/jeugdboeken

Auteur Katrien Van Hecke maakt geschiedenis springlevend voor jeugdige lezers

kramboer Geen categorie , , , ,


Alles over het schrijfproces van haar recentste boek Markies

Een auteur interviewen is even fascinerend als in gesprek gaan met een beeldend kunstenaar vooral als hij of zij kleurrijk en beeldend historische feiten kan verhalen. Katrien Van Hecke is zo’n schrijfster. Ze vertelt filmisch over de vriendschap tussen Rémi en de herdershond Markies. Omdat het boek zich afspeelt in een beluik te Gent tijdens de wereldtentoonstelling en de 1ste wereldoorlog, kan je vermoeden dat de jeugdauteur een meeslepend, opwindend verhaal geschreven heeft. Inderdaad, Markies is een meeslepend boek voor lezers vanaf 11 jaar. Zelfs als volwassene las ik dit met pretoogjes.

Kunstpoort Ik denk dat Iedereen leest, Markies, getipt heeft. Klopt dat?
Katrien Van Hecke Dat is zo. Iedereen leest is een organisatie gesteund door de Vlaamse Gemeenschap. Iedereen leest bevordert het lezen door campagnes uit te werken zoals: Jeugdboekenmaand, Voorleesweek, Boekstart of de Leesjury. De organisatie stelde dus ook een lijst voor de Voorleesweek op: ’15 boeken uitgelicht voor 12- tot 15-jarigen’. Op die lijst veroverde Markies een plaats.

Kunstpoort Hoe kwam je op het verrassende idee een boek te schrijven over de eerste politiehondenbrigade van de wereld waarvan de oorsprong in Gent ligt?
Katrien Van Hecke Ik stootte op het verhaal van de hondenbrigade bij research over dierenbescherming.
Een niet gepubliceerde tekst over de Eerste Wereldoorlog vertoefde al een tijdje in mijn wachtkamer. De link was snel gelegd. Bestaande frontscènes kon ik koppelen aan het verhaal van de hondenbrigade. Markies werd geboren.

Kunstpoort Ben je zelf een hondenliefhebster?
Katrien Van Hecke Vast en zeker, met honden heb ik een bijzondere band. Wanneer ik ze opmerk, komt de hond me vaak vanzelf begroeten.

Kunstpoort Ik las je beeldige beschrijvingen van het gedrag van Markies, Rémi denkt zelfs een rat te zien. Heb je honden geobserveerd voor je Markies begon te schrijven?
Katrien Van Hecke Helemaal niet. Het gedrag van een hond is me niet vreemd omdat een hond lange tijd tot ons gezin behoorde. Tijdens het schrijven van Markies, las ik boeken over het opvoeden van honden, leerde de trucjes. Dergelijke boeken prijken thuis in mijn boekenkast. Hoe dat komt? Mijn toen 6-jarige dochter beweerde dat onze hond slecht was opgevoed en ik daar dringend iets moest aan doen.

Kunstpoort Markies is een leuke naam en niet zo gebruikelijk voor een hond. Hoe kwam je op die naam?
Katrien Van Hecke Op zeker ogenblik spreekt de ma van Rémi hem spottend aan met ‘markiesje’. Toen dacht ik: ik geef de hond de roepnaam Markies. Het contrast tussen de wat groezelige hond (hij was in de vaart gesprongen) en de naam Markies vind ik grappig. De hond is wel niet de minste. Hij behoort tot één van de vier Belgische herdershonden. Markies is een Laekense herdershond. In de tijd van het ontstaan van de politiehondenbrigade, rond 1899, probeerde de Brusselse school voor dierengeneeskunde raszuivere Belgische herdershonden te kweken, vier rassen: Mechelse, Tervuerense, Laekense herders en Groenendaelers. Zij hadden aan bepaalde eigenschappen te voldoen. De beste politiehonden waren, volgens de toenmalige Gentse politiecommissaris Ernest Van Wesemael, met stip de Mechelse herder en Groenendaeler.

De politiehondenbrigade, 1900
Foto privéverzameling Freddy D’hont

Kunstpoort En Rémi, van waar zijn naam?
Katrien Van Hecke Vóór ik start met schrijven, verzin ik graag de namen. Ik raadpleegde de lijsten met de meest gebruikelijke jongensnamen in het begin van de 20ste eeuw. Rémi leek me geschikt. Het is een gangbare naam bij de arbeidersklasse, toen gehuisvest in de beluiken van Gent.

Kunstpoort Bij het lezen viel me dit op: af en toe sluipen er woorden in het boek, meer passend bij onze noorderburen.
pg 6 Ik kukel achterover pg 103 piezelige hapje
Je boek verschijnt ook bij onze noorderburen. Heb je bepaalde woorden, uitdrukkingen met de redactie besproken en moeten aanpassen?
Katrien Van Hecke Omdat ik veel Jeroen Brouwers en andere Noord-Nederlandse auteurs lees, gebruik ik automatisch Hollands klinkende woorden zoals piezelig. Een proeflezer, 2 schrijvers lezen mijn boeken op voorhand, vond ‘plee’ te Hollands. Ik vond plee wel goed klinken in mijn zin en daarom ook verantwoord. Ik zoek op of de woorden algemeen aanvaard zijn. Wanneer mijn bron verklaart dat het woord te ‘Belgisch’ is, dan gebruik ik het niet.

Kunstpoort Ik veronderstel dat Nederlanders ‘een beluikje’ ook niet kennen?
Katrien Van Hecke Neen, een beluik is typisch Gents. Gent springt er in België uit door het verbluffend grote aantal beluiken. Door de vele textielfabrieken, vlasspinnerijen in Gent, sprak men over het Manchester van Vlaanderen. Voor de arbeiders bouwde men nabij de fabrieken piepkleine en vaak goedkope woningen. Deze arbeidershuisjes zijn gegroepeerd in een beluik, meestal doodlopende straatjes of rond een pleintje. Rémi woonde in de tot verbeelding sprekende Goudensterstraat. Dit beluik was gelegen nabij de verdwenen fabriek La Lys. De naam La Lys vermeld ik niet omdat ik de jeugdige lezers niet wil overstelpen met info. De Goudensterstraat en het beluik zijn er nog altijd.
Op de eerste pagina’s in mijn boek spreek ik, om de ‘Hollandse’ lezers tegemoet te komen, over een hofje.
pagina 5 Ik woon er in het beluik, een hofje. De Konijnenpijp. Maar die naam slaat nergens op. Het is een rattenhol! Er zwermen meer ratten rond dan vliegen op de plee.

Kunstpoort Je recentste boeken spelen zich af in steden zoals Gent, Oostende. Je beschrijft onder meer de levensgewoonten in die steden. Is de stad boeiender voor je om over te schrijven dan het platteland?
Katrien Van Hecke Ik ben meer een stadsmens. Toch komen in ‘Oostende is niet ver meer’, passages voor die zich afspelen op het platteland. En mijn boek ‘Joan het heksenkind’ situeert zich in de Schotse Highlands.

Kunstpoort De schrijfstijl is beeldend en verhaalt een rauwe werkelijkheid. De vader van Rémi zit in ‘den bak’, zelden komt er vlees op tafel. Deed je opzoekingswerk om het lief en leed van de volkse bewoners van een beluik goed te kunnen beschrijven? Waar vond je nuttige lectuur?
Katrien Van Hecke Thuis heb ik heel wat historische non-fictieboeken. Ook op het internet en in de bibliotheek vind je massa’s informatie. De Krook, een bibliotheek van Stad Gent, bezit talrijke literatuur over de wereldtentoonstelling te Gent (1913) en verder raadpleegde ik het politiearchief in De Zwarte Doos, het archief van Gent.

Kunstpoort Hoe lang schreef je aan Markies?
Katrien Van Hecke Markies nam 1 ½ jaar in beslag, van research tot manuscript. Ik kon er wel niet continu aan doorwerken, omdat in die periode diverse projecten aan gang waren.

Kunstpoort Je vermeldt ook het blank zetten van de IJzervlakte, het openen van de sluizen van Nieuwpoort. De IJzervlakte wordt onder water gezet om de opmars van het Duitse leger tegen te gaan. Wek je hiermee de interesse op van de jonge lezers voor de Vaderlandse geschiedenis? Hebben de jonge lezers aandacht voor dergelijke opmerkingen? Denken ze hierover na?
Katrien Van Hecke Onbewust maken ze kennis met de geschiedenis van het begin van de 20ste eeuw: de eerste wereldoorlog, de wereldtentoonstelling, de levensomstandigheden van toen. Sommige feiten in het boek zijn waargebeurd. Het boek Markies kan helpen aan een eigen voorstelling van de oorlog, aan een beeld dat later meer vorm krijgt op school, bij een museumbezoek of wat dan ook.

Kunstpoort Het boek is geïllustreerd door Michaël Olbrechts, ze dragen bij tot de rauwe en toch liefdevolle sfeer van het boek. Had je inspraak over de keuze van de tekenaar en de illustraties? Kreeg je ze te zien vóór het drukken?
Katrien Van Hecke De uitgever nam contact op met de tekenaar. Michaël Olbrechts studeerde ook geschiedenis, dat is mooi meegenomen. Een fascinatie voor waargebeurde en vergeten verhalen bindt ons. De voorontwerpen mocht ik zien en ik kreeg inspraak over de cover. De getekende kwieke, vinnige hond vertederde me onmiddellijk. Het lijkt of hij vrolijk uit het boek springt. De tekeningen zijn echt een meerwaarde, ik ben blij met de illustraties.
info illustrator Michaël Olbrechts http://www.michaelolbrechts.be/

illustratie van Michaël Olbrechts, pg 146

Kunstpoort Een enthousiast lezertje vroeg je als er een vervolg op komt. Wat is het antwoord?
Katrien Van Hecke Ja, voor de eerste maal schrijf ik een vervolg op een boek. We zijn benieuwd of het een succes wordt maar ik maak me hierover geen zorgen.

Kunstpoort Een beetje promo kan geen kwaad. Kan je zelf in enkele zinnen je boek aanbevelen aan kinderen vanaf 11 jaar?
Katrien Van Hecke Markies is een meeslepend verhaal over een vriendschap die angst en moeilijkheden overwint, over vriendschap onder de mensen en tussen mensen en honden. Avontuur en spanning zijn nooit veraf.

INFO

Markies
uitgegeven bij Clavis
in alle boekhandels te koop

Katrien Vanhecke
https://www.katrienvanhecke.be/
https://www.facebook.com/katrien.van.hecke.ahatani
https://www.instagram.com/katrienvanhecke1

Kunstpoort interviewde Katrien Van Hecke ook bij
de uitgave van
Soldaat Marie
https://kunstpoort.com/2020/06/14/katrien-van-hecke-schrijft-geschiedenis/

het verschijnen van
Oostende is niet ver meer
https://kunstpoort.com/2022/07/14/oostende-is-niet-ver-meer/

tekst en fotografie Kathleen Ramboer
foto politiehondenbrigade uit privéverzameling Freddy D’hont

Oostende is niet ver meer

kramboer Geen categorie , , , , ,

De nieuwe roman van Katrien Van Hecke

Oostende heeft iets met schrijvers of hebben schrijvers iets met Oostende?
Stephan Zweig en Joseph Roth dwaalden er rond, Proust bezocht de stad, Nabokov bivakkeerde er…
Recenter resideerde de Nederlandse schrijver
Gert-Jan van den Bemd in de kuststad en pende er columns neer met Oostende als inspiratiebron. (zie pagina interviews op kunstpoort: Een Nederlandse schrijver in Oostende) En nu is er de boeiende roman van Katrien Van Hecke
‘Oostende is niet ver meer’.
In deze roman volgt de lezer de meeslepende avonturen van twee Oostendse jongeren: kindermeisje Nel en scheepsjongen Joannes. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van de Oostendse Compagnie. Dit 18de -eeuwse scheepvaartbedrijf dreef handel met China en Bengalen. Katrien van Hecke mikt op lezers vanaf 14 jaar. Het is een young adult boek dat ongetwijfeld ook oudere lezers kan bekoren door het meeslepend verhaal, de schrijfstijl en geschiedkundige achtergrond.
Met enthousiasme vertelde Katrien Van Hecke kunstpoort waarom een auteur in godsnaam een historische roman voor jong volwassenen schrijft.

Kunstpoort Hoe ontdekte je dat je kon schrijven en van schrijven je beroep wilde maken?
Wanneer kwam het besef dat je interesse voor en kennis van geschiedenis nuttig waren voor het neerschrijven van historische jeugdromans?
Katrien Van Hecke In de lagere school was ‘opstel schrijven’ het enige vak waarin ik schitterde. Op 11-12 jarige leeftijd schreef ik detective verhaaltjes. Ik heb er nooit eentje volledig afgewerkt. Maar de toon was gezet. Mijn studies geschiedenis volgde ik met als enige doel: historische romans schrijven. Omdat er brood op de planken moest komen, had ik verschillende jobs. Ondertussen schreef ik verhalen, sprookjes, gedichten… pas later romans. De verre droom werd langzaam werkelijkheid.

Kunstpoort Hoe, wanneer en waar komen de ideeën?
Katrien Van Hecke Een voorbeeld. Het idee voor ‘Oostende is niet ver meer’ ontstond tijdens onderzoekswerk voor mijn vorige roman ‘Soldaat Marie’. Soldaat Marie is het verhaal van een vrouw die zich vermomt als man en dienst neemt in het leger van Napoleon. Ik las over Napoleons verdedigingslinie tegen de Britten, van Boulogne-sur-Mer tot in Oostende, en begon verder te graven in de geschiedenis van de haven. Ik ontdekte vreselijke verhalen over de kaapvaart, piraterij… iets te bloeddorstig naar mijn zin. Maar de Oostendse Compagnie, met haar scheepvaartreizen naar China en Bengalen leek me aantrekkelijk als achtergrond voor een volgende roman.

Kunstpoort Zoals bij ‘Soldaat Marie’ ga je terug in de geschiedenis. Eric Bauwens, collega schrijver, schrijft in een recensie over je boek: “Onderweg naar China weet ze haar lezers te boeien met haar uitleg over geografie, flora, fauna, de economie en de gewoontes van de 18de eeuw, scheepsbouw en navigatie. Beter dan de beste documentaire van National Geographic”. De lezer treedt binnen in een onbekende wereld. Hij moet niet alleen weten hoe die wereld eruitziet, ook hoe het voelt in die wereld rond te lopen. Research over de setting is onvermijdelijk. Welke archieven heb je geraadpleegd? Verliep dat vlot?
Katrien Van Hecke Google is een uitstekend medium voor research en literatuur raadplegen is een must:  non fictieboeken, naslagwerken, licentiaats- en doctoraatsthesissen… Een boek over de Oostendse Compagnie die porselein uitvoerde vanuit China bracht me veel bij. In de Gentse universiteitsbibliotheek las ik artikels uit historische tijdsschriften. Ik raadpleegde werken in de leeszaal van het bewaarfonds Ostendiana. Een smartphone is een dankbaar instrument, zo kon ik de voor mij nuttige pagina’s fotograferen om later door te nemen. In het Oostends Stadmuseum ontdekte ik onder andere scheepskanonnen uit die tijd.

Kunstpoort Deed je eerst alle ‘speurwerk’ voor je startte met schrijven of schreef je ook tussendoor?
Katrien Van Hecke ½ jaar had ik nodig voor mijn opzoekingswerk. Dan pas besliste ik over welke periode en personages ik wilde schrijven. Aanvankelijk had ik de idee over het leven van de historische figuur Isabella Ray, vrouw van Cornelis Carpentier, een bekende Oostendse koopman, te schrijven maar vond onvoldoende info over haar Gentse periode. Mijn 2 hoofdpersonages zijn 100% fictief. Er komen wel talrijke historische personen in mijn roman voor. Die staan achteraan in het boek vermeld met wat informatie.
Kunstpoort Ook de verklarende woordenlijst achteraan is een handig instrument.
Katrien Van Hecke Research en schrijven liepen door elkaar bij het schrijven van deze roman.

Kunstpoort Hoe start je een roman? Zit het volledige plot al in je hoofd en hou je je strikt aan het schema? Of ben je flexibel zoals een schilder die eenmaal op het canvas aan het werk vaak andere richtingen uitgaat dan gepland. Laat je soms passages aan het toeval over?
Katrien Van Hecke Ik maak gebruik van het iconisch Atoma ringschrift. Omdat je de bladen kan omwisselen is voor mij het Atoma systeem de ideale hulp om mijn opzoekingen te ordenen. Ik maak fiches van de personages en stel een verhalenschema op. De grote lijnen liggen van meet af aan vast maar ik ben flexibel, onderweg wijzigt er nog het een en ander.

Kunstpoort Ben je zelf op reis geweest naar Indië en/of China? Of zou je er graag rondtrekken? Vanwaar je interesse voor dit gebied?
Katrien Van Hecke ‘Oostende is niet ver meer’ is geschreven tijdens de coronaperiode. Naar China of Indië reizen was niet aan de orde. Bengalen van nu is trouwens niet meer te vergelijken met het Bengalen van de 18de eeuw. In 2019 reisde ik naar Maleisië en Singapore. Ik bezocht er heel wat scheepvaartmusea. Toen al leefde de idee voor dit boek. Heel veel verbeelding en inlevingsvermogen helpen het boek geloofwaardig te maken.

Kunstpoort ‘Oostende is niet ver meer’ is tevens een coming of age verhaal, de lezer beleeft mede de avonturen van twee Oostendse jongelui: kindermeisje Nel en scheepsjongen Joannes. Gevoelens zoals liefdesverdriet, ontgoocheling, twijfel, angst… ga je niet uit de weg. Is het moeilijk om als volwassene zich in te leven in de wereld van young adults en vooral om er over te schrijven? Put je uit je eigen tienertijd om hierover te schrijven of heb je andere inspiratiebronnen?
Katrien Van Hecke Het is de 14 jarige in mezelf die de verbeelding voedt, inlevingsvermogen doet de rest.

Kunstpoort Jongeren zijn vooral actief op sociale media; TikTok, Instagram… leven in het nu en interesseren zich voor al wat hot, hip, en cool is. Hoe slaag je erin de jeugd te boeien voor een historische periode, in dit boek de Oostendse Compagnie, de achttiende eeuw?
Katrien Van Hecke Het boek moet vlot en met een hoog spanningsgehalte geschreven zijn. Op het einde van ieder hoofdstuk zorg ik voor een cliffhanger.
Zo is de lezer getriggerd om het volgende hoofdstuk te lezen. Ik mik op tieners die iets van de wereld willen kennen. Het is een zoektocht hoe ik het best de jeugd kan bereiken, misschien met een filmpje op YouTube?
Een prijs winnen of nominatie helpt.

nota van Kunstpoort
‘Ahatani en het geheim van het oudste verhaal’ was genomineerd voor de Prijs van de Jonge Jury 2012.
Aanbevolen literatuur bij de lerarenopleiding Artevelde Hogeschool Gent.
‘Joan, het heksenkind’ Genomineerd voor de Kinder- en Jeugdjury 2006 Boektopper 2007
‘Soldaat Marie’ kreeg een nominatie voor de Thea Beckmanprijs 2019.

Het is aan de uitgeverij om een boek voor te stellen voor een literatuurprijs.
Mijn naambekendheid gaat bij iedere nominatie de hoogte is.

Kunstpoort Je boek is bestemd voor jong volwassenen, hou je de schrijfstijl in de gaten? Of heb je toevallig een stijl die het best geschikt is voor jeugdboeken?
Katrien Van Hecke Ik laat het manuscript lezen door 2 lezers onder de 20 jaar en 2 oudere lezers. Als de jonge lezers beweren een woord niet te gebruiken of te kennen hou ik daar soms maar niet altijd rekening mee. Je kan vaak een woord begrijpen door de context. Zijn er op inhoudelijk gebied bepaalde zaken, situaties onhelder, dan verwerk ik de feedback.

Kunstpoort Waak je over het aantal pagina’s? Mag een jeugdboek een dikke turf zijn?
Katrien Van Hecke Mijn boeken worden nooit te lijvig. 250 pagina’s lijkt me ideaal voor een jeugdboek.

Kunstpoort Was je uitgever onmiddellijk enthousiast over je boek? Ondervond je problemen om het uit te geven?
Katrien Van Hecke ik stuurde het manuscript op naar uitgeverij Clavis. Na drie maanden kwam het verlossende antwoord YES

Kunstpoort Is het moeilijk een boek te schrijven wanneer je niet 100% zeker bent van uitgave? Blijf je gemotiveerd, laat je nooit de moed zakken?
Katrien Van Hecke Twijfelen doe ik niet. Jeugdboeken schrijven is waar ik voor geboren ben, de drive voel ik diep vanbinnen.

Kunstpoort Is ons taalgebied niet te klein? Kan je van je schrijfkunst leven?
Katrien Van Hecke De koopcijfers zijn natuurlijk belangrijk maar mijn nevenactiviteiten vormen de hoofdbron van inkomsten. Zo geef ik auteurslezingen en stadswandelingen voor jongeren en volwassenen. Info https://www.katrienvanhecke.be/services
Bij een boekvoorstelling van ‘Oostende is niet ver meer’ of lezing voor volwassenen zorg ik voor aangepaste hapjes: Oostendse garnalensoep, Bengaalse viscurry en Mangolassi. Mangolassi is een Indische yoghurt drink.
Het is nodig dat een auteur zich profileert in een bepaald genre. Voor de jeugd is er een overvloed aan Fantasy boeken. Historische romans zijn tamelijk zeldzaam, een niche. Ik heb het geluk te kunnen mikken op een volwassen leespubliek én jongeren.

Kunstpoort Ben je een gestresseerde schrijfster, heb je stilte en afzondering nodig, ver weg van dagelijkse beslommeringen?
Katrien Van Hecke Vroeger had ik wel eens last van stress. Een job plus een gezin runnen, dit met schrijven combineren is niet eenvoudig. Nu ik fulltime schrijfster ben en de kinderen de deur uit zijn, kan ik volop voor het schrijven gaan. Van stress is geen sprake meer.

Kunstpoort Over welk boek ben je bijzonder trots en superblij dat je het geschreven hebt?
Katrien Van Hecke Je jongste kind is altijd het schoonste.

Kunstpoort Wat vind je het leukste aan schrijven van jeugdboeken?
Katrien Van Hecke De leeftijd van jeugdboek personages stemt overeen met de leeftijd in mijn hoofd. Ik voel me bij het schrijven een adolescent.

Kunstpoort Zit er een volgend boek in ‘the pipeline’?
Katrien Van Hecke Mijn volgend boek is er eentje voor leeftijd 11+
Het onderwerp hou ik geheim.

Info

https://www.katrienvanhecke.be/

https://www.instagram.com/katrienvanhecke1/

https://www.facebook.com/katrien.van.hecke.ahatani

Tekst en fotografie Kathleen Ramboer