippeld.)

interventie van Lieve Vanmaele

Bij het binnenwandelen ervaar ik, niettegenstaande heel wat werken aanwezig zijn, een ongelooflijke lichtheid; het resultaat van een inventieve opbouw van de expo.
De batikken en de werken met sisal van Katrien Everaert heten me welkom. De schuine opstelling van ‘It’s looking like a beautiful day’, los van de wand maken indruk. Details en ‘tekening’ van de batik, subtiel belicht door het daglicht, vragen om verder te kijken dan een eerste blik of indruk. Trouwens Katrien Everaert schrijft in haar beschouwing ‘The pure and simple truth is rarely pure and never simple’ Oscar Wilde  Sisal touw, een prachtige materie vervaardigd door vezels uit de bladeren van de agave plant te winnen, is verwerkt in ‘Soon this tears will have cried’. Beide werken vertolken volgens Katrien Everaert, dat aan elke situatie een keerzijde is die de weg effent naar nieuwe inzichten en perspectieven.

Katrien Everaert ‘It’s looking like a beautiful day’

Het werk van Katrien Everaert gaat in gesprek met de ‘Velvet-reeks’ van Ina Hillewig. Deze reeks is sober van kleur en vorm. Minder ruimtelijk siert deze serie in alle stilte de witte muur. Het werk heeft een aaibaar karakter maar vergis je niet, de kunstenaar zet de beschouwer op het verkeerde been. Ze toont de keerzijde, de schaduwzijde van ons comfortabel luxeleven. De ‘velvet-reeks’ is vervaardigd met pluizen uit de droogtrommel. Zo krijgt afvalmateriaal een tweede leven als kunst en schopt Ina Hillewig de kunstliefhebber een geweten. Niet alle restafval verdwijnt in de eeuwigheid of is afbreekbaar.

Ina Hillewig

De sculpturen in zijde van Trui Demarcke hangen in een ongewone opstelling. Het klassieke naast elkaar opstellen is vervangen door een originele, dynamische, verticale ophanging die in dialoog gaat met de ruimte, een goede vondst.
Wat me treft in de sculpturen van Trui Demarcke is hoe ze een feeërieke sfeer creëert met licht en kleur. Ze ogen fragiel en vooral licht. Klei en lijm maken de sculpturen zwaarder. En toch Trui Demarcke vraagt de kijker de keerzijde op te zoeken, de zwaarte naast de lichtheid, drama naast harmonie, twee begrippen die deel uitmaken van de complexe tekening van ons leven. Haar vier meter hoog doek ‘Tsimtsoem Sequel I’ verbeelden het ‘lichte’ en ‘zware’ in onze wereld door een minder opvallende, verfijnde tekening boven een zwaardere, expressieve te plaatsen als symbool voor de zwaartekracht.

Trui Demarcke

Mileen Malbrain is het buitenbeentje, de wetenschapper in het gezelschap. Ze schept een imaginaire wereld, fantaseert over kruisingen, hybriden, het uitbreiden van de biodiversiteit, over natuur die hardnekkig broeikasgassen kan trotseren. Haar handen toveren yoghurtpotjes om tot kweekpotjes. Hoe weeft ze die rode wol? Het blijkt rode ijzerdraad te zijn vernuftig gehaakt tot grillige organische sculpturen, tot kiemmateriaal. Een werkschrift informeert je over het kiemproces. Is Mileen Malbrain een dromer, een idealist, een kunstenaar, een wetenschapper, een conceptueel kunstenaar, een textiel kunstenaar, een natuurminnaar, een wereldverbeteraar…?  In mijn dagdromen is ze een boeiende persoonlijkheid die met kunst de wereld kan redden.

Mileen Malbrain

Van het artistieke labo van Mileen Malbrain is het een kleine stap naar de weefkunst van Janne Gistelinck. De blauwen van Janne Gistelinck vormen een prettig contrast met de rode draad van Mileen Malbrain. Ik zie een majestueus tapijt ‘Terra Incognito’ de muren van deWeverij negerend. Het wandtapijt in Jacquard techniek, een klassieke rechthoek, is vrij opgehangen aan het ijzeren gebinte van de expo ruimte en raakt net niet de grond. Het 2D kunstwerk krijgt zo een bijkomende  dimensie. Op die manier krijgt het publiek de gelegenheid de keerzijde te beschouwen; een vondst van de curator die een meerwaarde voor de expo betekent.
Janne Gistelinck verwerkt foto’s van lichaamsdelen, techniek en natuur in één werk. Maar nu wil ze verder gaan dan illustreren, dan het zien. Ze zoekt om het bevreemdende landschap van lichaamsdelen en technische onderdelen te doorprikken en te kiezen voor de keerzijde: ervaring en beleving.

Janne Gistelinck ‘Terra Incognito’

Het organische dynamische sculptuur ‘Reach out’ van Hilde Windels is de perfecte tegenpool voor het statige rechthoekige wandtapijt van Janne Gistelinck. ‘Reach out’ kroont zich tot meester van de ruimte en moderator van de dialogen. Het materiaal in de handen van Hilde Windels zijn vlasvezels. Textielvezels leiden een eigen intens leven, ze trillen, bewegen en zijn moeilijk te manipuleren. Hilde Windels communiceert met haar materiaal, de vezels nemen de leiding maar de kunstenaar biedt ook weerstand en verzet. ‘Reach out’ is speciaal voor de ruimte en expo gecreëerd.
Ik citeer Hilde Windels: ‘Ik zie mijn werk als een manier om een ruimte opnieuw te laten ademen. … Vaak zoek ik bewust contrasten op: het zachte, vloeiende dat zich tastend een weg zoekt tegenover de strakke lijnen en het onwrikbare van de architectuur.  … Het werk groeit uit tot bemiddelaar, een huid tussen mens en ruimte, die uitnodigt om opnieuw te voelen en de omgeving met andere ogen te ervaren.’ Daar is Hilde Windels wonderwel in geslaagd. Vele malen bezocht ik deWeverij, dit keer zie ik niet alleen de ruimte maar word ik ze ook gewaar, ik voel ze aan. Door de verbinding en confrontatie met de andere werken aan te gaan, wordt de exporuimte voor het publiek tastbaar. ‘Reach out’ reikt de hemel de hand maar blijft toch met de voeten op de grond. Misschien vinden we in de sculptuur de kunstenaar terug?

Hilde Windels ‘Reach out’

Geluidskunstenares en DJ Eline ‘E_Mousai’ Vanduyver zorgde voor een passende ‘Soundscape’: je hoort de kadans van weefgetouwen, het gesuis van draden, het tikken van een spoel… gemengd met geluiden gelinkt aan de kunstenaar: het geluid van het behandelen van vlas door Hilde Windels, stemmen van de kunstenaars… Ook de soundscape benadrukt de ruimte, vult deWeverij.  
Eline Vanduyver in Weefsel 2025/3: ‘De keerzijde laat zich niet zien, maar horen. Want elk doek draagt niet alleen de kleuren en patronen van de hand van de maker, maar ook het ritme van machines, de adem van arbeid, en het gewicht van de tijd.’ Lieve Vanmaele stelt zich de vraag: Kan je ruimte begrenzen en kan je grenzen ruimte geven? De soundscape maakt de beleving compleet, het publiek ervaart hoe het leven en werken in deWeverij ooit moet zijn geweest; we luisteren naar een vleugje nostalgie, nostalgie waar we graag naar teruggrijpen in deze onzekere tijden. Te beluisteren via deze link
https://deweverij.wordpress.com/wp-content/uploads/2025/09/de-keerzijde-fragment.mp3 

De zeven kunstenaars blijken filosofen, nadenkend over kunst, het leven en de kunst van het leven. Hun werk oogt esthetisch, afwisselend warm en koel. Met de tentoonstelling ‘SUBTIEL TEXTIEL –voorbij de keerzijde’ verheffen ze deWeverij tot een unieke belevingsruimte die rust uitstraalt en zo het publiek aanspoort tot nadenken over de chaotische wereld waarin wij leven. Toch raad ik iedereen aan een ogenblik alleen maar te genieten van zoveel schoonheid en dan pas de keerzijde te bekijken, de verborgen betekenissen op te zoeken. De expo zal ongetwijfeld door zinderen in het creatieproces van de deelnemende kunstenaars. 

Tekst en foto Kathleen Ramboer

INFO kunstenaars, curator, geluidskunstenaar

@katrieneveraert @trui.demarcke @jannegistelinck @inahillewig @artmileen 
@hilde_windels @vanmaelelieve https://www.instagram.com/hasiba_e_mousai/

INFO expo SUBTIEL TEXTIEL – Voorbij de keerzijde

deWeverij
Dellaertsdreef 9 – 9940 Evergem (Sleidinge)

Zondagen 2 november en 7 december 2025
10u tot 18u
de kunstenaars zijn aanwezig
https://deweverij.be/subtieltextiel/

ESTAFETTE: een expo in Het Objectief

kramboer Geen categorie , , ,

Het Objectief

Het Objectief is meer dan een printcenter. Het gonst er van de bedrijvigheid. Bijwonen van workshops, fotograferen in de studio, printen, werken in de donkere kamer, tentoonstellen… zijn maar een greep uit het gevarieerd aanbod. Het Objectief, onder de drijvende kracht van Marieke Selhorst, is een broedplaats voor creatieve ideeën. Onder haar impuls gaan fotografen onder andere van de community ‘Vrienden van Het Objectief’ op zoek naar een beeld met net dat ietsje meer. Door tentoonstellingen te organiseren in een Artist Pop-Up Ruimte weet Het Objectief de foto/kunstliefhebber warm te maken voor foto’s anders dan anders. Dit maal brengt ze ESTAFETTE.

fragment startbeeld estafette
Simon Debbaut L’Ecluse

ESTAFETTE

hoe het allemaal begon

In deze reeks laten negen fotografen evenveel beelden zien die zijn ontstaan tijdens een spel. Eén voor één maakten zij een beeld en gaven het door aan de volgende fotograaf op het parcours, die er vervolgens een nieuw werk op baseerde. De race begon ongeveer een jaar geleden met een vriendenbabbel van Het Objectief. Vanuit de wens om een collectief werk te maken, startte een estafette waarbij de doorgeefstok werd vervangen door een foto. Eén beeld strooide zaadjes uit die in een ander beeld geplant werden en zo vormde zich een reeks over beginnen, eindigen en het primaire van de natuur.
Het startpunt lag bij Simon Debbaut L’Ecluse, het einde bij Hilde Daem. De stops daartussen waren Louise Degraeve, Inge Stam, Peter Scherps, Kathleen Ramboer, Thomas Boussu, Marieke Selhorst en An Debie.
Het resultaat is verrassend divers: zwart wit en kleur, twee- en drie dimensionaal, groot en klein, analoog, fotogram en digitaal…

Op voorhand kwamen de deelnemende fotografen samen om de inlijsting, plaats en manier van ophanging… vast te leggen, om elkaar te helpen waar nodig. Het resultaat is een kleine maar boeiende expo. Meer hoeft dat niet te zijn.

Info

Het Objectief
Blekerijstraat 75
9000 Gent
3 t.e.m. 25 oktober 2025
di en woe 9u tot 13u
do en vrij 14u tot 18u
za 13u tot 17u


Opening

vrijdag 3 oktober vanaf 18u

Het Objectief neemt deel aan Ghent Art Week
29/9 tot 5/10
https://www.ghentartweek.com/blog/categories/het-objectief-fri-sat

https://www.hetobjectief.com/

“ THE SURFACE HOLDS NO SECRETS ”

kramboer Geen categorie , , , ,

TALE ART GALLERY
Vlierzeledorp 12A
9520 Vlierzele 

21/09/25 > 19/10/25
Vrijdag-zaterdag : 14u > 18u
Zondag : 11u > 17u
info www.taleartgallery.be

SVELTE THYS
LODE LAPERRE
DANIEL MATTAR
MEREL VAN DE CASTEELE
MARC VAN CAUWENBERGH

Introductietekst expo door Wim Lambrecht

THE SURFACE HOLDS NO SECRETS

– Over zichtbare sporen van het maakproces –

In deze tentoonstelling staat het schilderoppervlak centraal als drager van handeling, geheugen en betekenis. De kunstenaars tonen hoe elke penseelstreek, kras of laag verf niet alleen een beeld vormt, maar ook een spoor achterlaat van de actie zelf.

Wat op het eerste gezicht zichtbaar is, vormt tegelijk een sluier over wat eronder ligt: suggestie en verhulling wisselen elkaar af. In plaats van geheimen te bewaren, onthult het oppervlak de gelaagdheid van het denken en doen. Hier opent de schilderkunst een veld van sporen: deels zichtbaar, deels tastbaar en bij momenten onontkoombaar.

In een tijd waarin beeld en betekenis voortdurend in beweging zijn, richt deze tentoonstelling de blik op het schilderoppervlak als plek van handeling, proces en onthulling. The Surface Holds No Secrets brengt een groep hedendaagse kunstenaars samen die de schilderkunst benaderen als een tastbaar en levend medium waarin elke laag verf, elke geste, elke overschildering haar sporen nalaat.

Het oppervlak verbergt niets: het toont de fysieke actie van het schilderen, de twijfel, de correctie, de impuls. De schilderijen in deze tentoonstelling spreken niet zozeer in beelden, maar in gebaren in wat zichtbaar is én wat net verhuld blijft onder een sluier van verf. De lagen vormen een visuele geschiedenis, een geheugen van keuzes en veranderingen.

Centrale motieven zijn suggestie, transparantie en het spanningsveld tussen openbaring en verborgenheid. Wat is bron, wat is toeval, wat is constructie? De werken laten zien hoe schilderkunst vandaag niet alleen draait om wat wordt afgebeeld, maar vooral hoe iets ontstaat en wat daarvan bewust of onbewust zichtbaar blijft.

In plaats van een venster naar een andere werkelijkheid, presenteert de schilderkunst zich hier als een autonoom oppervlak; een veld van handelingen en sporen. Het doek wordt een plek waar betekenis niet eenduidig is, maar ontstaat in het spanningsveld tussen onthulling en verhulling, tussen wat zichtbaar is en wat slechts gesuggereerd wordt. Het oppervlak draagt geen geheimen; het is het verhaal.

Enkele impressies over het werk van de kunstenaars:

Svelte Thys
Schilderen aan de rand van de hemel.

Hoewel ze over een atelier beschikt, vindt Svelte Thys haar plek aan de rand ervan; letterlijk tegen de buitenmuur. Een eenvoudige bakstenen muur, voorzien van twee nagels: één voor klein werk, één voor groter werk. Het licht speelt er vrij spel. Haar bijzondere band met licht en haar fascinatie voor natuur vormen een essentieel onderdeel van haar praktijk.

Haar schilderijen en tekeningen zijn nauw verweven met de natuur. Ze ontstaan uit wandelingen langs de randen van haar leefomgeving, of keren terug naar de achtertuin die haar wereld begrenst. Het werk toont fragmenten uit de natuur: uitsnedes waarin de seizoenen lijken op te lossen. Gestolde momenten in de tijd, waarin de stille woede van een hommel op zoek naar nectar voelbaar wordt, grassprieten hun rug richten naar het hemelgewelf of paddenstoelen zich wringen uit de grond.

Het zijn die zichtbare penseelstreken die we willen vasthouden, versterkt door de poëtische titels die Svelte hen toedicht, die zich dieper in de lente van ons geheugen graven.

Lode Laperre
Een Voettocht doorheen een landschap in wording

Het lijkt wel of het oeuvre van Lode Laperre door generaties werd doorgegeven. Het heeft de uitstraling van fragmenten uit een ander tijdperk, alsof ze afkomstig zijn van archeologische artefacten uit een ver verleden, diep ingeslepen door de tand des tijds. Het is een werk dat herinneringen draagt van een tijd waarin het klimaat diepe groeven trok, bewerkt door de hand van de tijd zelf.

De werken die Lode creëert, herinneren aan de schil van de sequoia, ingesneeuwd tijdens de ijstijd, verschoven door tektonische platen en uitgespuwd door vulkanen. Ze zijn aangetast door de vurigheid van lava, geblust door water, aangespoeld door de onstuimige zeeën. Ze dragen het spoor van nomaden die hen gebruikten als schild tegen zandstormen, door de eeuwen heen geruild op de zijderoutes, verloren in anonimiteit, bedolven door rotsen en uiteindelijk bevrijd door erosie, en opnieuw bedekt door een kleed van korstmossen.

Van dichtbij lijken ze op huiden die worden beteugeld door de leerlooier. Van verre verwijzen ze naar oosterse landschappen, gezien vanuit een goddelijk standpunt — ver voorbij de winter van het leven, bloedend in pracht, lavend aan de blik van de vele pelgrims die even halt houden, om daarna hun voettocht verder te zetten.

Lode Laperre’s werk is opgewekt uit de dood, gedoemd om te overleven.

Daniel Mattar
Miniatuur van het onzichtbare.

Het werk van Daniel Mattar is een verkenning van technologie en verf in hun puurste, meest geconcentreerde vorm. Het lijkt te ontspringen aan een mechanisch oog, dat verder kijkt dan de menselijke waarneming, en een ode brengt aan de kracht van de verf. Elke druppel die hij aanbrengt, elke bolling en stolling, doet denken aan industrieel ontwerp, maar verwijst tegelijk naar de elementaire puurheid van de oervorm.

Zijn achtergronden zijn geen zachte colorfields, maar kleurvlakken die ongenadig de ruimte ontkennen, het vlak opeisen en het fundament vormen voor de uitvergrote verfdruppels of vegen, die zich als een levend mechanisme in de ruimte bevindt. Het werk is als een aankondiging van een bas-reliëf, een toenadering tot de gene zijde, een verlangen dat zich uitstrekt naar de aanraking die nooit komt, afgeschermd door het glas dat de afstand bewaakt.

Wat Mattar creëert is een werk dat zowel de stolling van de tijd als de vloeibaarheid van de moment bevat, een spanning die slechts op het grensvlak tussen de mechanische en de organische wordt begrepen.

Merel Van de Casteele
Schilder van oorsprong, kunstenaar in veelvoud.

Zowel het grafische als het plastische liggen haar nauw aan het hart, en ze weet beide werelden ogenschijnlijk moeiteloos te verbinden in een hybride praktijk. Ze beweegt zich tussen nacht en dag, tussen donkerte en lichtheid, tussen kern en oppervlak.

Haar werk is soms open en leesbaar, dan weer gesloten en ongrijpbaar maar altijd onrustig. Wie goed kijkt, en meer nog: wie goed luistert, voelt de spanning onder het oppervlak. Het zijn de zogenaamde tegenstellingen die de tussenruimte voeden. En het is precies die tussenruimte die Merel opzoekt en nodig heeft om zichzelf te voeden.

Buiten het atelier zoekt ze de publieke ruimte op, waar ze haar objecten bezweert en deelt via haar kenmerkende performatieve geste.

Het jonge oeuvre van Van de Casteele is matuur en gelaagd, geworteld in een fascinatie voor het etnografische en het academische. Een combinatie waarin vergeten geschiedenissen transformeren tot urgente getuigenissen.

Marc Van Cauwenbergh
Dance among Friends

Binnen de ogenschijnlijke beperkingen van een vast formaat, openbaart zich een ongrijpbare vloeibaarheid. Verflagen lijken traag en bedachtzaam aangebracht, maar in werkelijkheid zijn ze snel, trefzeker, bijna vluchtig gepenseeld. Marc blijft ongemeen trouw aan zijn kleurenpalet, een constante die hij al veertig jaar met precisie aanhoudt. De verfhuid leeft, trilt, houdt nooit de adem vast. Het werk beweegt, speelt met zwaartekracht, met leesrichting, alsof de elementen altijd in transitie zijn; niets is vast, niets is definitief.

Marc gedraagt zich als een orkestleider die de partituur nauw volgt, maar altijd ruimte laat voor improvisatie. In zijn composities verschuift de vertrouwde orde, scherpe dieptes worden plots verstoord, en een moment wordt verlevendigd door een onverwachte kleurflits. Elke penseelstreek is een nieuwe beweging, een wending die zich voortdurend aanpast aan de vloeibaarheid van de ruimte: nooit afgebakend, altijd overlappend, altijd in dialoog met zichzelf.

De kleine formaten verhalen over de pols, de snelle bewegingen, het onmiddellijke gebaar. De grotere formaten begrijpen dan weer het lichaam, de arm die zich uitstrekt, die ruimte zoekt. Deze doeken verbergen niet alleen de muzikaliteit van het schilderproces, maar onthullen een kracht die voorbij de afgebakende ruimte breekt. Zoals een dans die zich niet laat beperken door regels, die vrijheid zoekt in haar eigen beweging, haar eigen vloeibare expressie.

Kleine choreografieën, verfijnde innerlijke bewegingen die de pure abstractie bezingen, altijd in beweging, ongrijpbaar zoals een vissenlijf.

Teksten: Wim Lambrecht – Varken Aarde, 2025

NATUUR DICHTBIJ

kramboer Geen categorie , ,

Een expo in deWeverij

met natuurfotografen Bart Schuermans en Dirk Bogaert

tekst Kathleen Ramboer

links Bart Schuermans, rechts Dirk Bogaert

deWeverij laat je 2 zondagen lang op een heel speciale manier natuur ervaren. Met een beetje verbeelding ben je in een niemandsland waar de uil zijn spookachtige roep laat horen, libellen achteruit vliegen, een landschap opdoemt uit de mist, bomen lijken te slapen in de sneeuw…Twee natuurfotografen Bart en Dirk gaan er in dialoog. Beide delen een fascinatie voor verborgen, moeilijk waar te nemen natuur. Ze brengen ons beelden waarin fauna en flora (Bart hoofdzakelijk vogels, Dirk diverse fauna en flora) de hoofdrol spelen, foto’s die ons eraan herinneren dat de mens niet het middelpunt van de wereld is.

Gewapend met een camera en veel geduld trekken beide fotografen naar soms moeilijk bereikbare plekken om hun fotografische prooi te observeren en het juiste ogenblik af te wachten om in actie te komen. Het is een werkwijze die een grondige studie over het onderwerp verlangt en een volledige overgave vraagt aan het leefgebied van het te fotograferen dier. Beide zijn er meester in.
Ik was benieuwd naar hun verhalen. Heb je wat tijd voor een interview vroeg ik tijdens de ‘making of’.  Dat kon.

Kunstpoort Enkele mensen uit de kunstwereld durven zich minachtend uitlaten over natuurfotografie. Zij vinden het geen kunst. Hoe dan ook voor mij is het al een kunst om het natuurgebeuren, een vogel, een insect, in zijn leefwereld vast te leggen. Vincent Munier éen van de beste natuur fotografen van de wereld, in zijn eigen land als ‘artiste’ omschreven zegt zelf “Sommige van mijn foto’s hebben misschien wel een bepaalde artistieke waarde, maar een kunstenaar, dat ben ik absoluut niet! Ik ben in de gelukkige positie dat ik de grootste kunstenaar van de wereld in beeld mag brengen, dat is namelijk de natuur zelf!”. Hoe denk jezelf daarover? Is natuurfotografie uit artistiek oogpunt gezien kunst? Of is dit een overbodige vraag?

Dirk De film van Vincent Munier ‘La panthère des neiges’ met de melancholische muziek van Warren Ellis en een kippenvelnummer van Nick Cave bewijst dat natuur kunst is, levende kunst die constant in beweging is en de seizoenen volgt. Ik noem mezelf geen kunstenaar maar met fotografie probeer ik die levende kunst vast te leggen. Fotografie is een taal, een taal die veel aan de verbeelding overlaat. De kijker kan zelf een invulling geven aan de beelden. Natuur is niet alleen kunst maar ook een onuitputtelijke inspiratiebron voor vele kunstenaars, denken we maar aan Emile Claus, een grote kunstenaar van bij ons, aan Monet met zijn waterlelies… Mijn foto van een waterjuffer op vegetatie die uitloopt in een sierlijke krul is voor mij Jugendstil. Karl Blossfeldt, natuurfotograaf avant la lettre, liet ons prachtige zwart/wit foto’s na van een artistieke schoonheid, sommige kunstcritici brengen die in verband met de Art Nouveau. Hij fotografeerde in de studio, waar hij optimale omstandigheden kon creëren. Natuurfotografie in een bepaalde habitat, is één van de moeilijkste disciplines van de fotografie en eist een andere manier van opereren. Een dier komt niet in beeld op vraag van de fotograaf, de belichting regel je niet zelf met een arsenaal aan lampen. Bovendien is er voor een goed resultaat kennis vereist van de natuur en het ecosysteem.

Bart Ik vel geen oordeel of natuurfotografie al of niet kunst is. De mening hierover wijzigt van persoon tot persoon. Het is niet mijn bedoeling kunst te creëren. Voor mij is het een uitdaging om iets moois optimaal weer te geven. Fotograferen in de natuur stilt mijn verlangen naar een rustgevende omgeving, ver weg van alle drukte en chaos. Het is ontsnappen uit de sleur van het dagelijks bestaan. Bovendien wil ik iedereen bewust maken van wat ons nog rest aan natuurschoon.

foto’s futen – Dirk Bogaert

Kunstpoort Ik kan me inbeelden dat een natuurfoto maken tijd en geduld vergt.
Welke foto, hier tentoongesteld, heeft jullie het meest tijd gevergd? Wat waren de omstandigheden? Welke voorbereiding was er nodig?

Dirk Er zijn foto’s die jaren gevergd hebben vooraleer de ultieme foto er was. Dat heeft te maken met de manier waarop ik werk. Aan die ene foto (opgemerkt door National Geographic*) van de fuut die zich wast in het morgen licht ging jaren studie vooraf. Je moet de habitat en het gedrag van je beest door en door kennen. Ik beoog niet een documentaire foto maar een esthetische foto die schoonheid, gevoel en sfeer najaagt. Een eerste vereiste was een donkere achtergrond, nodig voor de weergave van de waterdruppels die de fuut van zich afschudt na een duik in het water. Het perfecte tegenlicht liet op zich wachten. Dat beeld was lang latent aanwezig in mijn foto universum. Het duurde een tijdje voor de perfecte omstandigheden er waren. Die bestel je niet zomaar via bol.com. Hier is ook een foto te zien van dagverse kuikens van futen. Die heb ik vorig jaar voor de eerste maal kunnen fotograferen. Dat is gelukt na een jarenlange intense studie van de broedperiode. Ik wou het moment van buitenkomen afwachten. Dagenlang lag ik in het water tot ze eindelijk nieuwsgierig naar me kwamen piepen. Cruciaal is, je mag op geen enkele manier de natuur en/of het dier verstoren.
* Dirk haalde de shortlist van de National Geographic Fotowedstrijd in de categorie ‘dier’. Zijn ‘Fuut’ werd gekozen uit meer dan 10.000 inzendingen.

foto links blauwborst – Bart Schuermans

Bart  Het was een droom van mij een blauwborst in de perfecte omstandigheden te fotograferen. De vogel heeft niet alleen een prachtige blauwe borst maar ook een verleidelijke staart. Eenmaal in spreidstand, om een vrouwtje te lokken, heeft hij een opvallende oranjebruine staartbasis met een zeer brede zwarte eindband. Een foto van een blauwborst zie je vaak in publicaties maar meestal niet met een gespreide staart, vaak zittend op een niet natuurlijk element zoals een paaltje, een draad. Ik wou hem vastleggen in een natuurlijke setting. Terug uit het zuiden, in de prille lente, eind maart hoor je de blauwborst zingen om los te barsten begin april, dit gedurende een twee tot drietal weken. Fris lentegroen, het blauw van de borst en oranje van de staart, voor mij een niet te evenaren kleurenpracht, die combinatie wou ik vastleggen en vooral in een natuurlijke setting, geen evidente opdracht. Een aantal jaren na elkaar deed ik vergeefse pogingen tot yes, het ultieme moment zich voordeed.

Kunstpoort Je hoeft geen exotische landen te bezoeken om mooie natuurfoto’s te maken. Jullie fotograferen natuur dichtbij, Dirk hoofdzakelijk in de Damvallei, Bart meestal in het meetjesland, een enkele keer in de Ardennen. Toch is het een krachttoer om hier in Vlaanderen nog natuur te beleven. Denk je dat deze expo of jullie foto’s kunnen bijdragen tot een sensibilisering voor behoud van de natuur, voor meer respect voor wat nog rest van onze natuur?

Dirk Een kort antwoord: ja. De meeste feedback op mijn foto’s die ik van kijkers krijg is duidelijk: zijn dat allemaal foto’s van hier? Dat zegt genoeg.

Bart Ons rest alleen nog een moeilijke zoektocht naar die natuur. Ik fotografeer in een straal van 20 tot 30 km rond mijn woning, het meetjesland, het krekengebied, de kusten van Zeeuws-Vlaanderen, de Westerschelde. Door mijn foto’s tentoon te stellen groeit de bewustwording. Die natuur die ons nog rest, moeten we bewaren voor de toekomst. In de Krekenregio komen bijzondere, maar kwetsbare soorten voor. Er zijn foto’s bij van bedreigde soorten. Vogels die hier vroeger voorkwamen zoals de geelgors kan je enkel nog spotten in de Ardennen. Vele vogels verliezen hun habitat. Kleinschalige, halfopen cultuurlandschappen met heggen, houtwallen, bosjes en struikgewas verdwijnen. Bepaalde vogels komen onder druk te staan, als we zo verder doen zijn er minder en minder te observeren binnen x aantal jaren.

Kunstpoort Waarom fotografeer je de natuur, uit liefde voor de natuur, om de wereld te tonen hoe mooi en belangrijk de natuur wel is of omdat fotograferen gewoon weg een passie is?
Vind je het belangrijk dat je foto’s af en toe gepubliceerd worden. Dat ze gezien worden?

Dirk Vooreerst, ik fotografeer ongelooflijk graag. Verder ben ik geëngageerd in de Damvallei, ik wil de mensen sensibiliseren. Ik doe het vooral vanuit dat perspectief, om de rijkdom van de Damvallei te visualiseren met een beeldtaal die verwondering oproept om zoveel fraais dichtbij. Wat hier verkocht wordt, gaat integraal naar de Damvallei.

Bart Sensibiliseren is geen doel op zich. Voor mezelf is het fijn de impact te zien van mijn foto’s op een exporuimte. Als ik via deze tentoonstelling mensen kan bewust maken van de natuur die ons nog rest, dan is dat mooi meegenomen. Tentoonstellen is geen doel op zich. Ik geniet van de stilte, de rust die de natuur uitstraalt, hou ervan mooie beelden te schieten en vooral ik hou van de nabewerking van mijn foto’s, hoofdzakelijk met lightroom. Een goed beeld wil ik nog sterker maken. Twee uur een foto bewerken is voor mij geen unicum. Nabewerken maakt deel uit van de fotografie, voor mij betekent dat pure ontspanning, beter dan een avondje televisie kijken. De lat ligt vrij hoog, ik streef de perfecte foto na. Ik heb geen doel voor ogen, neem niet deel aan wedstrijden. NATUUR DICHTBIJ is voor mij een première, ik stel een eerste maal tentoon.

Kunstpoort Waar en wanneer begon de fascinatie voor de natuur en wanneer speelde fotografie een rol in die beleving?

Dirk Ik was jong geïnteresseerd in de natuur, ook die fotografie is vroeg begonnen. Ik had een nonkel Romain, bakker, die gaf me altijd cadeau ’s. Al op twaalfjarige leeftijd kreeg ik van hem een kodak en ja… dan is het fout gelopen.

Bart Mijn vader is bioloog, was leerkracht biologie, vogelgids en actief in de Wielewaal, een vereniging die in 2001 fuseerde met Natuurreservaten vzw en zo Natuurpunt werd. Van kindsbeen af vergezelde ik mijn pa op wandelingen in het Zwin. Een aantal jaren verdween de natuur op de achtergrond tot ik een natuurfotograaf, een ex collega, ontmoette. Ik reisde met hem en andere ex-collega’s naar Texel, nadien ontmoette ik in mijn woonbuurt andere mensen met interesse in de natuur en de rest is geschiedenis. Mijn kennis van tal van soorten vogels, speelt in mijn voordeel. Ik ken hun habitat, heb weet van tijdstip en gebieden van de vogeltrek; de jaarlijks, seizoensgebonden migratie van vogels van hun broedgebieden naar hun overwinteringsgebieden en vice versa. Zo heb ik een vermoeden van de ideale tijd en locatie om bepaalde vogels te vereeuwigen.

Kunstpoort Anton Corbijn, Nederlandse fotograaf, gekend van zijn foto’s van rockmusici, deed de volgende uitspraak: ‘Fotografie is altijd ook een herinnering, het vastleggen en vieren van een stukje leven dat verbindt…’ Hebben jullie ook opmerkelijke herinneringen aan biezondere foto’s, die je eeuwig bijblijven? Kleurt er hier zo eentje de witte muren?

Dirk Ik wist een vossen burcht zijn en had graag welpjes op mijn sensor vastgelegd. Ik zat gewoon in de gracht, zonder enge camouflage. Ik kon juist boven het maaiveld uitkijken. Die voskes kwamen zoals die fuutjes benieuwd kijken. Ze beschouwen je echt als een deel van hun omgeving. Nog iets, als ik in mijn drijfhut werk, strijkt er wel eens een vogel neer op het dak zoals die keer een ijsvogel met een pas gevangen vis, moeilijk te fotograferen maar wel een unieke ervaring. Kon ik maar mijn hand uitsteken en een selfie nemen!

foto’s Dirk Bogaert

Bart Het fotograferen van een geelgors in de sneeuw, in gezelschap van mijn vader, vergeet ik nooit. We trokken samen naar de Ardennen, overnachtten in een primitieve hut, het vroor tot min 10 graden. Geelgorzen foerageerden op het gras, niet echt spectaculair voor een foto, te weinig contrast tussen het geel en het groen. ’s Nachts begon het te sneeuwen, de sneeuw waaide gestaag naar binnen. In de vroege morgen, het sneeuwde nog lichtjes, transformeerde de natuur onverwacht in een prachtig decor, een schilderachtig sneeuwlandschap, een fotogeniek tafereel met de geelgors als onbewuste figurant. Het was efkes op de tanden bijten: een vast gesneeuwde auto, vrieskou nefast voor mijn materiaal, geen verwarming, geen elektriciteit maar wel een geslaagde fotoshoot. Fijn dat ik dit avontuur met mijn vader mocht beleven.

foto links geelgors, rechts steenuil – Bart Schuermans

Kunstpoort Is natuurfotografie gemakkelijker geworden door de digitale fotografie, ik veronderstel van wel. Je kan toch sneller werken, geen gedoe meer met filmrolletjes.

Dirk Ja maar analoog vond ik op een manier plezanter en spannender. Je ging acht weken op reis, droeg je filmpjes binnen in de Fnac, verder bleef je in spanning wachten op het resultaat. Digitale fotografie biedt meer mogelijkheden. Je fotografeert in raw en ontwikkel je foto’s niet in de donkere kamer maar in lightroom. Ik doe niet aan fotoshoppen, shop geen zaken weg of voeg er gene bij. Ik maak gebruik van lightroom, werk wat aan het contrast of aan andere doodgewone dingen. Om Michiel Hendryckx te citeren: de camera doet er niet toe, fotograferen kan met een eenvoudig fotoapparaat, je moet enkel kijken. Het risico met de digitale fotografie is dat alles zeer gemakkelijk lijkt. AI kan je een bruine kiekendief leveren, over de velden scherend, ik kan dat niet. Ik hoop dat het metier, de kunst van het fotograferen niet verdwijnt, dat zou zonde zijn.

Bart Ik heb nooit analoog gewerkt. Ik ben slechts een vijftal jaar bezig. Nu heb ik een systeemcamera, een canon R7. Voor vogelfotografen, heel belangrijk, zijn er systeemcamera’s met oogdetectie. De automatische scherpstelling op het oog lukt niet altijd, met een drukke achtergrond werkt het moeilijker. Ik kan een 12tal beelden per seconde fotograferen waardoor je de beste actiefoto kan uitkiezen. Vroeger was er meer ambacht van doen. Ik verkies toch de hedendaagse digitale camera’s: meer mogelijkheden, ze zijn sneller. Ik heb een oude lens, een 25 tal jaar oud, gecombineerd met moderne technologie, voor mij een ideale combinatie.

Kunstpoort Heb je meerdere camera’s?

Dirk Ik ben een slechte consument, ik heb ene body en dan zijn er nog mijn lenzen. Als ik ’s morgens opsta en naar buiten kijk dan komt de stress naar boven. Wat ga ik fotograferen, op wat ga ik me focussen, op macrofotografie, op de zilverreiger… met welke lens… Onderwerpen genoeg, dat toont aan dat de natuur zich herstelt.

Bart Ik ben gestart met een Canon 1100d vervolgens een Canon 70d dan een Canon 7d Mark 2 en nu een Canon R7. De 7d Mark 2 is momenteel mijn reserve body.

Kunstpoort Hoe selecteerden jullie de foto’s voor deze expo? Waren er bepaalde criteria? Moeilijk? Tevreden van jullie keuze?

Dirk Ik heb hulp ingeroepen van mijn vriendin Veerle die heel wat ervaring heeft in de wereld van de kunst. Omdat Bart een vogelfotograaf is wou ik zo weinig mogelijk vogels in de kijker stellen. Veerle was voor mij een second opinion. Zij kijkt meer naar het esthetische, naar kleur. Selecteren is een enorme opdracht, breng ik een verhaal of niet?

Bart Elk jaar maak ik een natuurkalender. De opbrengst gaat naar een goed doel, de Belgische mucovereniging. Dit doel voor ogen, pik ik gedurende het jaar mijn beste foto’s eruit. Die bewaar ik in een afzonderlijke map. Een selectie was dus al gebeurd. Ik wist die wil ik tonen zonder te weten of die ene foto bij een andere past. Mijn archief is beperkt omdat ik nog maar vijf jaar bezig ben, een groot verschil met mijn collega Dirk. De meeste foto’s die ik toon zijn vogels maar ik fotografeer ook nog zoogdieren. Het belangrijkste is, ik toon natuur dichtbij. De uitdaging is groot om in ons landschap, in mijn buurt geschikte foto’s te maken. De bossen zijn beheerd door Natuurpunt, ook door Natuur en Bos. Hun regels moet je respecteren.
Voor mij is de expo nu al geslaagd. Ik heb nieuwe mensen ontmoet zoals Dirk Bogaert. Ik had mijn twijfels, zijn mijn foto’s goed genoeg? Soms is het nodig je comfortzone te verlaten.

Kunstpoort Eén ding is zeker. Bij het beschouwen van de gekozen beelden, hou ik mijn adem in om zoveel schoonheid, om zoveel natuurbeleving die beide fotografen ons aanbieden in deWeverij.  

INFO EXPO

N A T U U R D I C H T B I J
deWeverij
Dellaertsdreef 9
Evergem (Sleidinge)
Zondag 7 en zondag 14 september 2025
van 10 tot 18u
de fotografen zijn aanwezig
https://deweverij.be/natuur/

EXTRA

Op 10 september (vanaf 20u) is er een informatieve rondleiding waar de twee fotografen dieper ingaan op het ontstaan van de beelden die te bezichtigen zijn. Inschrijven via Natuurpunt https://www.natuurpunt.be/agenda/natuur-dichtbij-24123

INFO FOTOGRAFEN

https://www.instagram.com/bs_wildlifephotography/

https://www.instagram.com/dirk_bogaert1/

KALENDER

Bart Schuermans biedt een kalender met zijn natuurfoto’s te koop aan.
15,- euro, te verkrijgen tijdens de expo
De opbrengst gaat naar de Belgische mucovereniging

Tekst Kathleen Ramboer

Nightwalker | Reniere&Depla

kramboer Geen categorie , ,

Flanders Fields Museum

tekst en foto Kathleen Ramboer

Onderste boven van Nightwalker deel ik graag mijn beleving met de lezers van Kunstpoort.

Het geschilderd panorama Nightwalker is het resultaat van een kunstenaars residentie van Reniere&Depla in het oorlogsmuseum Flanders Fields te Ieper. De presentatie Nightwalker legt geen wonden bloot, confronteert je niet met bloederige slagvelden en lijfelijke gevolgen van de eerste wereldoorlog. Neen, niets van dat alles, de expo neemt je zachtjes mee onder een fonkelende sterrenhemel voor een stille poëtische panoramische wandeling.

Troost vinden in prachtige indigo luchten; mijmeren bij het vallen van de avond; melancholie verdrijven onder een donkere dreigende hemel; de horizon tegemoet lopen in gezelschap van  jagende luchten; dromen bij het licht van een zachte maan… dit alles bracht de Britse soldaat, componist en oorlogsdichter Ivor Gurney tot rust en vervoering tijdens zijn verlof, net achter het front, in het Franse Buire-au-Bois. Is het toeval of lotsbestemming? Het kunstenaarsduo Reniere&Depla is eigenaar van een huisje in datzelfde Franse dorp waar Ivor Gurney ronddwaalde tijdens nachtelijke wandelingen in de wijdse natuur. Meer dan 100 jaar later stappen Reniere&Depla onder diezelfde hemel met wolken die donkere gedachten wegvoeren. Ze schilderen het landschap zoals Ivor Gurney het waarnam, dat landschap die zij intens (her)beleven bij het nachtelijk licht.

Het West-Vlaamse kunstenaarsduo Reniere&Depla trok zich terug in het kenniscentrum van het museum en liet zich onderdompelen in de tastbare oorlogssfeer van 400 fotoalbums. Deze reis door het verleden en de voorliefde voor nachtelijke wandelingen in Buire-au-Bois (dat hebben ze met de soldaat Ivor Gurney gemeen) ligt aan de basis van Nightwalker, Nightwalker die je sereen toe fluistert dat in nieuwe tijden, onder een identieke en steeds veranderende sterrenhemel, de geschiedenis zich herhaalt.

Identieke losse panelen, opgehangen in een cirkel, in een arena vol van schemerlicht, bezorgen de bezoeker een verrukkelijk panoramisch zicht. In één oogopslag vertoef je in een niemandsland, in heden en verleden, in het besef dat de toekomst onzeker is en wie weet toch hoopvol. Graag citeer ik Reniere&Depla:
‘De taal van de kunst biedt een unieke mogelijkheid om de tijd te overstijgen en datgene door te geven wat anderen tot zwijgen brengt.’

Deze expo moet je ondergaan, opnemen in zijn geheel, laten bezinken om later tot de kern door te dringen. Ik keerde af en toe op mijn stappen terug, ik stond stil bij een blauwgele maan, fonkelende sterren, een weerspiegeling, een wuivende grashalm, liet een kleurschakering, een vlek, een lichtpuntje, een zachte overgang op mijn netvlies vallen, om dan de tocht te hervatten, om zelfs de reis nog eens over te doen. Nightwalker is een nachtelijk avontuur in een theater dat niemand onberoerd laat.

Tekst en foto Kathleen Ramboer

locatie expo Lakenhallen Ieper

INFO
Nightwalker
Reniere&Depla
Flanders Fields Museum
Grote Markt 34
Ieper

Van 5 juli 2025 tot 4 januari 2026

Openingsuren
elke dag open van 10 tot 17.30 uur
vanaf 16 november tot en met 31 maart: gesloten op maandag
https://www.inflandersfields.be/nl/programma-1/vernissage-nightwalker
https://www.instagram.com/renieredepla/

MENSENRUIMTE…

kramboer Geen categorie , , , , , , , ,

een tentoonstelling in deWeverij

Tekst en foto Kathleen Ramboer

Het lawaai van de machines is gaan liggen maar deWeverij leeft. Marc Mestdagh, bezieler van de ruimte, stelt er niet alleen eigen kunst tentoon maar vooral werk van andere niet altijd bekende kunstenaars, kunstenaars met eenzelfde interessesfeer, elk met een specifieke persoonlijke kijk op eenzelfde thema. Peter Denissen, Filip Dieusaert, Isabel François en Bert Verhoest exposeren in deWeverij onder eenzelfde noemer MENSENRUIMTE. Op de site https://deweverij.be/mensenruimte/ lees ik de woorden van Rainer Maria Rilke: ‘Er zijn veel mensen, maar veel meer gezichten, omdat iedereen er meerdere heeft.’ Ontelbare gezichten vullen de exporuimte, het is aan de kijker de confrontatie aan te gaan en voorbij het masker te kijken.


Isabel François

Inhoudelijk is haar werk intens maar door haar originele inventieve aanpak en de fijne verwerking van diverse materialen, maakt ze kwetsbaarheid, existentiële pijn, dementie, emoties, verdriet… tastbaar en toegankelijk.
Stilstaan bij zichzelf dat is wat kunst creëren met Isabel François doet. Een aandachtige toeschouwer kan in haar kunst niet alleen een stukje van de kunstenaar maar ook zichzelf ontdekken, (h)erkennen wat we niet altijd willen weten of zien. Haar sculpturen tonen verdriet en pijn, hand in hand met schoonheid en pracht. Ze weet de kijker te beroeren.
De kunstenaar staat aan het begin van een ‘late’ carrière. Ze hoopt nog zoveel te ontdekken. Haar werk loont de moeite, vertelt een menselijk verhaal, brengt gesprekken op gang en laat ons genieten van een zachte melancholische esthetiek.

Isabel François, De wolk 2.0

Bert Verhoest

Bert Verhoest is een buitenbeentje in het gezelschap. Hij stemt me vrolijk, tovert een glimlach op de lippen en dat vind ik heerlijk in deze rauwe tijden. Zijn kunst is ontstaan tijdens het coronatijdperk, uit de nood aan actie. Die periode was schrijnend voor muzikanten van elektronische muziek zoals Bert. Hij had weinig om handen, verzamelde op rommelmarkten nostalgische familiefoto’s en besloot de melancholische zwart/witte/sepia foto’s een tweede leven te geven, dit maal met kleur. Vroeger was een bezoekje aan de fotograaf één groot familiegebeuren. Dit staat in fel contrast met onze selfie-cultuur. Daarom vindt de kunstenaar het manuele belangrijk, wil hij alle techniciteit bannen bij het realiseren van zijn kunst. Met veel bravoure doorprikt hij foto’s, naait met verve kleurrijk garen tot streepjes tranen, vangt een gezicht in een kubus, verstopt een deftige heer achter een gordijn, laat een huismoeder met haar kroost de hemel opklimmen en doet gezichten verdwijnen in de anonimiteit. Zijn eigen familiefoto’s zijn voor hem heilig, die gebruikt hij niet met respect voor de privacy van wie trots voor de camera poseerde. De personages van zijn kunst komen uit alle windstreken van Vlaanderen. De foto’s dateren uit de jaren 1920 tot de opkomst van de kleurenfotografie. Nu leven ze postuum verder. Hoe zalig is dat, klassieke oerdegelijke familieportretten uit de jaren 20  slagen erin een kunstliefhebber van de 21ste eeuw spontaan te doen glimlachen.

Bert Verhoest, curtain

Peter Denissen

In een vorig leven was de kunstenaar architect wat zijn virtuoos tekenen verklaart. Met een fijne nauwkeurige potloodlijn tekent hij trefzeker op voorhand op papier een ontwerp van een schilderij. Dan pas begint het schilderen, overwegend zwartwit, daar is ‘daltonismus’, zijn kleurenblindheid niet vreemd aan. Toch probeert hij in zijn werk kleur te integreren. Hij bestempelt het schilderen met één toegevoegd kleur, oker, aardkleur, één enkele keer blauw, als inkleuren. Spontaan denk ik aan een kleurboek. En dat is zeker niet pejoratief bedoeld. Waar de kunstenaar veel belang aan hecht is compositie, orde brengen in de chaos, één kleur, lijnen, voorwerpen en silhouetten lenen zich daartoe.
Enkele schilderijen tonen grootheden van de schilderkunst: Schiele, Picasso, Dali… ze zijn geïnspireerd op hun leven. In het ‘Dali’ schilderij troont een kreeft op een zuil want Dali was verzot op zeevruchten, het silhouet van Gala versterkt de compositie. Zijn schilderijen zijn narratief. Aan de kijker om het verhaal op het canvas te ontdekken.

Peter Denissen

Filip Dieusaert

In deze expo toont Filip Dieusaert een selectie portretten in drie totaal verschillende technieken.
De eerste die ik opmerk, tegen de muur aanleunend klaar om op te hangen, zijn de olieverf schilderijen in warme kleuren en met nauwkeurig gekozen lichtinvallen. Deze portretten, expressief, levendig, verbeelden mensen zoals ze werkelijk zijn, met een glimlach, met een diepe plooi, denkend, mijmerend. Kortom hun gezicht ademt leven. De kunstenaar borstelt enkel mensen die hij kent en dat voel je. Ze zijn niet alleen persoonlijk maar ook universeel.
Een tweede techniek is verwant aan het tatoeëren. Filip Dieusaert tovert met een in inkt gedipte naald puntje voor puntje gezichten tevoorschijn, de ene keer flou de andere keer super scherp. Het doek heeft hier plaats gemaakt voor siliconen. Mij lijkt het een hedendaagse techniek met een ‘modern’ klassiek ogend resultaat.
Zijn derde techniek is schatplichtig aan AI. De kunstenaar genereert via AI tal van beelden en kiest tenslotte een beeld als basis voor een portret. Het resultaat van deze zoektocht zijn sculpturale portretten, waar een vroegere carrière als beeldhouwer in sluimert. De adequate keuze voor grof linnen als canvas versterkt de kracht van het beeld en de monumentaliteit.

Filip Dieusaert, Hans

Marc Mestdagh, TOXIC

Marc Mestdagh

In een tweede ruimte stelt Marc Mestdagh een nieuwe reeks van 8 assemblages tentoon: TOXIC.
Zijn werken zijn architecturaal en laten zich eerder raden dan duiden. Elk element heeft zijn betekenis, hoe bizar het ook is. De kunstenaar verbeeldt een prangend probleem dat de mens moet zorgen baren. Ik citeer graag de bijhorende tekst.
Als we zo achteloos blijven omspringen met onze planeet waardoor onomkeerbare negatieve effecten ontstaan, die bovendien onze gezondheid aantasten, is er dan nog ruimte voor de mens?

MENSENRUIMTE is een verstilde expo met diepgang. De werken nodigen uit tot reflectie, tot de kunst van het ontdekken. Elke kunstenaar weet met een persoonlijke noot een verhaal te vertellen over ons vaak moeilijk te vatten leven, over emoties, vreugde en verdriet. DeWeverij toont kunst die de beschouwer raakt.

Tekst en foto Kathleen Ramboer

INFO

MENSENRUIMTE
zondag 27 april en zondag 4 mei 2025
telkens van 10u tot 18u
gratis toegang – de kunstenaars zijn beide dagen aanwezig

deWeverij
Dellaertsdreef 9 – 9940 Evergem (Sleidinge)
expo@deweverij.be
https://deweverij.be/mensenruimte/

De ‘Belgische’ kunst van Rohan Graëffly in Galerie Drie te Gent

kramboer Geen categorie , , , , ,

Interview naar aanleiding van de expo ‘Les Wallons reviennent’
Rohan Graëffly and Guests

Tekst Kathleen Ramboer – Fotografie Kathleen Ramboer en Rohan Graëffly

kunstenaar Rohan Graëffly

Wendy Van Driessche en Guy De Dapper, de bezielers van Galerie Drie, hebben de bijzondere gave kunstenaars die buiten de lijntjes kleuren, kunstenaars met dat ietsje meer, op te sporen en een forum te bieden. Kunstenaars die opteren voor ongewone, niet voor de hand liggende materialen en disciplines zoals marmer, textiel, experimentele fotografie… passeerden er de revue. Van 6 december tot 5 januari is het de beurt aan de non-conformistische Waalse Rohan Graëffly en gasten. Galerie Drie brengt een stukje Waalse kunstscène naar Gent. Dat kunnen we alleen maar toejuichen. Rohan Graëffly leeft en werkt in Arlon, Belgisch Luxemburg. De kunstenaar legt zichzelf geen grenzen op, gebruikt sterk uiteenlopende materialen en technieken om het kunstpubliek te verrassen met absurd, kritisch en ironisch werk. Zijn werk is schatplichtig aan Marcel Duchamp, Marcel Broodhaerts, Wim Delvoye… om maar enkele bekende namen te noemen. De kunstenaar kopieert niet maar creëert werk in de geest van deze beroemde voorgangers.

Het was zalig het prille begin van de expo opbouw mee te maken. Het blijft boeiend een lege ruimte stilaan te zien veranderen in chaos om later, omgetoverd, te kunnen bewonderen als een geordend geheel. Het neerpoten van twee immense witte zakken met 2000 half opgepeuzelde appels, in hout gebeiteld, was een performance op zich. Jammer, sneeuwwitje en de zeven dwergen ontbraken op het ‘appel’ om de vele in plastiek zakjes verpakte appels uit te pakken.
Een gemoedelijke gezellige no-nonsense sfeer, passend bij het werk van Rohan Graëffly, vulde de galerie. Het interview kon aanvangen.

Kunstpoort Om te starten, een klassieke doodgewone vraag: wanneer besliste je om ‘kunstenaar’ te worden. Volgde je een kunstopleiding?
Rohan Graëffly Ik dacht er niet aan te kiezen voor een leven als kunstenaar. Ik zag me eerder als dokter, psychiater, zelfs archeoloog. Toen ik fotografie studeerde in ‘La Cambre’ te Brussel viel alles op zijn plaats en besefte ik dat kunstenaar zijn voor mij was weggelegd. In mijn masterjaar ‘Photographie & recherches paraphotographiques’ verkende ik andere disciplines en technieken als schilderkunst, tekenkunst, beeldhouwkunst…
Ik maak gebruik van sterk uiteenlopende technieken, geen enkele specialisatie draagt mijn voorkeur weg. Ik kies materialen en procedés die het best passen bij een specifiek kunstwerk.

Kunstpoort Hoe kwam je in contact met Galerie Drie?
Rohan Graëffly Galerie Drie ontdekte mijn account op instagram en volgt me op sociale media. De eerste maal dat we elkaar ontmoetten was in Gallery Klotz in het Rivoli-gebouw te Brussel. Deze galerie representeert me als kunstenaar.
https://www.instagram.com/klotzshows/
www.klotzshows.com

Kunstpoort Stel je veel tentoon in Vlaanderen?
Rohan Graëffly In het verleden zeker. Galerij Jan Colle te Gent, een voormalige houtdroogplaats uit de jaren 30 verbouwd tot galerie voor hedendaagse kunst, vertegenwoordigde mijn werk. Ik stelde er twee maal per jaar tentoon. De galerie is ondertussen verkocht. Gent leerde ik in die periode beter kennen.

Fading Broodhaerts-2024 @Rohan Graëffly

Kunstpoort Je werk is typisch ‘Belgisch’. Je behoort tot de kunstenaars die we onmiddellijk associëren met surrealisme, dadaïsme, cynisme en rebellie, dat alles overspoeld met een vleugje humor. Het surrealisme van Magritte, de jongensachtige durf van Wim Delvoye, de ironie van Broodhaerts… je werken hebben het in zich. Ben je het daar mee eens?
Rohan Graëffly Kunstenaars laten zich bewust of onbewust beïnvloeden door andere kunstenaars. Mijn grote voorbeelden zijn Marcel Duchamp, Marcel Mariën, Marcel Broodthaers.

Kunstpoort Een werk van je ‘Fading Broodhaerts-2024’ verwijst naar de kunstenaar. Je hebt hetzelfde gevoel voor humor.
Rohan Graëffly Wat een fijne opmerking! Een mooi compliment.

Kunstpoort Ik wou je net vragen: ‘Wat is het mooiste compliment dat je ooit kreeg over je werk.’ Ik denk dat ik het antwoord weet.
Rohan Graëffly Lachje

Kunstpoort Creëerde je speciaal voor deze expo nieuw werk?
Rohan Graëffly Niet echt, het meeste werk dat ik tentoonstel is recent en dateert van 2024. Het is de eerste maal dat ik canvassen uit de reeks ‘Serie Swiss’ in zo een groot aantal exposeer. De werken zijn geschilderd op recup materiaal, op onder andere vodden die ik in mijn atelier terugvond.
Enkel de installatie “The foundation of Babel” ooit tentoongesteld in de St-Loup Church – Namur, dateert van 2013.

Serie Swiss, Acrylic on vintage rag on wood,, Variables Dimensions, 2024

The foundation of Babel

Kunstpoort Het werk “The foundation of Babel”, de in hout vervaardigde appels, intrigeert, wekt verwondering, bewondering, verrast en zet aan tot reflectie. Het werk is ook esthetisch gezien, een pareltje. Kan je me wat meer vertellen over de installatie met de 2000 appels “The foundation of Babel”?
Rohan Graëffly Het begon allemaal met Eva die van de verboden appel at. Taal werd geboren, een dialoog kwam op gang, zo ligt de appel aan de basis van de toren van Babel en de spraakverwarring. Verdere uitleg is onnodig, toch?


Kunstpoort Waar haal je de inspiratie vandaan? Wat zet je aan tot kunst; een gevonden voorwerp, een politiek probleem of sociale hangijzers? Wereldproblemen?
Rohan Graëffly Het leven van elke dag is mijn grote inspiratiebron. Plots is daar die aha-erlebnis, dat ene briljante idee. Het is moeilijk uit te leggen. Zaken, gebeurtenissen, woorden, objecten… komen samen, het is als elektriciteit die plots vonken geeft. It just happens.

links Coitus interruptus – 2013, Objet, copyright Rohan Graëffly
rechts My Dear – 2014 Readymade, serre-joint / lettres à frapper – acier / bois, 25/9/2 cm, copyright Rohan Graëffly

Kunstpoort Wat wil je met je werk teweeg brengen; een glimlach, diepzinnige gedachten omtrent wereldproblemen en de samenleving?
Rohan Graëffly Op zijn minst verwacht ik emotie. Om het even welke reactie, goed of slecht, als er maar een zekere terugkoppeling is, dan is mijn opzet geslaagd. Geen reactie is alleen maar saai.


Kunstpoort Is het wenselijk dat de kijker de essentie van je werk begrijpt?
Rohan Graëffly Mijn werk brengt geen boodschap, begrijpen is niet het juiste woord. Mijn kunst wekt veeleer een gevoel op.

Kunstpoort Kunstliefhebbers hebben de neiging werken in een bepaald hokje onder te brengen. Bij welke kunststroming en/of –isme hoort jou werk? Heb je suggesties: minimal art, conceptual art, arte povera.. ?
Rohan Graëffly Niemand stelde me ooit deze vraag. Omdat ik vertrek vanuit een idee, een concept creëer ik eerder conceptuele kunst. Is mijn kunst surrealistisch, dadaïstisch of om het even wat, ik weet het echt niet. Het is wat het is, it doesn’t matter, het maakt niet uit.

Kunstpoort  Sta je stil bij het commerciële aspect van je kunst?  Denk je na over het feit of je werk verkoopbaar is?
Rohan Graëffly Dat is niet mijn probleem eerder dat van de galerist.

Kunstpoort De galerie in Brussel waar je aan verbonden bent, bieden ze conceptuele kunst, figuratieve kunst, hedendaagse kunst…?
Rohan Graëffly Ze vertegenwoordigen in elk geval hedendaagse kunst, niet figuratief, enkel abstracte kunst.

Kunstpoort Wanneer startte de samenwerking met de galerie?
Rohan Graëffly Het is het tweede jaar dat we samenwerken. De galerie bevindt zich in het Rivoli-gebouw op de grens van Elsene met Ukkel. Het is een hotspot voor hedendaagse beeldende kunst. In een voormalig somber afgeleefd shoppingcenter, wel met een bijzondere architectuur, vinden nu vele galeries een onderdak.

Kunstpoort Meestal nieuwe galeries?
Rohan Graëffly Er zijn slechts een tweetal nieuwe galeries, gevestigde waarden uit het Brusselse verenigden zich en namen er hun intrek.

Photo by Sarah Cascone.

Kunstpoort Omdat het concept bij jou belangrijk is, had ik graag je mening over het kunstwerk ‘Comedian’ de banaan met de Duck tape van Maurizio Catellan. Het is een absurd werk, een satire, een parodie op de kunst. Is het een sterk werk? In je werk zie ik eenzelfde visie, zin voor humor en ironie.
Rohan Graëffly Ik noem het een ‘funny work’ en ‘funny’ dat hij een banaan op de kunstmarkt brengt. Het is een feit dat niemand het hem voordeed. Je kan het vergelijken met de voor het eerst vertoonde readymade, de urinoir, ‘The fountain’ van Marcel Duchamp. We kunnen voor het ogenblik nog niet inschatten of ‘Comedian’ een icoon van de beeldende kunst van de 21ste eeuw wordt of verdwijnt naar de achtergrond. Ik beschouw het kunstwerk als een op de kunstmarkt gebrachte ‘pure joke’. De banaan voegt niets toe aan wat al bestaat. Het valt me moeilijk een standpunt in te nemen. Een sterk werk is het niet maar wel een ‘strong joke’.

Kunstpoort ‘Comedian’ ligt in de lijn van wat jij realiseert. Misschien kan je ook voor opschudding zorgen met conceptueel werk badend in een absurde humor, ideaal om een bepaald kunstpubliek en koper voor je kar te spannen?
Rohan Graëffly Ja maar dit soort werk is reeds op de markt. Er is slechts één persoon op de wereld die tot zo iets in staat is en dat is Catellan.  

Kunstpoort Ken je het oeuvre van Catellan? Heeft al zijn werk dezelfde spirit?
Rohan Graëffly Inderdaad, Maurizio Cattelan wordt vereerd om zijn vaak satirische, subversieve, controversiële werken. ik vergelijk hem met Wim Delvoye. Het zijn 2 gelijkaardige kunstenaars. Het verbaasde me niet dat hij de wereld verblijdde met een werk als ‘Comedian’. Ik hou wel van zijn oeuvre.

Kunstpoort Vaak integreer je het kruis, een religieus symbool, in je werk. Is kunst voor je de nieuwe religie. Geeft kunst betekenis aan je leven, is kunst een noodzaak voor je?
Rohan Graëffly Ik ben een overtuigd atheïst en ga graag in dialoog met religie, het christendom. Ik ben van mening dat ik de christelijke godsdienst mag bekritiseren, ik ken die religie en maak er toch ook deel van uit. Vooral extremen zoals godsdienstgemeenschappen in de USA zijn het onderwerp van mijn persoonlijke spot. Het jodendom en de islam behoren niet tot mijn wereld. Ik voel me dan ook niet geroepen om die godsdiensten van repliek te dienen en te hekelen.

links Sponge Faith – 2024 – Eucalyptus, wood cellulose, Sponge, acrylic, 15x8x3cm copyright Rohan Graëffly
rechts Pinocchio – 2024 – Laurier officinal, 50x30x20cm copyright Rohan Graëffly

Kunstpoort Vier andere kunstenaars uit Wallonië stellen hier met je tentoon. Jij stelde die voor aan Galerie Drie. Wat waren de vereisten, de criteria?
Rohan Graëffly Criteria waren er niet. De verklaring is heel eenvoudig: Vorig jaar was ik curator en kunstenaar van de expo ‘Les Wallons sont là’ in het Kunstenhuis te Harelbeke. Enkele mede exposanten van toen stellen nu ook tentoon in Galerie Drie vandaar de passende titel ‘Les Wallons reviennent’. Martin Coiffier, Christine Mawet en Nicolas Tourte wonen in Wallonië. Messieurs Delmotte woont in Antwerpen, hij volgde de liefde.

Kunstpoort Tot slot nog een hypothetische vraag: je mag een originele en/of exclusieve locatie kiezen om tentoon te stellen, om het even waar, in een museum, een industrieel gebouw, een bekende galerie, in New-York, Parijs, Dubai… om het even waar, een plaats die je niet voor mogelijk acht, waar je niet durft van dromen. Wat stel je voor?
Rohan Graëffly Dergelijke droom heb ik nooit gehad. Beroemd zijn laat me koud. Wie nu goed in de markt ligt kan binnen 100 jaar vergeten zijn en omgekeerd. Kunnen tentoonstellen in een galerie die mijn werk weet te verkopen, mijn kunst die het goed doet op de kunstmarkt, dat is voor mij het grootste geschenk. Professioneel kunstenaar zijn is mijn persoonlijk geluk.

Tot slot citeer ik graag deze gedachte van Maurizio Cattelan, passend bij het oeuvre van Rohan Graëffly
Every work of art is a great promise of escape and, therefore, like an open invitation.
  

INFO

https://www.instagram.com/rohangraeffly/

https://www.facebook.com/rohan.graeffly

TENTOONSTELLING

Les Wallons reviennent
Rohan Graëffly and guests
Messieurs Delmotte
Christine Mawet
Nicolas Tourte

Galerie Drie
Sint Amelbergastraat 3A
9000 Gent

6 december tot 5 januari
vrijdag en zaterdag van 9u tot 18u
zondag van 9u tot 14u

Instagram @ https://www.instagram.com/galeriedrie/
facebook https://www.facebook.com/profile.php?id=100093048786915

Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie Kathleen Ramboer – Rohan Graëffly

De poëtische schoonheid van bloemen en kunst. Expo Wim Baes.

kramboer Geen categorie , ,

Tekst Kathleen Ramboer Fotografie copyright Wim Baes

Genieten van de zee en verwonderd kijken naar kunst dat kan in Oostduinkerke.
Donderdag 22 augustus 2024 woonde ik de opening bij van de expo ‘de poëtische schoonheid van bloemen en kunst’ van kunstenaar Wim Baes.
De tentoonstelling gaat door in Galerie Welnis, dienst toerisme, te Oostdunkerke.
De vlag dekt de lading. Wim Baes tovert de muren van de witte ruimte om tot aantrekkelijke, kleurrijke, florale, dromerige wanden die de zon naar binnen roepen. Alle werken zijn even kleurrijk maar niet altijd van eenzelfde vrolijkheid. ‘Fuck balance’ is een hint naar een rebels en ietwat moedeloos kantje van de kunstenaar.
En de bloemen op het canvas? Ik zou ze zo willen plukken maar zoals bij een beleving in de natuur laat je ze best ongemoeid op de plaats van waarneming. Hier aan de wand in de galerie oogt de kunstige flora dit ogenblik op zijn best. De afgeknotte bomen op het pink oppervlak, ondertussen een waarmerk van de kunstenaar, mochten op het appel niet ontbreken en schitteren tussen al het bloemengeweld. Beschilderde takken verbinden de werken onderling en maken het plaatje compleet.

Wim Baes is een rasechte schilder maar dit maal waagt hij zich met bravoure aan de fotografie, meer bepaald aan een oud procedé: de cyanotypie, in de volksmond blauwdruk genoemd. Zoek niet naar de typische cyanotypie blauwen bij het kijken naar zijn doeken. Wim Baes goochelt op stof prachtige, diepe zeegroenen die charmeren en je in vervoering brengen. Beïnvloedde de Oostkust, het Knokke van zijn jeugd, zijn kleurgebruik? De Oostkust ontmoet hier de Westkust. Zo verwoordde de schepen van Cultuur en Erfgoed,  Stéphanie Anseeuw, het fijntjes in haar inleiding.
Niet alleen de mysterieuze zeegroenen, de locatie, roepen herinneringen op aan zijn jeugd, ook de onderwerpen, de bloemen, de bomen… wortelen in zijn jonge jaren. Tussen de planten van het tuincenter van zijn pa voelde hij zich thuis. De inspiratie lag voor het grijpen… Illustraties uit de boeken van zijn pa, vormen vandaag de dag een basis voor zijn cyanotypes.
Het intrigerende zeeblauwgroen is het resultaat van werken op en met groene stof, chemicaliën en het zonlicht van Gent, Gent waar de kunstenaar nu woont. Ongetwijfeld ging hier een tijdrovende zoektocht aan vooraf. Het resultaat is grandioos. Ook het formaat is imposant. Deze grootformaat cyanotypes creëerde hij speciaal voor deze galerij. 

De canvassen verraden een kunstenaar die ook het tekenen in de vingers heeft. Dikke expressieve lijnen doorkruisen felle kleurvlakken op zoek naar evenwicht op het doek. Het cartoongehalte is nooit veraf. Niet alleen met het penseel vertolkt Wim zijn gevoelens ook de spuitbus helpt hem af en toe een hand. 

Wim heeft de gave wel doordacht schilderijen uit diverse periodes te combineren. Hij weet een tentoonstelling op te bouwen, de aandacht te wekken en te verplaatsen. Ik genoot van dit gevarieerd samenhangend geheel. Deze kunstwerken schrijven samen een gedicht over een persoonlijk verleden. Het schilderen verzoent hem met het heden. Zijn kunst laat niemand onberoerd, daar ben ik van overtuigd. Met de cyanotypes volgt de kunstenaar een nieuwe weg. Is dit een eenmalig experiment, een zijsprongetje? Persoonlijk hoop ik op een vervolg.

Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie copyright Wim Baes

INFO EXPO

dienst Toerisme Oostduinkerke
Galerie Welnis
Astridplein
8670 Oostduinkerke (Koksijde)

van 23/08/2024 tot 15/09/2024

open ma – di – woe – do – vrij – za
van 10u tot 12u
en van 13u30 tot 17u
zondag van 13u30 tot 17u

https://www.koksijde.be/nl/de-poetische-schoonheid-van-bloemen-en-kunst-wim-baes

INFO WIM BAES

https://www.instagram.com/wim_baes_atelier/

recente publicaties

boek
The poetic beauty of Flowers & Art
World & Works of Wim Baes
soft cover 92 pagina’s
verkrijgbaar (5,95 euro) in de slegte

de slegte Voldersstraat 7 Gent
of via webshop de slegte
zie link
https://www.deslegte.com/the-poetic-beauty-of-flowers-art-3556895/
wimbaes@hotmail.com

Wim Baes is één van de kunstenaars van de salontafelalmanak Tussen Kunst & Quatsch 2025
dinsdag 8 april 2025
voor meer info zie https://www.tussenkunstenquatsch.be/webshop

meer over Wim Baes op kunstpoort
CANVASSEN MET EEN GESCHIEDENIS
https://kunstpoort.com/2024/06/11/canvassen-met-een-geschiedenis/

LENA DEWAEGENAERE het verlangen

kramboer Geen categorie , , ,

tekst Rik Guns I fotografie Bip Van de Velde – Lena Dewaegenaere

Ken je die van die Amerikaanse toerist op bezoek in Brugge die vroeg hoe laat het museum sloot? Hij bedoelde het stadscentrum. We waren onlangs ook op bezoek, maar dan in Brussel, dat is boeiender dan Brugge. Brussel is geen museum. Het is een installatie, aan het Brouckèreplein toch: 40.000 m2 beton, ijzer en staal van wat ooit gebouwen waren en waarvan alleen de gevels nog recht staan, want voor de façade doen we het in België. Het leek op Oekraïne of Gaza, maar met een positieve inslag: hier wordt ook heropgebouwd. We mochten tussen het strijdgewoel fotograferen en toen een van de bouwvakkers mij aansprak met:  “Cinq euro!” dacht ik aan een performance. Maar het was dus een installatie. Achter de bouwwerf, in de Lakensestraat, botsten we op het Banksy museum, een instelling waarmee Banksy niets te maken wil hebben maar waarin zijn street-art gereproduceerd werd voor een permanente tentoonstelling. Pure fake, dus; een aanrader voor wie eens een boodschap met betekenis op een muur wil zien, een valse muur weliswaar, maar ’t is ’t gedacht dat telt. Je kunt er ook souveniertjes kopen, zoals verwacht in een toeristenval: een poster voor nog geen 7 euro, dat is tien- of honderdduizend keer minder dan een schilderijtje van Banksy op BRAFA, al dan niet gecertificeerd, voor mensen die vinden dat hij de grootste kunstenaar is van zijn tijd. Gelukkig gaat de tijd voorbij…

… En belden we precies op het afgesproken uur aan bij het tot-op-de-draad-versleten herenhuis van ‘Au Kalme’, het atelier van Lena Dewaegenaere en elf andere kunstenaars. Ze ontving ons hartelijk in een knus ingericht salon met spullen die dankbaar waren dat ze nog een bestemming hadden gekregen. Haar studio was de kamer ernaast. Binnenkort gaat de sloophamer in het huis om er een installatie van te maken, op zijn Brussels, tot op de grond dus, op de façade na. Je kunt het oude pand nog een laatste keer bewonderen voor de tentoonstelling van Lena van 15 tot 18 februari. Niet twijfelen. Daarna verhuist Au Kalme naar een nieuwe locatie, het beroemde Glazen Huis (het oud bondsgebouw) op de Houba de Strooperlaan in Laken. Banksy zou jaloers zijn.

Foto’s: Bip Van de Velde

Haar werk laat zich niet zo gemakkelijk vatten als dat van hem,  het verschil tussen een gedicht en een slagroomtaart in je gezicht. Lena’s werk is poëzie. In “Are you where you want to be”, een reeks schilderijen uit 2018,  stelt de kunstenares zich de vraag wat ‘thuishoren’ betekent. Is het een fysieke plek of een gemoedsrust, een gevoel van geluk en verbondenheid? Is zich thuisvoelen überhaupt bereikbaar en moeten we ernaar streven of het aan het toeval overlaten? Ze beeldt de vragen uit met mildheid en finesse. Schilderen is een keuze van licht en donker, van kleur en nuance. Lena doet dat subtiel, helder, met oog voor detail en geen spatje redundantie. Het is dromen in kleur. Je kunt ernaar blijven kijken. Kunst waar je naar wil blijven kijken maakt het leven mooier.

“I was waiting for the right time” (123 x 163 cm, acryl en olie op canvas), 2018

“Islands”, 32 kleine werkjes (14 x 20 cm) uit 2019, begon als een studie op canvas dat op hout was gelijmd. Na een aantal van die schilderijtjes raakte de kunstenares geïntrigeerd door de verlijming. Als ze het canvas van de drager stripte, kwamen resten mee van het hout en ontstond er een nieuw beeld op de achterkant van het canvas: eilandjes, verborgen plekken waar men zich thuis kan voelen?

In 2020 en 2021 sloeg corona toe, maar voor Lena was dat geen tijd van kommer en kwel, wel om het gemis van vrienden en geliefden om te zetten in positieve energie. “Take me out” uit 2020 zijn 61 kunstwerkjes van 14,8 x 21 cm, acryl op papier, één per dag, waarin ze haar gemoedstoestand van die dag van zich af schilderde. De beelden zijn een plezier voor het oog, grafisch mooi, om blij van te worden, ook al druipt het gevoel van eenzaamheid, opsluiting en afsluiting er in sommige beelden van af. Men zou er corona haast dankbaar voor moeten zijn. In “Take me out II” van 2021 gaat ze verder met nog eens 27 beelden. Gewoon prachtig, die vormen, dat licht, die kleuren. Heerlijk. Ik dacht even aan Folon, aan Magritte, maar Lena Dewaegenaere heeft een heel eigen verhaalstijl ontwikkeld, beheerst, spannend, assertief.

 

 

Uit “Take me out” en “Take me out II” (14,8 x 21 cm, acryl op papier), 2020 en 2021

In 2022 sloeg ze een totaal andere weg in met werk dat toch duidelijk haar stempel draagt. In From what I remember, 11 vierkante schilderijen, stelt de kunstenares zich de vraag hoe ons geheugen onze herinneringen filtert, hoe subjectief beeldvorming is en hoe die verandert in de tijd. Ze interpreteerde oude foto’s van een familiefeest. De toeschouwer wordt als het ware uitgenodigd op het feest om er een eigen verhaal over te maken. Ik geniet van de harmonische kleuren, de spannende vlakverdeling, de expressieve eenvoud.

Uit “From what I remember” (110 x 110 cm, acryl en olie op canvas), 2022

En nu presenteert de kunstenares dus haar nieuwste project: “If only we could see the shore”, waarvan we een beperkte ‘preview’ kregen. Het is weer totaal wat anders en toch zit er een evolutie in haar werk. De zoektocht van vroeger heeft plaats geruimd voor verlangen.  De beelden worden nog stiller precies, warm maar gedempt, afstandelijk en toch speels, met die heldere lijn, de grafische vlakken die rust en spanning creëren, het zachte licht, de gestileerde schaduw,  het verwrongen perspectief… Soms zijn ze heel concreet, soms abstract. Mijn oog valt op een paar kleine abstracte werkjes. Ik vraag haar of de witte vlakken iets betekenen. “Niets en daarom alles” zegt ze, “ze beelden niets tastbaars uit maar ze betekenen wel heel veel.”  Ze schildert het  ‘stiltepunt’: de gemoedstoestand die we ervaren als we ons niet meer naar de toekomst haasten, als we tot rust zijn gekomen in het huidige moment.

Foto’s: Bip Van de Velde

Toen ik de beelden op haar website voor het eerst snel bekeek dacht ik spontaan aan Spiliaert (‘de duizeling’, ‘de dijk’, ‘vuurtoren en dijk’…) en aan het onvertaalbare begrip ‘Sehnsucht’. Nu denk ik aan Lena De Waegenaere en aan het verlangen.

Doe jezelf een plezier en ga haar tentoonstelling bekijken. De wandeling van Brussel Centraal naar de Boudewijnlaan is een ontdekking op zich. Misschien moet ik er eens een fotoreeks over maken: “Het lot van Brussel. Achter de façade.” Boeiender dan Brugge. Zelfs zonder Banksy en BRAFA.

INFO

tentoonstelling

IF ONLY WE COULD SEE THE SHORE

Donderdag 15 februari, van 17 tot 22 uur (opening)
Vrijdag 16 tot zondag 18 februari, van 11 tot 20 uur
“Au Kalme” – Boudewijnlaan 19 – 1000 Brussel

https://www.lenadw.com

https://www.instagram.com/lena__dw/?hl=nl

tekst Rik Guns
fotografie Bip Van de Velde en @Lena Dewaegenaere

RAAM103 laat de passant binnenkijken in het werk van residerende kunstenaars

kramboer Geen categorie , , , , , , ,

Gesprek naar aanleiding van de komende expo extended
CLOSE-ENCOUTERS op de Kwaremont
 

Een interview met initiatiefneemster van RAAM103, Céline Geeraert, is meer dan vragen stellen en antwoorden noteren. Het is een ontmoeting met een kunstenaar/leerkracht/platformbeheerder die interactie en dialoog met anderen, ook niet-kunstenaars, vooropstelt. ONTMOETING is de sleutel tot de ziel van RAAM103. Op een rustige maandagmorgen stond de deur van RAAM103 (Baliestraat 103, stationsbuurt Gent) open voor een boeiende dialoog met kunstpoort.

Céline Geeraert in RAAM103 met passant

Kunstpoort Céline, je bent zelf kunstenares, geeft les en toch vind je ook nog de tijd andere kunstenaars te ondersteunen en een platform te geven. RAAM103 vzw heb je in het leven geroepen, waarom? Wat houdt dat precies in? Kan je er iets meer over vertellen?
Céline Als goudsmid werkte ik 12 jaar samen met mijn vader. Mijn creaties bestonden uit concrete opdrachten. Wat miste ik de volledige vrijheid! Toen de samenwerking met mijn pa ophield, kreeg ik nood aan contact met andere kunstenaars. ‘Kunstenaar’ is een eenzaam beroep. Met Roeland Nieuwborg ging ik op zoek naar een locatie en kunstenaars om mee te exposeren. Roeland stelde me de vraag: ‘Waarom niet bij jou?’ Ik verlegde toen mijn focus van tentoonstellen naar ontmoeten. Tentoonstellen is niet de hoofdzaak, het maakproces is voor mij veel belangrijker. Een kunstenaar of collectief krijgt de gelegenheid de ruimte, een kamer, RAAM103, gedurende een bepaalde periode als persoonlijk atelier in gebruik te nemen. Tijdens een finissage mag het publiek door de deur naar binnen. De overige dagen geeft de etalage aan voorbijgangers een inkijk in het werkproces, de vooruitgang en de evolutie van een installatie, performance…

Kunstpoort Hou je je persoonlijk werk gescheiden van de RAAM103 vzw. Of is het niet los te koppelen? Heeft het een met het ander te maken? Beinvloeden ze elkaar? Is het net omdat je kunstenaar bent dat je RAAM103 gestart bent?
Céline Onbewust heeft RAAM103 invloed op mijn kunst zoals er na een tentoonstellingsbezoek ook frappante zaken in het geheugen blijven hangen. Als kunstenaar ben ik nieuwsgierig naar het creatieproces. Waar is een kunstenaar mee bezig? Je krijgt prikkels. ONT-moeten, niets moeten is belangrijk, een gevoel van vrijheid kan stilletjes je bewustzijn binnensluipen.
Dank zij RAAM103 kon ik me heroriënteren. Als goudsmid was er werkstress. Eenmaal mijn pa er niet meer was, stond ik er alleen voor. Nu zijn we een team en kan ik dank zij mijn samenwerking met Kim Vandaele, Vic Van der Hoeven, Tim Stroobants, Marlies Nachtergaele, Ruben Laflere en Jozefien Muylle, de stress kanaliseren. Ik bemerk ook paralellen met vroeger. Mijn vormentaal van goudsmid neem ik mee in mijn huidige kunst. In het verleden ontwierp ik een gepersonaliseerd juweel. Tegenwoordig realiseer ik werk voor een welbepaalde locatie.

Tekening en juweel: Céline Geeraert

Kunstpoort Hoelang bestaat RAAM103 al?
Céline We zijn al 6 jaar actief waarvan de nadruk ligt op onderzoek en experimenteren. Residerende kunstenaars werken achter een vitrine terwijl passanten kunnen binnen gluren. Eén keer par jaar, nu voor de derde maal, treden we naar buiten en gaan we op zoek naar een niet conventionele ruimte om werk van RAAMkunstenaars tentoon te stellen.

Kunstpoort Velen vinden een atelier een inspirerende ruimte waar in eenzame afzondering ideeën worden uitgebroed. Kunstenaar Felix-Gonzales Torres*, een Cubaanse kunstenaar daarentegen vindt het atelier een angstaanjagend decor dat hem plankenkoorts bezorgt. Hij begon daarom in zijn eigen appartement te werken, installaties te maken die geïntegreerd zijn in bijvoorbeeld zijn keuken. Toevallige bezoekers krijgen de vrijheid iets van zijn installaties mee te nemen. Kan RAAM103 ook zo iets betekenen voor een kunstenaar, een nieuwe ruimte die ze kunnen innemen en waarop de kijker kan anticiperen, waar ze een kunstblok analoog aan een writersblock, het niet meer kunnen creëren, kunnen overstijgen? Of misschien kan het ook remmend werken. Zo iets van: ‘Nu moet ik verplicht kunst maken, er mee bezig zijn. Oei, de mensen kijken naar me. Wat denk je?’

*Gertjan Oskar in The Art Couch *https://www.theartcouch.be/nieuws/de-tentoonstelling-als-artistieke-conversatie-felix-gonzalez-torres-en-roni-horn-in-de-bourse-de-commerce/

Céline We hebben hier zo’n 25 tal kunstenaars op residentie gehad waaronder 2 kunstenaars die inderdaad een ‘kunstblok’ meemaakten. Als kunstenaar moet je je overgeven aan de ruimte wat niet altijd lukt. RAAM103 wil zeker geen druk zetten op de kunstenaar. De 2 kunstenaars werkten toen thuis en stelden later hier tentoon.

Kunstpoort Heb je zelf ervaring met het gebruik maken van een residentie?
Céline Nadat 15 kunstenaars de revue gepasseerd hadden, besloot ik zelf het experiment te wagen.
Eenmaal de residentie afgelopen, had ik moeite om opnieuw in de eenzaamheid te verdwijnen. RAAM103 is een soort gedeeld atelier. Gesprekken ontstaan automatisch; bij de koffie, bij een ontmoeting op de gang… In de aanvang is het eventjes doorbijten. Wanneer een kunstenaar RAAM103 verlaat betekent dit voor beide partijen altijd opnieuw afscheid nemen van een mooi verhaal.

Kunstpoort Hoe selecteer je een kunstenaar voor een residentie? Waarop let je? Wat is er belangrijk? Zijn visie? Zijn werk? Leeftijd? De discipline? De communicatiebereidheid?…. Let je op de diversiteit wat materiaal, discipline… betreft?
Céline Meestal bepaal ik de resident. De keuze gebeurt gevoelsmatig, intuïtief. Leeftijd speelt geen rol wel gedrevenheid en passie. Zoveel mogelijk ga ik vooraf op atelierbezoek en voer een individueel gesprek. De ‘klik’ is belangrijk. Tenslotte resideert een kunstenaar in mijn eigen huis. Telkens opnieuw ontstaat een heel speciale sfeer, creëer je een unieke band die je leven als kunstenaar zin geeft.

Kunstpoort Een kunstwerk kan je soms begrijpen door het in zijn omgeving te plaatsen, te bekijken. Zijn de kunstwerken gecreëerd in RAAM103 specifiek aan de ruimte aangepast? Of kan je ze meestal los van de ruimte bekijken?
Céline Vele kunstenaars maken werk speciaal voor deze ruimte. Het resultaat is ontzettend persoonlijk. Je exposeert hier tenslotte je eigen werkproces en je persoonlijke ‘ik’. Marlies Nachtergaele die laatst resideerde, maakte een werk ‘mensen manoeuvreren – bomen begeesteren’ volledig aangepast aan de ruimte. In dit werk voel je werkelijk het creatieve proces.

Werk van Marlies Nachtergaele in RAAM103

Kunstpoort Raam103 lijkt me heel zen. Het is een lege ruimte, kale muren, niets dat je afleiding kan bezorgen. Het zet aan tot meditatie. Slaat een kunstenaar soms een totaal nieuwe richting in als gevolg van de residentie, van de ruimtelijke ervaring?
Céline De ruimte is inspirerend door de sfeer. Meestal komt iets nieuws naar boven en werken de kunstenaars verder in die richting. Je ziet het zomaar gebeuren en groeien, niets is gepland. In RAAM103 ontmoet de kunstenaar zichzelf vooral als hij voor zijn eigen werk komt te staan. Enkelen werken hier dagelijks andere wekelijks enkele uren. Je tijd kan je zelf invullen.

Kunstpoort Voelt de passant zich geen voyeur als hij door het raam kijkt? Of moet je het raam meer als een vitrine/etalage beschouwen? Een graag kijken naar iets dat je boeit?
Céline Volwassenen voelen schroom om naar binnen te gluren. Kinderen daarentegen die plakken aan het venster. In de winter werkt het verlichte raam uitnodigend en is er minder géne bij het kijken door het raam. Bij aanvang van een residentie kunnen ‘naar binnen kijkers’ een remmende werking hebben op het productieproces. Later kijkt en bekijkt ook de kunstenaar de passanten. Dan is verbinding mogelijk, contact maken met de buurt is een logische stap.

Kunstpoort Nu wat meer over de tentoonstelling CLOSE-ENCOUNTERS die je in september organiseert in het hartje van de Vlaamse Ardennen. De locatie is een oude gerenoveerde vierkantshoeve aan de kerk van Kwaremont: het Hof Ter Kwaremont.
‘Ontmoeting’ staat centraal; de kunstenaar die zichzelf ontmoet, de kunstenaar die kennis maakt met zijn toeschouwer, kunstenaars die elkaar ontmoeten, oeuvres die samenkomen. Je hebt aan residerende kunstenaars gevraagd om mee te werken maar ook nieuwe namen steken de kop op. Selecteer je de nieuwe kunstenaars in functie van de residerende? Zoek je een match of net niet? Maak je een keuze in functie van de confrontatie?
Céline We hebben een match gezocht tussen de Gentse ‘Raamkunstenaars’ die geen voeling hebben met de Kwaremont en nieuwe namen die verbonden zijn met Ronse, de Vlaamse Ardennen. Beschouw ze allen als vingers aan één hand, met een rode draad die er langsheen loopt.

De exporuimte van de vierkantshoeve te Kwaremont

Kunstpoort Het gaat volgens je visie tekst ook over ONTmoeten, niets moeten. De kijker moet een werk niet goed vinden, hij hoeft niet geraakt te worden. Maar is het niet belangrijk dat de kunstenaar de toeschouwer wel beroert, dat de kunstenaar een klein beetje moeite doet om tot verbinding te komen. Hermetische werken, alleen voor ingewijden, is dat op zijn plaats in ‘Close Encounters’?
Céline We tonen enkele werken die als hermetisch kunnen aanvoelen. We hebben voornamelijk gekeken naar de vormtaal, die zit goed. Dan kan het wel.

Kunstpoort De Kwaremont was in vroegere jaren het mekka van de landschapsschilders met als trekpleister Gies Cosijns. ‘Kunsttoerisme’ was er belangrijk. Is de ‘Kwaremont’ klaar voor hedendaagse en jonge kunst? Welk publiek hopen en denken jullie nu aan te trekken: wandelaars, fietsers, kunstliefhebbers?
Céline Kwaremont is een charmant dorp daarom had het kunsttoerisme hier zo’n succes. Een clash is mogelijk met onze jonge, hedendaagse kunst en dito aanpak. Wie weet bezorgen we deze streek een nieuw elan?
RAAM103 vertrekt vanuit de ruimte, we zijn niet bezig met welk soort publiek we zullen bereiken.
De organisatie vinden we belangrijk. Kunstenaars warm maken voor je project daar droomt elke curator toch van? Natuurlijk wil je ook dat mensen komen kijken. Onze opzet is niet-commercieel. Diverse kunstenaars en ikzelf creëren trouwens vergankelijke kunst die we op CLOSE-ENCOUTERS tentoonstellen. Als mens zijn wij ook niet voor de eeuwigheid.

Kunstpoort Wie bepaalt de opstelling? Hoe komen jullie tot een overeenkomst wie, wat, waar komt te staan?
Céline De opbouw is heel belangrijk. We plegen overleg met de kunstenaars. Kim Vandaele (lid van RAAM103 vzw) en mezelf hebben het laatste woord. We streven naar een tentoonstelling met als rode draad verbondenheid, samenhorigheid. Let op we zijn geen zwevers, we ambiëren een evenwichtige tentoonstelling, geen patchwork; eenvoud zonder glamour.

Kunstpoort Hoe zit het met de financiering?
Céline We hebben een sponsor Passa Porta en als vzw hebben we bepaalde voordelen. We kunnen bijvoorbeeld materiaal van de stad Gent lenen. We vragen ook een kleine bijdrage aan de kunstenaars.

Kunstpoort Hoe ziet volgens jou een ideale tentoonstellingsruimte eruit?
Céline Het is een ruimte die uitdaagt om vanuit een eigen vormentaal nieuw werk te maken en je de tijd laat die te ontwikkelen.

Kunstpoort Ik verlaat de Baliestraat met een zalig gevoel. Er zijn voor de kunstenaar nog goede kleinschalige belangloze initiatieven. RAAM103vzw is er ongetwijfeld één van. Het is een hecht team dat werkt met groot enthousiasme aan warme kunstprojecten waarin de kunstenaar en het maakproces centraal staan.

INFO RAAM103

RAAM103vzw Vrije Creatieve Ruimte
www.raam103.be
www.celinegeeraert.com
https://www.instagram.com/raam_103/?hl=nl
https://www.facebook.com/RAAM103/
Baliestraat 103 – 9000 Gent

INFO EXPO CLOSE-ECOUNTERS

Hof Ter Kwaremont
Ommegangstraat 1, 9690 Kluisbergen
16-17 september 2023
23-24 september 2023
telkens van 11u tot 18u
Opening vrijdag 15 september om 19u, met de performance ‘Part-time Monochrome’ van Karel Thienpont om 20u. Dit alles in het Hof Ter Kwaremont.

KUNSTENAARS
Giannina Urmeneta Ottiker, Kevin Vanwonterghem, Charlie De Voet, Toon Boeckmans, Roeland Nieuwborg, Stijn De Pourcq en Donacienne Wittevrongel, Kim Vandaele en Céline Geeraert. Performance Karel Thienpont

Tekst Kathleen Ramboer
Fotografie Kathleen Ramboer – RAAM103