Studenten beeldhouwklas van Guy Timmerman: Anne Van Wayenberg, Marinette Vande Vyvere, Andy Vincke en Christine De Landsheer stellen tentoon.

Tekst Kathleen Ramboer

Aan de Academie voor beeldende kunst (DKO) Gent loopt een creatief schooljaar ten einde. Werken, stevig ingepakt, staan klaar om de school te verlaten richting exporuimte Campo Santo. Gebak, drankjes, pralines… verraden de laatste dagen van het 6^de jaar beeldhouwen en ruimtelijke vormgeving. Gelukkig, enkele werken zijn nog te bekijken, zo kan ik me een oordeel vormen van de sfeer en het ateliergebeuren. De kunst van de studenten vraagt om een dialoog, laat mijn gedachten afdwalen of verdwalen in het labyrint van de hedendaagse kunst. Docent Guy Timmerman maakt tijd voor kunstpoort en licht toe hoe hij omgaat met de aspiraties van zijn studenten, hoe hij helpt hun doel te bereiken.

Kunstpoort Wat is je inbreng, is die technisch en/of inhoudelijk? Vergt het inspanning je in te leven in hun specifieke beeldtaal, visie, hun werk, hun stijl?
Guy Timmerman Elke student heeft zijn eigen rugzakje mee. Belangrijk is dat de student daaraan geappelleerd wordt. Elke cursist kijkt en voelt op een andere manier, ik benader iedere persoonlijkheid op een individuele manier. Voor hen is dat een enorme cadeau, dat betekent dat op het eind van de rit ze een eigen verhaal vertellen.

Kunstpoort Eens ze de school verlaten hebben, blijf je de studenten verder volgen of verlies je ze uit het oog?
Guy TimmermanNa de opleiding ontstaat er vaak een gemis aan een kijkend oog. Dan is er de vraag ‘mogen we eens langs komen?’.

Kunstpoort Vind je bij de aanvang van een carrière, van deze studierichting, het academische, de klassieke kennis belangrijk?
Guy Timmerman Enkele cursisten voelen zich gedropt in de woestijn, onbewust van het te volgen pad. Dan stel ik voor een schaalvergroting te maken van een voor hen boeiend klein object met doel het verwerven van een stabiele, solide basis.
Cursist Anne pikt hier op in. Het feit dat je al of niet voorkennis hebt, speelt een rol. De technische ondersteuning zoals bij het lassen stel ik zeer op prijs.
Guy Timmerman Ik wil niet te veel sturen.
Anne Van Wayenberg De leraar staat aan de zijlijn, dringt zijn eigen visie niet op.
Guy Timmerman Je hebt iconische beeldhouwers zoals Zadkine. Iedereen wil een Zadkine maken. Die kan en hoef je niet na te apen.
Anne Van Wayenberg Oorspronkelijkheid, authenticiteit daar ga ik voor. De eerste twee jaren krijg je ondersteuning aangeboden, voldoende bagage voor de volgende jaren.

Kunstpoort Velen verlaten het figuratieve pad, vind je dat betreurenswaardig?
Guy Timmerman Ik moet dat tegenspreken. Mensen die voor het klassieke kiezen, kunnen de richting 3D model frequenteren. In deze richting zijn de diverse stappen afgebakend, je werkt aan een mal, een model in hout of de student probeert een portret- of modelstudie.

Kunstpoort Geef je opdrachten?
Guy Timmerman Alleen als ik merk dat het niet loopt, als de cursist moeite heeft met het opstarten van de creatieve motor. Opdrachten geven aan bepaalde cursisten zou een nefaste invloed hebben op hun artistiek werk. Ik hoop mezelf buiten spel te zetten zodat ik overbodig word. Het is ruiken, beseffen of een persoon nood heeft aan een klankbord. Ik wil zorgen voor een maximaal werkklimaat. In de auto op weg naar het atelier, zijn mijn gedachten bij de studenten. Met wat zijn ze bezig? Zitten ze blok of in de flow, trappelen ze ter plaatse of net niet? Het vak van een docent is geen job van nine to five.
Kunstpoort Je bent een bevlogen leraar.

Kunstpoort Ontstaat er een wisselwerking tussen docent en student?
Guy Timmerman Wisselwerking, ik ben er mij niet van bewust maar het feit dat er zoveel invullingen mogelijk zijn, maakt me nederig.

Anne Van Wayenberg

Anne Van Wayenberg in het atelier beeldhouwen Academie voor beeldende kunst (DKO) Gent

Het werk van Anne Van Wayenberg stemt tot nadenken. De kwetsbaarheid van mens en natuur staan bij haar centraal. In Campo Santo toont ze o.a. ‘keien’ die de vergankelijkheid, het eindige op een krachtige wijze verbeelden. Haar werk vraagt om wat uitleg hoewel zonder achterliggende ideeën ik ook geniet van de verwerkte strandvondsten. Haar keien zijn voor mij geen dode objecten maar organische voorwerpen die communiceren. De natuur van Pas-de-Calais, gevat in deze kunstkeien vertelt, via de beeldtaal van Anne, van dood en leven, van vreugde en verdriet, van kunde en onkunde, van eindigheid en eeuwig leven.
Op uitnodiging van Anne kon ik het beeldhouwersatelier bezoeken. Een interview? Dat vond ik vanzelfsprekend.

Kunstpoort Bij het overlopen van je kunstenaarscarrière lees ik een opeenvolging van opleidingen. Heb je nood aan kennis, techniek of vooral aan feedback? Wordt je kennis nog altijd bijgeschaafd?
Anne Van Wayenberg Ik heb vooral behoefte aan werken in groep, voor de communicatie en de inspiratie. Na mijn opleiding ergo – creatief en systeemtherapie ben ik onmiddellijk met kunstopleidingen gestart, de ene volgde op de andere; sculpturale keramiek o.a. bij Carmen Dyonise, Frank Steyaert en Geneviève Van Bastelaere, draaiwerk bij Fernand Everaert, beeldhouwen en ruimtelijke vormgeving…
Van in mijn kindertijd ben ik creatief. Dat heeft zo zijn oorzaak. Ik was een zorgenkind, wilde mezelf profileren door me beeldend te uiten; met verf, met klei… hoewel ik een broer had die heel goed kon tekenen vooral waarnemingstekenen, heb ik dat niet in de vingers. Mijn fantasie heb ik wellicht aan mijn vader te danken. Creativiteit zat bij hem in het bloed. Toen ik keramiek volgde, inspireerde dat mijn vader om als autodidact ook keramiek te vervaardigen. Hij bouwde een eigen bakoven, delfde de nodige klei, zuiverde die en maakte zijn eigen natriumglazuren. Dank zij mij vond hij een nieuwe passie.

Kunstpoort Schets je bij aanvang van je creaties?
Anne Van Wayenberg Een krabbel ja maar schetsen nooit. Fotograferen komt er wel bij kijken. Ik heb een idee, start en laat  het concept in alle vrijheid groeien naar een volwaardig kunstwerk. Mijn keien zijn gebaseerd op 40 jaar zwerven langs de Pas-de-Calais. Alledaagse strandvondsten ondergaan in de keien een poëtische transformatie naar tastbare vergankelijkheid. Als kind was ik reeds een ongelooflijke verzamelaar, nu nog kriebelt het om ‘objets trouvés’ mee te zeulen om mijn kunst te verrijken. Enkel als het materiaal tot me spreekt, ik het gevoel heb ‘ik kan er iets mee aanvangen’ verdwijnt het in mijn handen.

Kunstpoort Heb je thuis voldoende ruimte?
Anne Van Wayenberg Ik heb boven een ruimte waar ik bepaalde zaken afwerk, het uiteindelijke scheppingsproces  gebeurt op de academie. drie dagen per week. Volgend jaar hoop ik een cross-over keramiek/beeldhouwen te volgen. Voor mij is dit een uitdaging omdat cross-over om een compleet andere manier van werken vraagt. Deze richting eist studie op voorhand. Wellicht creëer ik dan meer thuis.

Kunstpoort Je bezoekt heel wat tentoonstellingen, helpt dit je kunst vooruit? Of ontstaat er dan twijfel over je persoonlijk werk?
Anne Van Wayenberg Bij het beschouwen van werk van collega/kunstenaars twijfel ik niet aan de kracht en identiteit van mijn persoonlijk werk. Ik sta voor alles open en pik soms wel iets mee. Expo’s zijn vaak interessant vanwege het materiaalgebruik. Zo ontdekte ik dat vliegengaas ook voor mijn projecten nuttig kan zijn. Namaken, dat doe ik niet want vindingrijkheid, oorspronkelijkheid draag ik hoog in het vaandel. Deze beide termen zijn mijn ankers als ik me beeldend uit. De psycholoog Abraham Maslow zag de creativiteit niet enkel als een kunstuiting, creativiteit is ook op vele andere gebieden van toepassing. Bij het begin van mijn werk in de psychiatrie had ik contact met outsider cliënten. Ik heb een beeldend creatief atelier opgestart. Deze cliënten creëren kunst buiten de conventionele structuren van de kunstopleiding, negeren de regels van de traditionele kunstwereld daarom hebben ze een eigen oorspronkelijke vormtaal en unieke stijl. Als mijn werk de kijker aanspreekt dan wil dat zeggen dat de beschouwer met mijn thema voeling heeft, erover nadenkt of er mee omgaat.

Kunstpoort Je werk vind ik zwaar op de hand, put je er energie uit of is het net andersom?
Anne Van Wayenberg Ik heb 40 jaar in de psychiatrie gewerkt als beeldend creatief therapeut/systeem therapeut, wat boeiende contacten met cliënten met zich meebracht. Via hen leerde ik mijn eigen pad te volgen. Door mijn scheppingsdrang pieker ik minder. Creëren geeft mij een goed gevoel, is levensnoodzakelijk. Voor de buitenwereld baadt mijn kunst in een sfeer van droefenis maar depressief ben ik niet. De keien maken leven en dood tastbaar; de schelpen die ik verwerk droegen leven in zich, leven dat langzaam uitdoofde. Stenen eroderen, verwerven een gladde huid of brokkelen af, ze ondergaan een metamorfose. De universele levensthema’s komen in mijn keien, vergeleken met ander werk, op een meer abstracte manier aan de oppervlakte.

Kunstpoort De keien zijn een symbiose van artificiële elementen en reële levendige objecten. Je eigen inbreng is moeilijk vast te stellen en dat vind ik uitermate positief.
Anne Van Wayenberg Misschien moet ik een volgende maal een meegebrachte Pas-de-Calais kei tussen mijn kunstkeien deponeren, dat lijkt me interessant. Guy Timmerman schreef een passende tekst die mijn intentie verklaart.
… Door aangespoelde stenen artificieel na te maken en deze ogenschijnlijk achteloos op de grond te leggen, misleidt ze het oog én confronteert ze de kijker met vragen over wat ‘natuur’ is en wat niet. Aangespoelde stenen zijn het resultaat van tijd, erosie, stroming, toeval – natuurlijke processen. Door deze te reconstrueren met de hand, introduceert Anne menselijke controle en intentie in wat normaal het domein is van de natuur Guy Timmerman. 
Anne Van Wayenberg Wellicht komt er een vervolg op het verhaal van de keien.

Kunstpoort Je inzending voor de nationale expo naar aanleiding van het Ensorjaar, stel je ook tentoon in Campo Santo. Je bezit een bizarre fascinatie voor doodskoppen en skeletten, dat deel je met James Ensor. Ensor ontdekte die bezetenheid in de winkel van zijn moeder, hoe begon bij jou die fascinatie?
Anne Van Wayenberg Op jonge leeftijd had ik een verzameldrang voor knoppen, voorwerpen uit de natuur… Ik herinner me mijn enthousiasme op vijfjarige leeftijd voor een dode vis die ik in mijn hand nam. Als volwassene ben ik een collectioneur van dierlijke overblijfselen zoals botten, vogels… Dode uitgedroogde vogels beschouw ik als boeiend materiaal voor een kunstwerk.

Kunstpoort Kan je wat duiding geven over het werk ‘Arc du Triomphe’?
Anne Van Wayenberg De roes om de overwinning triomfeert maar er zijn ook de vergeten slachtoffers.

Kunstpoort ‘I no longer exist’ verwijst dit werk ook naar de oorlog?
Anne Van Wayenberg Niet echt, het beeld van de borst, voor mij symbool van leven, confronteert de kijker met de eindigheid. Gevierde schrijvers, kunstenaars leven verder in hun werk, blijven hangen in het collectieve geheugen.

Kunstpoort Is er een beeldhouwer die je immens bewondert?
Anne Van Wayenberg Niki de Saint Phalle met haar kleurrijke sculpturen, de avant-gardistische kunstenaar Archipenko, Zadkine, Picasso, Miro… deze eerder niet hedendaagse kunstenaars schieten me te binnen. Ik bewonder beeldhouwers (zoals onze docent Guy Timmerman) die in staat zijn metershoge kunstwerken te creëren. Hoe begin je in godsnaam aan creaties met van die onmenselijke afmetingen?

Kunstpoort Wat brengt de toekomst voor je? Plannen?
Anne Van Wayenberg Ik heb affiniteit met kleur en heb zin om te schilderen. Bepaalde werken kwamen al in aanraking met verf en borstel. Het kan boeiend zijn niet opgespannen canvas ruimtelijk te integreren in mijn objecten. Fijn dat DKO bestaat. Het kunstonderwijs is voor mij een kinder- en jeugddroom die nu door de realiteit wordt weggeveegd. Mijn studies en job als ergotherapeut losten mijn verlangen naar creativiteit in. De therapeutische zijde boeide me vanzelfsprekend ook. Ik ben ambitieus en wil verder beeldend aan het werk zijn, constant bijleren, experimenteren, nieuwe materialen en technieken ontdekken.

Marinette Vande Vyvere

werk van Marinette Vande Vyvere, foto Marinette Vande Vyvere

Anne en Marinette vertrekken van eenzelfde inspiratiebron de kust, Anne adoreert Pas-de-Calais, Marinette woont in Oostende. Toch ligt hun werk ver uit elkaar.
Dwingend, dynamisch en energiek veroveren de keien van Anne haar publiek. Het gebruikt materiaal draagt mee in de zeggingskracht en explosiviteit van haar kunst.
Het werk van Marinette is subtiel en teer. Haar materiaal: klei, porselein… zorgt voor een oneindige schoonheid en ingetogenheid. Haar objecten sluipen stilletjes je hart binnen.

Kunstpoort Wat stel je tentoon in de kapel van Campo Santo?
Marinette Vande Vyvere Ontelbare keren heb ik de kustlijn afgewandeld. Ik deed zelfs interventies op het strand. De expo werken zijn geïnspireerd op waarnemingen en onderzoek tijdens die queeste. Het tentoongesteld werk valt te verdelen in drie groepen.
– De oesterschelpen.
Wilde Japanse oesters zijn exoten die oprukken aan onze kust. Ze zijn grillig en hechten zich gemakkelijk vast aan substraten. Hun opbouw fascineert me omdat ze groeien in laagjes. Net die gelaagdheid is interessant om mee te experimenteren, vast te leggen in porselein. De organische vorm van de buitenkant staat in fel contrast met de zachte softe innerlijke kern en dat boeit me als beeldhouwster uitermate.
– Vloedgolven
De bekendste golf is de grote golf van Kanagawa uitgebeeld in een houtsnede van de Japanse kunstenaar Katsushika Hokusai daterende circa 1830-1831. Die houtsnedeprent blijft me fascineren.
Ik besloot vloedgolven te modelleren in klei. De sterkste laat ik bakken in de oven.
– De kustlijn
Onze kustlijn is rechtgetrokken en volgebouwd. De natuur is geweld aangedaan. Soms mooie architectuur verdringt de hoognodige duinen, belangrijk voor de open ruimte en biodiversiteit.
Voor de expo heb ik de kustlijn, zowel de architectuur als de natuur, verbeeld in gips.

In mijn werk probeer ik de zee vast te leggen niet alleen de onstuimige zee met zijn brute kracht maar ook de stille, zachte, mysterieuze zee die melancholisch stemt. Dat kan door gebruik te maken van diverse materialen aangepast aan het onderwerp en de sfeer van het kunstwerk.

Kunstpoort Waar deed je materiaalkennis op? Volgde je veel opleidingen?
Marinette Vande Vyvere Zoals mijn collega Anne volgde ik tal van opleidingen. Vanaf mijn 16 jaar volg ik kunstopleidingen. Patrick Verlaak was mijn leermeester in de schilderkunst.
Verder werkte ik bij diverse kunstinstituten zoals Kina: Huis, Gent en Design Museum Gent.

Kunstpoort Teken je ook, maak je schetsen of voorontwerpen? Groeit een werk of weet je op voorhand waar je heen wil?
Marinette Vande Vyvere Per project heb ik schriften vol met schetsen en foto’s. Ik improviseer weinig en leg verbanden tussen verschillende tekeningen. Ik werk intuïtief, zoekend, aftastend, vol verwondering om wat op mijn pad komt.

Kunstpoort Welke beeldhouwers kunnen je inspireren?
Marinette Vande Vyvere Dit is een moeilijke, want er zijn er heel veel. Niet alleen beeldhouwers zoals Arp inspireren me maar ook schilders en architecten zoals Junya Ishigami, Peter Zumthor, designers zoals Allan Wexler, te veel om op te noemen.

Kunstpoort Wat brengt de toekomst?
Marinette Vande Vyvere Misschien volg ik nog 1 jaar beeldhouwkunst waarin het menselijk lichaam centraal staat.

ANDY VINCKE

Andy Vincke is net zijn vliegende duikboot aan het inpakken. Ik heb een spontane intuïtieve reactie, die elke hedendaagse kunstliefhebber zou geven: ik denk aan Panamarenko. De kunst van Panamarenko is een combinatie van wetenschappelijke studies, techniek en poëzie met de focus op vliegen als symbool voor de vrijheid. Maar de kunst van Andy Vincke ligt meer in de sfeer van rebellie. Zijn kunst is niet enkel spielerei, een idee zit verstopt in de verpakking. Andy Vincke ageert tegen de overbodige consumptiemaatschappij. Aardbeien eten in de winter, asperges consumeren in de zomer… dat stelt hij in vraag.
Waarden van het geloof worden volgens de kunstenaar niet meer gerespecteerd. Hij benadert zwaar op de hand liggende onderwerpen met heel veel humor. Gerecycleerde, gevonden voorwerpen transformeert hij naar kritische, ludieke en originele kunst.

Andy Vincke

Christine De Landsheer

Tot slot citeer ik graag een tekst van de docent Guy Timmerman omtrent het werk van Christine De Landsheer. Ik was niet in de mogelijkheid haar te ontmoeten en haar werk te bekijken.
Christines werk raakt aan een oeroud archetype: de vruchtbare vrouw als bron van leven, kracht en mysterie. Door zich te focussen op het torso – de romp zonder hoofd, armen of benen – reduceert ze het beeld tot de essentie van het vrouwelijke lichaam als dragende vorm. Wat overblijft is geen individu, maar een universeel symbool: een oervorm waarin het moederschap, het scheppen en het dragen gecentreerd worden.  Guy Timmerman

Tekst Kathleen Ramboer
Foto Kathleen Ramboer, Anne Van Wayenberg, Marinette Vande Vyvere

INFO KUNSTENAARS

Guy Timmerman
https://guytimmerman.be/biografie/

Marinette Vande Vyvere
https://www.atelierinbeeld.be/nl/kunstenaar/marinette-vande-vyvere
https://vimeo.com/1066357644?&login=true#_=_

Anne Van Wayenberg
https://www.instagram.com/anne_waai/
https://beeld.be/nl/kunstenaars/anne-van-wayenberg
https://www.facebook.com/vanwayenberganne/

INFO TENTOONSTELLING

Afstudeerexpo afdeling Beeldhouwkunst
Academie voor beeldende kunst (DKO) Gent
Vande Vyvere Marinette 
Vincke Andy
De Landsheer Christine
Van Wayenberg Anne

 
Campo Santo
Visitatiestraat
9040 Gent – Sint Amandsberg

13-14-15 juni 2025
Vrijdag 19u-22u
Zaterdag 10u-17u
Zondag 10u-17u